Frjáls verslun - 01.10.1970, Síða 13

FRJÁL5 VERZLUN
11
mönnum á háttvirtu Alþingi, að
verzlunin hafi búið sig sérstak-
lega undir verðstöðvun með
verðhækkunum. Ættu þó allir
að vita, að verzlunin býr við
ströng verðlagshöft, þannig að
hún getur ekki skammtað sér
eitt né neitt, hvorki fyrir eða
eftir verðstöðvun. Og var þetta
reyndar staðfest af verðiags-
stjóra.
En hitt er svo annað mál,
sem réttilega hefur verið vakin
athygli á, að ríkið og fyrirtæki
þess fengu heimild til þess fyr
ir verðstöðvun, að hækka vörur
sínar og þjónustu, vegna al-
mennra kostnaðarhækkana,
sem orðnar voru. Var þó sagt,
að það hefði verið minna en
óskað var. Verzlunin fékk ekki
að taka sínar kostnaðarhækk-
anir inn í álagninguna, nema
launahæltkanir að nokkru. Ann-
að verður hún nú að bera, þrátt
fyrir að hún berðist í bökkum
þegar fyrir verðstöðvun og
raunar löngu fyrr. Verzluninni
er sem sagt gert að bera það,
sem ríkinu og fyrirtækjum
þess er talið algerlega um megn
að bera. Er það þakkarvert álit,
þótt betra væri að það væri
raunhæft. Vafalaust er það
raunhæft við eðlilegar aðstæð-
ur en ekki eins og nú er komið
málum. Það mun sýna sig, því
miður.
„Kaupmaður, sem vinn-
ur 14—16 stundir hvern
cinsta sólarhring
Er einfalt mál óskiljanlegt ?
Margt hefur verið skrafað og
skrifað um verðlagsmálin hér
á landi, og kemur þó allt fyrir
ekki, engu fæst um þokað til
úrbóta. Það sem mér finnst
undarlegast, er hvað mönnum
gengur erfiðlega að skilja óhag-
kvæmni þeirrar álagningarað-
ferðar, sem beitt er. Hér giid-
ir í nær öllum tilfellum há
marksálagning í prósentum af
ákveðnum álagningargrunni.
Og það hvetur verzlunina til að
hafa grunninn, sem hæstan,
enda leyfa aðstæður aðeins
mjög takmarkaða samkeppni.
Þannig dugir það neytendum
skammt, þótt verzlunin fái að-
eins sín fyrirskipuðu prósent.
Verzlunin hefur alls ekki endi-
lega keypt inn á hagkvæmasta
verði og t. d. mjög ólíklegt að
hún hafi fengið magnafslátt.
þar sem ekkert eigið fjármagn
eða lánsfé er fyrir hendi til að
kaupa inn mikið magn í einu.
Staðreyndin er sú, að verðlags-
höftin og framkvæmd þeirra
halda ekki aðeins verzluninni í
úlfakreppu, heldur halda bein-
línis verðlaginu uppi svo miklu
munar. Þetta mætti nefna um
mörg dæmi til sönnunar. Svo
fáránlega haga þeir sér, sem
þessu fá ráðið. Niðurstaðan er
tap og aftur tap, hvar sem borið
er niður, þjóðfélagið allt tapar
á þessari dæmalausu heimsku.
Og seint skal ég trúa því, að
menn sjái það ekki. Hér er eitt
ömurlegasta dæmið um það,
hvernig stjórnmálaforysta þjóð-
arinnar bregst þjóðinni í blindu
sjónarspili. Þar gildi auga fyrir
auga og tönn fyrir tönn.
PéKá.
A
HOTEL SAGA