Dagblaðið - 26.02.1981, Blaðsíða 22

DAGBLAÐIÐ7FIMMTUDAGUR 26. FEBRÚAR 1981
-------------------------“N
22
fU ........
Reynslunni ríkarí eftir tveggja ára dvöl í Tanzaníu:
Kynntust húsnæöisleysi, vöru-
skorti og vopnuðum ránum
—en reynslan var skemmtileg, segja Hranf hildur Rós Smáradóttir og Jóhann Scheving
ELÍN
ALBERTSDÓTTIR
Sykur og hveiti ekki
fáanlegt í hálft ár
„Það er töluvert átak að rifa sig
upp og fara á stað sem er svona
ólíknr því sem maður á að venjast.
Umhverfið er ólíkt, fólkið og lifn-
aðarhættirnir. En þetta var skemmti-
leg reynsla. Fólkið var mjög þægilegt
og vingjarnlegt en fátæktin mikil.
Vöruskortur var líka mikill. Það
„Það var auglýst í blöðunum eftir
mönnum til starfa í Tanzaniu á
vegum Norðurlandaráðs. Ég sótti um
af rælni, einhver ævintýramennska í
manni. Síðan vissi ég ekki fyrr en ég
var kallaður í viðtal og mér gefnir 4—
5 dagar til að hugsa mig um. þetta
gerðist allt mjög fljótt. Ég hafði þrjá
mánuði til að ganga frá mínum
málum, leigja húsið og margt fleira
sem gera þurfti,” sagði Jóhann
Scheving, nýráðinn starfsmanna-
stjóri Álafoss, sem kom heim i des-
ember eftir tveggja ára búsetu í
Tanzaníu.
„Ég fór út mánuði á undan fjöl-
skyldunni til að sitja námskeið. Við
vorum 36 af öllum Norðurlöndunum
sem fóru til Tanzaníu, þar af þrír
íslendingar. Danska þróunarað-
stoðin réð okkur sem síðan lánaði
okkur til tanzaníska forsætisráðu-
neytisins,” sagði Jóhann ennfremur.
„Við vorum settir inn á sveitar-
stjórnarskrifstofur í Tanzaníu sem
stjórnunarráðgjafar. Meðal þess sem
við gerðum var að útbúa kennsludag-
skrá fyrir starfsmenn ráðuneytisins,
skipuleggja fyrir banka og ýmislegt
fleira.”
Fengu ekkert húsnœði
Jóhann Scheving er kvæntur
Hrafnhildi Rós Smáradóttur og eiga
þau þrjú börn, 3ja, 7 og 12 ára. Þau
búa í snotru húsi í Mosfellssveitinni,
ckki langt frá vinnustað Jóhanns.
Jóhann er viðskiptafræðingur að
mennt. Er hann lauk prófi fékk
hann starf sem framkvæmdastjóri
Félagsstofnunar stúdenta og gegndi
Itann því i tvö ár.
„Fyrra árið okkar í Tanzanm
vorum við mikið á flakki. Húsnæði
fengum við ekkert fast fyrr en við
höfðum verið erlendis í heilt ár. Við
bjuggum því oft á lélegum hótelum
eða í bráðabirgðahúsnæði. Þetta var
mjög óþægilegt, sérstaklega vegna
barnanna,” segir Hrafnhildur. „En
þegar við fengum húsnæði var það
mjög gott.
Það sem mér fannst kannski verst
var hve mikið óöryggi var þarna i
heilbrigðismálum,” heldur Hrafn-
hildur áfram. „Ef við hefðum vitað
það fyrirfram hefðum við kannski
hugsað okkur (visvar um. Jóhann og
tvö barnanna fengu malaríu einu
sinni.” Þó þau hjón séu ánægð með
dvölina í heild sögðust þau ekki vilja
fara á sömu slóðir aftur. „Það kæmi
til greina að flytja erlendis aftur í ein-
hvern tíma, en ekki strax og ekki til
þróunarlanda,” segir Jóhann.
Innfæddar konur I Tanzaniu ganga um 1 dúkum sem þær vefja um sig. Hrafn-
hildur Rös kom með einn slikan með sér heim og hefur hér sveipað honum um sig.
Reglna litla liggur i sófanum.
DB-myndir Sig. Þorri.
Jóhann og Hrafnhildur ásamt dóttur sinni Reginu sem var komin með flensuna og hundinum þeirra litla sem okkur láðist að spyrja um nafn á. Á bakvið þau er ein af
mörgum myndum sem þau hjón komu með frá Afriku.
hver talar sína mállýzku. „Þar sem
við bjuggum var aðallega töluð
swahili. Það mál er talað I Austur-
Afríku og er blanda af mörgum
málum. Hins vegar talaði þjónninn
okkar mál sem heitir nyakyusa.
