Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.10.1997, Síða 71

Frjáls verslun - 01.10.1997, Síða 71
Listir tónskáldinu vannst ekki tími til þess að ljúka verkinu. Operan er í þremur þátt- um en við andlátið skyldi Giacomo Puccini aðeins eftir sig uppkast að seinni hluta lokaþáttarins. Lengra komst hann ekki. Við getum þvi litið svo á að Turandot sé hápunktur list- sköpunar eins mesta óperutónskálds allra tíma. En frá dánardægri tónskálds- ins (28. nóvember 1924) hafa menn deilt um það hvernig það hefði fullkomnað verkið hefði því enst aldur til. Turandot var ekki frum- sýnd fyrr en árið 1926. Þegar Toscanini, sem stjórnaði frumflutningnum á Scala í Mílanó, kom að þeim stað í þriðja þætti þar sem tónsmíð Puccinis lauk, lagði stjórnandinn frá sér tónsprotann og sagði: „Operan endar hér af því að á þessum stað dó meistarinn.“ Oftast er notast við endi tón- skáldsins Franco Alfano sem hann byggði á uppkasti Puccinis að lokum þriðja þáttar. Turandot í uppfærslu Metropolitan Operunnar í Nýju Jórvík var frumflutt fyrir 14 árum og er leikstjóri hennar nú Franco Zeffirelli sem hannaði einnig ótrúlega glæsileg leiktjöld sýnngarinnar. Voru leiktjöld svo tilkomumikil að óperugestir menmn? Bravó fyrir okkar manni Turandot eftir Giacomo Puccini. Metropolitan Óperan í New York. Leikstjóri: Franco Zeffirelli. Hljómsveitarstjóri: Nello Santi. Turandot : Eva Marton. Liú : Ruth Ann Swenson. Calaf : Kristján Jóhannsson. Baíhvel þeir, sem ekki eru mikið fyrir óperur, þekkja aríuna „Nessun dorma“ sem valin var kynningarlag Heimsmeist- arakeppninnar í fótbolta á Ítalíu árið 1990. Þetta er ein af fal- legustu perlum óperubókmenntanna, samin af tónskáldinu Giacomo Puccini, og er aðaltenórarían í óperu hans Turandot. Við setningu Heimsmeistarakeppninnar var það enginn annar en Luciano Pavarotti sem söng „Nessun dorma“ en þessi aría er orð- in að nokkurs konar vörumerki tenórsins sem endar tón- leika sína undantekningalítið á henni. Operan Turandot er umlukin ákveðinni dulúð. Hún er lálin gerast í Kína en er svo fjarlæg og ævintýrakennd að sögusviðið gæti alveg eins verið kafli í Star Wars. Leikstjórar nýta sér oft á tíðum hið mikla rými, sem tónlist og söguþráður óperunnar gefa, til að hleypa hugmyndaríkinu á skeið og gerir það uppfærslur hennar ólíkar og spennandi. Einu sinni voru það tónskáldin sem voru lífæð óperu- listarinnar en nú eru það leikstjórar og óperu- söngvarar. En dulúðin, sem umlykur þessa óperu, er sennilega enn meiri vegna þess að gripu andann á lofti þegar tjaldið var dregið frá og klöppuðu af hrifningu. Þessi uppfærsla er sett upp árlega og flutt íyrir fullu húsi. Þó að þetta sé meðal frægustu uppfærslna óperuheimsins er ástæðan fyrir því að ég lagði lykkju á leið mína til að sjá hana fyrst og fremst sú að í þetta sinn var aðaltenórhlutverkið í hönd- um Kristjáns Jóhannssonar. Það er ekki ætlun mín að fjalla um erlendar óperuuppfærslur í tónlistargagnrýninni, enda hef ég sjálfur takmarkaða ánægju af að lesa gagnrýni um uppfærsl- ur sem ég get ekki séð og metið frá eigin brjósti. Nú stendur þó sérstaklega á. Þessi uppfærsla á Turandot er hrein unun frá upphafi til enda. Hin gamla kempa Nello Santí, sem stjórnaði fyrst við Metropolitan Óperuna árið 1962, stjórnaði Hjómsveit- inni af snilld og gaf söngvurum mikið frelsi eins og nauðsynlegt er til að ná fram sönnum Puccini. Söngkonurnar Eva Marton, sem söngTurandot, og þó sérstaklega Ruth Ann Swenson, sem söng Liú, voru frábærar. Kristján Jóhannsson söng hlutverk prinsins Calaf. Eg hef ekki heyrt Kristján í betra formi. Þótt það hljómi þversagnarkennt virðist röddin vera unglegri og bjartari en við það hefur hún fengið meiri mýkt. Hugsanlega má þakka það því að Kristján hefúr öðlast öryggi þroskaðs listamanns og finnur að hann getur treyst hljóðfæri sínu án átaka þvi það hljómar um allt. A sýningunni íylltu háu C-in hans Kristjáns þetta risa óperuhús og í lok sýningarinnar var hann hylltur með verðskulduðu lófaklappi og bravóhrópum. Maður fylltist stolti af þessari frammistöðu. SD Turandot eftir Puccini í Metropolitan Operunni í New York 71
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84

x

Frjáls verslun

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.