Frjáls verslun - 01.08.1980, Síða 39

skodun
Baldur Guðlaugsson,
héraðsdómslögmaður:
Fjárskipti
vegna
hjónaskilnada
Ritstjóri Frjálsrar verzlunar stakk
upp á því við ofanritaðan, að
hann ritaði greinarstúf um
álitsmál sem upp geta komið
þegar atvinnurekendur skilja við
maka sinn, þ. e. álitsmál, sem
snerta fyrirtækin.
Mér vitanlega eru hjónaskilnaðir
að vísu ekkert stærra vandamál
hjá atvinnurekendum og athafna-
mönnum en hjá öðrum þjóð-
félagsþegnum og að sjálfsögðu
gilda sömu lagareglur um fjár-
skipti vegna skilnaðar hjá þeim og
hjá öðrum. Hins vegar geta komið
upp sérstök úrlausnarefni ef at-
vinnufyrirtæki eða eignarhluti í
slíkum fyrirtækjum eru meðal
eigna bús hjóna sem eru að skilja.
Helztu einkenni á fjár-
málaskipan hjóna.
Rifjum þá fyrst upp helztu ein-
kenni á fjármálaskipan hjóna skv.
lögum.
1. Hvort hjóna um sig hefur (með
nokkrum takmörkunum þó)
forræði á þeim eignum sem
það á þegar hjúskapur stofn-
ast eða eignast meðan hjú-
skapur varir eða fjárfélag
helzt. Sama gildir um arð af
slíkum eignum eða verðmæti
sem koma í þeirra stað. Þessi
eignarhluti hvors um sig nefn-
ist hjúskapareign þess.
2. Hvort hjóna um sig ber ábyrgð
á sínum skuldum og á aðeins
að svara til þeirra skuldbind-
inga sem frá því sjálfu stafa,
en ekki til skuldbindinga hins.
Frá þessari meginreglu eru þó
ýmis frávik.
Þótt hjúskapareignartilhögun-
in sé hin almenna skipan skv.
hjúskaparlögum geta ýmsar
eignir orðið séreign annars
hjóna, bæði á grundvelli kaup-
mála milli hjónanna, skv. fyrir-
mælum gefanda eða arfleið-
anda eða vegna ákvæða í
lögum.
Við hjúskaparslit skiptist hjú-
skapareign hvors hjóna um
sig, eftir að tekið hefur verið frá
til greiðslu skulda, til helminga
milli þeirra beggja. Þótt önnur
hjúskapareignin sé e. t. v. nei-
kvæð, þ. e. skuldir séu hærri en
eignir, á sá maki sem þannig
stendur á um eftir sem áður
tilkall til helmingshlutdeildar í
hreinni hjúskapareign hins.
Séreignum er hins vegar hald-
ið utan skipta og fær hvorugur
makinn hlutdeild í séreign hins
við skilnað. Þó getur annað
hjóna í undantekningartilfell-
um átt kröfu i séreign hins,
nokkurs konar bótakröfu.
43