Dagblaðið Vísir - DV - 14.06.2003, Síða 20

20 DV HELCARBLAÐ LAUGARDAGUR 14.JÚNÍ2003
Boglínur steinsins
Steininn er harður en það er samt
hægt að móta hann. Það hefur Örn
Þorsteinsson fengist við í áratugi og
sér steina öðrum augum en við hin.
Örn talaði við DV um harða steina,
mjúkar línur og niðurrif herstöðva.
Um þessar mundir eru Kjarvalsstaðir á
Miklatúni fullir af steinum. Það er grjót úti
um allt hús og það liggur eins og hráviði fyr-
ir utan húsið líka. Sá sem gengur þar um sal-
arkynni er umkringdur undarlegum form-
um meitluðum í stein. Þessir grjóthnullung-
ar og völur eru handaverk Arnar Þorsteins-
sonar myndlistarmanns sem þarna sýnir
verk sem hann hefur unnið í stein undanfar-
in ár.
Sýningin hefur staðið nokkrar vikur eða
nógu lengi til þess að sýningarskrár eru á
þrotum í afgreiðslu þegar blaðamann DV
ber að garði. Nú stendur hins vegar yfir síð-
asta sýningarhelgin svo það munu vera síð-
ustu forvöð að líta á hana.
Við settumst með listamanninum undir
vegg í sólinni og horfðum á undarlega mjúk-
ar og fallegar boglínur í hörðum steinhnull-
ungum og örn fer að tala um ólíkt lundarfar
steinanna.
Steinar eins og menn
„Það heillar mig að vinna með steina sem
náttúran hefur verið að fást við að móta í
þúsundir ára. Steinar eru nefnilega líkt og
menn. Sumir eru léttlyndir og aðrir þung-
lyndir og sumir steinar kalla á meitilför og í
litlum steini getur komið í ljós heill ævin-
týraheimur þegar maður byrjar að fást við
að móta hann,“ segir Örn sem hefur sótt
marga af stóru steinunum í fjöruna við Lón-
kot í Skagafirði sem er ekki langt frá Hofsósi.
Það er ekki vegna þess að hann hafi ein-
hver sérstök tengsl við Skagafjörð eða sé sér-
staklega heillaður af þeim steinum sem þar
liggja í fjömm heldur kom það til með þeim
hætti að hann fékk tilboð um að vinna sýn-
ingu fyrir Lónkot sem er vinsæll ferðamanna-
staður rétt hjá Hofsósi.
örn fór norður og féll fyrir steinunum í
fjömnni og hjó marga þeirra til og sýndi í
Lónkoti og nokkur þeirra verka em á sýning-
unni á Kjarvalsstöðum.
„Mín vinna síðustu árin hefur falist í því að
draga myndir undan skikkju steinanna. Ég
kanna viðbrögð steinsins með því að kríta á
hann áður en fyrsta meitilfarið lendir á honum
og að móta mynd í stein getur verið: Hætta-
hljóð-umbreyting-þögn-niðurbrot-samruni-
vindur og ljós-myrkur-logn og mökkur.“
Það yngsta 30 ára
Þessar stærstu myndir eru höggnar í grá-
grýti sem er að sögn jarðfræðinga myndast
við eldgos fyrir um það bil 500-700 þúsund-
um ára og blágrýti er eitt algengasta berg á
jörðinni sem er basalt. Nokkrar smærri
myndanna eru síðan unnar úr grágrýti sem
er fengið úr hraunhettunni á Öskjuhlíð en
það er miklum mun yngra, eða 100-200 þús-
und ára. Þetta er sama grágrýtið og var not-
að í Stjórnarráðshúsið, Alþingishúsið og
Hegningarhúsið við Skólavörðustíg. Örn
segir að margir steinanna sem hann sótti í
gamla grjótnámið í Öskjuhlíð hafi borið þess
merki að mannshöndin hafði komið við þá
áður og það fannst honum gefa verkunum
aukna vídd.
„Þetta er ekki í fyrsta sinn sem þessir
steinar komast í manna hendur og það hafa
aðrir en ég svitnað við þá.“
Yngsta bergið sem Örn notar sem hráefni
í listaverk á sýningu sinni er hluti af hraun-
inu sem rann í Vestmannaeyjagosinu árið
1973 og er því aðeins 30 ára og telst vera svo-
kallað hawaiít enda kennt við eldfjallaeyju. Á
hinum endanum, ef svo má segja, er mynd
sem örn vann í gabbró frá Geitafelli í Horna-
firði en gabbróið er djúpberg sem storknaði
í iðrum jarðar fyrir 4-5 milljónum ára.
Höggmyndirnar eru að mestu unnar ut-
andyra vð Sævarhöfða f Reykjavík og á
bryggju í Reykjavík en annars hefur örn
vinnustofu við heimili sitt í Seljahverfi.
„Að vinna með steinum í svo langan tíma
hefur gefið mér mikinn kraft og orku sem
blikar vonandi í þessari sýningu."
Lengi að kynnast grjótinu
örn segist hafa verið í mörg ár að kynnast
grjótinu en hann útskrifaðist úr Myndlista-
og handfðaskólanum í Reykjavfk árið 1971
og fór síðan í framhaldsnám í Konstskolan í
Stokkhólmi í eitt ár.
„Ég sérhæfði mig ekki í steinhöggi í skól-
anum enda var eiginlega ekki sérstök mynd-
höggvaradeild við skólann á þeim tíma. Ég
kenndi við Myndlista- og handíðaskólann í
ellefu ár eftir heimkomuna, meðan ég var að
koma undir mig fótunum í heiminum, en
hætti því árið 1983 og hef síðan fengist ein-
vörðungu við myndlist.
Maður þarf að ráða við ákveðna tækni við
steinhöggið og það er engin ástæða til að
slíta sér út við þetta. Maður á að eyða eins
lítilli orku í þetta og hægt er. Það er nauð-
synlegt að sýna útsjónarsemi og natni til
þess að hleypa ekki allri orkunni út.“