Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.03.1985, Síða 89

Frjáls verslun - 01.03.1985, Síða 89
einstaklingurinn fær aö njóta sin án óþarfa afskipta hins opinbera. Ef viö kunnum aö lifa saman i sátt og samlyndi, mun starfsamri þjóö, sem er opin fyrir nýjungum og þvi sem til framfara horfir, takast aö mæta framtíðinni af bjartsýni og meö jákvæöu hugarfari. Nýtt framfaraskeið að hefjast í iðnríkjunum — sagðiJdnas H. Haralz í mjög stuttu máli má segja, aö þau nýju viöhorf sem komiö hafi til sögunnar í umheiminum síðustu árin séu fólgin í meira raunsæi en áöur var ríkjandi. Þeirrar bjartsýni, sem var svo áberandi upp úr 1960 og þess ofmetnaöar og ofdirfsku, sem af henni spratt, gætir ekki lengur. í stað þess hefur komið raunhæf- ur skilningur á þeim kostum, sem völ er á, á þeim markmið- um, sem unnt er aö ná og á þeim tækjum, sem beita má meö árangri. Menn skilja nú betur en um all- langt skeiö aö einnig i allsnægta- þjóöfélagi nútímans veröur ekki ööru skipt en þvi sem aflað er. Hagvöxtur og framleiöni skipa þvi að nýju þann virðingarsess, sem áður var. Jafnframt gera menn sér Ijóst, aö eigi nýgræöingur aö dafna verður gamall gróöur aö víkja. Virkir markaöir, aukin sam- keppni og minni rikisafskipti eru talin skipta meginmáli. Hófsemi í stjórn efnahagsmála er önnur hlið þessara viöhorfa, hófsemi í vali markmiöa og hófsemi i beitingu þeirra tækja sem völ er á. Siðast en ekki síst fer fram endurmat á hlutverki rikisins i atvinnu- og vel- feröarmálum. Leitaö er nýrra leiða til aö veita þá þjónustu og sjá fyrir þvi öryggi, sem velferöarrikiö haföi tekiö sér á heröar. Þessara viöhorfa og þessarar viðleitni gætir hvarvetna i þeim löndum, þar sem við þekkjum vel til, þótt í mismunandi mæli kunni aö vera. Enn athyglisverðara er þó, aö þeirra viröist gæta án verulegs til- lits til þess, hvaöa stjórnmála- flokkar fara meö völd i þessum löndum. I nýlegu blaöaviötali seg- ir franski forsætisráðherrann, sósialistinn Laurent Fabius, aö heimurinn taki örum breytingum og eigi Frakkar aö vera i farar- broddi meöal þjóöanna veröi þeir aö laga sig aö breyttum aöstæö- um. Á þessu hafi orðið bið. Aölög- unin feli í sér mikil efnahagsleg og félagsleg vandkvæöi, en átakinu megi ekki lengurfresta. Ég vil Ijúka þessu yfirliti um tengsl islands við umheiminn meö þvi aö gera nokkra grein fyrir þeim viöhorfum, sem mér viröast nú blasa við okkur íslendingum. Svo er aö sjá sem nýtt framfara- skeið sé aö hefjast í iönríkjum heimsins, hagvöxtur muni veröa álitlegur og alþjóöaviöskipti vax- andi. Jafnframt gerast þær um- breytingar sem eru snar þáttur hagvaxtar, nýjar atvinnugreinar vaxi fram en aörar dragist saman, ný fyrirtæki veröi til en önnur hverfi. Þaö er ekki heldur annaö aö sjá en aö horfur þróunarland- anna fari batnandi. Skuldakrepp- an hefur reynst viðráðanleg og hagvöxtur hefur víöa tekiö viö sér, ekki sist á grundvelli ört vaxandi útflutnings. Þessar aöstæöur eru okkur Islendingum vissulega hagstæöar. Á hinn bóginn er sér- staða okkar vegna umráða yfir auölindum lands og sjávar alls ekki sú, sem við á timabili geröum okkur i hugarlund. Samkeppni á útflutningsmörkuöum er hröö og orkuverð fer lækkandi en ekki hækkandi. Aö þvi leyti eru ytri aö- stæöur kröfuharðari en við hefð- um bæöi taliö og óskaö. Hvers er þá þörf af okkar hálfu? Þaö er þörf á því raunsæi og þeim skilningi, sem nú gætir aö nýju i öörum löndum. Þaö er umfram allt þörf á skynsamlegu mati á tengslum okkar við umheiminn. íslandssagan fylgir ekki sínum eigin brautum, óháö mannkyns- sögunni. Viö getum ekki fylgt efnahagsstefnu, sem brýtur i bága viö stefnu annarra þjóöa. Viö getum ekki lifaö viö verð- bólgu, sem er langt umfram þaö sem er í viðskiptalöndum okkar. Viö getum ekki haldiö raunvöxt- um, sem eru allt aðrir en annars staöar tiökast. Viö getum ekki verndað atvinnulífið fyrir um- breytingum. Viö getum ekki hald- iö uppi sivaxandi opinberri þjón- ustu með sama hætti og áöur hefur veriö. Við getum ekki hafn- aö nánum samskiptum viö aörar þjóöir i atvinnurekstri jafnt sem viðskiptum. Í staö þess aö byrgja okkur inni verðum viö að gefa lífs- anda loft. I upphafi kvæöisins „Væringj- ar“ kemst Einar Benediktsson svo aö oröi: 85
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108

x

Frjáls verslun

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.