Dagblaðið - 21.05.1981, Blaðsíða 12

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 21. MAÍ 1981.
uBlATW
fifálst, úháð dagblað
Útgofandi: Dagblaðifl hf.
Framkvæmdastjó/i: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Aðstoðarritstjóri: Haukur Helgason. Fréttastjóri: Ómar Valdimarsson.
Skrifstofustjóri ritstjórnor: Jóhannes Reykdal.t
fþróttir: Hallur Símonarson. Monning: Aflalsteinn Ingólfyson. Aðstoðarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Ásgrlmur Pálsson. Hönnun: Hilmar Karlsson. \
Blaðamenn: Anna Bjarnason, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi Sig-
urflsson, Dóra Stefánsdóttir, Elín Albertsdóttir, Gísli Svan Einarsson, Gunnlougur A. Jónsson, Inga
Huld Hákonardóttir, Kristján Már Unnarsson, Sigurflur Sverrisson.
Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, Einar óloson, Rognar Th. Sigurflsson, Sigurflur Þorri Sigurðsson
og Sveinn Þormóflsson.
Óþrífamál sósíalista
Mesti ólukkufugl íslenzkra þjóðmála,
Framkvæmdastofnun ríkisins, var tæp-
lega búin að þurrka blekið af ábyrgð
sinni á kaupum hins fáránlega Þórs-
hafnartogara, þegar hún tók nýja og
varanlega ábyrgð á hinni enn fáránlegri
Olíumöl hf.
Stjórnmálamenn hafa rekið þetta fyrirtæki á vegum
sveitarfélaga í Reykjaneskjördæmi og keyrt það í
margfalt gjaldþrot með svo ótrúlegri óráðsíu, að henni
mundi enginn útlendingur trúa, ekki einu sinni Fried-
man hagfræðingur.
Gjaldþrotameðferð Olíumalar hf. hefði jafngilt
endalokum stjónmálaferla og persónulegum fjárhags-
skaða. Sverrir Hermannsson, yfirsósíalisti íslands,
þarf að bjarga flokksbróður sínum, Ólafi G. Einars-
syni, formanni þingflokks sjálfstæðismanna.
En í stað hins illskárra, að gefa einum manni eitt
hús, er málið leyst með því að taka ónýtt og vonlaust
fyrirtæki upp á arma ríkisins og reka það hér eftir á
kostnað skattgreiðenda. Með því verður tjónið marg-
faldað endalaust inn í framtíðina.
Framþróun úti í heimi hefur gert blöndunarstöðvar
og olíustöð Olíumalar hf. úreltar. Þetta eru 12—14 ára
gamlar stöðvar og væru komnar í brotajárn, ef þær
hefðu verið reknar í nágrannalöndunum. Með lagi má
líklega láta þær Skarka í örfá ár enn.
Fyrir þessar verðlausu eignir, sem eru bókfærðar út í
loftið, lætur Framkvæmdastofnun ríkisins af hendi
tvær milljónir nýkróna í hlutafé og breytir hálfrar
milljónar nýkróna skuldum í hlutafé. Hvort tveggja er
fé skattgreiðenda.
En þetta er ekki nóg. Til viðbótar lánar Fram-
kvæmdastofnunin þessu gæludýri sínu aðrar skuldir
upp á rúmlega hálfa þriðju milljón nýkróna og veitir
því nýtt lán upp á eina milljón nýkróna, einnig á
kostnað skattgreiðenda.
Staðan er nú þannig, að Framkvæmdastofnun ríkis-
ins á43% í Oliumöl hf., ríkið sjálft 23*Vo, Útvegsbanki
ríkisins 20% og Norsk Fina 14%. Öll sveitarfélög og
allir einkaaðilar hafa hlaupið í burtu eins og lífið ætti
að leysa.
Samkvæmt rekstrarspám þarf markaður fyrirtækis-
ins að nema 50 þúsund tonnum olíumalar fyrsta árið
og 80 þúsund tonnum á ári eftir það. Þetta þýðir, að nú
byrja hinir opinberu eignaraðilar að reyna að kvelja
vegagerðina til olíumalarkaupa.
Vegagerðin hefur í nokkur ár gert tilraunir með svo-
kallaða klæðningu á vegi á nokkrum stöðum. Fyrst
varð útkoman nokkuð misjöfn, en síðan hefur árangur
verið nokkuð jafn og góður. Því hefur klæðning vikið
olíumöl til hliðar.
Klæðningin er miklum mun ódýrari en olíumöl og
ætti að gera okkur kleift að fá bundið slitlag umhverfis
allt land miklu hraðar en hingað til hefur verið álitið
mögulegt. Svigrúmið milli klæðnginar og malbiks til
lagningar olíumalar er því lítið.
