Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1965, Qupperneq 31
sj'<5 upp í mi'ðjar hlíðar.M
Svo var þá skipln,u sntuð til lands, og
slysalaust svamLaði það, oftast með öldu-
stoklk í kafi, áfram, áfram — með stefnu
á Sauðanesið. Lengstum stóð Jóhannes
sjálfur við stjórn:
„Sikkrast, sikkrast, drengur minn.“
sagði hann, þegar Guðni var að bjóða
honum að hvíla hann. „Það er öllu óhætt
með blóðhitann hans Jóa gamla Bjarna-
sonar, það er gamalt og margreynt
galdramannablóð í honum. Passið þið
bara, strákar mínir, að stappa og berja
ykkur svo, að þið króknið ekki, sem ætti
reyndar ekki að koma til í frostlausu
veðrinu. Ekki er sjófrostið. Það er eins
og það ylji mann að fá á sig sjógusu, og
hvað skyldi deyfa betur suLt en að súpa
á sjó? Það er verst, að hann Stjáni litli
laetur svo bölvanlega, að það er varla
gerlegt að þið hitið ykkur við að fljúg-
ast á.“
Svona fórust honum orð við hásetana,
og annað veifið mælti hann nokkur vel-
valin orð til skipsins:
„Já, svona vinurinn, þetta gekk, nú
bærilega...... Nei, nú stakkstu þér í
dýpsta lagi. Mér að kenna? Segðu mér
ekkert aif því, — ég er eins samgróinn
þér hérna við rórpinnann og kjölurinn
er stefninu...... Svona, já, — þarna
tókst þér aftur upp. Þetta styttist nú
óðum. Og hugsaðu þér, hvað þér líður
yel, þegar þú ert lagztur á sléttum sjó
á Flateyrarlæginu! “
F
AVlukkan miun hafa verið um fjög-
ur eftir hádegi, þegar Kristján var kom-
inn inn í mynni Önundarfjarðar, og
nú skyldu menn ætla, að allar þrautir
hefðu verið sigraðar. En þegar kom inn
fyrir Hrafnaskálanúpinn, var veðurlagið
þannig, að ýmist var allt að því logn
með typpingssjóum eða allur fjörðurinn
landa á miJili var eins og pottur með
sjóðandi vatni. Svo máttu þeir þá varla
vikja frá risreipinu, Guðni og Ludvig.
^r.ax ,°§ gall rödd Jóhannesar:
„Fira í pikk!“ urðu þeir að láta risið á
saglinu síga, svo að roki’ð næði ekki að
þénjá ián'nað en hina litlu hyrnu, sem
þá var eftir af tvírifuðu seglinu. En
samt sem áður leið ekki á löng-u, unz
skipið var komið inn fyrir Flateyrar-
oddann. Þeir Guðni og Ludvig höfðu
dregið ^ upp keðju stóra akkerisins um
pað bii, sem skipið köm upp í fjarðar-
mynnið, og Lá hún nú í snyrtilegum
bugðum á framlþiljunum. Svo kom þar,
að Jóhannes katlaði:
„Gerið akkerið klárt, drengir'“
Síðan:
„Fokkuna niður, Lúlli, Laggo, Guðni!“
Og svo kvað við hið ónotalega skark
keðjunnar, sem rann út um járnklætt
festargatið.
Næsit var þá að taka niður stórseglið
og ganga tryggilega frá því, og síðan
beindust augu þeirra félaga til lands.
°g jú, jú, — þarna lagði Njáll frá
'brygcríunni, og brá'tt kom þar, að þre-
mennuigarnir stukku ofan í hann. Nú
skyidi leggja leið sína á símstöðina, áð-
ur en gengið væri á fund Kjartans
Rósinkranzsonao,
Biðstofa símstöðvarinnar á Flateyri
var aðeins Mtil kompa, hvergi hægt að
tylla sér niður. Þeir stóðu og ræddu,
Jóhannes og Sigurður, þegar Jóhannes
hafði beðið um simtal við Carl Proppé.
