Dagblaðið - 05.05.1976, Qupperneq 10

10
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 5. MAl 1976.
\
MMBUÐIB
frfálst, úháð dagblað
Útí'efandi: Daj’liladid hf.
Framkvæmdastjóri: Svuinn H. K.vjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fróttastjóri: Jón Biruir Pótursson. Hitstjórnarfulltrúi: Haukur Hcl«ason. Aðstoðarfrótta
stjóri. Atli Stcinarsson. íþrottir: Hallur Símonarson. Hörinun: Jóhannus Koykdal. Handrit:
Ás«rimur Pálsson.
Blaðamerm: Anna Bjarnason, Así»eir Tómasson. Bolli Hóðinsson, Braííi Sigurðsson, Erna V.
Ingólfsdóttir. (lissur Sigurðsson. Hallur Hallsson. Helgi Pótursson, Katrín Pálsdóttir. Ólafur
Jónsson, Ómar Valdimarsson. Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson. Björgvin Pálsson,
Hagnar Th. Sigurðsson.
(Ijaldkeri: hráinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Askriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakið.
Ritstjórn Siðumúla 12. sími 83322. auglýsingar. áskriftir og afgreiðsla Þverholti 2, sími 27022.
Setningog umbrot: Dagblaðiðhf. og .Steindórsprent hf.. Ármúla 5.
Mynda-og plötugerð: Ililmir hf.. Siðumúla 12.Pre,-.tun: Arvakur hf.. Skeifunni 10.
Stjórnin fari frá
Þægilegt er fyrir ríkis-
stjórnina að hafa þorska-
stríö aó yfirvarpi, þegar hún reyn-
ir að klófesta hvern þann eyri,
sem hún fær augum barið. Hin ó-
fyrirleitna ríkisstjórn kenn-
ir nú Landhelgisgæzlunni um
heimtu, sem í rauninni stafar af takmarka-
lausri fjármálaóstjórn ríkisstjórnarinnar.
Menn geta verið sammála um, að auka þurfi
greiðslur til Landhelgisgæzlunnar. Þegar er
fyrirsjáanlegt, . að rekstur hennar muni aukast
um 500 milljónir króna umfram fjárlög. Enn-
fremur er skynsamlegt að gera ráð fyrir, að
ýmis ófyrirséður rekstrarkostnaður hennar
geti numið 250 milljónum króna til viðbótar.
Auðvitað á þetta fé að nást af sparnaði á
öðrum sviðum rekstrar og framkvæmda
ríkisins. Ríkisgeirinn af þjóðarbúinu hefur
bólgnað svo rosalega á síðustu árum á kostnað
almennings og atvinnuvega, að fyrir löngu er
orðið tímabært að spyrna við fótum.
Enga nýja skatta þarf aö leggja á þjóðina að
þessu sinni. Þvert á móti þarf nú að draga
smám saman úr núverandi sköttum, unz
ríkisgeirinn er aftur kominn í jafnvægi
gagnvart geira almennings og atvinnuvega.
Þetta er eina leióin til að hindra, að ríkis-
stjórnin geri þjóðina gjaldþrota.
í ljós hefur komið, að skattprósentan var
áætluð of lág í síðustu fjárlögum. Skatttekjur
ríkisins verða því 4000 milljónum meiri en ráð
var fyrir gert. Einnig hefur komið í ljós, að
ýmsir útgjaldaliðir fjárlaga voru falsaðir til
þess að niðurstöðutölurnar yrðu ekki of háar.
Þessir liðir nema samtals rúmlega 6000
milljónum.
Núverandi ríkisstjórn hefur haldið þeim
ósið, sem vinstri stjórnin tók upp, að vanáætla á
fjárlögum til þess að geta logið því, að ríkið
gerði ekki meira en halda óbreyttum hluta af
þjóðarkökunni. Ár eftir ár hefur komizt upp
um þetta og nú þegar er komið upp um
markleysi tæplega fimm mánaða gamalla
fjárlaga.
Nú leggur ríkisstjórnin fram nýtt frumvarp
um aukna skattheimtu upp á rúmlega 2200
milljónir króna. Hún ætlar sem sagt að brúa
bilið á fjárlögunum án þess að spara í einu né
neinu. Hún ætlar engum sönsum að taka, þótt
almenningur og atvinnuvegir séu að kikna
undan byrðum sínum.
Ríkisstjórnin styður sig við hagfræðinga,
sem búa hvorki yfir bókviti né brjóstviti. Hún
hagar sér í öllu eins og vinstri stjórnin, þó með
þeirri undantekningu að hún sýnir meiri
óráðsíu og ófyrirleitni. Hún er gersamlega ófær
um að leióa þjóóina út úr þeim erfiðleikum,
sem stjórnin sjálf hefur bakað.
nýja skatt-
Fáir viðurkenna það:
Haust stjórnar
hvítra manna í
Ródesíu er
gengið í garð
Ef gengið er undir lauf-
krónum trjánna meðfram göt-
um Salisbury, verður ekki vart
yfirvofandi stórátaka. Laufin
eru heiðgul á lit, en gæti það
verið merki þess að nú haustar
fyrir stjórn hvítra manna í
Ródesíu?
Skær bjarminn frá afrí-
kanska eldtrénu gæti gefið
okkur svar við því.
„Land Péturs pan,” kallaðt
bandarískur blaðamaður landið
er hann kom þangað eftir átta
ára fjarveru. Hann komst að
því «ð enda þótt allur heimur-
inn stæði á öndinni af bræði
vegna þess hversu stjórn
hvítra manna stóð föst fyrir
hafði lítið sem ekkert breytzt í
Salisbury, — meira að segja
barþjónninn þekkti hann á ný.
