Dagblaðið - 17.03.1981, Side 12

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 17. MARZ 1981.
12
frjálsl, úháð dagblað
Útgefandi: Dagblafliö hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjótfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson. x
Aflstoflarritstjóri: Haukur Heigason. Fróttastjóri: ómar Valdimarsson.
Skrifstofustjóri ritstjómar: Jóhannes Reykdal.
fþróttir: Hallur Sfmonarson. Menning: Aflalsteinn Ingólfsson. Aflstoflarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Asgrimur Pálsson. Hönnun: Hilmar Karlsson.
Blaflamenn: Anna Bjamason, Atli Rúnar HaHdórsson, Atfi Steinarsson, Asgeir Tómasson, Bragi Sig-
urflsson, Dóra Stefánsdóttir, Elfn Albertsdóttir, Gfsli Svan Einarsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga
Huld Hákonardóttir, Kristján Már Unnarsson, Sigurður Sverrisson.
Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, Einar óiason, Ragnar Th. Slgurflsson, Sigurflur Þorri Sigurflsson
og Sveinn Pormóflsson.
Skrifstofustjóri: ólafur Eyjólfsson. Gjaidkeri: Þráinn Þorleifsson. Auglýsingastjóri: Már E.M. HaHdórs-
son. Dreífingarstjóri: Valgerflur H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Sfflumúla 12. Afgreiflsla, áskriftadeíld, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aflalsfmi blaflsins er 27022 (10 Ifnur).
Sumarleitað formanni
Frestun landsfundar Sjálfstæðis-
flokksins til hausts er flokknum til ills,
en þjóðinni til góðs. Frestunin veitir
Gunnari Thoroddsen forsætisráðherra
aðhald til að sitja á verðbólgunni allar
götur til hausts í stað þess að slaka á
þegar í sumar. _ ”
Gunnar vill áreiðanlega ekki mæta landsfundi með
verðbólguna lausa úr öllum böndum. Þess vegna er lík-
legt, að hann halli sér ívið meira að hugmyndum fram-
sóknarmanna og óskum þjóðarinnar um frekari
aðgerðir gegn verðbólgu.
í ríkisstjórninni hefur um nokkurt skeið ríkt tiltölu-
lega kurteislegur ágreiningur Framsóknar og Alþýðu-
bandalags um viðnám gegn verðbólgu. Alþýðubanda-
laginu þykir nóg að gert, en Framsókn telur, að skerða
þurfi lífskjör frekar.
Almenningur hefur tekið kjaraskerðingu vel og mun
gera það áfram. Fólk skilur, að mikið er í húfi, og vill
taka þátt í herkostnaðinum. Alþýðubandalagið mun
sennilega átta sig á þessu, þegar líður á sumarið.
Síðan mun Gunnar Thoroddsen mæta á landsfundi
sem landsfaðirinn, er megnaði að draga úr verðbólgu.
Þeir grillumenn, sem nú vona, að sumarið færi þeim
vopn gegn varaformanni flokksins, munu verða fyrir
vonbrigðum.
Enda er sannleikurinn sá, að frestun landsfundar er
ekki sérstaklega beint gegn Gunnari Thoroddsen, þótt
sumir styðji frestunina á þeim forsendum. Ráðamenn
flokksins vita vel, að pólitísk kraftaverk gerast ekki á
sumrum.
Að baki frestuninni er bara hreinn og einfaldur
vandræðaskapur. Hún er fálm manna, sem vita betur,
en halda þó dauðahldi í vonina um, að vandamálið fari
burt og hverfi, ef því sé frestað. Þetta eru ráðþrot.
Geir Hallgrímsson vill ekki hætta formennsku og er
studdur innsta kjarna flokkseigendafélagsins. Meiri-
hluti þingflokks og miðstjórnar vill hins vegar losna
við hann, þar á meðal margir þeir, sem eru ákaflega
andvígir Gunnari Thoroddsen.
En nýi formaðurinn finnst ekki, hvorki í þingflokki
né annars staðar. Stærsti flokkur þjóðarinnar er svo
þjakaður af hæfileikaskorti, að þar finnst enginn
maður, sem getur axlað byrðar flokksformennsku!
Þetta er makalaust ástand.
Afleiðingin er sú, að flokkurinn blaktir eins og lauf í
vindi. Framkvæmdastjórinn talar eins og véfrétt um,
að fundir geti eins verið á hausti sem vori og að einu
sinni hafi landsfundir verið á þriggja ára fresti.
Þunnar eru trakteringarnar í þessari röksemda-
færslu framkvæmdastjórans. Af hverju ekki lands-
fund á 30 ára fresti, ef það gæti stuðlað að því, að
forustumenn Sjálfstæðisflokksins þyrftu helzt aldrei
að horfast í augu við raunveruleika?
Ef hryggur væri í Sjálfstæðisflokknum, mundi hann
halda landsfund sinn á hefðbundnum tíma, mæta þar
vandamálum sínum og gera út ura þau. Sterkt stjórn-
málaafl rokkar ekki um með hornsteina sína. En
flokkurinn er bara lauf í vindi.
Hitt er svo rétt að benda sjálfstæðismönnum á, að
þeir eiga raunar mann, sem getur tekið að sér flokkinn
í tvö—fjögur ár, meðan menn leita dauðaleit að nýj-
um formanni. Hann verður að vísu tregur til, en mun
sæta þegnskyldu.
