Morgunblaðið - 17.01.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 MIÐVIKUDAGUR 17. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Starfsstyrkir úr Launasjóði
Til eflingar ís-
lenskri menningu
UM ÞESSARmundir er veriðað auglýsa eftir
umsóknum um starfslaun
úr Launasjóði fræðirita-
höfunda. Sjóðurinn er í
vörslu RANNÍS (Rann-
sóknarráðs Íslands). Stef-
anía Óskarsdóttir stjórn-
málafræðingur er for-
maður stjórnar Launa-
sjóðs fræðiritahöfunda.
Hún var spurð hvers kon-
ar verk þarna kæmu til
álita.
„Það eru alþýðleg
fræðirit sem þarna er ver-
ið að styrkja auk hand-
bóka, orðabóka og viða-
mikils upplýsingaefnis á
íslensku. Sjóði þessum er
ætlað að vera til eflingar
íslenskri menningu í víð-
um skilningi. Þeir sem hljóta
starfslaun úr sjóðnum skulu ekki
gegna föstu launastarfi á meðan
á starfstímanum stendur.“
– Hvað eru starfslaunin há?
„Hægt er að veita starfslaunin
til sex mánaða, eins árs, tveggja
ára eða til þriggja ára og þau
nema meðallektorslaunum sem
eru um 140 þúsund krónur núna.
Í fyrra voru veitt átta starfslaun
til sex mánaða og nam upphæðin
tæpri milljón króna á mann.“
– Hvers konar verk voru þá
metin til starfslauna?
„Flestar umsóknir í fyrra
komu úr hugvísindageiranum, ef
svo má segja. Dr. Birna Arn-
björnsdóttir fékk laun til þess að
skrifa verk um íslenskt mál og
samfélag í fortíð, nútíð og fram-
tíð. Dr. Jón Viðar Jónsson fékk
laun til að skrifa ævisögu Jó-
hanns Sigurjónssonar og vinna
að útgáfu að ýmsum textum
tengdum lífi hans og list. Krist-
ján Eiríksson fékk laun til að
vinna að íslenskri óðfræði. Krist-
ján Jóhann Jónsson fékk laun til
að vinna að ævisögu Gríms
Thomsens skálds. Viðar Hreins-
son fékk laun til að vinna að ævi-
sögu Stephan G. Stephanssonar
skálds. Þorleifur Hauksson fékk
laun til að skrifa um íslenskan
skáldsagnastíl frá 1850 til 1970.
Þórunn Valdimarsdóttir fékk
laun til að rita ævisögu séra
Matthíasar Jochumssonar og
Æsa Sigurjónsdóttir fékk laun til
að vinna að íslenskri búninga-
sögu í ljósmyndum.
Þær raddir heyrðust að verk-
efnin sem styrkt voru hefðu verið
nokkuð einsleit. Því er til að
svara að 66 umsóknir bárust í
fyrra sem voru flestar mjög
áhugaverðar, en þessi verk voru
þau sem stjórn sjóðsins var sam-
mála um að styrkja þá. En núna
vildum við gjarnan hvetja fólk til
að sækja um laun fyrir margs-
konar önnur verkefni sem eiga
þó það sameiginlegt að stuðla að
því að efla íslenska menningu.“
– Hvað hefur sjóðurinn starfað
lengi?
„Hann hefur starfað í eitt ár.
Menntamálaráðherra ákvað að
koma þessum sjóði á laggirnar til
að styðja við bakið á
fólki sem sinnir alþýð-
legum fræðistörfum.
En þeir sem tilnefna í
stjórn sjóðsins eru
menntamálaráðherra
sem tilnefnir formann,
Hagþenkir og RANNÍS. Núna
verður því um úthlutun í annað
sinn að ræða.“
– Hvenær verður úthlutað?
„Umsóknarfrestur verður til
15. febrúar en stefnt er að því að
mat á umsóknum liggi fyrir í lok
mars og þá verði ljóst hverjir
hljóti starfslaun úr Launasjóði
fræðiritahöfunda árið 2001.“
– Hvers konar fræðirit eru
flokkuð sem alþýðleg?
„Alþýðleg fræðirit eru verk
sem eru aðgengileg almenningi,
skrifuð á íslensku. Efnið getur
verið af margvíslegum toga, t.d.
um íslenska náttúru, menningu,
raunvísindi, stærðfræði og ís-
lenskt þjóðfélag.“
– Hvað með fræðirit um erlent
efni sem skrifað er á íslensku?
