Frjáls verslun - 01.10.1970, Blaðsíða 10

B
FRJALS VERZLUN
Þjóðar-
tekjurnar
Þjóðartekjurnar eru summa allrar tekjumyndunar í þjóðfélaginu. 3 síð-
asta hefti sáum við, að tekjumyndun fyrirtækja samanstendur af: Sala +
hrein fjárfesting -h aðkeypt frá öðrum fyrirtækjum. Þar sem sala hvers
fyrirtækis getur skipzt í sölu til heimila og sölu til 'annara fyrirtækja get-
um við skrifað: 1
Þjóðartekjur = Summa allrar isölu til heimila.
-j- Summa allrar sölu til fyrirtækja,.
+ Hrein fjárfesting, alls.
-r- Aðkeypt frá öðrum fyrirtækjum, alls.
Þar sem við höfum gert ráð fyrir þjóðfélagi án samskipta við útlönd og
án opinberra aðila getum við sagt, að summa allrar sölu til fyrirtækja =
aðkeypt frá öðrum fyrirtækjum alls. Við það styttist jafnan okkar hér að
ofan í:
Þjóðartekjur = Summa allrar sölu til heimila.
-j- Summa hreinnar fjárfestingar.
Þar sem sala til heimila er öðru nafni jieyzla, geturn við eins skrifað:
ÞJÓÐARTEKJUR — NEYZLA + HREIN FJARFESTING.
Við getum líka sagt eftirfarandi: Mismunur milli tekna og neyzluútgjalda
hvers einstaklings er sú upphæð, sem hann sparar. Sparnaður í þessari merk-
ingu er ekki beinlínis skyldur sparibaukum og sparibókum, heldur einungis
sá hluti teknanna, sem ekki er ráðstafað til neyzlu. Með þetta, í huga getum
við sagt:
Þjóðartekjur = Neyzla + Hrein fjárfesting = Neyzla + Spörun.
Af þessu leiðir: HREIN FJÁRFESTING = Spörun.
Áður en lengra er haldið, skulurrj við aðeins gera okkur betur grein fyrir
innihaldi þessarar jöfnu. Hún segir okkur, að á hverju tímabili geti hrein
fjárfesting í þjóðfélaginu aldrei orðið meiri en sá hluti teknanna, sem ekki
er ráðstafað til neyzlu.
Til að skýra þetta aðeins betur, skulum við gera ráð fyrir þjóðfélagi án
samskipta við umheiminn, og án opinbers aðila sem leggur á skatta og
eyðir þeim. Við skulum ka.lla landið okkar Eldland til að valda engum mis-
skilningi. Við gerum ráð fyrir að höfðingi stjórni á Eldlandi, en að hann
hafi tekjur af venjulegri vinnu eða eignum sínum. Á síðasta ári urðu þjóð-
artekjur á Eldlandi 100.000 kúgildi (eða einhver önnur mynteining), sem
skiptist í 80.000 neyzlu og 20.000 fjárfestingu. Höfðinginn er framfarasinn-
aður og segir við ráðgjafa sína: „Fjárfestingin er allt of lítil, ég vil, að hún
aukist um 10% á næsta ári.“ Ráðgjafarnir svara: „Yðar hágöfgi, við höf-
um reynslu fyrir því, að þjóðartekjur okkar vaxa um það bil 5% á ári, við
munum því beita okkur fyrir því, að þegnarnir eyði hlutfallslega minni
hluta tekna sinna til neyzlu, en nú er.“ Höfðinginn svarar; „Það kemur
ekki til mála, ég vil að þegnar mínir geti aukið neyzlu sína hlutfallslega.
jafnmikið og þjóðartekjurnar aukast.“ Hvað skeður nú? Gerum ráð fyrir,
að Eldlendingum takist a.ð auka fjárfestinguna um 10% eins og höfðingi
þeirra vill, og gerum ennfremur ráð fyrir, að ráðgjafarnir hafi *étt fyr-
ir sér, og þjóðartekjurnar hafi aukist um 5%. Þjóðartekjurnar verða þá:
105.000 kúgildi (hafa aukist um 5%), sem skiptast í fjárfestingu 22.000
(aukning um 10%) og neyzlu 83.000 (aukning 3,75%). Við sjáum auðveld-