Dagblaðið - 16.12.1978, Page 12

Útgefandc D^hlaflM hf.
FramhvamdaHárfc Svekin R. Eyjótfsson. Rttstjórí: Jónas Kristjánsson.
Fréttastjóffc Jón Birgir Pétursson. RitstjómarfuRtrúi: Haukur Helgason. Skrífstofustjóri rítstjómar J6-
hannos RaykdaL íþróttir Haflur Sfmonarson. Aóstoóarfréttastjórar Atli Stsinarsson og Ómar Valdi-
marsson. MsnninflarmÉI: Aðabteinn IngóHsson. Handrit Ásgrimur Pélsson.
Blaóamonn: Amw Bjamason, Ásgair Tómasson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefénsdóttir, EHn Afcerts-
dóttk, Gisaur Siflurðsson, Gunnlaugur A. Jónssorr Halur HaHsson, Holgi Pétursson, Jónas Haraldsson,'
ólafur Gairsson, ófaifur Jónsson. Hönnun: Guðjón H. Pélsson.
Ljósmyndir Ari Kristktsson, Ami Péll Jóhannsson, Bjamlelfur Bjamleifsson, Hörður Vilhjélmsson,
Raflnor Th. Siflurðsson, Svakin Þormóðsson.
Skrífstofustjóri: Ótariur Eyjólfsson. GjaMksrfc Þréinn ÞorisHsson. Sökistjóri: Ingvar Sveinsson. DreHing-
arstjórfc MUrEJM. HaHdórsson.
Rltstjóm Siðumúla 12. Afgrsiðela, áskriftadeHd, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
AðaislmiblBðsinsar 27022 (10 Hnuri. Áskrift 2600kr. é ménuði innanlands. i lausasölu 126 kr. sintakið.
Sstnktg og umbrot: Da^iiaflið hf. Slðumúla 12. Mynda- og plötugsrð: Hlmir hf. Siðumúia 12. Prantun:
Arvakurhf. SkaHunni 10.
„Við skulum gefa ríkisstjórninni tæki- jf|
færi til að sýna, hvort hún getur eitthvað.
Ég er ekki ánægður með frammistöðu
hennar hingað til, en ég kaus einn stjórn-
arflokkinn i síðustu kosningum og tel mig
því stuðningsmann stjórnarinnar, að V
minnsta kosti ennþá.” Eitthvað á þessa leið hljóðuðu
dæmigerð svör þeirra, sem spurðir voru um afstöðu til
ríkisstjómarinnar í skoðanakönnun Dagbiaðsins.
Þrjátíu og níu af hundraði spurðra sögðust fylgjandi
ríkisstjóminni, tuttugu og sjö af hundraði kváðust and-
vígir, en rúmur þriðjungur, þrjátíu og fjórir af hverjum
hundrað, var óákveðinn. Þegar hinum óákveðnu er
sleppt, fær stjórnin fylgi 59,1 af hundraði en 40,9 af
hundraði eru henni andvígir.
Skoðanakönnun Dagblaðsins á kjörfylgi flokkanna, ef
kosið yrði nú, sýnir talsvert fylgistap stjórnarflokkanna
en fylgisaukningu Sjálfstæðisflokksins. Sama fólk var
spurt um afstöðu til ríkisstjórnarinnar, og kemur í ljós,
að stjómin hefur að kalla allt það fylgi, sem stjórnar-
flokkamir sem slíkir mundu á annað borð fá í kosning-
um. Þetta er önnur útkoma en var, þegar Dagblaðið
gerði í fyrra könnun á fylgi ríkisstjórnar Geirs Hallgríms-
sonar. Þá kom í ljós, að fjöldi þeirra, sem töldu sig kjós-
endur Sjálfstæðis- eða Framsóknarflokks væru ekki
lengur stuðningsmenn ríkisstjórnar þessara flokka. Að
þessu leyti fær ríkisstjórn Ólafs Jóhannessonar því all-
góða útkomu, þótt flokkarnir, sem að henni standa, hafi
týnt niður nokkru af fyrra fylgi sínu.
