Morgunblaðið - 27.09.2001, Page 6

Morgunblaðið - 27.09.2001, Page 6
FRÉTTIR 6 FIMMTUDAGUR 27. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ LANDSSÖFNUN Kiwanishreyfing- arinnar til styrktar geðsjúkum mun fara fram tíunda sinni í næstu viku, dagana 1.-6. október. Salan hefst 1. október og nær hámarki á K- deginum, 6. október. Sem fyrr munu Kiwanismenn bjóða ein- staklingum og fyrirtækjum um allt land að kaupa barmmerki, K- lykilinn, sem kosta mun 500 krón- ur. Sölumenn verða við allar helstu verslanir en einnig verður gengið í hús seinni hluta vikunnar. Sérstakur skjöldur með K- lyklinum stendur fyrirtækjum til boða á 15 þúsund krónur. Auk þessa verður hægt að leggja söfn- uninni lið með því að hringja í til- tekin símanúmer og láta ákveðnar upphæðir af hendi rakna. Með því að hringja í síma 907-2500 gefur fólk 500 kr. en 1000 kr. með því að hringja í 907-2100. Stuðningur við geðsjúka í 30 ár Fyrsti K-dagurinn var árið 1974 og upp frá því hefur hann verið haldinn þriðja hvert ár. Markmið K-dagsins er að safna fé til styrktar geðsjúkum, að sögn Sigurðar Páls- sonar, formanns K-dagsnefndar. Alls hafa 170 milljónir króna að nú- virði safnast í söfnunum hingað til. Í síðustu söfnun, árið 1998, söfn- uðust á milli 16 og 17 milljónir króna og telur Sigurður að nú þurfi að takast að safna 27-28 milljónum, til þess að markmiðin sem sett hafa verið fyrir þessa söfnun náist. Sem dæmi um það starf, sem sala K-lykilsins hefur lagt grunninn að, er húsnæði Bergiðjunnar, sem er verndaður vinnustaður við Klepps- spítala, en það var byggt fyrir af- rakstur fyrstu tveggja safnananna. Söfnunarfénu 1986 var varið til uppbyggingar unglingageðdeildar við Dalbraut í Reykjavík og 1989 var keypt húsnæði fyrir sambýli í Reykjavík og áfangaheimili á Ak- ureyri. Fénu, sem aflað var í síð- ustu söfnun, var varið til endurbóta á húseigninni að Túngötu 7 í Reykjavík sem Geðhjálp fékk að gjöf frá íslenska ríkinu. Ótalið er margt sem stutt hefur verið með af- rakstrinum af sölu K-lykilsins. Geysir – samhjálp til sjálfsbjargar Til stendur að meirihluti söfn- unarfjárins renni til styrktar klúbbsins Geysis sem er vettvangur fyrir fólk, sem á við eða hefur átt við geðræn veikindi að stríða og er ekki hugsaður sem meðferðar- eða endurhæfingarstofnun, heldur sem brú á milli stofnunar og samfélags. Klúbburinn tók til starfa 1999. Hann hefur haft bráðabirgðaað- stöðu í atvinnuhúsnæði og Reykja- víkurborg hefur greitt leiguna. Nú á að selja það húsnæði og klúbb- urinn stendur eftir húsnæðislaus. Því hefur klúbburinn ákveðið að hans hluti söfnunarfjárins skuli renna til kaupa á húsnæði fyrir starfsemina. Starf klúbbsins byggist á sam- hjálp félaga og starfsmanna sem eru tveir. Virkir félagar eru um 80 talsins en að jafnaði mæta um 20 fé- lagar í klúbbinn á hverjum degi til margvíslegra starfa. Starfið skipt- ist í tvo meginþætti: Dagleg störf innan klúbbsins og aðstoð við að finna störf úti á hinum almenna vinnumarkaði. 