Dagblaðið - 05.10.1981, Page 13

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 5. OKTÓBER 1981.
ástandið lagast að sögn forystu-
manna í samtökum leigjenda. Margir
hafa brugðist vel við og sett litið not-
að húsnæði í leigu þegar farið var að
lýsa yfir neyðarástandi í fjölmiðlum.
Þetta virðist renna stoðum undir þá
fullyrðingu, að ekki vanti húsnæði
heldur að það sé illa nýtt. Ef til vill
kom þetta best fram í sambandi við
leigumál námsmanna, en þar brást al-
menningur vel við þegar þeir lýstu
vandamálum sínum.
Ekki skal dregið úr því að vandinn
sé mikill. Og það má vera rétt hjá for-
manni Leigjendasamtakanna, að það
sé ekki með neinni vissu vitað, hver
hin raunverulega þörf sé meðan ekki
hefur verið gerð á henni nein heildar-
könnun, eins og hann vék að í sjón-
varpi.
Borgarráð hefur nú samþykkt að
láta fara fram skyndikönnun á
ástandi húsnæðismálanna og er það
vel. En þó að sú könnun hafi ekki átt
sér stað, höfum við þó í höndunum
upplýsingar, sem gefa nokkra vís-
bendingu um hvernig ástandið er.
Samstillt átak
Á biðlistum Félagsmálastofnunar
eru mörg hundruð manns sem um-
sækjendur um leiguíbúðir borgarinn-
ar. Einnig eru mörg hundruð á skrá
hjá Leigjendasamtökunum, þótt í
sumum tilfellum geti verið um sama
fólkið að ræða. Fyrir nokkru síðan
voru um 300 búslóðir í geymslu hjá
Reykjavikurborg, fyrir utan það sem
sjálfsagt er í geymslu hingað og þang-
að um borgina hjá vinum og kunn-
ingjum.
Við höfum af þessu allgóðar
upplýsingar um ástandið og allar ýta
þær undir þá skoðun, að nauðsyn sé
á því að bregðast fljótt við. Það
verður aðeins gert með samstilltu
átaki verkamannabústaðanna og
borgarinnar, eins og samkomulagið á
milli verkalýðsféiaganna í Reykjavík
og borgarinnar gerir ráð fyrir. Það
Kjallarinn
samkomulag er að mínum dómi mjög
merkilegt og einstakt í sinni röð, þar
sem slíkt samkomulag hefur ekki
verið gert fyrr á milli verkalýðsfélag-
anna og borgarinnar um lausn hús-
næðismála. f þessu samkomulagi er
lögð höfuðáhersla á að nýta til fulls
þá möguleika sem fyrir hendi eru til
byggingar verkamannabústaða sam-
kvæmt nýsettum lögum um hús-
næðismál. Þá segir einnig í þessu
samkomulagi að „stefnt verði að því,
að borgin kaupi eða byggi leigu-
og/eða söluíbúðir fyrir láglaunafólk
...” Að því stóðu fulltrúar allra
flokka í borgarstjórn og mér er ekki
kunnugt um að ágreiningur hafi
orðið um það í stjórn Fulltrúaráðs
verkalýðsfélaganna í Reykjavík,
þegar samkomulagið var til af-
greiðslu þar.
íhaldið
byrjar að bóka
Það er ekki fyrr en að samkomu-
lagið kemur fyrir í borgarráði og
borgarstjórn að íhaldið byrjar að
bóka og er með allskyns fyrirvara, —
enda er viljinn til þess að leysa vand-
ann ekki beinlinis brennandi. Ef svo
væri eða hefði verið hjá íhaldinu í
Reykjavík þá væri biðlistinn allveru-
lega styttri en hann er núna. Auðvit-
að hefur hann ekki verið að myndast
á nokkrum misserum heldur er þetta
að mest öllu leyti arfur frá íhaldinu.
Það var i þeirra valdatíð sem þetta
ástánd skapaðist fyrst og fremst og
ekki hægt að búast við því að við sem
nú stjórnum séum búnir að greiða úr
öllum þeim vandræðum sem þeir
skildu eftir, þótt vel hafi miðað.