Núverandi stjórnarflokkar fengu í síðustu kosningum
samtals 61,8 af hundraði atkvæða, en Sjálfstæðisflokkur-
inn 32,7 af hundraði. Auk þess voru smáflokkar og listar
utan flokka.
Greinilegt var af svörum í skoðanakönnuninni, að al-
menningur átti erfitt með að gera upp hug sinn gagnvart
ríkisstjórninni. Það er skiljanlegt. Gerðir ríkisstjórnar-
innar til þessa eru býsna óljósar. Kjarasamningarnir
voru settir í gildi að hluta um skamman tíma, og síðan
var vísitalan aftur tekin úr sambandi. Með afnámi sölu-
skatts á matvælum var verð á þeim lækkað um skeið og
enn eimir eftir af verðlækkun á sumum vörum. Á móti
þessu kom skattahækkun, sem fólk hefur enn ekki áttað
sig á.
Ríkisstjórnin byggir að mestu leyti á loforðum, sem
fólk getur trauðla metið til fulls. Verða þau efnd eða
svikin? Er eitthvað til í því, að verðbólgunni verði komið
niður í þrjátíu prósent á næsta ári án verulegra fórna?
Verður það unnt án atvinnuleysis? Stendur ríkisstjórnin
við loforðin um úrbætur í margs konar málum og bar-
áttu gegn skattsvikum og annarri spillingu? Skoðana-
könnun sýnir, að fólk almennt hefur enn ekki svarað
þessum og öðrum spurningum. Menn bíða og sjá, hvað
setur.
Stjórnarflokkarnir hafa þó misst fylgi. Um það er
engum blöðum að fletta. Áugljóst er, að mikill fjöldi
kjósenda sýnir ríkisstjórninni enn biðlund en mun snúast
gegn henni, verði gerðir hennar ekki meira afgerandi á
næstu mánuðum.
Þriðjungur kjósenda er óákveðinn í afstöðu til ríkis-
stjórnarinnar, sem hvarvetna þætti mikið og vera sterk
aðvörun til stjórnarinnar.
Lifi stjórnin eitthvað áfram, sem engin leið er að full-
yrða, verður hún að taka sig á.
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 1978.
----- '
Rúmenar leita halds
og trausts vestra og
hjá Evrópukommum
— Carter Bandaríkjaf orseti sendi Blumenthal f jármála-
ráðherra sinn f heimsókn til Ceausescu Rúmeníuforseta
„Afstaða okkar til stefnu Rúmeníu 1
alþjóðamálum og viðleitni stjórnar
hennar til að minnka spennu er já-
kvaeð,” sagði Michael Blumenthal
fjármálaráðherra Bandarikjanna i var-
lega orðaðri yfirlýsingu sinni er hann
var á ferð I Bukarest á dögunum. Ráð-
herrann, sem að sjálfsögðu var sérleg-
ur fulltrúi Jimmy Carters Bandarikja-
forseta, ræddi við Nicolae Ceausescu
forseta, en Ijóst var að Bandaríkja-
menn vildu ekki styggja Sovétmenn
um of. Þess vegna var undirstrikað að
ástæðan fyrir heimsókn Blumenthals
væri vegna langrar samvinnu Banda-
rikjanna og Rúmeníu. Undir þetta
tóku Rúmenareinnig.
í tilkynningu hinnar opinberu rúm-
ensku fréttastofu segir að viðræður
bandariska ráðherrans við Ceausescu
forseta og fjármálaráðherra landsins
hafi verið framhald af viðræðum for-
seta landanna, en Ceausescu kom til
Bandaríkjanna I april siðastliðnum.
Þó þetta sé opinberlega sagt vera
helzta ástæða heimsóknar hins banda-
ríska ráðherra, þá er öllum Ijóst að hin
skyndilega ákvörðun um hana hefur
verið tekin í Ijósi þeirra deilna sem
komnar eru i dagsljósið á milli
Rúmeníu og Sovétrikjanna ásamt
öðrum Varsjárbandalagsríkjum. Enda
er ekki nema eðlilegt að slík stórtíðindi
komi til tals í tengslum við umræður
um samvinnu landanna.
