Morgunblaðið - 03.02.2001, Blaðsíða 23

VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. FEBRÚAR 2001 23
ÁÆTLUN frönsku ríkisstjórnarinn-
ar gerði ráð fyrir að veita fjögur leyfi
fyrir þriðju kynslóð farsíma sem
byggir á svokallaðri UMTS-tækni.
Einungis tvö fyrirtæki skiluðu inn
umsóknum, France Telecom og Viv-
endi Universal SFR. Tvö fyrirtæki
drógu umsóknir sínar til baka vegna
þess að þeim fannst verðið of hátt.
Fyrirkomulag útboðsins var að
fjögur leyfi til fimmtán ára stóðu til
boða. Upphaflega leit út fyrir að um-
sóknir myndu fást um öll leyfin en á
síðustu stundu drógu tvö fyrirtæki
sig út þannig að ekki fengust um-
sóknir nema í tvö af fjórum leyfum.
Fyrirkomulag útboðanna var frá-
brugðið öðrum nýloknum útboðum í
Evrópu vegna þess að ekki var um
hreint uppboð að ræða. Greiða á fast
verð á hvert leyfi um 4,95 milljarða
evra. Auk þess þurfa fyrirtækin að
uppfylla skilyrði hvað varðar tækni-
og fjármál sem sett eru af ríkis-
stjórninni. Þau fyrirtæki sem drógu
sig út úr útboðinu sögðu ástæðuna
vera of hátt leyfisgjald. Þau gætu
ekki lagt það á hluthafa fyrirtækj-
anna að taka á sig slíkar skuldbind-
ingar
Ríkisstjórnin í vanda
Niðurstaða útboðsins er mikil von-
brigði fyrir ríkisstjórn Frakklands
sem hafði ætlað að nota peningana til
að bæta bága stöðu lífeyrissjóðs
starfsmanna ríkisins. Ennfremur er
ljóst eftir útboðið að erfitt verður að
tryggja nægjanlega samkeppni með
einungis tveimur keppinautum á
markaði. Ríkisstjórnin vill að kepp-
endur á markaði verði sem flestir og
vill úthluta tveimur leyfum til við-
bótar. Ekki er orðið ljóst með hvaða
hætti það verður gert. Fjármálaráð-
herra Frakklands, Laurent Fabius,
sagði að hugsanlegt væri að bjóða
upp þau tvö leyfi sem umsóknir feng-
ust ekki í. Það kann hins vegar að
setja þau fyrirtæki sem skiluðu inn
umsóknum nú í verri samkeppnis-
stöðu vegna þess að þau borguðu
hærra verð fyrir leyfin.
Sérfræðingar gagnrýna útboðið
Útboðið í Frakklandi hefur verið
gagnrýnt á þeim forsendum að leyfin
hafi verið of hátt verðlögð. Undan-
farið hafa útboð á leyfum fyrir þriðju
kynslóð farsíma í mörgum löndum
Evrópu ekki skilað þeim fjárhæðum
sem búist hafði verið við. Sérfræð-
ingar segja að fyrirtækin hafi misst
tiltrú á að framtíðartekjur geti rétt-
lætt það háa verð sem greitt hefur
verið fyrir leyfin fram að þessu. Hátt
verð á leyfum og gríðarlegur kostn-
aður við uppbyggingu kerfanna hef-
ur fælt fyrirtæki frá. Í nýlegu útboði
í Sviss fékkst aðeins brot af því verði
sem ríkið hafði gert ráð fyrir. Ein-
ungis fjórir keppinautar voru um
fjögur leyfi en ríkisstjórnin hafði
gert ráð fyrir að um tíu fyrirtæki
myndu keppa um leyfin. Í mörgum
tilfellum hafa útboðin leitt til þess að
lánshæfni fjarskiptafyrirtækja hefur
lækkað. Sú mikla fjárbinding sem
uppbygging þriðju kynslóðar far-
símakerfis krefst auk hárra fjár-
hæða fyrir leyfin hafa leitt til lækk-
unar á lánshæfni fyrirtækja.