Jú, Jóhannes var svo sem bærilega mál-
hress, og Sigurður þurfti heldur betur
að skýra frá því, hvernig honum hefði
Guðni Bjarnasoni
gengið ferðin, hvað sagt hefði verið,
hverjar óheillaspár. hefðu vei'ið uppi og
hverju hann hefði svarað:
„Þið þekkið ekki hann Jóa Bjarna,
ekki eins og við fyrir vestan. Það er
ekki í fyrsta sinn, sem hann hefur snuð-
að sjó og dauða um sæmilega vissan
feng. — Þeir segja það nú sumir, meðal
annars hann Benjamín, maður, sem veit
hvað hann segir, þegar sjórinn er annars
vegar: „Sjórinn, hann er löngu búinn að
gefa upp alla von um að sigra í þrátefl-
inu við hann Jóa, — hann leggur sig
frekar eftir þeim, sem yngri eru og úr
mýkra efni.“ Og Sigurður kerrti hnakika
og bætti við: „En ég var hræddur um
drenginn, þó að hann flygi fallega, þegar
hann tók heljarstökkið.“
En hvað leið nú drengnum, efltir að
hann hafði fengið fast land undir fæt-
ur? Honum hafði sannast sagt fundizt
Ö.L1 veröldin rugga, þegar hann sté upp
á bryggjuna, og víst hafði honum veizit
örðugt að láta ekki á því bera, að hann
væri reikull í spori á leiðinni upp á
símstöðina. Og nú stóð hann kyrr, varð
að standa kyrr vegna þrengslanna
í kompunni, það vissi hann, og
honum fannst hann snúast hring
eftir hring — eða var það ver-
öldin í kringum hann, sem snerist?
Nema allt í einu hvarf honum ölil vit-
und, og hann rankáði ekki við sér fyrr
en þar sem hann lá undir beru Loif'tx og
Jóhannes, skipstjóri, var að hella úr
vatnsfötu yfir höfuð homum.
En Ludvig náði sé*r fljótt, og næstiu
daganna naut hann — eins og félagar
hans — góðrar matarvistar á heimili
Kjartans Rósinkranzsonar. Svo er þá í
rauninni ekki frá neinu eftirminnilegu
að segja, unz haldið var af stað vestur.
Njáll hafði Kristján í eftirdragi í blíðu-
veðri, og tungl skein frá bláum og heið-
um hirnni í andlit Ludvigs, þar sem hann
stóð við stýrið á Njáli, en í vélarhúss-
dyrunum stóð Sigurður Fr. Einarsson og
söng við raust:
„Ég stóð um nótt við stjórn á völtu fleyi,
er stjörnur lýstu svala vetrardröfn.. . .“
Þá greip Ludvig fram í og sagði hátt
og hressilega:
„Það var nú það, sem gerði gæfumun-
inn á morðurleiðinni, að það var sko
ekki neinn vetur eða frostbitra.“
Sigurður steirtþagnaði, leit um öxl og
starði á hinn 14 ára íélaga sinn:
„Það kann að vera safet og rétt, en
aldrei gagnast manni a'ð vera mokkra
stund svolítið rómiantískur!“
wmsaa
Hagalagöar
Steingjörfingar mínir.
Séra Friðrik Bergmann lét svo um
mælt að guðsorðabækur Péturs bisk-
ups væru fuilar af steingjörfingum.
Um það kvað biskup vísu þessa:
Þegar hrynja háreistir
hrokaveggir þínir,
standa munu stöðugir
steingjöi'fingar mínir.
Kalkofnsvegur.
Kringum 1870 var hafin nokkur
kalkvinnsla í Esju skammt frá Mó-
gilsá. Var komið upp kalkofnum í
Reykjavík til þess að brenna kalkið.
Af þeim er dregið nafnið Kalksofns-
vegur. Kalk þetta var töluvert not-
að til húsagerðar í Reykjavík með-
an það var unnið, en reksturinn bar
sig ekki og lagðist niður eftir fáein
ár.
^ & $4
Alfred Edward Housman:
Rætt v/ð dauöan mann
(Tutlugasta og sjöunda kvæðið úr Ijóðabók Housmans,
A Shropshire Lad, 1896)
„Er eykið mitt enn að drætti
á akrinum, lætur ei vel
— eins og á ævinnar dögum —
í aktygjum, beizli og mél?“
Jú, eykið er enn að drætti,
í aktygjum marrar nóg,
þótt hylji þig martraðarmyrkur
moldar, sem bar þinn plóg.
„Er knattspyrnuliðið að leikjum,
liðið, sem aldrei sveik?
Dunar ei dátt í velli,
þótt dæmdur sé ég úr leik?“
Jú, knötturinn eirir engu,
um árbakkann leikurinn berst.
Þinn markvörður upphlaupum öllum
af afburðasnarræði verst.
„Hefur ei látið huggast
hnjákan, sem unni ég mest?
Var ekki hjartasorg hennar
og hörmum slegið á frest?“
Jú, hamingjan lagði henni
harmbót við dauða þinn.
Sorgin er vafalaust sefuð.
En sofðu nú, vinur minn.
„Er vinur minn ekki óðf ús
til ásta, þótt sé ég nár?
Beið hans ei beður mýkri
en bjó ég við liðin ár?“
Vel sofa vinir þínir;
en værðina kaus ég mér
í svefndyngju dauðs manns svanna;
— ég segi ekki hver hann er.
Gúðmundur Frímann
íslenzkaði.
24. desember 1965
■LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 31