Ég gat þess i upphafi að íhaldið
reyndi nú allt hvað það getur að telja
fólki trú um að bygging verkamanna-
bústaða sé þess óskalausn. Reyndin
er samt önnur. Þegar sjálfstæðis-
menn réðu var örlætinu til verka-
mannabústaðanna ekki fyrir að fara.
komi frá leigjendum í íbúðum borg-
arinnar öðrum fremur. En það liggur
í augum uppi að umsóknir um íbúðir
verkamannabústaða koma frá leigj-
endum í borginni almennt, en ekki
bara leigjendum hjá Reykjavíkur-
borg. Reglurnar um úthlutun íbúða í
verkamannabústöðum gera nefnilega
ráð fyrir því að þeir sem eiga íbúðir
fyrir fái ekki úthlutað íbúðum þar.
En það er ekkert undarlegt þótt um-
sóknir komi úr leiguíbúðum borgar-
innar um íbúðir í verkamannabú-
stöðum frekar en öðrum leigu-
íbúðum. Við vitum að í leiguhúsnæði
borgarinnar býr fólk að meginhluta
til sem hefur það lágar tekjur að það
hefur ekki treyst sér til þess að eignast
íbúðir á hinum almenna markaði.
Það hefur hinsvegar möguleika i
verkamannabústöðunum og það
skiptir sköpum.
Fleiri leiguíbúða
er þörf
Verkamannabústaðakerfið hefur
ekki enn getað sinnt þeim umsóknum
sem borist hafa og ekki leyst úr þeirri
húsnæðisþörf sem fyrir hendi er í
borginni, þótt innan þess hafi verið
unnið gott starf og byggðar margar
íbúðir. Það verður langt þangað til
verkamannabústaðakerfið verður
búið að uppfylla þörfina fyrir sölu-
ibúðir og farið verður að draga aftur
úr þörf fyrir leiguíbúðir. Borginni er
því nauðsyn i dag að bæta við leigu-
íbúðaeign sína og mun gera það eins
og fram hefur komið. Unnið er nú að
því að byggja nýjar leiguíbúðir og at-
huga um kaup á húsnæði til að breyta
í leiguhúsnæði. Það ber þó að varast
að byggð verði sérstök leiguíbúða-
hverfi eins og íhaldið gerði í Fella-
hverfi i Breiðholti, heldur þarf að
dreifa því um borgina.
Guðmundur Þ. Jónsson,
borgarfulltrúi.
„Það er ekki fyrr en að samkomulagið kemur fyrir i borgarráði og borgarstjórn
að ihaldið byrjar að bóka...” segir greinarhöfundur. Myndin sýnir Davið Odds-
son borgarfulltrúa.
Verkamannabústaðirnir voru dregnir
á úthiutun og fyrirheit um lóðir
komu seint. Meðan íhaldið gat stuðl-
að að framgangi verkamannabú-
staðakerfisins var það ekki gert. Og
eitt af síðustu verkum sjálfstæðis-
manna í borgarstjórn fyrir kosning-
arnar 1978 var að afnema að hluta til
hið félagslega kerfi með því að afsala
borginni forkaupsrétti á íbúðum sem
byggðar voru með hagstæðum lánum
fráborginni.
Úr leigu
í eigið húsnœði
Það er hinsvegar rétt að fólk vill al-
mennt komast úr leiguhúsnæði i sitt
eigið húsnæði. Það er ákaflega mikill
vilji hjá okkur íslendingum til þess að
búa í eigin húsnæði, og er ekkert
nema gott eitt um það að segja. Það
hefur verið látið að því liggja að um-
sóknir um íbúðir verkamannabústaða
GuðmundurÞ.
Jónsson
lönd og leið og umbrot yngri manna
afgreiðir hann með orðalagi sem
minnir á hótanir Tassfréttastofunnar
við Einingu í Póllandi, „Við berjum
þá niður”. Þetta er einnig sami
maður og alla tíð hefur vafið mælgi
sína inn í umbúðir gerðar úr einhvers
konar lýðræðishjali.
Nú eru þær umbúðir foknar út í
veður og vind og eftir stendur ber-
skjaldaður kerfiskallinn með steyttan
hnefann. Og ef menn eru ekki góðir
þá er það honum að mæta að þagga
niður í þeim. Þannig hefur lýðræðis-
ást Karvels Pálmasonar horfið eins
og dögg fyrir sólu, ellegar eins og
okkur hefur suma grunað, hún hafi
aldrei verið annað en hluti af gervinu
i þessum einleik sem Karvel hefur
farið með um Firðina um all-
mörg ár, eins konar one-man-show
Karvels Pálmasonar. Það hefur
aldrei skipt máli hvaða flokkur stóð
fyrir sýningunni.
