Morgunblaðið - 30.01.2001, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 ÞRIÐJUDAGUR 30. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
SÓLVEIG Pétursdóttir, dóms- og
kirkjumálaráðherra, sækir fyrir
hönd íslenska ríkisins ráðstefnu sem
fram fer í Stokkhólmi í gær og í dag.
Á ráðstefnunni er fjallað um for-
dóma í garð minnihlutahópa og leiðir
lýðræðisríkjatil þess að sporna gegn
uppgangi öfgahreyfinga og stuðla að
auknu umburðarlyndi.
Fulltrúum frá 53 ríkjum var boðið
á ráðstefnuna, einnig verða á ráð-
stefnunni fulltrúar alþjóðlegra stofn-
ana sem fjalla um mannréttindamál.
Forsætisráðherra Svía, Göran Pers-
son, flutti opnunarræðu ráðstefn-
unnar en meða annarra ræðumanna
eru Kofi Annan, framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, og Mary Rob-
insson, mannréttindafulltrúi SÞ.
Forsætisráðherra Svíþjóðar býð-
ur til ráðstefnunnar sem skipulögð
er af sænsku ríkisstjórninni. Sólveig
Pétursdóttir leiðir íslensku sendi-
nefndina en aðrir í sendinefndinni
eru Þorgerður Katrín Gunnarsdótt-
ir, alþingismaður og formaður alls-
herjanefndar Alþingis, Ingvi Hrafn
Óskarsson, aðstoðarmaður dóms- og
kirkjumálaráðherra, og Hörður H.
Bjarnason, sendiherra í Svíþjóð.
Ráðstefna í
Svíþjóð um
fordóma
RAUÐI kross Íslands hefur safnað
um 4,5 milljónum króna til eflingar
hjálparstarfs og enduruppbygg-
ingar á Indlandi eftir jarðskjálftana
sem riðu yfir landið í síðustu viku,
með þeim afleiðingum að óttast er
að rúmlega 20 þúsund manns hafi
látist. Hjálparstarf kirkjunnar hefur
einnig staðið fyrir söfnun og þegar
sent 1 milljón króna til Indlands.
Biskup Íslands mun halda til Ind-
lands í byrjun febrúar, þar sem
hann mun m.a. ræða við sérfræð-
inga Alþjóðaneyðarhjálpar kirkna
um ástandið.
Þórir Guðmundsson, upplýsinga-
fulltrúi Rauða kross Íslands, sagði
að Alþjóða rauða krossinn, væri við
störf á svæðinu og að í dag væri gert
ráð fyrir því að hægt yrði að setja
upp tvö færanleg sjúkrahús sem
hvort um sig tæki um 350 manns.
Þórir sagði að lyfjafyrirtækið
Delta hefði gefið hálfa milljón króna
í söfnunina í gær, en fyrirtækið hef-
ur þónokkur tengsl við Indland, þar
sem það gerði samstarfssamning við
indverskt lyfjafyrirtæki á síðasta
ári.
Að sögn Þóris voru strax sendar 2
milljónir króna til Indlands úr hjálp-
arsjóði RKÍ. Hann sagði að síðan þá
hefði Reykjavíkurdeild RKÍ gefið 1
milljón króna í söfnunina og að 1
milljón hefði safnast í sérstakri
símasöfnun, sem farið hefði verið af
stað með fyrir skömmu. Alls gerir
þetta um 4,5 milljónir króna, en
Þórir sagði að fólk gæti enn lagt
hjálparstarfinu lið með því að
hringja í síma: 907-2020, en þegar
það er gert renna 500 krónur í söfn-
unina.
Ákall um 3 milljóna
dollara framlag
Auk Rauða krossins hefur Hjálp-
arstarf kirkjunnar ákveðið að senda
1 milljón króna úr neyðarsjóði sín-
um til hjálpar fórnarlömbum jarð-
skjálftans í Gujarat á Indlandi.
Framlaginu verður varið í gegnum
ACT, sem er Alþjóðaneyðarhjálp
kirkna, en Hjálparstarf kirkjunnar
er aðili að samtökunum. ACT hefur
sent aðildarsamtökum sínum ákall
um 3 milljóna dollara framlag til
neyðarhjálparinnar.
Í fréttatilkynningu frá Hjálp-
arstarfi kirkjunnar segir að ACT
hafi þegar komið hjálparstarfi af
stað og sé farið að dreifa mat, tepp-
um, áhöldum og fleiri neyð-
argögnum. Ráðstafanir hafi verið
gerðar til að koma meiri birgðum af
þurrmat, vatni, teppum, bygging-
arefni og hjúkrunargögnum til um
35.000 nauðstaddra.
Sérfræðingar ACT eru komnir til
Indlands til að meta stöðuna og mun
biskup Íslands hitta þá að máli
ásamt fulltrúum Hjálparstarfsins,
en þeir fara utan 6. febrúar. Í för
sinni til Indlands kynnir biskup sér
framgang verkefna Hjálparstarfs
kirkjunnar þar í landi, m.a. starf-
semi Social Action Movement, sem
vinnur að lausn barna úr vinnu-
ánauð.