12 klúbbfélagar hafa fengið störf á hinum almenna vinnumarkaði með stuðningi klúbbsins og tveir eru í námi. Stuðningur til náms og vinnu Auk þess að styrkja Geysi mun hluta söfnunarfjárins verða varið til styrktar Hringsjá, starfsþjálfun fatlaðra, og áfangaheimili geðfatl- aðra í Álfabyggð á Akureyri. Hringsjá er miðstöð starfsþjálfunar fyrir fatlaða sem hefur verið starf- rækt í um áratug. Þar er stutt við einstaklinga sem orðið hafa fyrir sjúkdómum, slysum og öðrum áföll- um sem hafa haft áhrif á andlega hæfni þeirra og einnig þá sem þurfa að endurmeta og styrkja stöðu sína í lífsbaráttunni. Að sögn Sigurðar eiga um 27% þeirra sem stunda nám hjá Hringsjá við mjög alvarlega geð- fötlun að stríða. Markmið starfs- þjálfunarinnar er að finna störf við hæfi fatlaðra á almennum vinnu- markaði eða styðja fatlaða til náms í almennum framhaldsskólum. „Í vor var ég viðstaddur útskrift nem- enda sem voru að útskrifast úr fyrsta, öðrum og þriðja áfanga. Það er mjög gaman að fylgjast með þessu fólki. Þetta er fólk á öllum aldri, frá svona tvítugu og upp úr, jafnvel fólk komið um sextugt. Þetta fólk er einfaldlega að læra upp á nýtt, jafnvel að lesa eða leggja saman, en kunnátta þess er á mjög mismunandi stigi,“ segir Sig- urður. Fyrir söfnunarféð hyggst Hringsjá kaupa fartölvur sem nem- endur geta nýtt sér í náminu hvar sem er í húsinu. Áfangaheimili geðfatlaðra á Ak- ureyri hefur verið starfrækt síðan 1989, en þá var keypt húsnæði fyrir söfnunarfé af sölu K-lykilsins. Þar búa átta manns. Þar býr fólk kannski í 2-3 ár á meðan það er að fóta sig í námi og á vinnumark- aðnum eftir erfið veikindi. Íbúar vinna t.a.m. hjá Bjargi, vernduðum vinnustað, og tveir nema í Verk- menntaskólanum. Hluti áfanga- heimilisins af afrakstri söfnunar- innar í næstu viku mun renna til viðhalds og endurbóta á húsnæð- inu. Landssöfnun Kiwanishreyfingarinnar til styrktar geðsjúkum verður í næstu viku K-lykillinn nú seldur í tíunda sinn um allt land Kiwanismenn fagna því að lyklarnir séu komnir í dreifingu til sölumanna. Á myndinni eru f.v. Sveinbjörn Krist- jánsson, Björn Ágúst Sigurjónsson, Grétar Jón Magnússon, Gestur Halldórsson, Sigurður Pálsson, Valdimar Jörg- ensen, Gísli Helgi Árnason, Kristinn Birgisson, Össur Aðalsteinsson, Ólafur Rúnar Árnason og Viggó Vilbogason. TÓBAKSVARNARNEFND er að hefja herferð hjá íþróttafélögum og í framhaldsskólum með því að senda bæklinga og veggspjöld með yfirskrift- inni „Óþægilegar staðreyndir um munntóbak“ til þeirra til að vara við notkun munntóbaks, en neysla þess hefur aukist mikið að undanförnu. Bæklingurinn hefur jafnframt verið sendur til leikmanna í Símadeildinni, efstu deild karla í knattspyrnu. Þorgrímur Þráinsson, framkvæmdastjóri tób- aksvarnarnefndar, segir að undanfarin tvö til þrjú ár hafi borið á auknum fyrirspurnum og áhyggj- um forráðamanna unglinga vegna neyslu krakk- anna á munntóbaki. Því hafi verið ákveðið að gefa út bækling til að vekja athygli á skaðsemi munn- tóbaks og niðurstöður í lokaverkefni við Íþrótta- kennaraskóla Íslands í vor, þar sem kemur m.a. fram að um 20% leikmanna í efstu deild karla í knattspyrnu keppnistímabilið 2001 noti munntób- ak reglulega, hafi ýtt undir útgáfuna. Hann segir að stefnt sé að því að koma bæklingnum og veggspjaldinu til sem flestra í íþróttahreyfingunni og framhaldsskólunum til að vekja fólk til umhugsunar um vandamálið, en margir haldi að munntóbak sé skaðlaust. Hinir sömu átti sig ekki á því að þeir verði frekar háðir nikótíni en reykingamenn og sé þó ekki verið að mæla reykingum bót. Þvert á móti. Tískufyrirbrigði Arngrímur Viðar Ásgeirsson, formaður Íþróttakennarafélags Íslands og kennari við Hall- ormsstaðaskóla, segir að Íþróttasamband Íslands hafi gefið út bæklinga um að íþróttir og áfengi og íþróttir og tóbak fari ekki