Morgunblaðið - 13.03.2001, Blaðsíða 28

LISTIR
28 ÞRIÐJUDAGUR 13. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Í
LEIKHÚSINU líður mér
vel, þar er trukk og dýfa og
taktur sem passar fyrir
mig. Vinnutíminn er reglu-
legur, með kærkomnum af-
brigðum og álagi vegna sýninga,
andrúmsloftið lifandi og hreyfing á
fólkinu. Mér finnst ég fjarska
heppin með mitt starf – það er fullt
af fólki sem getur sungið og fáar
stöður við leikhúsin.“ Auður Gunn-
arsdóttir sópransöngkona, ein af
svo mörgum, eins og hún bætir við,
er nýlega vöknuð á laugardegi eftir
sýningu. Hún fer með hlutverk
Mimiar í La Bohème, sem nú er á
fjölum Íslensku óperunnar, og tek-
ur tíma í spjall fyrir meiri hvíld um
eftirmiðdaginn af því önnur sýning
er um kvöldið og svo utanlandsferð
morguninn eftir.
„Mimi er óskahlutverk hjá mér,“
segir söngkonan, „og sennilega
flestum lýrískum sóprönum. Þess
vegna þótti mér þetta gullið tæki-
færi og ekki verra að koma hingað
heim til að syngja. Ég held að al-
mennt langi íslenska söngvara er-
lendis að vinna stundum heima, það
er allt öðru vísi og einhvern veginn
dýrmætt, þykir mér að minnsta
kosti. Það er gott að ganga út úr
Gamla bíói upp á Laugaveg eða
heim til tengdó í kaffi. Á því ágæta
heimili eru líka maðurinn minn og
dóttir sem fluttu til Íslands í fyrra.
Sjálf hef ég samning við óperuna í
Würzburg í Þýskalandi, þetta er
annað árið mitt þar, svo ég bý ein
úti svona eins og „hinir strákarnir“
margir í bransanum.“
Auður er hress með hlýjar við-
tökur gesta í Íslensku óperunni.
„Slíkt er alltaf mikill léttir og líka
hvatning um að halda nú ótrauð
áfram. Mér fannst rosa ábyrgð að
eiga að syngja Mimi, af því þetta
hlutverk hefur höfðað sterkt til mín
og mér fannst svo mikilvægt að
gefa það sem ég gæti best. Ég við-
urkenni að sum hlutverk eru þess
eðlis að maður þarf virkilega að
leita til að finna til smásamkenndar
með persónunni. Yfirleitt gengur
það samt einhvern veginn, sem bet-
ur fer, en auðvitað er allt annað líf
þegar hlutverkið beinlínis kallar á
mann.
Mér þótti einna erfiðast í byrjun
æfingatímans hjá Íslensku óper-
unni að halda aftur af tárunum af
eintómri innlifun í einu atriðinu. Ég
fékk svo mikinn kökk í hálsinn að
ég gat ekki sungið seinni aríuna og
þurfti að taka andlegt skref í
burtu, ná ákveðinni fjarlægð, til að
halda áfram. Það má alls ekki vor-
kenna sinni persónu, þá verður hún
ekki trúverðug, þetta er svolítil
kúnst.
Atriðið er í þriðja þætti þegar
Mimi og Rodolfo ákveða að hætta
saman, þótt þau elski hvort annað.
Ég reyni að skilja Mimi, hvernig
manneskja hún er og hvers vegna
hún býr ein uppi á hanabjálka. Mér
finnst hún heilsteypt og góð, að
minnsta kosti Mimi óperunnar.
Hún er ekki sú daðurdrós sem
Rodolfo gefur í skyn, heldur næm
og rómantísk og hefur að mínu viti
lent í einhverri sorg. Kannski ann-
arri ástarsorg, áður en þau Rodolfo
kynnast.“
Mimi heyrir í þriðja þætti óp-
erunnar hvað kærastinn segir um
hana við vin sinn. Í fyrstu að hún
sé óþolandi daðrari, en síðan að
hann geti ekki veitt henni sjúkri þá
hjálp sem hún þarf. Þarna opnast
augu Mimiar fyrir því að hún er
fárveik og hún ákveður að leggja
það ekki á Rodolfo að fylgjast með
sér fölna og visna.
Þó finnst þeim þau ekki geta
hvort án annars verið og fresta því
að slíta sambandinu þar til um vor-
ið, þegar sólargeislar komi fyrst
inn um þakglugga Mimiar.
„Þau búa í sama húsi í Lat-
ínuhverfinu í París,“ útskýrir Auð-
ur, „Mimi hafði hrifist af þessum
unga rithöfundi og að ég held
fylgst með honum um tíma áður en
hún fór til hans fyrst. Þau reyna
svo að vera saman en Rodolfo er of
hræddur um að missa hana. Mimi
segir á einum stað að stundum þeg-
ar hún þykist sofa finni hún hvern-
ig hann sitji við rúmstokkinn og
stari á hana, eins og til að komast
inn í drauma hennar. Þetta finnst
mér vera ein lykilsetning í óper-
unni.