Sá orðrómur hefur verið á kreiki að
undanförnu að miklir liðsflutningar
hafi átt sér stað hjá herjum Varsjár-
bandalagsins innan landamæra Sovét-
ríkjanna og Ungverjalands, þar sem
þau liggja að Rúmeníu. Þetta eru þó
óstaðfestar fregnir og alls ekki Ijóst
hvort þær hafa við nokkur rök að
styðjast. Raunar herma fregnir og þær
byggja á heimildum frá Ungverjalandi
og einnig frá fundi bandaríska ráðherr-
ans með ráðamönnum Rúmeníu að
Varsjárbandalagsrikin með Sovétríkin
í forustu muni leitast við að leysa deil-
una við Rúmena eftir samninga-
leiðum.
Deila þessi, sem bæði fjallar um her-
fræðileg efni og heimildir Rúmeniu til
að taka sjálfstæða stefnu I alþjóða-
málum án tillits til skoðana herranna i
Moskvu, er engan veginn ný af nál-
inni. Ceausescu forseti hefur lengi
verið með verulega tilburði til sjálf-
stæðis. Rúmenia er eina ríkið austan-
tjalds sem hefur formlegt stjórnmála-
samband við tsrael. Þeir hafa ekki
fengizt til að taka afstöðu til deilna
Kína og Sovétrikjanna. Ceausescu var
lika litt hrifinn af aðgerðum Varsjár-
bandalagsins í Tékkóslóvakíu fyrir tíu
árum. Deilan kom upp á yfirborðið ný-
lega, þegar Ceausescu stóð upp í hár-
inu á öðrum ráðamönnum Varsjár-
bandalagsins, sem vildu auka útgjöld
rikjanna til hermála. Á slíku sagði
Rúmeniuforsetinn alls ekki vera neina
þörf. Auk þess sagði hann land sitt
verða að verja meira fjármagni til að
bæta kjör þegnanna, sem væru lakari
en í flestum öðrum ríkjum í bandalag-
inu. Auk þess bætti Ceausescu við að
aukin útgjöld og umsvif á hernaðar-
sviðinu í Evrópu samræmdust alls
ekki margumræddri detente stefnu,
sem er árangur Helsinkifundar flestra
ríkja heims fyrir nokkrum árum.
Lausn á þessari deilu Rúmena við
Moskvuvaldið með friðsamlegum
hætti er einnig það sem stjórnin i
Washington óskar eftir. Mun það hafa
komið fram á fundi Blumenthals fjár-
málaráðherra með Ceausescu á dög-
unum.
Afstaða annarra Varsjárbandalags-
rikja er ólík til sjálfstæðistilburða
Rúmena. Pólskir og tékkneskir ráða-
menn hafa lýst yfir andstöðu sinni en
Ungverjar eru I það minnsta að
nokkru á annarri línu. Miðstjórn
kommúnistaflokksins þar i landi hefur
sent frá sér yfirlýsingu um málið. 1
henni er að nokkru tekið undir sjónar-
mið Rúmena. Tekið er fram að þörf sé
á aðdraga úr fjárveitingum til hernað-
ar og verja fjármagninu frekar til að'
bæta efnahagsleg og félagsleg kjör
fólksins.
Hinir svonefndu Evrópukommún-
istar eða forustumenn þeirra komm-
únistaflokka i Vestur-Evrópu, sem
telja sig eiga að hafa sjálfstæði um
stefnumörkun og sveiflast ekki stöðugt
eftir Ifnunni frá Moskvu hafa einnig
komið við sögu að undanförnu.
Þannig hafa leiðtogar frá kommún-
istaflokkum Frakklands, ttaliu og
Spánar komið við hjá Ceausescu í
Búkarest honum til halds og trausts.
Spænski kommúnistaflokkurinn hefur
formlega lýst yfir skilningi og stuðn-
ingi við stefnu Rúmena.
Nicolae Ceausescu forseti Rúmeniu
hefur löngum sýnt mikla tilburði til
sjálfstæðis gagnvart Moskvuvaldinu.