En stjórnmálamennirnir, sem ráða ferðinni, verða
varla í vandræðum með að útvega Olíumöl hf.
viðskipti með því að knýja vegagerðina til of dýrs slit-
lags og þá af fjárhagsástæðum á styttri kafla en ella
hefði orðið.
Bandamaður Sverris Hermannssonar í þessu óþrifa-
máli er Ragnar Arnalds fjármálaráðherra, sem þykist
þurfa að bjarga óráðsíumönnum í hópi flokksbræðra
sinna í Kópavogi. Sósíalistarnir eru eins, i hvaða flokki
sem þeir standa.
Handlangarar þeirra félaga eru svo sósíalistarnir
Matthías Bjarnason, Steinþór Gestsson Eggert Hauk-
al, allir þingmenn Sjálfstæðisflokksins og stjórnar-
menn Framkvæmdastofnunar ríkisins. Þeir hafa lyft
32 milljón nýkróna óreiðu á bak okkar.
Fjöldatakmarkanir í
Háskóla íslands
Einhverjum lesanda gæti fundist
að efni þessarar greinar ætti ekkert
erindi í dagblað. Ástæðan fyrir birt-
ingu greinarinnar hér er þó einmitt sú
að umfjöllunarefnið snertir ekki
einungis þann hóp sem starfar við
Háskóla íslands heldur alla íslensku
þjóðina.
Fyrir skömmu tók æðsta stjórn há-
skólans, háskólaráð, þá ákvörðun að
af þeim nemendum sem nú stunda
nám á 1. ári í tannlækningum skyldu
aðeins 8 fá að hefja nám á 2. námsári
næsta haust. Ástæðan, sem gefin var
fyrir takmörkuninni, var aðstaða eða
öllu heldur aðstöðuleysi, sérstaklega
fjöldi sk. tannlæknastóla.
Þegar óskir um frekari athugun á
málinu voru settar fram i háskóla-
ráði, og þegar hugmyndum um
úrbætur til að kenna mætti fleiri
nemendum var varpað fram, sagði
forseti tannlæknadeildar þvert nei óg
rektor og meirihluti deildarforseta
tóku undir í neitunarsöngnum. Það
mátti ekki einu sinni ræða um
breytt, og e.t.v. líka bætt, kennslu-
skipulag.
Burtséð frá vafasömu lögmæti
ákvörðunar háskólaráðs um tak-
mörkun á fjölda tannlæknanema (sjá
4. tbl. Stúdentablaðsins 1981) og
burtséð frá þeirri almennu reglu að
hver og einn fái að stunda það nám
sem hugur hans stendur til og geta
hans leyfir, þá er vafasamt að þessi
ákvörðun sé í samræmi við óskir ibúa
þessa lands, hvort sem er á höfuð-
borgarsvæðinu eða á landsbyggðinni,
sem þurfa að bíða svo mánuðum
Kjallarinn
Stefán Jóhann
Stefánsson
skiptir eftir tannviðgerðum og greiða
þá fyrir þær offjár sem tannlæknar
geta sett upp í krafti aðstöðu sinnar.
Hagsmunapot
starfsstéttanna
Á sama tíma og takmörkun á
fjölda tannlæknanema var ákveðin
var fastráðið að fjöldi þeirra lækna-
nema sem gætu hafið nám á 2. ári
haustið 1982 skyldi miðaður við töl-
una 36. í.þessu tilviki er allt að 50
nemendum, sem staðist hafa faglegar
kröfur, meinað að halda áfram námi.
í þeim hópi er vafalítið efni í marga
ágæta lækna. Það skýtur óneitanlega
nokkuð skökku við ákvörðun
háskólaráðs að heilbrigðismálaráðu-
neytið skuli nýverið hafa lýst því yfir
að unnt væri að vista alla læknanema
í verklegu námi á sjúkrahúsum, en
slæm aðstaða á sjúkrahúsum er ein
aðalröksemd takmörkunarsinna.
Aðferð iæknadeildar við að finna
út töluna 36 er þvi í hæsta máta
. furðuleg (sjá 1. og 4. tbl. Stúdenta-
blaðsins 1981). Hún er fyrst og
fremst byggð á huglægu mati lækna-
prófessora um það hversu mörgum
nemendum sé þægilegt að kenna.
Rökstuðningur læknadeildar fyrir
fjöldatakmörkun er því vægast sagt
hæpinn og manni er hulin ráðgáta að
ýmsir af þeim háu andans mönnum,
sem deildarforsetar i háskólaráði
ættu annars að vera, skyldu láta
glepjast til að greiða atkvæði sitt með
tillögu læknadeildar. Bestu mönnum
geta orðið á mistök en ég tel að þetta
beri frekar vott um þá hnignun sem
átt hefur sér stað á undanförnum
árum innan Háskóla íslands. Æðsta
stjórn H.í. er farin að gæta hags-
muna starfsstéttanna í stað þess að
hlúa að vísindalegu kennslu- og
rannsóknarhlutverki sínu.