Samt höfðu orðið breytingar.
Bílarnir voru mun eldri svo
eitthvað se nefnt.
Eitt sinn, áður en
stjórn Ians Smiths ákvað að
rjúfa öll tengsl við Bretland,
var mikið úrval bíla á markað-
inum og svo var einnig stuttu
eftir að slitin urðu vegna þess
að innflutningur hélt áfram
þrátt fyrir verzlunarbann Sam-
einuðu þjóðanna og ennfremur
fluttu Rodesíumenn inn bíla í
pörtum og settu þá saman.
Núna er meira að segja
skortur á samsettu bílunum.
Ródesía á í miklum gjaldeyris-
erfiðleikum og hefur ekki efni
á að flytja þá inn frá Suður-
Afríku.
Og það er vöruskortur á
ýmsum öðrum sviðum meðal
annars á rakvélablöðum, enda
þótt mun færri séu hér með
skegg en t.d. i London og í
öðrum vestrænum stórborgum.
Sömu sögu er að segja um
ljósaperur.
Og viðhorfin hafa breýtzt. Við-
horf hvítra manna. Hefðarfrú
sagði í samkvæmi í úthverfi
borgarinnar, að hún væri búin
að fá nóg af stjórn Ians Smith.
„Það, sem við þurfum, er
stjórnarandstaða,” segir hún.
„Ábyrg stjórnarandstaða.”
Þegar henni er sagt, að til sé
stjórnarandstaða nokkurra
milljóna svartra Ródesíu-
manna, svarar hún: „Nei ég á
við stjórnarandstöðu hvítra
manna"
Hinum megin í borginni í
afríska borgarhlutánum High-
field safnast Afríkanar saman
yfir glasi á hólelinu Mushan-
dira Pamwe (Við vinnum
saman).
Hvítir menn koma ekki á
þann stað. Einn Afríkananna
segir: „AllirAfríkanar eru sam-
mála um það, að framtíðarhorf-
ur eru ekki góðar, Allir eru
sammála um það að enginn vill
ofbeldi og kynþáttastyrjöld, en
sumir svartir stjórnmálamenn
úr röðum átakasinnaðra manna
Afríska þjóðarráðsins segja, að
ef við ætlum að komast tii valda
verðum við að hrifsa til okkar
þau völd.”
„Við höfum verið hvattir til
átaka. Og langflestir hafa nú
tekið afstöðu til slíkra átaka og
eru þeim sammála.”
„Einhver sagði, að skæru-
liðar hefðu aldrei í sögunni
tapað styrjöld. Það væri aðeins
spurning um tíma. Og halda
menn að hvíti maðurinn vilji
eyða meira en níu mánuðum á
ári úti í frumskógunum til þess
að berjast við skæruliða, skilja
eftir fjölskyldur sínar og fyrir-
tæki, bara til þess eins að
viðhalda stjórn hvítra manna i
Ródesíu?”
Einn hægfara viðskiptafræð-
ingur aðvaraði fólk á hótelinu
um það að ef stjórn hvítra
manna yrði hrundið með vopna-
valdi, myndi meira en helming-
ur þeirra yfirgefa landið og
taka með sér allar eigur sínar
sem þýddi algjöra fátækt á
mörgum sviðum. Enginn tók
undir orð hans. „Við munurr
vinna það tap upp, með hjálp
góðra vina.”
I miðhluta borgarinnar þar
sem kaffihúsin og veitingastað-
irnir eru fullir af prúðbúnum
matargestum, gengur lífið sinn
vanagang eins og ekkert hafi í
skorizt. Þó er hljómsveitarstjór-
inn á einum matsölustaðnum
dálítið áhyggjufullur. Enn einn
hljóðfæraleikara hans hefur
verið kallaður til herþjónustu.
og tónninn í hljómsveitinni er
að verða svolítið hjáróma.
I sjónvarpinu heldur Ian

Smith ræðu, þar sem hann
segir að hann trúi ekki öðru, en
að Ródesía verði eins og hún er
um ókomin ár.
Það eru ekki margir, sem líta
upp úr kaffibollum eða af
matardiskum til þess að veita
þeim orðum athygli.
Stjórnarher Kódesíu hefur haft
mikinn viðbúnað í frammi til
þess að hrinda vaxandi árásum
skæruliða. Þeir hafa beitt „sál-
fræðihernaði” í þeim skilningi,
að smámjaka sér inn fyr.ir
landamærin og enginn veit,
hvar þeir munu gera árás í
næsta skipti.
Á aðeins tveimur árum hefur greiöslubyrði
þjóðarinnar vegna vaxta og afborgana af
erlendum lánum hækkað úr 11% í 19% af
útflutningstekjum. Á aðeins tveimur árum
hefur óreiðuskuld ríkisstjórnarinnar við
Seólabankann aukizt úr 630 milljónum króna í
tíu milljarða króna.
Frumvarp ríkisstjórnarinnar um nýja
fjáröflun til að magna sukkið og vitleysuna er
ný sönnun þess, að hún er úti að aka og að
Landhelgisgæzlan er bara yfirvarp. Ríkis-
stjórnin á að fara frá og á því sviði er hver
klukkutími dýrmætur.
En lífið i Salisburv gengiír sinn vanagang. Þar velta menn vöngum .vfir því hvað gerast kunni.