Dóttir okkar var mjög mikið með
honum, t.d. þegar hann var að þvo
þvott, en það var gert í höndunum,
þá fékk hún að sulla með honum og
þau voru eldklár að tala saman á
hansmáli.”
Það er alveg nauðsynlegt að hafa
þjónustufólk þarna. Sjálfvirkar
þvottavélar þekkjast ekki og húsið
var mjög stórt sem við bjuggum í og
nóg að þrífa,” segir Jóhann. „Við
vorum einnig með garðyrkjumann.
Grasið er slegið með sveðjum og
sprettan er svo mikil að garðyrkju-
maðurinn hafði ekki undan að slá
það. Grasið verður að vera snöggt,
því þá er minni hætta á snákum. Það
kom fimm sinnum fyrir að snákar
fundust í garðinum hjá okkur. Þrír
þeirra voru skaðlausir en tveir eitr-
aðir. Annars vorum við heppin að
það var ekki mikið um skordýr þar
sem við vorum. En í 300 km fjarlægð
var allt morandi af alls kyns
óþverra,” segir Jóhann.
Heimilið minnir
á Afrfku
Á heimili þeirra i Mosfellssveitinni
fer ekki fram hjá neinum að komið
hefur verið við í Afríku. Á veggjum
hanga myndir af innfæddum og hlé-
barðaskinn blasir við í stofunni. En
þó að dvölin í Afriku sé þeim enn í
fersku minni er um annað að hugsa
núna. Þau, eins og svo mörg önnur
ung hjón, eru að klára húsið sitt og
brauðstritið og lífið gengur sinn
vanagang. Það minnir kuldinn og
snjórinn okkur á er við kveðjum
Afríkufarana.
- ELA
eru tveir möguleikar í sambandi við
það, í fyrsta lagi að flytja inn með sér
stóran skammt af matarföngum eða
að reyna að gera eitthvað úr því sem
til er.Við gátum fengið nauta-^svína-
og hænsnakjöt og ávexti, en mjöl-
vöru var mjög erfitt að fá. Til dæmis
var ekki hægt að fá sykur og heiti
síðasta hálfa árið okkar erlendis.
Við fundum mjög mikinn mun á
hve ástandið fór hríðversnandi seinna
árið. Innbrot og rán jukust þá mjög
mikið. Efnahagur landsins er í rúst
eftir stríðið við Amin og mikið af
vopnum í gangi. Enda voru vopnuð
rán orðin afar algeng upp á það
síðasta sem við vorum þarna,” segir
Jóhann og Hrafnhildur tekur í sama
streng.
Hitinn 20—28 stig
allt árið
Héraðið sem við bjuggum í var eitt
af betri héruðum I landinu. Þar er
mjög fjölbreytt landbúnaðarfram-
leiðsla og temprað loftslag enda er
staðurinn í 1800 metra hæð. Hitinn
var frá 20—28 stig allt árið.
Húsakynni innfæddra voru mjög
misjðfn eftir stöðum,” segir Jóhann
er ég spyr hvernig híbýlin eru í
Tanzaníu. „Á stærri stöðum eru það
aðallega kofar úr leirsteini annað-
hvort sólþurrkuðum eða brenndum
með bárujárnsþökum en I þorpum
voru það leirkofar eða bambuskofar
með stráþökum.
Konurnar eru flokkaðar sem
vinnudýr, þær ganga um í dúkum
sem þær vefja um sig. Börnin setja
þær líka í dúk sem þær binda síðan
um sig. Svo má sjá þær ganga um
með allt frá eldspýtustokki til svefn-
bekks á höfðinu. Karlmennirnir hins
vegar gengu mjög vel til fara,” segir
Hrafnhildur um leið ög hún sýnir
okkur hvernig tanzanísku konurnar
bundu um sig dúkana.
Þær evrópsku gátu ekki
boriö hluti á höfðinu
„Það var einu sinni haldin keppni
með nokkrum evrópskum konum og
þremur svertingjakonum um hver
væri bezt að bera á höfðinu. Þær evr-
ópsku misstu fljótt hlutina, en þær
svörtu hlupu án þess að hluturinn
hreyfðist. Dóttir okkar þriggja ára
var fljót að taka eftir þessari nýstár-
legu aðferð og vildi auðvitað gera
eins. Hún var orðin anzi lagin við að
bera bækur áhöfðinu eftir smátíma.
Strákarnir okkar gengu í alþjóð-
legan skóla þar sem kennt var á ensku
og þeim gekk mjög vel að aðlagast
umhverfínu. Þeir kunnu svo vel við
sig að þeir kærðu sig ekkert um að
fara heim aftur. Ég kom heim í októ-
ber svo þeir gætu byrjað skólann hér
á réttum tíma,” segir Hrafnhildur
ennfremur.
Nauðsyn að hafa þjóna
í Tanzaníu búa 120 ættflokkar og

V