Sýnishorn af Karvel
En varðandi svargrein Karvels
Pálmasonar í Dagblaðinu 16.
september sl., þá var við því að búast
að kæmi hljóð úr horni og sannaðist
hið fornkveðna, að sannleikanum
verður hver sárreiðastur, hinu var
kannski ekki við að búast, að Karvel
stykki alskapaður af senu Þingeyrar-
fundarins frá ’79, en þeim þætti
hefur æ síðan verið brugðið upp í
sjónvarpinu, þegar sýnd er niður-
læging íslenskra stjórnmála í hnot-
skurn og sú fyrirlitning sem íslenskir
stjórnmálamenn sýna umbjóðendum
sínum um þessar mundir.
Karvel Pálmason lék aðalhlut-
verkið á Þingeyrarfundinum og sló í
gegn eins og alþjóð hefur séð. Nú
hefði maður haldið, að vítin væru til
að varast þau, en þegar undirr. fjallar
málefnalega um verkalýðsmál á Vest-
fjörðum umhverfist hann Karvel
Pálmason gjörsamlega. Hann
gleymir öllum Þingeyrarfundum
liðinna ára og eys óþverranum yfir
pappírinn. í stað þess að svara eins
og maður er hann kominn á kaf í líf-
færafræðina eins og áður er vikið að.
Dæmi:
,,svo að engu er líkara sem heila-
búið sem að baki býr, sé galtómt eða
einn hrærigrautur” — „En nú virðist
búið að planta þessum þokkaleg-
heitum, eða hitt þó heldur, á Vest-
fjörðum og þess vegna meiri ástæða
til að gefa gaum því illgresi sem upp
gæti vaxið” — „vísvitandi rang-
færsla eða heimska” ,,TiI upplýsing-
ar fyrir þennan annars pólitískt
hrjáða einstakling skal á það bent”
— ,,og líklega eru þeir fleiri en
Finnbogi sem ala slík viðhorf við
brjóst sér, en menn stiga mismunandi
í vitið til opinberunar þeirra hugsana
sinna.”
Þetta er aðeins sýnishorn af þeim
gróðri sem dafnar í urtagarði Karvels
Pálmasonar, og að því athuguðu spyr
maður sjálfan sig, hvort sá sem
þannig þenkir og skrifar skilji
yfirleitt venjulegan texta þar sem
orðavalið er miðað við siðað fólk.
Annað sem er athyglisvert í
upptalningunni hér að ofan er sú
áhersla sem Karvel Pálmason leggur
á hérveru mína á Vestfjörðum. Þar
tjaldar hann öllu sem hann á til í
orðavali, þetta virðist skipta hann
geysilegu máli, ég þakka. En illgresið
sem upp kann að vaxa af þeim
fræjum sem ég hef sáð? Ég vona að
Karvel Pálmason eigi ekki við hana
dóttur mína sem er að verða tveggja
ára, annað er eiginlega ekki hægt að
skilja af textanum.
Hvað varðar liffæri min og and-
legt ástand, þá er Karvel Pálmasyni
frjálst að hafa skoðanir sínar á því,
mér og mínum að meinalausu, en
þegar hann fer að blanda inn í þetta
nýjum vinnustað mínum, það er að
segja Vestfirska fréttablaðinu, og
reynir að ala á tortryggni lesenda í
garð blaðsins, þá fer málið að taka
aðra stefnu. Þetta hefur verið kallað
á alþýðumáli íslensku, óþverra-
skapur, ég læt lesendum eftir að
dæma.
„Ég er ríkið"
Undanfarið hafa farið fram
miklar umræður um lýðræðið í
verkalýðshreyfingunni á íslandi og er
það af hinu góða að dómi undir-
ritaðs. Enda þótt ýmsir láti gamminn
geysa og á stundum liggi við
beinbrotum og skúfslitum, þá er það
áreiðanlegt, að upp þarf að hrista í
þeirri lognmollu sem ríkt hefur innan
verkalýðshreyfingarinnar, þar á ég
við meðal hins breiða fjölda, sem
ekki verkalýðshreyfingar sem per-
sónugervings nokkurra manna eins
og mörgum hinna steinrunnu verka-
lýðsleiðtoga hendir til að þenkja svo
sem Karvel Pálmasyni og berlega skín
í gegn í svargrein hans í Dagblaðinu.