Saga Mimiar er átakanleg og á
sér örugglega samsvörun í raun-
veruleikanum. Hún var berklaveik,
ung, einstæð og fátæk í Frakklandi
á 19. öldinni. Nú herja aðrir alvar-
legir sjúkdómar á fólk en sumt í
eðli okkar breytist aldrei: ástin til
dæmis, allt það ljúfasta og sár-
asta.“
Önnur mikil ítölsk ópera,La Traviata eftir Verdi,var sú fyrsta sem Auðursá og heyrði í fullri
lengd. Það var reyndar í bíó og
Auður sjálf orðin 22 ára gömul.
„Ég hafði ekkert lagt mig eftir
þessari tegund tónlistar,“ segir
hún, „en samþykkti að sjá myndina
með vinkonu minni. Þarna grét ég
fyrst yfir óperu og seinna hef ég
gegnvætt marga vasaklúta, sér-
staklega vegna Traviötu og
Bohème. Dramatíkin hlýtur að
hrífa mig svona eða túlkun hennar í
tónlist ítölsku meistaranna. Þannig
langar mig að syngja fleiri slík
hlutverk og tel mig geta tekist á
við sum þeirra nú, en þurfa meiri
þroska fyrir önnur.“
Auður hefur lýríska sópranrödd
og segist ekki enn vera tilbúin í
dramatískari hlutverk, í óperum
eins og Manon Lescot eða Toscu.
Upp á það vanti hana fimm til tíu
ár. En síðustu misseri hefur hún til
að mynda margoft sungið Paminu í
Töfraflautunni, „sem er næstum
eins og nudd fyrir raddböndin,“ og
líka kynnst Micaelu í Carmen,
Anninu í Nótt í Feneyjum, Fiordi-
ligi í Cosi fan tutte, Maríu í Seldu
brúðinni, Evridís í Orfeusi og Evr-
idís og Donnu Elviru í Don Giov-
anni. „Það er sko kona að mínu
skapi,“ segir hún um síðastnefndu
persónuna, „eitthvað svo sönn – af
holdi og blóði.“ Næsta leikár í
Þýskalandi sér Auður svo fram á
hlutverk Rosalindu í Leðurblök-
unni, en annað óskahlutverk, sem
hún væri þegar til í, er Violetta í
uppáhaldsóperunni Traviötu.
Auður tekur sér smámál-hvíld þegar ljósmyndar-inn mætir og dregur upppúður og fleira góss þó
að okkur blaðafólki finnist það ekki
þurfa. Hún er frískleg og að því er
virðist úthvíld þó að frumsýnt hafi
verið kvöldinu fyrir þennan fund
okkar. Síðan hefur Bohème gengið
fyrir fullu húsi í nokkrar vikur og
uppselt er út sýningatímann. Það
hefur verið þeytingur á Auði því að
hún flýgur yfirleitt út til Þýska-
lands á sunnudögum og mætir á
sínar æfingar í óperunni þar, en
kemur svo aftur hingað heim fyrir
helgar að sinna Mimi. Sólrún
Bragadóttir hefur reyndar sungið
hlutverkið líka, svo eitthvað hefur
það dregið úr spani Auðar.
Hún er þó ekkert að hægja á
taktinum, lætur sér ekki leiðast
lengi í einu og leggur sitt af mörk-
um til að svo verði ekki heldur um
aðra. Í dag heldur söngkonan há-
degistónleika í Íslensku óperunni
og hefjast þeir klukkan 12.15. Á
efnisskránni eru atriði úr söngleikj-
um, óperettum og óperum, en
píanóleikari með Auði verður Jónas
Ingimundarson.
Þessa dagana er söngkonan ann-
ars að æfa fyrir Carmen, hlutverk
Micaelu, í óperuhúsinu í Würzburg.
Hún segir að þar sé yfirleitt minnst
þrennt í gangi í einu, um sex vikur
fari í æfingar fyrir hverja nýja
uppfærslu, en á meðan sé vitanlega
eitthvað annað á fjölunum. „Oftast
fær hver uppfærsla aðeins mánuð í
sýningar og síðan líða kannski
nokkrir mánuðir þar til hún er tek-
in aftur. Þetta fer eftir áskriftum
og ýmsu þannig. Eftir þýska kerf-
inu er þetta svokallað b-hús sem
hefur aðeins einn til tvo fastráðna
söngvara í hverju fagi.
Útkoman fyrir mig hefur verið
allnokkurt álag, enda tíðkast víðast
gjörnýting á nýjum söngvurum.
Líka til að prófa hvað þeir geta og
þola. Ég held að ég hafi bara staðið
mig nokkuð vel, ég fæ kannski eitt
kvef á ári, en held annars alveg
þræði.
Þannig að þetta er svaka met, að
fá hliðrað til núna vegna söngsins á
Íslandi. Það er mér mikils virði. En
svo er gott að hugsa til þess að
næsta vetur fæ ég svolítið svigrúm.
