Frjáls verslun - 01.10.1971, Blaðsíða 82

FRA RITSTJORIM
„Átthagafjötrarnir“ eru dýr sparnaður
1 septemberblaði Frjálsrar Verzlunar var
skýrt í'rá nýju ákvæði skattalaganna, sem i
stuttu máli kveður svo á um, að selji í'ólk
íl)úð sína áður en þrjú ár eru liðin frá þvi
það keypti hana, skuli söluhagnaðurinn skatt-
lagður eins og um hreinar tekjur væri að
ræða. En söluhagnaður er vitanlega öruggur,
cða svo gott sem, á verðbólguthnum, eins og
við lifum ó, þótt það sé nær því jafn öruggt,
að ekki sé um raunverulegan hagnað að ræða.
Jafnframt þvi, að skýrt var frá þessu nýja
ákvæði, var í nokkrum dæmiun bent á órétt-
lætið, sem fylgir i kjölfarið, þá staðreynd, að
hér er í rauninni um nýtízku „átthagafjötra"
að ræða. Fólk hefur almenut ckki eliii á þvi
að greiða slíkan skatt, sem krafizt er með
Jiessu, og það verður því að haga sér í sam-
ræmi við það, án tillits til annarra persónu-
legra ástæðna.
Við kölluðum þctta mál „embættismanna-
kerfið gegn einstaklingnum". Þetta nýja
ákvæði skattalaganna var fundið upp til þess
að hafa einfalda reglu við að styðjast fyrir
embættismennina. Og þó er það augljóst, að
reglan, sem búin var til með þessum hætti,
cr hreint ekki svo afar einföld. f framkvæmd
má búast við því, að ýmsir reyni að brjótast
undan ákvæðinu, eins og gerðist með hlið-
stæð ákvæði áður fyrr, meðan skattalögin
voru meira og minna með hnífinn í baki
fólks. Það er auðvitað nógu slæmt, þegar
búnar eru til reglur, sem ganga í berliogg
við almannahag, þótt ekki sé beinlínis sctt
lagaákvæði, sem knýr mcnn til að brjóta það.
Ráðamenn hafa tekið ábendingu FV um
þetta el'ni furðu liljóðlega, og því er vakin
athygli á því liér aftur. Þessir „átthagafjötr-
ar“ hafa vafalaust verið settir að vanhugsuðu
máli, en það minnkar enginn við að viður-
kenna það með úrbótum. Þcssu verður að
breyta fyrir fólkið i landinu, annað væri ó-
sæmilegt í því lýðræðis- og lýðfrelsisríki, sem
við búum í.
Hættulegt vanmat á þfónustuvinnu
Það hefur löngum viljað við brenna, að
reynt væri að draga landsmenn í dilka eftir
atvinnuvegum og atvinnugreinum, og gera
meira úr einum en öðrum. Allt er þetta í
hæsta máta hégómlegt, því að engum dettur
það í hug í alvöru, að einn atvinnuvegur
gcti þrifizt án annarra. Þjónustuatvinnuveg-
ur er þannig sízl minná virði en framlciðslu-
atvinnuvegur, hvorugur er nauðsynlegri en
hinn, en báðir eru jafn ómissandi.
Sérstaklega liefur verzlun, ásamt skyldri
þjónustu, orðið fyrir barðinu ó þessum dilka-
drætti. Þó er það óumdeilanlegt, að þáttur
verzlunar hvað varðar kjör og afkomu fólks,
er ekki ómerkari en sjávarútvegs, landbún-
aðar og iðnaðar. Það er, eins og réttilega hef-
ur verið bent á af hóll'u verzlunarinnar, jafn
verðmæt sú krónan, sem sparast, og hin, sem
græðist, og skiptir sköpum fyrir hvern laun-
þega, livað liann fær l'yrir aflafé silt.
Við vitum það mæta vel, að hér þrifist ekki
þjóð, ef skyndilega hætti að veiðast fiskur,
eða að hætt yrði að róa. En það yrði ekki
róið, ef ekki íengist allt til þess, og engiiin
sæi sjómönnum fyrir þurftum þeirra í landi.
Og til livers væri að róa og veiða fisk, ef
enginn hirti um að selja hann? Við gætum
heldur ekki selt sjávarafurðirnar, ef engin
önnur viðskipti væru rekin hér. Þannig má
endalaust telja forsendur fyrir tilveru okkar
liér á Islandi. Og fram hjá því verður ekki
komizt, að verzlun og þjónusta tengja fram-
leiðsluatvinnuvegina við raunverulegt líf í
landinu. Um verzlunina fara flest verðmæti,
með einum eða öðrum liætti, og því er það
höfuðatriði, að verzlunin blómgist og geti
gegnt með eðlilegum hætti hlutverki sínu í
þjóðfélaginu.
Það hcfur allt oi' lengi þótt hliða að halda
verzluninni í skefjum, vegna verðbólgunnar.
En verðbólgan hefur engu að síður blásið
út með methraða. Þess vegna ættu ráðamenn
þjóðarinnar að endurskoða hug sinn til hlut-
verks og áhrifa verzlunar og þjónustu, og
leita nýrra úrræða, og nær þeim, sem í raun
hafa gefizt mörgum skyldum þjóðum betur
en þau, sem hér hefur verið beitt. Vanmatið
á þjónustuatvinnu er bókstaflega hættulegt,
og frá því verður að suúa fyrr cn síðar.
82
FV 10 1971