„Það er metið hverju sinni.
Langstærsti hluti þeirra verk-
efna sem sótt var um laun til að
sinna í fyrra voru sem fyrr sagði
úr hugvísindageira.“
– Getur fólk sem er að skrifa
t.d. doktorsritgerðir um efni sem
flokka má undir alþýðufræði sótt
um styrk í þennan sjóð?
„Launasjóður fræðiritahöf-
unda er hvorki rannsóknasjóður í
sama skilningi og Rannsókna-
sjóður RANNÍS né rannsóknar-
námssjóður. Sjóðnum er ekki
ætlað að styrkja rannsóknavinnu
sem er hluti af háskólanámi. Við
úthlutun úr launasjóðnum er
lögð áhersla á að styrkja vinnu
við samningu verka fremur en
útgáfur af fyrirliggjandi efni eða
rannsóknir sem ef til vill leiða til
samningar verka.“
– Karlmenn voru í meirihluta í
fyrra af þeim sem fengu úthlutað
– segir það eitthvað um umsókn-
irnar?
„Karlar voru heldur
fleiri af þeim sem
sendu inn umsókn.
Það var niðurstaða
sjóðsstjórnar að þau
verk sem styrkt voru
hafi verið áhugaverð-
ust af þeim 66 umsóknum sem
bárust. Ég vil hvetja sem flesta
sem fást við að semja verk sem
falla undir Launasjóð fræðirita-
höfunda að sækja um. Upplýs-
ingar og eyðublöð undir umsókn-
ir má nálgast á skrifstofu
RANNÍS á Laugavegi 13 eða á
heimasíðu RANNÍS, www.rann-
is.is.“
Stefanía Óskarsdóttir
 Stefanía Óskarsdóttir fæddist
í Reykjavík 7. ágúst 1962. Hún
lauk stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum í Reykjavík 1982. BA-
prófi í stjórnmálafræði 1986,
mastersprófi í sömu grein 1988
og loks doktorsprófi 1995 frá
Purdueháskólanum í Indiana í
Bandaríkjanum. Hún starfaði um
tíma sem framkvæmdastjóri
þingflokks Samtaka um kvenna-
lista, var sérfræðingur við
Félagsvísindastofnun Íslands
1997 til 2000, hefur verið stunda-
kennari í stjórnmálafræði við HÍ
frá 1996 og verkefnisstjóri í for-
sætisráðuneytinu frá 1999. Hún
er gift Jóni Atla Benediktssyni
prófessor í rafmagnsverkfræði
við HÍ og eiga þau einn son.
Viðamikið
upplýsinga-
efni á ís-
lensku styrkt
ARI Páll Kristinsson, forstöðumað-
ur Íslenskrar málstöðvar, segir að
það sé aðalatriði að auglýsingatextar
séu á íslensku, en að öðru leyti verði
menn að gæta smekkvísi í framsetn-
ingu auglýsinga, spurður um álit á
auglýsingu Happdrættis Háskóla Ís-
lands þar sem notast er við erlendan
slagara.
Pétur Pétursson þulur hefur
gagnrýnt að HHÍ notaði erlenda
dægurlagatónlist í auglýsingu sinni,
en Ragnar Ingimarsson, forstjóri
HHÍ, segir í Morgunblaðinu í gær að
ekkert óeðlilegt sé við notkun Happ-
drættisins á erlendri dægurtónlist í
auglýsingunni.
Ari Páll sagðist ekki hafa séð aug-
lýsinguna og gæti því ekki dæmt um
hana sem slíka. Hins vegar hlyti að-
alatriðið að vera að sjálfur auglýs-
ingatextinn væri á íslensku, en að
öðru leyti yrðu menn að gæta hófs
og sýna íslensku máli viðhlítandi
virðingu og gæta að öðru leyti
smekkvísi í framsetningu auglýsinga
sem annars efnis í íslenskum fjöl-
miðlum. Að öðru jöfnu sé auðvitað
betra að dægurlagatextar séu á ís-
lensku, en það geti þó varla talist úr-
slitaatriði, að hans mati, þótt það sé
auðvitað háð því hvernig efnið sé
framsett.
Forstöðumaður Íslenskrar málstöðvar
Sýna þarf íslenskunni
viðhlítandi virðingu