Dagblaðið Vísir - DV - 14.06.2003, Blaðsíða 28

28 DVHELGARBLAÐ LAUGARDAGUR 14.JÚNÍ2003
verra en Watergate
LAUG HANN AÐ ÞJÓÐ SINNI? George Bush sagði ítrekað að sannanir laegju fyrir um tilvist gereyðingarvopna ((rak. Þau finnast hvergi þrátt fyrir ítrekaða leit og
Bush dregur smátt og smátt í land.
Það verður stöðugt Ijósara að þau
gereyðingarvopn sem talin voru
helsta ástæða innrásar Bandaríkj-
anna í írak reynast torfundin. Sumir
dálkahöfundar vestra segja forsetann
hafa logið að þjóðinni og hann sé þar
í verri málum en Watergate reyndist
Richard Nixon.
Ein helsta ástæða þess að ákveðið var að
ráðast inn í írak seinni hluta vetrar var meint
tilvist gereyðingarvopna og sýklavopna. Um
þetta kváðust leiðtogar Bandaríkjanna og
Bretlands báðir vera vissir og sögðust byggja
vissu sína á upplýsingum leyniþjónustu-
manna.
Nú þegar stríðinu er löngu lokið með
tryggum sigri innrásaraflanna er að verða
óþægileg bið á því að sannanir komi í ljós
fyrir því að þessi vopn hafi verið til. Tony
Blair hefur mjög átt í vök að verjast í Bret-
landi og er því haldið fram að falsaðar
skýrslur um málið hafi verið í umferð og
hann hafi skrökvað að þjóð sinni. Hans Blix,
vopnaeftirlitsmaður Sameinuðu þjóðanna,
hefur látið hafa eftir sér liarðorð ummæli í
garð bandarískra yfirvalda sem lúta í sömu
átt og segir að stjórnvöld þar hafi beitt mikl-
um þrýstingi til þess að vopnaeftirlitsmenn
máluðu hlutina dekkri litum en ástæða var
til.
Málið hefur ekki verið rætt mikið opinber-
lega í Bandaríkjunum enn sem komið er en
John W. Dean, sem skrifar í vefritið
Salon.com, hefur fjallað um málið bæði þar
og á vefnum FindLaw.com og stærri blöð
landsins fjalla um málið í vaxandi mæli.
Dean bendir á að George Bush hafi ítrek-
að sagt við þjóð sína í sjónvarpsávörpum og
útvarpsræðum að sannanir lægju fyrir um
tilvist gereyðingarvopna í írak og þess vegna
væri það heimsbyggðinni nauðsyn að ráðast
inn í landið.
„Vopnaáætlun!"
Nú er Bush hins vegar hættur að tala um
slíkar sannanir en lætur.sér nægja að segjast
fullviss um að sannanir muni finnast fýrir
„vopnaáætlun" Saddams Husseins og enn
sem komið er neita valdhafar því aifarið að
fölsunum hafi verið beitt til að sannfæra
þing og þjóð um að leggja til atlögu við Irak.
Það sem forsetinn segir við þjóð sína hef-
ur alltaf skipt bandarísku þjóðina miklu
máli. Forsetinn má ekki segja þjóð sinni
ósatt því þá missir hann traust þjóðarinnar.
Þetta varð Lyndon B. Johnson að falli þegar
yfirlýsingar hans um þátttöku landsins í
stríðinu í Víetnam á sjötta áratugnum
reyndust vera rangar og hann sóttist fyrir
vikið ekki eftir endurkjöri. Richard Nixon
skrökvaði að bandarísku þjóðinni um
Watergate-hneykslið og neyddist til að segja
af sér. Næsti forseti á undan Bush, Bill Clint-
on, laug opinberlega að þjóðinni þegar hann
sagðist ekki hafa átt í ástarævintýri með
Monicu Lewinsky og það munaði ekki miklu
að það kostaði hann embættið en hann
slapp fyrir horn en sóttist ekki eftir endur-
kjöri enda hefði hann ekki mátt það.
Þetta sagði hann
Haustið 2002 sagði Bush á þingi Samein-
uðu þjóðanna þann 12. september:
„írakar eru nú að stækka og endurbæta
verksmiðjur sem notaðar eru til að fram-
Jeiða sýldavopn."
í útvarpsávarpi í byrjun október 2002
sagði hann:
„Irak hefur hamstrað sýklavopn og eitur-
vopn og er að endurbyggja verksmiðjur til
að framleiða meira. Við höfum sannanir fyr-
ir því að Saddam hafi heimilað íröskum her-
foringjum að nota efnavopn í orrustu þótt
hann segist engin slík vopn eiga."
Skömmu síðar sagði hann í ræðu í
Cincinatti:
„Irakar ráða yfir efnavopnum og sýkla-
vopnum og leita leiða til að framleiða
kjarnavopn. Þeir ráða yfir flota ómannaðra
flugvéla sem geta dreift efnavopnum og
sýklavopnum. Við höfum áhyggjur af því að
slíkum vélum verði beitt gegn skotmörkum í
Bandaríkjunum.
Sannanir benda til að Saddam Hussein sé
að endurreisa kjarnavopnaáætlun sína.
Hann hefur haldið fundi með íröskum
kjarnorkuvísindamönnum. Gervitungla-
myndir sýna endurbyggingu verksmiðja
sem hafa verið notaðar við kjarnorkutil-
raunir. írak hefur reynt að kaupa sérstakar
álpípur sem notaðar eru við framleiðslu
kjarnavopna."
í grein sinni fullyrðir áðurnefndur Dean
að hefðin mæli svo fyrir að forsetinn leggi
sérstaka alúð við orðalag í yfirlýsingum sem
varða öryggismál eða stríðsrekstur. Hefðin
gerir einnig ráð fyrir því að sé tekið óþarflega
djúpt í árinni í yfirlýsingum reyna yfirvöld
yfirleitt að draga í land eins fljótt og auðið er.
1 aðdraganda stríðsins við Iraka var svo alls
ekki raunin af hálfu Hvíta hússins heldur
þvert á móti. Skömmu eftir yfirlýsingar Bush