Frjáls verslun - 01.09.1960, Blaðsíða 14

við og vart tekið neitt úr glugganum nema það
seljist upp. —
Á Alþingishótíðinni
Það var rétt fyrir daga Alþingishátíðarinnar, sem
þeir ágætu og stjórnsömu húsbændur í Geysi voru
kvaddir og kjallarinn hjá Tómasi var framundan
— en á milli vertíðaskipta var Alþingishátíðin
sjálf og meira en það — því að fyrir kunningsskap
og meðmæli góðra manna var þar fengin vinna og
fríar ferðir og ekkert smáræðiskaup í aðra hönd —
25 krónur á dag eða 125 krónur yfir hátíðina. —
Það, sem frá var farið, var 150 krónur, en fram-
undan var hjá Tómasi, 175 krónur, mikið kaup, sem
mikið mátti vinna fyrir. Verzlunin Liverpool hafði
allflesta söluturnana á hátíðasvæðinu og var starfið
í því fólgið að gæta birgða í stóru tjaldi og flytja
vörur í turnana — en sá var Ijóður á, að ekki mátti,
eða var unnt að flytja neitt, sem nokkru nam,
nema á næturnar á milli klukkan 4 og G. Á dag-
inn og kvöldin varð að safna vitneskju um, hvern-
ig salan gengi á hverjum stað og hvers mundi verða
vant til næsta dags. Yfirferð var talsverð, því að
turnar voru um alla velli — inni á Leirum og uppi
á gjárbarmi — ekki gat nema annar okkar farið
þessa rannsóknarleiðangra, því að hinn varð að gæta
birgðatjaldsins.
Þá munu einna fyrst hafa verið seldar hér heitar
pylsur; var þeim lialdið heitum í turnunum með
sprittlömpum, þar til gerðum, og voru þar af leið-
andi nokkrar birgðir af brennsluspritti í stóra tjald-
inu. Ekki var örgrannt um, að ýmsir litu hýru
auga til þeirra sprittbrúsa, því að vínleysi var og
reglusemi mikil á völlunum í þann t.íð. Eirm var
sá hlutur, sem lítið seldist, en nokkuð mikið var
til af, það voru fallegar flöskur með ávaxtasafa —
líklega það, sem nú er kallað Grape juice, þótti
nokkuð dýr — kostaði eitthvað yfir 5 krónur —
en margir buðust til að kaupa nokkrar flöskur, ef
þeir fengju hæfilega blöndu með úr stóru brús-
unum — en léleg verzlunarmcnnska eða eitthvað
annað kom í veg fyrir viðskipti á þeim grundvelli.
Verðlag í turnunum kom birgðatjaldinu lítið við,
en það mun ekki hafa þótt neitt hátt úr hófi fram.
Hátíðin sjálf fór fyrir ofan garð og neðan —
drukknaði í verzlunarstörfunum — og svo fór um
svefntíma líka. — Þó skyldi litið á sögulegu sýn-
inguna, þegar hinir vísu fornkappar gengu til lög-
réttu, og var sezt milli þúfna skammt þar frá
sem goðar mundu ganga frá búðum — og að sjálf-
sögðu sofnað nær samstundis. — Ég var þó vak-
inn aftur allhryssingslega, því ég hafði sofnað í
götu þeirri, sem kóngurinn átti að ganga! — Al-
þingishátíðin var ekki nærri því eins mikil verzl-
unarhátíð eins og hún mundi verða nú — bæði
voru þá peningaráð naum og fólk yfirleitt vel
nestað, dagskrá var fjölbreytt, og fólk tók mikinn
þátt í öllu, sem fram fór.
Að Iokinni hátíð, og hæfilegum svefni á eftir, bcið
kjallarinn hjá Tómasi. Þar var nýr heimur — engir
klossar eða kuldahúfur — heldur kjötlæri og kál-
hausar og allt það, sem leiðandi matarbúð hafði upp
á að bjóða. Þegar gruggað er upp um vörurnar í
búðinni, þá verður kjötið sjálft aðalþátturinn, í
hinum ýmsu myndum sínum og tegundum, nýtt,
saltað og reykt, og allt, sem úr því var búið til.
— Það var hakkað og barið, því var breytt í
Medister- og Vínarpylsur, fars og fleira og fleira.
— Allar tegundir kjöts voru þar, allt frá rjúpum
upp í marg-vetra bolakálfa úr Þykkvabænum. —
Á þessu hefur, að því er virðist, lítil breyting orð-
ið, nema hvað svínakjötið skipar nú almennari
sess en þá var — nýtt svínakjöt var hátíðamatur
og kostaði mikið. — Reykt og saltað danskt flesk
þótti afbragðgott og seldist talsvert, þótt dýrt væri.
Áleggspylsurnar — spægipylsurnar og öll sú ætt
var dönsk. Þó var lítillega hafin framleiðsla á því-
líku hérlendis, en það erlenda naut meiri hylli.
Ostarnir voru aðallega danskir og svissneskir.
Minnisstæðir eru stóru Svæserostarnir, þeir voru
rneira en metri í þvermál og þykktin 20 til 25
sentímetrar. Ostur þessi var hvítur og alsettur stór-
um loftbólum hið innra, þótti hann sérlega fínn
og góður enda var hann það. Aðrir ostar tóku
ekkert fram þeim íslenzku, sem við höfum nú.
Danska smjörið kom i tunnum, og var vont að af-
greiða það. íslenzka sveitasmjörið þótti ekki ör-
uggt, enda var það ákaflega misjafnt. En rjóma-
bússmjörið frá Baugsstöðum stóð því danska fylli-
lega á sporði, og voru engin vandkvæði á að mæla
með því og selja það. — Óma-margarine, var nær
alveg horfið — fyrir því íslenzka smjörlíki, sem
þá háði ákaft kapphlaup sín á milli um það, í
hvcrju af því væri mest vitamínið. Síðan sömdu
smjörlíkisgerðirnar frið sín á milli, og nú er víst
jafnmikið vitamín í öllu saman. Niðursuðuviir-
urnar voru aðallega danskar, en þó nokkuð frá
öðrum löndum, Þýzkalandi, Noregi og Frakklandi.
Franska niðursuðan undir vörumerkinu Olita, þótti
sérlega fín — þar var gæsa-leverpostei, grísatær,
kálfatungur, margs konar krabbar og gorkúlur. —
Dönsku og þýzku vörurnar voru venjulegri, sömu
vörutegundir og það, sem innlendi niðursuðuiðn-
aðurinn leggur nú til. Sardínur, síld og fiskniður-
suða hvers konar var frá Bjelland hinum norska.
Lyra kom annan hvern Jiriðjudag og danska
skipið einhvern annan dag hálfsmánaðarlega —
með þessuin skipum komu ávexlir og grænmeti,
alls konar kál, tómatar, agúrkur, asíur, græskar
og margt annað, miklu fjölbreyttara en nú fæst á
14
FRJALS VERZLUN