Afleiðingarnar eru lækkun á verði
hlutabréfa og hækkun á fjármagns-
kostnaði fyrirtækja vegna aukinnar
lántöku sem uppbyggingin krefst.
Fyrirtækin gætu átt erfitt með að ná
viðunandi arðsemi á þessum miklu
fjárfestingum, ekki síst þar sem ekki
er vitað með vissu hvernig neytend-
ur koma til með að taka þessari nýju
tækni. Niðurstaðan er minnkandi
tiltrú markaða sem leiðir til lækk-
unar á verði fjarskiptafyrirtækja og
lækkunar á þeim verðum sem hafa
fengist nýverið fyrir leyfi til reksturs
á kerfum fyrir þriðju kynslóð far-
síma. Sérfræðingur ráðgjafarfyrir-
tækisins Forrester Research sem
sérhæfir sig í málefnum fjarskipta-
og tölvumála segir að vegna kostn-
aðar við þriðju kynslóð farsíma muni
hagnaður fjarskiptafyrirtækja sem
reka þriðju kynslóðar kerfi fara
minnkandi frá 2003–2007.
Eftir það skili fyrirtækin tapi sem
ekki komi til með að snúast í hagnað
fyrr en árið 2013, samkvæmt spá fyr-
irtækisins.
Takmarkaður áhugi
á 3G-útboði
KRÓNAN hefur styrkst um 0,7%
síðustu tvo daga og hafa verið
nokkur viðskipti á gjaldeyrismark-
aði án þess að Seðlabanki Íslands
hafi gripið inn í en nýverið var und-
irritaður samningur á milli Seðla-
banka Íslands og þýska bankans
DePfa Europe um lánsheimild að
fjárhæð 250 milljónir Bandaríkja-
dala sem samsvarar liðlega 21
milljarði króna. Samningurinn er
til fimm ára og felur í sér hagstæð
kjör fyrir Seðlabankann. Láns-
samningurinn við DePfa Europe
kemur til viðbótar sambærilegum
samningum við nokkrar aðrar fjár-
málastofnanir, samkvæmt upplýs-
ingum frá Seðlabankanum.
Í hálffimm fréttum Búnaðar-
bankans í gær kemur fram að svo
virðist vera sem markaðsaðilar hafi
allir sem einn endurheimt trú sína
á að vikmörk gengisstefnunnar
haldi. „Þetta kemur hvað best fram
í því að styrkingin er óvenjumikil
miðað við magn viðskipta.
Viðshorfsbreytinguna á mark-
aðnum má rekja til mjög ákveðinna
yfirlýsinga Seðlabankans um að
gengi krónunnar verði varið frek-
ara falli. Til að auka trúverðugleika
yfirlýsinganna hefur bankinn upp-
lýst um aðgang að miklu lánsfé sem
eykur svigrúm hans til aðgerða á
gjaldeyrismarkaði,“ að því er fram
kemur í hálffimm fréttum Búnaðar-
bankans.
Í tilkynningu frá Seðlabankanum
kemur fram að fyrir hefur Seðla-
bankinn samningsbundinn aðgang
að lánsfé, meðal annars hjá Al-
þjóðagreiðslubankanum BIS í Ba-
sel og norrænum seðlabönkum.
Heildarfjárhæð þessara samninga
nemur um 60 milljörðum króna.
Auk þess hefur Seðlabankinn að-
gang að lánsfé hjá fjölmörgum er-
lendum viðskiptabönkum. „Hinn
nýi lánssamningur treystir stöðu
Seðlabankans á gjaldeyrismarkaði
og eykur svigrúm hans til aðgerða
á þeim vettvangi,“ segir ennfremur
í tilkynningu Seðlabankans.
Krónan
styrkist
um 0,7%