Hvaða álit ætli almenningur hafi
svo á þessu framferði háskólans,
þegar læknaskortur er verulegur i
ýmsum héruðum og biðtími eftir
sjúkrahúsvist og sérfræðiþjónustu er
töluverður.
Það skyldi þó ekki vera eitthvert
samhengi milli þess að upphafsmaður
og helsti baráttumaður fyrir fjölda-
takmörkun innan læknadeildar og
formaður Læknafélags íslands sé
einn og sami maðurinn? Fróðlegt
væri að fá að vita hvort hlutverkið
hafi verið ofar í huga hans,
prófessorsins eða formanns Lækna-
félagsins.
Stefán Jóhann Stefánsson,
fulltrúi stúdenta
I háskólaráði.
^ „Fjöldatakmörkunarsinnum í Háskóla
íslands vex ásmegin; nú komast færri
nemendur að en vilja og getu hafa til.”
40 ÁRA STJÓRN
ÞRÝSTIHÓPA OG
LÝÐSKRUMARA
„Ofvitar" á þingi?
Mig langar fyrst að minnast á
fyrstu alþingiskosningarnar sem ég
man greinilega eftir. Það eru
kosningar til alþingis árið 1916. Á því
ári voru 12 ár liðin frá því íslendingar
fengu heimastjórn og aðeins eitt ráð-
herraembætti öll þessi ár, þótt nú
þurfi tug manna til þess að stjórna
landinu. Þá var Einar Arnórsson ráð-
herra og stjórnaði með heiðri og
sóma þar til ráðuneyti Jóns Magnús-
sonar tók við i ársbyrjun 1917 og ráð-
herrum var fjölgað.
í ársbyrjun 1916 höfðu menn í
Mýrasýslu skorað á Pétur Þórðarson
bónda og hreppstjóra í Hjörsey að
gefa kost á sér í væntanlegum
alþingiskosningum um vorið.
Draumspakar konur, sem kalla
mætti völvur Mýramanna á þessum
tíma, spáðu því að Pétur Þórðarson
mundi vinna glæsilegan sigur í
þessum kosningum enda varð sú
raunin. Eg held að atkvæðin hafi
verið talin í Borgarnesi sem þá var
orðið sýslumannssetur (flutt frá
Arnarholti).
Sagt var að Pétur hefði fengið
hvert einasta atkvæði úr Álftanes- og
Hraunhreppi en líklega hefur
mönnum ekki dottið í hug á þeim
tíma að hrista saman atkvæðin áður
en talið var. Pétur Þórðarson gisti á
æskuheimili mínu að Valshamri á
Kjallarinn
Magnús Sveinsson
Mýrum, nokkru fyrir kosningar. Mér
þótti maðurinn sérkennilegur. Hann
var góður meðalmaður á hæð,
samanrekinn og herðabreiður, fast-
mæltur og ekki líklegur til þess að
láta kveða sig í kútinn. Á framboðs-
fundum var hann jafnrólegur þó
menn gerðu tilraun til þess að
skamma hann og alltaf hélt hann sínu
striki og lét allt orðagjálfur sem vind
um eyru þjóta. Hann hafði mjög litla
skólagöngu að baki en kunni áreiðan-
lega utanbókar litlu og stóru marg-
földunartöfluna og er það meira en
hægt er að segja um núverandi þing-
menn. Pétur var með afbrigðum
góður í reikningi enda kjörinn endur-
skoðandi landsreikninga árum
saman. Á þessum árum voru engir
ofvitar á þingi sem álíta sjálfir að
allt muni fara til fjandans ef ekki er
hlustað á þá og álit þeirra tekið til
greina.
Ef kunningi er spurður af hvaða
ætt hann sé og farið eitthvað aftur í
tímann getur svo farið að hann segist
vera af Blöndals- eða Briemsætt þótt
það komi ekki fyrir í eftirnafni.
„Forfeður þínir hafa líklega ekki
dáið úr ófeiti eða hor?” sem þótti
leiðinlegra orð. „Nei, það er af og
frá, ég er ekki kominn út af svoleiðis
fólki.” Það er einkennilegt að íslend-
ingar vilja ekki við það kannast nú til
dags að þeir séu komnir af örbjarga
fólki. Sagan getur þó um allt annað.
'Vitað er að hér hafa menn dáið úr
hungri allt frá landnámi Islands fram
að síðustu aldamótum. Getið er um
óöld í heiðni og óöld í kristni (þ.e.
eftir kristnitöku). Fullvíst er að allar
þessar óaldir og hallæri hjuggu stór
skörð í mannfjölda landsins.
Allsnægtaþjóðfélag íslands veit
lítið um þessa hluti enda aðallesefni
alls almennings orðagjálfur hinna
.ólíklegustu manna, auk nokkurra