Frjáls verslun - 01.03.1985, Qupperneq 40

iðnaði gætu orðið illa úti vegna
breyttra ákvæða um fyrningar, en
önnur sem hingað til hafa sloppið
við aö greiöa skatta þyrftu að
opna pyngjuna. Afnám frádráttar
vegna áhættusamra fjárfestinga
gæti hægt á vexti í hátækni- og
hugbúnaðariðnaði, og ferðum á
veitingastaöi og næturklúbba
myndi fækka. Á móti þessu
kemur þó fyrrnefnd lækkun á
tekjuskatti, úr 46% i 33%.
Þannig lækkuöu greiðslur þeirra
sem ekki hafa getað nýtt sér
„holurnar“, en hinir þyrftu að
þorga það sama og aðrir.
„Lobbýistar" og fjárlagahalli
Það sem að ofan greinir eru
auðvitað hugleiðingar þyggðar á
þvi sem gæti gerst ef tillögur fjár-
málaráöuneytisins yröu sam-
þykktar óbreyttar. Hins vegar
bendir ekkert til að þaö gerist i
bráð og liggja til þess ýmsar
ástæður.
Tillögur Regans snerta alla
hugsanlega þrýstihópa i Banda-
rikjunum og i flestum tilfellum
skaðast þeiröflugustu mest. Þeir
eru þegar byrjaöir baráttu gegn
tillögunum og kemur þá að einum
sérstæðasta þættinum i þanda-
rísku stjórnmálalífi. Talið er aö í
höfuðborg Bandarikjanna,
Washington, séu nú yfir 10.000
manns sem hafa það að aðalat-
vinnu að hamast i þingmönnum
og stjórnarerindrekum til að fá þá
til að snúast á sveif meö eöa
gegn ákveðnum málum. Allir
hugsanlegir og óhugsanlegir
hagsmunahópar hafa slika
„lobbýista“ á sínum snærum og
ýmsar aðferðir eru notaðar. Allar
gerðir fyrirtækja og einstaklinga
hafa með sér samtök og halda úti
starfsliði til að sjá stjórnmála-
mönnum fyrir upplýsingum og
gæta hagsmuna umbjóðenda
sinna.
Þessir þrýstihópar munu nú
hefja allsherjarstrið i Washington
til aö berjast gegn þeim ákvæð-
um tillagnanna sem koma þeim
illa hverjum um sig — og þaö eru
fáir sem ekki skaöast aö ein-
hverju leyti. (Það var reyndar haft
eftir Regan aö einu hóparnir sem
heföu ekkert viö tillögunarnar að
athuga voru „Neytendasamtökin,
sem eru eins vinstrisinnuð og
hægt er aö vera, og Landssam-
band skattgreiöenda sem er
einhvers staðar hægra megin við
Genghis Khan.“) Samtök borg-
ar- og fylkisstjóra, kirkju- og likn-
arstofnanir, bændur, verkalýðs-
félög, iðnrekendur, tryggingafé-
lög, kaupmenn og allir hópar þar
á milli munu sjá til þess að þing-
menn gleymi ekki hagsmunum
þeirra. Reynslan sýnir að sá sem
fær upp á móti sér „lobbýista"
sem gæta hagsmuna kjördæmis-
ins þarf yfirleitt að leita sér aö
annarri vinnu eftir næstu kosn-
ingar.
Aðrar ástæður koma einnig i
veg fyrir að þingið geti samþykkt
tillögur Regans. Breytingarnar
myndu i engu auka tekjur ríkisins
og gifurlegur fjárlagahalli er
stærsta áhyggjuefni þingsins
þessa dagana. Þingmenn vilja
ekki eyða orku sinni i timafreka
vinnu og umræður um mál sem
„engu skilar“ og hafa þvi sett
fjárlögin efst á lista forgangs-
verkefna. Sumir hafa þó séð
þann möguleika aö breyta
skattakerfinu þannig að það skil-
að auknum tekjum um leið, en
Reagan forseti myndi að likindum
beita neitunarvaldi á alla slika
lagasetningu. Hallalaus fjárlög er
markmið sem ekki næst á þess-
um áratug og þingið getur um fátt
annað hugsað á meðan.
Það tók um 100 manns tæpt ár
að setja saman tillögur fjármála-
ráöuneytisins um skattalaga-
breytingar. Þessi vinna veröur þó
liklega aldrei aö formlegu laga-
frumvarpi, heldur verður um-
ræöugrundvöllur i besta falli. Siö-
an tillögurnar voru lagðar fram
hefur Regan fjármálaráöherra
skipt um starf við James Baker,
starfsmannastjóra Hvita Húss-
ins. Ekki er vist hvaða áhrif þetta
hefur, en liklega er auðveldara
fyrir Regan að fá stuðning forset-
ans við hugmyndir sinar, nú þeg-
ar þeir vinna saman persónulega
á hverjum degi. Forsetinn hefur
ekki látið i Ijós neinar opinberar
skoöanir á tillögunum, en Baker
fv. starfsmannastjóri og nýoröinn
fjármálaráöherra mun vera þeim
hlynnturi meginatriðum.
Vitað er að Reagan forseti hef-
ur áhuga á að sjá breytingar á
skattalögunum veröa að veru-
leika í valdatið sinni, en hann
þyrfti að eyða miklu pólitisku
púðri til að koma þeim i gegnum
þingið. Hann þarf hins vegar á
öllu sinu aö halda i glimunni við
fjárlagahallann. Þetta töfraorð
sem gagntekið hefur hugi banda-
riskra þingmanna.
^wWars'^2302
82300o98/ —
frjáls
verzlun
38