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem verka-
lýðsleiðtogi svarar fullum hálsi, þeg-
ar menn biðja um kurteislegar
umræður. Og gamla aðferðin er
notuð, þegar forystan er gagnrýnd þá
beita menn samtökunum fyrir sig, þá
er skírskotað til vanvirðu og
fyrirlitningar til „vestfirsks verka-
fólks” þá eru menn vændir um
„vanvirðu í garð verkafólks”
„fyrirlitning gagnvart bolvískum sjó-
mönnum” „Slíku svartnætti aðdrótt-
ana og fyrirlitningar hefur vestfirskt
launafólk áður svarað og mun hér
eftir sem hingað til svara á verðugan
hátt.” Hér er þetta borðleggjandi,
vestfirsku verkafólki beitt fyrir
blekstaf Karvels Pálmasonar,
gagnrýni á hina ginnheilögu forystu
verkalýðshreyfingarinnar hvort sem
hún situr vestra, syðra eða eystra,
jafngildir árás á allt launafólk í
landinu. Og um þetta hefur umræðan
fjallað undanfarið, enda þótt gróinn
kerfiskall eins og Karvel taki ekki
þátt í henni. Hann er einn af þeim
sem „komið hefur sér fyrir” innan
verkalýðshreyfingarinnar og situr nú
i hægum sessi við Austurvöll. Opin
og frjálst umræða ógnar veidi slíkra
manna, það veit Karvel og af því eru
viðbrögðin eins og raun ber vitni.
Og úr því Karvel Pálmason vill
endilega frekari umræðu um kjara-
málaráðstefnu ASV. á Núpi, þá er
hægt að tíunda það nánar, enda þótt
svo hafi ekki verið ætlun mín í
upphafi. Þessi ráðstefna sem haldin
var í ágúst var boðuð með svo til
engum fyrirvara og fundarboð fór að
sumu leyti í vaskinn að sögn fulltrúa
á ráðstefnunni. Ætlunin hafði verið
að ráðstefnan yrði tvo daga, en í
öllum bægslaganginum voru menn
orðnir svo úldnir yfir seinagangi og
óskipulagi ráðstefnunnar, að ákveðið
var að slita henni eftir einn dag. Áður
höfðu verið pöntuð 40 uppbúin rúm
fyrir fulltrúana, sem ekki voru nýtt.
Ég vona að Karvel Pálmason
reyni ekki enn að beita fyrir sig vest-
firsku launafólki, þegar rædd eru
mistök og óskipulag forystu ASV.
Hins vegar má gera ráð fyrir, að þeg-
ar kemur til að greiða reikninga þá,
sem settir eru upp vegna mistaka þá
er sitt hvað forysta ASV. og
vestfirskt launafólk. Þá er það
vestfirskur verkalýður sem
má punga út með fé. Og hvað
snertir svo ályktanir fundarins
um að semja heima fyrir, þá lægi
beint við að álita, að Vinnuveitenda-
félagi Vestfjarða hefði verið sent bréf
um málið, en þegar þetta er ritað,
hefur ekkert gagn komið inn á þeirra
borð sem formlega sýni vilja ASV.
Alyktun kjaramálaráðstefnu ASV.
Núpi í ágúst þangað sem launafólk
kostar sig með ærinni fyrirhöfn hefur
ekkert sent frá sér nema reykbombur.
Og það er það sem forystuna skiptir
máli, að þannig sé tekið á málum og
menn viti ekki sitt rjúkandi ráð.
Þeirra á meðal er Karvel Pálmason en
ef þessi vinnubrögð eru ekki „svart-
nætti aðdróttana og fyrirlitningar í
garð launafóiks á Vestfjörðum” svo
notað sé orðalag sem Karvel Pálma-
son skilur örugglega, þá veit ég ekki
hvernig hægt er að ganga lengra.
ísafirði 19.9.1981
Finnbogi Hermannsson.
^ „Þetta er aðeins sýnishorn af þeim
gróðri, sem dafnar í urtagarði Karvels
Pálmasonar, og að því athuguðu spyr maður
sjálfan sig, hvort sá, sem þannig þenkir og
skrifar, skilji yfirleitt venjulegan texta þar
sem orðavalið er miðað við siðað fólk.”