Frjáls verslun - 01.08.1974, Page 73

il spenna er þar ríkjandi.
Það er oft erfitt að taka verk-
efni til skila á ákveðnum tíma,
vegna þess að það er lítið að
fá af fólki og sá mannskapur
sem til þoða stendur, kann
oft lítið til verka. Markaður-
inn er tiltölulega þröngur og
mikið um sveiflur og því
hætta á því að verktakar fari
í undirþoð til að hafa næg
verkefni fyrir fast starfsfólk.
Þá er það einnig, að fjármögn-
unarmöguleikar verktaka til
að standa undir véla og tækja-
kaupum eru nánast engir.
F.V.: — Nú er mikið af
smærri verktakafyrirtækjum
hér á landi. Myndi ekki verða
hagkvæmara ef nokkur fyrir-
tæki sameinuðust í eina
stóra heild, eins og t. d. er
rætt um í sambandi við
bankana og olíufélögin?
ÓHEPPILEGT.
— Jú, það getur stundum
hentað, en það er einnig
vandamál að verða of stór, ef
við tökum tillit til markaðar-
ins. Þórisós sf. og Aðalbraut
sf. voru t. d. stofnuð til að
sporna við því, að erlendir aðr
ilar kæmust inn á markaðinn.
Það, sem gæti bætt ástandið
er, að ríki og bæjarfélög hefðu
jafnari framkvæmdahraða til
að dreifa verkefnunum meira
og að þau komi ekki öll í
einni bendu og síðan komi
dauðir tímar á milli. Það er
óheppilegt fyrir þá og vinnu-
markaðinn að hafa of mikið
og síðan ekkert. Það skapar
alltof mikla spennu.
F.V.: — Er ekki mikill
vandi að bjóða í verk á ís-
landi miðað við þá verðbólgu,
þróun, sem hér hefur ríkt á
undanförnum árum?
— Það væri ekki hægt að
bjóða í verk, ef ekki væru í
samningum verðbólguákvæði.
Hins vegar eru þessi ákvæði
æði misjöfn og í sumum til-
fellum ná þau ekki nema til
hluta af kostnaði. Hitaveita
Reykjavíkur hefur verið til
fyrirmyndar í þessu sam-
bandi og í þeirra samning-
um ná verðbótaákvæðin til
allt að 95% samningsupphæð-
ar. Raunhæfar verðbætur
ti'yggja betri og áreiðanlegri
tilboð og minnka áhættu verk-
kaupa því að þá þarf verk-
taki ekki að fara út í spá-
mennsku um hluti, sem hann
hefur ekki vald yfir. Það er
algerlega óraunhæft, er verðr
bætur ná ekki yfir nema t. d.
helming af samningsupphæð.
Slíkt leysir engan vanda.
F.V.: — Þú talaðir um
tæknilega örðugleika í sam-
bandi við lagnir í húsi í Hafn-
arfirði?
— Já, það er erfitt verk.
Jarðvegur allur er tómt hraun
°g grjót. Lagnirnar eru um
18 km á lengd, en dreifðar
yfir svæði, sem er 10 ferkíló-
metrar og því er erfitt að
stjórna verkinu. Það sem hef-
ur hjálnað okkur mjög mikið,
er sérstaklega góð samvinna
við bæjaryfirvöld í Hafnar-
og öll bæjarfyrirtæki, en án
slíkrar samvinnu væri nær ó-
gerlegt að framkvæma svona
verk. Skipulagning verksins
og verkhraði byggist á slíkri
samvinnu. Við gerum ráð fyr-
ir að ljúka þessu verki á áætl-
un fyrir áramót nk.
F.V.: — Þú talaðir um að
verktakar færu út í að undir-
bjóða verk til að tryggja
vinnu handa föstu starfsliði.
— Það hefur komið fyrir,
að verktakar hafa gefið lág
tilboð í verk, vegna þess að
þeir hafa haft áhyggjur af
vetrarstarfi. í sumum tilfellum
hefur verið um óraunhæf til-
boð að ræða. Það er stundum
hægt að gera lág tilboð með
því að reikna sér lága tækja-
leigu og þannig hanga í ball-
ans, en það verður að vera
einkamál hvernig aðilar gera
siík tilboð, en það er ein-
göngu gert með það í huga að
geta haldið mannskapnum og
er mjög óheppilegt.
F.V.: — Hver heldur þú að
þróunin verði í verktakamál-
um?
— Það er eðlilegt, að ríkis-
valdið viðurkenni þetta, sem
mikilvæga atvinnugrein, í
ljósi þess að íslenzkir verk-
takar hafa nú yfirtekið flest
stórverkefni, sem áður þurfti
erlenda aðila til að fram-
kvæma.
F.V.: — Nú á enginn ísl.
aðili aðild að framkvæmd við
Sigöldu?
— Það er vegna vonlausrar
fjármagnsfyrirgreiðslu hér á
landi. Hins vegar hefðu ís-
lenzkir aðilar átt að hafa
möguleika á samvinnu. Þetta
verkefni krefst svo gífurlegs
höfuðstóls og áhættufjármagns
að íslendingar voru ekki inn
í myndinni. Hitt er svo annað,
að lægsta tilboð þarf ekki allt-
af að vera bezta tilboðið fyrir
verkkaupa. Hér á landi er fyr-
ir hendi allur tækjabúnaður
og tækniþekking til að leysa
þetta verkefni, en vantar fjár-
magn. Þetta hefur í för með
sér, svo dæmi sé tekið, að öll
tækin, sem notuð verða við
framkvæmdirnar fara aftur úr
landi, en hefðu orðið eftir, ef
íslenzkur aðili hefði getað tek-
ið verkið að sér.
— Eitthvað að lokum Guðr
mundur?
—• Við höfum talsvert velt
fyrir okkur húsbyggingamál-
um. Þau mál eru sem önnur
mjög sveiflukennd. Við teljum
æskilegt að opinbert fjármagn
verði notað til að ýta undir
tækniþróun, sem miðá að því
að sem mest sé notað af inn-
lendum hráefnum sem gefi
hagkvæmt verð og uppfylli
þarfir íbúanna, sem eins og
reynslan sýnir að breytast
einu sinni á hverjum áratug.
Eins ber að gæta að íslenzk
veðrátta krefst varanlegri
húsagerðar en flestar ná-
grannaþjóðir okkar þurfa.
SJÁVARFRÉTTIR,
sérrit þeirra,
sem íylgjast
með
sjávarútvegi
og
fiskiðnaði.
Eingöngu selt
í áskrift.
•
Áskriftarsímar
82300 - 82302.
SJÁVARFRÉTTIR,
LAUGAVEGI 178,
REYKJAVÍK.
FV 8 1974
73