Það er búið að lofa mér fríum til að
syngja annars staðar, ég verð aftur
móbíl eins og sagt er og get prófað
mig meira áfram en hingað til.“
Eftir Söngskólann í Reykja-vík hélt Auður til námsvið Tónlistarháskólann íStuttgart árið 1993. Hún
lauk því með láði og tók til við
prufusöng í þýskum óperuhúsum.
„Það er ekki sérlega ánægjulegt,
en nokkuð sem þarf að láta sig
hafa,“ segir hún. „Þótt mér finnist
yndislegt að syngja ljóð fann ég
fljótt í skólanum að óperusviðið er
minn uppáhaldsstaður. Svo að eftir
skólann hóf ég þessa venjulegu
þrautagöngu söngvara í landi þar
sem margir eru um hituna í óp-
eruhúsunum. Ég var gestasöngvari
í Heidelberg, Bielefeld og Mann-
heim áður en ráðningin í Würzburg
kom til.
Rétt upp úr því fékk maðurinn
minn vinnu á sínu sérsviði í líffræði
hér uppi á Íslandi, svo við skiptum
liði í bili. Líka til að gefa tólf ára
dóttur okkar tækifæri í íslenskum
grunnskóla. Það væri heldur ekki
mjög skemmtilegt fyrir hana hjá
mér úti, ég er einfaldlega svo lítið
heima við. Auðvitað sakna ég
þeirra feðgina, en þau koma í heim-
sókn út á svona sex vikna fresti og
svo tölum við í símann fyrir svim-
andi upphæðir. Maður verður nátt-
úrlega ekki ríkur með þessu áfram-
haldi.“
Auður segir að dæmigerð-ur dagur hjá sér úti hefj-ist klukkan tíu og æfing-ar standi til tvö. Þá fari
hún og eldi sér hádegismat og hvíli
sig kannski fyrir seinni æfingu sem
er milli sex og tíu nema sýning-
arkvöld. „Mér fannst ég fyrst vera
frekar ein þarna, en það hefur
breyst, ég er búin að venjast þessu
og hef líka eignast nokkra vini í
vinnunni. Það er bara svo mikið
rennerí á fólkinu, söngvarar koma
og fara, enda er þetta hús þekkt
sem stökkbretti yfir í stærri óp-
erur. Það er annars ljómandi gott,
tekur 800 gesti og hefur bæði hefð-
bundnar og nútímalegar upp-
færslur. Þó er það nógu lítið til að
maður fær góð hlutverk strax og
festist ekki í smárullum.“
Auður kveðst einu sinni hafa lát-
ið sig dreyma um að verða leik-
kona, en ekki þorað í inntökupróf í
Leiklistarskólanum. „Í staðinn fór
ég í lögfræði, entist þar einn vetur
og hugsaði svo: nú tekur þú út
refsingu og gerir eitthvað róttækt.
Með það skellti ég mér í Söngskól-
ann og byrjaði reyndar í íslensku
uppi í Háskóla, svona til að gera
eitthvað af viti líka. En söngurinn
tók meira og meira yfir og ég sé
ekki eftir einu eða neinu núna, síð-
ur en svo.“
Auður þagnar allt í einu og sýnir
mér ofan í kaffibollann sinn tóman.
„Sérðu hjörtun hérna?“ spyr hún,
„og allt þetta fólk?“
Það er rétt, lítil hjörtu sýnast
vera efst í bollanum og fólk á þön-
um. Auður verður íbyggin á svipinn
og segir hreyfinguna ef til vill
merkja sígaunann í sér, þá mann-
eskju sem eigi þar heima sem tæki-
færin gefist hverju sinni og elski
tilbreytingu.
„Ég skoða svona stundum í boll-
ann,“ heldur hún áfram, „mér
finnst dáldið gaman að spekúlera í
táknum. Þetta hlýtur að vera eitt-
hvað gott, ég er allavega mjög
gæfusöm að eiga þetta bakland
sem er fjölskylda mín. Það eru svo
margir í þessu fagi sem þora ekki
að binda sig og eignast börn, af því
þeir telja sig ekki geta sameinað
eðlilegt líf sínu starfi. En þetta er
held ég grundvallarmisskilningur.
Söngvari sem virkilega lifir lífinu,
með fjölskyldu og öllum tilheyrandi
flækjum og rósum, hefur visst for-
skot. Til að skilja og túlka sögur
óperunnar, sögurnar allar sem
fjalla um lífið.“
Hjörtu í bolla
sópransöngkonu
Auður Gunnarsdóttir sópransöngkona kemur fram á hádegistónleikum í Íslensku óperunni í dag kl. 12.15.
Auður Gunnarsdóttir sópransöngkona heillar nú margan sem
Mimi í óperunni La Bohème. Sjálf heillast hún af leikhúslífi
og dramatík, sérstaklega ítalskri, og segist hálfgerður sígauni
í sér. Þórunn Þórsdóttir spáði í bolla og fleira forvitnilegt
með Auði, sem heldur hádegistónleika í Íslensku óperunni í dag.
Morgunblaðið/Kristinn