Frjáls verslun - 01.11.1976, Qupperneq 35

Orkugrautur hins
opinbera
Grein eftir Leó ML Jónsson, rekstrartæknifræðing
Orkukreppan víðfræga kom við okkur íslendinga engu síður en aðra. En í engu höfum við breytt
í Iíkingu við aðrar þjóðir. Um tíma leit út fyrir að einhverjar skipulagðar aðgerðir færu fam í því
skyni að draga úr hinni geipilegu orkusóun þjóðarinnar sem er henni til háborinnar skammar. En
ekkert markvert gerðist utan það að einhver nefndarkvöl á vegum Orkustofnunar hrökk upp af
9 ára svefni og gaf út doðrant með venjulegum/ opinberum vaðli. Eitt af því markverðasta sem um-
ræður um orkumál leiddu í ljós var það að íslenzkt rafmagn sé ein dýrasta orkumynd sem um get-
ur í veröldinni.
í þessu samhengi er til lítils
að nefna tölur nema til saman-
burðar. Til þess að sjá svart á
hvítu 'hvílíkt glæpaverð er á
rafmagni hérlendis er auðveld-
ast að bera verð þess saman við
verð á inmifluttri olíu, sem allir
vita að er dýr — hvað dýr hún
er vita aftur á móti færri þegar
öllu er á botninn hvolft. Við
skulum taka eitt lítið dæmi í
því skyni að sýna hvað hér er
um að ræða: Húseigandi sem
hitar hús sitt með olíu í algeng-
ustu gerð kynditækja greiðir
rétt rúmar 4 kr. fyrir hverja
kílówattstund miðað við að
nýtni kynditækjanna sé um
65%, sem mun vera algengast.
Ef þessi sami húseigandi hit-
aði t.d. eitt herbergi hússins
með rafmagnsþilofni sem
stungið væri í samband við
veggtengil þarf hann að greiða
11,97 kr. fyrir hverja kílówatt-
stund, en það er um 200%
dýrari upphitun en með olíu.
Af þessum 11,97 kr. eru 2,97
söluskattur og verðjöfnunar-
gjald.
ÓGÖNGUR
Fyrir ári síðan hefði ekki
þýtt að birta svona tölur því
það hefði enginn trúað þeim.
Því hefur verið logið að þjóð-
inni á skipulagðan hátt í
meira en áratug, að íslenzk raf-
orka sé ódýr og hagkvæm.
Hvað sem um Kröflu má
segja þá hefur hún þó alla vega
átt stærsta þáttinn í því að
svifta blekkingarhulunni af
raforkumálum þjóðarinnar.
Fólki er nú ljóst að þeir sem
stjórnað hafa raforkumálum
undanfarinn áratug hafa al-
gjörlega brugðist hlutverki
sínu.
Það verður án efa eitt af
framtíðarrannsóknarefnum hve
mikið tjón þjóðin hefur þurft
að þola af því að alþingismenn
og aðrir pólitískir gasprarar
hafa gripið fram fyrir hendur
sérfróðra manna í raforkumál-
um og kákað í verkefni sem
þeir hafa ekki haft hundsvit á.
Einstakir menn hafa eytt
miklu púðri í að kasta skít í
Magnús Kjartansson fyrrver-
andi iðnaðarráðherra vegna
hugmynda hans um skipulag
raforkumála. Þegar fram líða
stundir spái ég því að menn
verði almennt sammála þeim
hugmyndum sem ’hann hafði á
þessum málum og þótt ég sé á
öndverðum meiði við Magnús
Kjartansson í pólitík þá tel ég
Magnús engu að síður mesta
sjálfstæðismann sem gegnt hef-
ur embætti iðnaðarráðherra
fram að þessu.
ORKA OG ÞJÓÐARHAGUR
Þegar orkumál hafa verið í
brennidepli hefur fyrst og
fremst verið rætt um virkjanir
og misjafna óhagkvæmni þeirra
ásamt þeim klyfjum sem skatt-
greiðendur skuli bera til þess
að hægt sé að gefa erlendum
auðhringum rafmagn til að
auka mengun á íslandi. Og þótt
slík umræða sé þörf þá er það
fi'emur sjaldgæft að rætt sé um
þá orkusióun sem á sér stað í
landinu á degi hverjum og rak-
in verður til skipulagsleysis og
hringlandaháttar.
Við flytjum árlega til lands-
ins um 200 þúsund tonn af gas-
olíu til húshitunar. CIF verð-
mæti þessa innflutnings er um
4 milljarðar króna á núgildandi
verðlagi. Orkan sem bundin er
í þessu magni olíu mxxn vera ná-
lægt 400 Megawött. Til saman-
burðar þá er Búnfellsvirkjun
einungis skitin 210 Megawött.
Eins og áður var sagt er
greitt í gjaldeyri fyrir innflutta
olíu til húshitunar um 4000
milljónir á hverju ári, en þeg-
ar ríkissjóður og aðrir millilið-
FV 11 1976
33