Ingólfur Jónsson á Hellu hefur um skeið setið á
friðarstóli, vel látinn af flokksmönnum almennt, en
býr eigi að síður yfir nauðsynlegri formannshörku.
Hann er maðurinn, sem Sjálfstæðisflokkurinn er að
leita að, en sér ekki.
fm — ——
KROSSFERÐIRNAR
Ég hafði ekki ætlað mér að hafa
fleiri orð um þá styrjaldarhættu sem
yfir okkur vofir en þau sem ég skrif-
aði í Dagblaðið 9. mars sl. En þegar
Morgunblaðið segir, daginn eftir, að
það „lofi ekki góðu um fram-
haldið”, að ég skuli taka mér fyrir
hendur að skrifa lof um Sovétríkin,
get ég ekki stillt mig um að láta það
mæta blað ekki verða fyrir vonbrigð-
um. Þessi grein á að vísu ekki að
fjalla um Sovétríkin fremur en sú
fyrri, en ég get svo sem farið nokkr-
um orðum um þau í leiðinni. Ég á
nóg hrósyrði um þau ef því er að
skipta, og get t.d. bent á að i 11.
fimm ára áætluninni, sem samþykkt
var á 26. þingi kommúnistaflokksins,
er áætlað að rauntekjur á íbúa hækki
um 16—18% á næstu fimm árum,
jafnframt því sem verðlag standi í
stað, og að framlög úr samneyslu-
sjóðum hækki um 500 rúblur á ári. Á
sama tíma er í Bretlandi og Banda-
ríkjunum boðaður niðurskurður
samneyslu. Þið segið e.t.v. að þetta
séu bara áætlanir, og áætlanir stand-
ist sjaldnast, en svo vill til að áætlanir
25. flokksþingsins um bætt lífskjör
stóðust, þó ýmsar aðrar áætlanir þess
þings stæðust ekki.
En snúum okkur nú að efninu,
krossferðunum ’þremur gegn
kommunismanum og útbreiðslu
hans.
Fyrsta krossferð
Auðvaldi heimsins fannst það
„ekki lofa góðu” þegar verkalýður
Rússlands gerði byltingu og boðaði
að alþýðan hefði tekið völdin í land-
inu áriðl917.Slíkanoflátungshátt sót-
svarts almúgans átti að kæfa i
fæðingunni. Vestræn ríki gerðu
innrás í landið að lokinni fyrri heims-
styrjöldinni. Innrásarherirnir voru þó
von bráðar flæmdir burtu af hungr-
aðri og klæðlausri alþýðu Rússlands.
Ég var svo ung að árum þegar þetta
gerðist, að frá aðdraganda þess kann
ég ekkert að segja. En næsta hrina er
mér í öllu ferskara minni.
önnur krossferfl
Snemma á fjórða áratugnum kom
til valda í Þýskalandi hinn skeleggi
striðsmaður gegn kommúnismanum,
Adolf Hitler — „til að bjarga land-
inu frá því að verða kommúnism-
anum að bráð”, eins og sagt var full-
um getum, með mikilli hrifningu, og
Hugleiðing
um sjónvarps-
auglýsingar
Annarstaðar hefi ég leitt rök að
því að nú eru hlutaskifti arðsins af
íslenskum bókamarkaði orðin mjög
röskuð frá því sem áður var. Nú
hirðir rikið 51,7% af bókarverðinu.
Þá er þó með í dæminu greiðslan sem
ríkið endurgreiðir höfundum gegnum
Launasjóð (3% af hreinum gróða'
þess). Gætum þess nú einnig að síðan
á blómaskeiðinu fyrir seinni heim-
styrjöldina (þá komu fram flestir
þeir höfundar sem einhvers virði eru
þessari öld) hefur meðalupplag bóka
dregist saman svo það er nú varla
þriðjungur þess sem það var. Ekki
stafar þetta af minnkandi áhuga á
bókinni heldur auknum fjölda útgef-
inna titla og þarmeð vaxandi fjöl-
breytni, einnig af stóraukinni notkun
bókasafna (sem höfundar enn fá
varla neinar greiðslur fyrir). Miðað
við kostnað annarra lífsnauðsynja
hefur verð bóka einnig lækkað um
nánast helming síðan fyrir stríð.
Þanniger það óhrekjanlegstaðreynd
að bókamarkaður velferðarríkisins
að viðbættum þeim nískupíringi sem
ríkið árlega endurgreiðir höfundum
af stórgróða sínum (gróði ríkisins af
bókaútgáfu nálgast að vera svipað
hlutfall og brennivínsgróðinn svo lík-
lega telja alþingismenn okkar bækur
til sterkari vímugjafa) — allt þetta
slefar varla i að vera 15% af því sem
,,. . . mörg undanfarin ár hafa útgef-
w endur hérlendis trúiega greitt einum
heista keppinaut sínum — sjónvarpi — hærri
upphæð fyrir birtingu auglýsinga en þeir
greiða öllum sínum höfundum og þýðendum
samanlagt fyrir gerð þeirra bóka sem verið
er að auglýsa.”
Kjallarinn
Þorgeir Þorgeirsson
markaðurinn einn var fær um að
greiða höfundi á kreppuárunum. í
rauntekjum talið.
Örðugt.er að skýra hvernig jafn
skapríkt fólk og rithöfundar margir
hverjir eru hefur getað látið fara
þannig með sig. Vissulega er svona
þróun bæði dulin og hæg. Upplýs-