Fólk getur lagt söfnun Hjálp-
arstarfs kirkjunnar lið, en tekið er
við framlögum á reikning númer 27
í SPRON á Skólavörðustíg og þá er
söfnunarsíminn: 907-2002 einnig op-
inn, en með hverri hringingu leggur
notandinn fram 1.000 krónur til
hjálparstarfsins.
Morgunblaðið/Ásdís
Róbert Wessman, framkvæmdastjóri lyfjafyrirtækisins Delta hf., afhendir Sigrúnu Árnadóttur, framkvæmda-
stjóra Rauða kross Íslands, hálfa milljón króna í söfnun til hjálpar fórnarlömbum jarðskjálftans á Indlandi.
Fjársöfnun til hjálpar fórnarlömbum jarðskjálftanna
á Indlandi hefur gengið vel hér á landi
Biskupinn skoðar
aðstæður á Indlandi
FRAMKVÆMDANEFND um
einkavæðingu kemst að þeirri niður-
stöðu í skýrslu sinni um sölu Lands-
símans að við úthlutun leyfa og tíðni-
sviða fyrir svonefnda þriðju kynslóð
farsíma séu samanburðarútboð væn-
legri leið. Sú leið hefur verið nefnd
„fegurðarsamkeppni“ og verið valin
víða erlendis. Önnur leið sem til
greina kemur, og hefur einnig verið
valin í nokkrum löndum, er verðút-
boð. Með verðútboði er einfaldlega
átt við að hæsta tilboði í farsíma-
leyfin verði tekið en að mati nefnd-
arinnar eru gallarnir fleiri en kost-
irnir við þá leið. Þriðja kynslóð
farsíma mun bjóða meiri og hraðari
gagnaflutningsmöguleika en núver-
andi farsímakerfi.
Sturla Böðvarsson samgönguráð-
herra hyggst tilkynna á Fjarskipta-
þingi á fimmtudaginn hvaða leið
verður valin við úthlutun leyfanna.
Í skýrslu einkavæðingarnefndar
segir að ýmis rök hnígi að því að við-
hafa verðútboð. Nefnd eru þau al-
mennu rök að gæðin séu takmörkuð
og því sé eðlilegt að menn greiði fyrir
aðgang að þeim. Með verðútboði fá-
ist raunveruleg verðmæti gæðanna
sem renni til ríkissjóðs. Þá segja
nefndarmenn að þessi leið sé einföld
og hlutlægur mælikvarði við úthlut-
un leyfanna betur tryggður. Rökin á
móti verðútboði, að mati nefndarinn-
ar, snúa að því að verð fyrir leyfin
skili sér að lokum til neytenda í formi
hærri þjónustugjalda, þar sem síma-
fyrirtækin verði að ná inn bæði
kostnaði við sjálf leyfin og fjárfest-
ingu í búnaði.
„Viðbótarrök gegn verðútboði eru
að með slíku útboði sé verið að
skekkja samkeppnisstöðu þriðju
kynslóðar farsíma gagnvart öðrum
lausnum eins og GPRS-tækni og
ljósleiðara þar sem ekki hefur verið
um sérstaka gjaldtöku að ræða.
Þannig geti verðútboð haft þau áhrif
að fjarskiptafyrirtæki bjóði lausnir
sem ekki eru jafn góðar tæknilega á
mun betra verði til neytenda og
hamli frekari framþróun í upplýs-
inga- og fjarskiptamálum,“ segir í
skýrslu einkavæðingarnefndar.
Mikil útbreiðsla og góð þjón-
usta með „fegurðarsamkeppni“
Nefndin telur rök fyrir saman-
burðarútboði flest þau sömu og eru
gegn verðútboði. Tekjur sem hefðu
farið í greiðslu fyrir leyfin myndu
nýtast til uppbyggingar á fullkomn-
um fjarskipakerfum og skili sér í
ódýrari og betri þjónustu til neyt-
enda. Með samanburðarútboði, eða
„fegurðarsamkeppni“, er leitað eftir
bestu þjónustunni en minni áhersla
lögð á verð. Einkavæðingarnefndin
telur mikilvægt að ákvörðun um fyr-
irkomulag við úthlutunina liggi fyrir
sem fyrst. Að mati nefndarinnar
gæti samanburðarútboð betur en
hefðbundið verðútboð tryggt trausta
samkeppni, mikla útbreiðslu, gæði
og ódýra þjónustu.
Rök gegn samanburðarútboði,
samkvæmt skýrslu nefndarinnar,
eru þau helst að stjórnmálamenn og
embættismenn geti ekki með góðu
móti metið hvaða þjónusta sé eftir-
sóknarverð þar sem þróun í fjar-
skiptum sé svo hröð. Hlutlægar að-
ferðir til að meta tilboð skorti og
málsmeðferðin gæti orðið tímafrek
og flókin. „Á móti hefur verið bent á
að þau lönd sem valið hafa saman-
burðarútboð hafa tryggt þetta með
kröfum um útbreiðslu, tæknilega
getu, fjárhagslega stöðu og hraða í
uppbyggingu. Stefnumörkun stjórn-
valda miðist ekki að því að skilgreina
hvað skuli vera í boði heldur gera
kröfur um flutningsgetu sem gerir
kleift að bjóða margbreytilega þjón-
ustu,“ segir í skýrslunni.
