Frjáls verslun - 01.02.1951, Blaðsíða 18

sig hafa liimin höndum tekið, eða þar um hil. Síðan
hafa fengizt fram nokkrar lagfæringar á samningn-
um, og að því ber sífellt að keppa, að fá honum hnik-
að ögn til betri vegar með ári hverju eða svo til.
Á liðnum 10 árum hefur lokunartíma sölubúða að
ég held þrívegis verið brevtt launþegum í vil, og má
nú allvel við það una.
Formann launakjaranefndar hafa þessir menn ver-
ið: Elís Ó. Guðmundsson 1941—42 (síðan lá nefnd-
in niðri 1943—44), Baldur Pálmason 1945, Adolf
Björnsson 1946—49 og Þórir Hall 1950 og hingað til.
Árið 1946 var í stjórn V. R. talað um, live æski-
legt væri að verzlunarfólk stofnaði með sér bygginga-
samvinnufélag og notfærði sér þann-
Byggingasam- ig þá hjálp frá ríkissjóði, sem slík-
vinnufélagið. um félögum hafði jiá ekki alls fyrir
löngu verið heitið með lagasetningu.
Eftir nokkra athugun á þessu málefni,’ var svo hafizt
handa og Byggingasamvinnufélag Verzlunarmanua-
félags Reykjavíkur stofnað 20. nóvember 1946. Voru
stofnfélagar 102 að tölu en fjölgaði brátt nokkuð og
er nú 110—120. Var mikill áhugi ríkjandi á verkefn-
um félagsins og er raunar enn, jirált fyrir óteljandi
erfiðleika á þessu sviði, s. s. úlvegun fjárfestingar-
leyfa, peningalána, hyggingarefnis o.s.frv. Svo hastar-
leg voru þessi vandkvæði, að fyrst nær þremur árum
eftir stofnun félagsins var hægt að hyrja á verklegum
framkvæmdum. Hafa hingað til fengizt nauðsynleg
leyfi og lán fyrir byggingu tvístæðuhúss með 6 íbúð-
um. Var byrjað að grafa fyrir grunni þéss I. nóv.
1949, varð fokhelt í júní árið eftir, síðan kom hálfs
árs kyrrstaða á verkinu, en nú er farið að vinna jiað
á ný í krafti laganna. Húsið stendur við Melliaga nr.
16—18. Áætlað er að húsið kosti fullbúið um 1 millj.
kr., og mun ríkisábyrgðarlán nema 70%. Enn er engu
hægt að spá um, hvenær framhald verður á byggingum
á vegum félagsins, en að öllu skaplegu verður það gert
svo fljótt sem eitthvað rýmkast um á þessu sviði.
Formaður Byggingasamvinnufélags V. R. hefur frá
upphafi verið Carl Hemming Sveins, sem einnig var
helzti hvatamaður að stofnun þess.
Nokkur tengsl hafa sem fyrrum verið milli V. R.
og Verzlunarskóla íslands. Sú stórfellda breyting var
gerð á námshag skólans árið 1942,
Verzlunar- að hann öðlaðisl réttindi til að
skólinn. útskrifa stúdenta. Magnús Jónsson
prófessor, þáverandi kennslumála-
ráðherra, kvað u])]i úr um þetta stóra metnaðarmál
skólans og staðfesti reglugerð þar að lútandi. Voru
hinir fyrstu stúdentar útskrifaðir jiaðan vorið 1945,
7 að tölu. Síðan hefur þeim farið fjölgandi ár hvert.
Stjórn Verzlunarm.f. Reykjavíkur tók sig til og sæmdi
þessa sjö forvígisstúdenta gullmerki félagsins. Þá var
upp tekinn sá ágæti siður vorið 1941, að stjórn V. R.
bauð 4.-bekkingum skólans til kaffikvölds í félags-
heimilinu, í hléinu milli náms og prófs, skýrði þeim
frá starfsemi V. R, og öðru þvílíku. Þetta mun síðan
liafa haldizt Jiannig á hverju vori. Þá hefur V. R.
jafnan á hverju vori varið nokkurri fjárha’ð lil verö-
Iaunagjafa við burtfararpróf skólans. Voru þetta
framan af fimmtíu krónur en síðari árin sú u])])hæð
tífölduð.
Nokkrar aðrar nefndir hafa starfað í félagsins þágu
en þær, sem áður greinir. Ber þar fyrst að telja heið-
ursfélaganefnd, sem Guðmundur J.
Breiðfjörð hefur staðið fyrir all- Aðrar nefndir.
an þennan tíu ára tíma og lengur.
Þá er það fulltrúanefnd Verzlunarráðs Islands. Hún
hefur verið þannig ski]>uð: Ásgeir Ásgeirsson frá
Fróðá og Frímann Ólafsson 1941, Ásgeir Ásgeirsson
og Egill Guttormsson 1942, Frímann Ólafsson og
Stefán G. Björnsson 1943—44, Hjörtur Hansson og
Oddur Helgason 1945, Guðjón Einarsson og Hjörtur
Hansson 1946, Baldur Pálmason og Guðjón Einarsson
1947, Guðjón Einarsson og Gunnar Magnússon 1948,
Guðjón Einarsson, Sigurður Egilsson og Sveinbjörn
Árnason 1949 (fjölgað í j>rjá) og Guðjón Einarsson.
Gunnar Magnússon og Sveinbjörn Árnason 1950.
Aðalendurskoðendur félagsins eru hinir sömu og
forðum: Einar Björnsson og Þorsteinn Bjarnason. Þar
eru nú ekki slegin vindhöggin!
Innan félagsins vinna fáeinar fleiri nefndir, svo
sem Skúla-nefnd (til að reisa minnisvarða um Skúla
fógeta) og minjasafnsnefnd. Hvorug nefndin hefur
gert nokkuð fastráðið, utan hin fyrrnefnda hefur að
einhverju leyti leitað hófanna hjá listamönnum bæj-
arins um fyrirmyndir.
Ymislegt fleira mætti til tína, ef út í smáatriði færi.
Fátt eitt til viðbótar verður að nægja.
Á árshátíð félagsins árið 1947 var vígður nýr fé-
lagsfáni, sem hin nafnkunna hannyrðakona Unnur Ól-
afsdóttir hafði séð um saum á. Er
fáninn gríðar vandaður og eftir því Ymis mál.
fallegur og því hin dýrasta eign.
Nokkrum sinnum á þessum árum hafa félaginu ver-
ið færðar góðar gjafir, auk stórgjafar Thors Jensen.
Slepjii ég jió að nefna þær, sem bárust á sjálfu fimm-
tugsafmælinu. Árið 1945 færði dr. Guðbrandur Jóns-
son félaginu að gjöf forna verzlunarhöfuðbók, trú-
18
FRJÁLS VERZLUN