Einkavæðingarnefnd um úthlutun leyfa fyrir þriðju kynslóð farsíma
Samanburðarútboð talið
vænlegasti kosturinn
FULLTRÚAR tryggingafélaganna
telja ofmælt að hér séu í umferð bílar
með varasöm öryggisbelti. Atli Vil-
hjálmsson, þjónustufulltrúi B&L,
heldur því fram að afar fátítt sé að
skipt sé um öryggisbelti í bílum eftir
árekstra og að tryggingafélögin og
lögregla aðhafist ekki vegna þessa.
Atli segir að hafi bifreið lent í umferð-
aróhappi þar sem reyni á öryggisbelti
eyðileggist þau í flestum tilvikum.
Jón Ólafsson, hjá Sambandi ís-
lenskra tryggingafélaga, segir að
starfsaðferðir tryggingafélaganna
séu í þá veru að sé tryggingafélagi
gert að bæta tjón bæti það allt sem
skemmist. „Í sambandi við öryggis-
beltin verður að meta það af félaginu
þegar farið er yfir bílinn hvort nauð-
synlegt sé að skipta um þau. Oft á tíð-
um eru beltin í fullkomnu lagi þótt
þau hafi tekið við höggi og sérfræð-
ingar félaganna sjá það strax hversu
mikið höggið hefur verið. Það er að
sjálfsögðu skipt um öryggisbelti séu
þau ekki talin hæf til þess að þola
frekara hnjask,“ segir Jón.
Sigurður Örn Karlsson, hjá Tjóna-
skoðunarstöð Sjóvár-Almennra, segir
að öryggisbelti eyðileggist þegar
reyni of mikið á þau. Þau læsist og er
ekki hægt að nota þau. Í eldri teg-
undum er annars konar búnaður. Sig-
urður segir að tekin hafi verið belti úr
bíl sem fór tvær veltur og þau rann-
sökuð hjá Iðntæknistofnun. Sigurður
segir að ekki hafi verið sjáanlegur
munur á styrkleika þess beltis og nýs.
Telja öryggisbelti eiga
að þola þung högg
EINN þeirra hæstaréttardómara
sem kváðu upp dóm í öryrkjamálinu
hafði samband við starfsmann rík-
islögmanns og áréttaði að dómurinn
væri viðurkenningardómur en
kvæði ekki á um greiðsluskyldur,
eftir að Karl Steinar Guðnason, for-
stjóri Tryggingastofnunar, hafði
lýst því yfir í fjölmiðlum að engin
vandkvæði væru á því að greiða
óskertar bætur frá og með áramót-
um. Davíð Oddsson forsætisráð-
herra sagði frá því í viðtali í sjón-
varpsþættinum Silfur Egils á Skjá
einum á sunnudag að hæstaréttar-
dómarinn hefði hringt og tjáð
starfsmanni ríkislögmanns að
ákvörðun um að greiða út óskertar
bætur strax væri röng og ekki í takt
við dóminn sjálfan.
Skarphéðinn Þórisson ríkislög-
maður sagði í samtali við Morgun-
blaðið í gær að hæstaréttardómar-
inn hefði hringt í embættið í tilefni
af viðtali við Karl Steinar í fjölmiðl-
um, þar sem hann lýsti því yfir að
hann ætlaði að greiða bætur í sam-
ræmi við dóminn.
„Í framhaldi af því hafði viðkom-
andi dómari samband við embættið
og talaði við starfsmann minn,
starfsmaður minn sagði mér frá
þessu og ég greindi stjórnvöldum
frá þessu samtali, sem gekk út á það
fyrst og fremst að árétta það að
þetta væri viðurkenningardómur en
kvæði ekki á um greiðsluskyldur.“
Að sögn Skarphéðins var á þess-
um tíma hafin vinna við að greina
dóminn og ummæli dómarans voru
innlegg í þá umræðu og auðvelduðu
mönnum að skilja grundvallaratrið-
in í dómnum. „Út af fyrir sig fer
ekki á milli mála að þetta var við-
urkenningardómur, enginn deilir í
sjálfu sér um það, en það var að vísu
einhvers konar ágreiningur um það
hvort greiðsluskylda hefði fylgt.“
Skarphéðinn vildi ekki upplýsa
hvaða hæstaréttardómari hringdi í
embættið og sagði að nöfn skiptu
hér ekki máli.
Ríkislögmaður segir hæstaréttar-
dómara hafa haft samband við emb-
ætti sitt eftir dóm í öryrkjamálinu
Sagði dóminn
ekki kveða á um
greiðsluskyldu