saman og ljóst sé að öll fræðsla hafi jákvæð áhrif. Almennt sinni íþrótta- kennarar mesta forvarnarstarfinu enda sé hlut- verk þeirra m.a. að vekja athygli á því að neysla umræddra efna passi ekki við heilbrigt líferni, sem byggi á hreyfingu, heilbrigðum matarvenjum og hollum neysluvenjum, en fræðsluefni hafi gjarnan vantað um þessi slæmu efni og svo virðist sem allur áróður hafi dottið niður í grunn- skólunum og það sé slæmt. Þetta sé samt fyrst og fremst vandamál í framhaldsskólunum, þar sem um tískufyrirbrigði virðist vera um að ræða eins og hjáíþróttamönnum, en enginn nemandi í Hallormsstaðaskóla reyki og hvað þá taki í vörina. Hins vegar hafi hann heyrt af þessu vandamáli á grunnskólastigi og gera megi því skóna að þekktir íþróttamenn, sem noti munntóbak, hafi þessi áhrif. Það sé slæmt því afleiðingarnar séu skelfilegar, t.d. brunninn gómur, sem ekki sé hægt að bæta. Munntóbaksnotendur oftar meiddir Bjarni Jóhannsson, þjálfari meistaraflokks Fylkis í knattspyrnu og íþróttakennari við Borg- arholtsskóla, fagnar átakinu. Hann segir að notk- un munntóbaks hafi aukist í framhaldsskólum og á meðal íþróttamanna og það sé mjög döpur þró- un, því um sé að ræða jafn mikinn ósið og að reykja auk þess sem notkunin hafi áhrif á vöðva- kerfið og bitni á viðkomandi. Rannsóknir í Svíþjóð sýni að íþróttamenn sem noti munntóbak séu oft- ar meiddir og eigi lengur við meiðsl að stríða en þeir sem láti það vera og það eitt og sér ætti að vera næg viðvörun. Að sögn Bjarna er notkun munntóbaks mjög al- geng á meðal íþróttafólks á Norðurlöndum og sérstaklega hefur mikil aukning orðið í Noregi. Hann segir að ein ástæða aukningar neyslu munntóbaks hér á landi sé sú að íþróttamenn, einkum knattspyrnumenn, sem hafi spilað á Norðurlöndum, séu komnir aftur heim og hafi tekið ósiðinn með sér. Áður hafi einkum knatt- spyrnumenn og skíðamenn komið með ósómann með sér frá Norðurlöndunum og þá sérstaklega Svíþjóð. Í kjölfarið hafi neyslan illu heilli breiðst út innan íþróttafélaga og í framhaldsskólunum, en í Borgarholtsskóla beri samt meira á reykingum á meðal unglinganna. Skýr skilaboð Bjarni segist telja að krakkar, einkum strákar, byrji að taka mentól-tóbak í nefið og oft tengist það bjór- og áfengisdrykkju til að byrja með. Strákarnir ánetjist tóbakinu og næsta skref sé munntóbakið. Niðurstöður fyrrnefndra rannsókna í Svíþjóð hafa gert það að verkum, að sögn Bjarna, að sænsk íshokkífélög kaupa ekki lengur leikmenn, sem neytt hafa munntóbaks til margra ára, en sagt hefur verið að notkun munntóbaks hjá íþróttamönnum á Norðurlöndum hafi byrjað hjá íshokkíspilurum í Svíþjóð. Bjarni segir þetta skýr skilaboð. Þegar félög semji við leikmenn þurfi þau að velta tengslum meiðsla og notkunar munntóbaks fyrir sér, því niðurstöður rannsóknanna bendi til þess að ekki sé um góða fjárfestingu að ræða í leikmönnum sem nota munntóbak. Herferð gegn aukinni neyslu munn- tóbaks Veggspjaldið frá tóbaksvarnarnefnd. BORGARRÁÐ Reykjavíkur hefur samþykkt tillögu stjórn- ar Orkuveitu Reykjavíkur um lækkun á afltaxta rafmagns til fyrirtækja frá næstu áramót- um. Um er að ræða 10% lækk- un á orkuhluta taxtanna. Þessi ákvörðun kemur í framhaldi af 10% lækkun raf- magns til almennings í mars sl. en þá var jafnframt tilkynnt að um samsvarandi lækkun yrði að ræða til atvinnufyrirtækja, að því er fram kemur í frétta- tilkynningu frá Orkuveitu Reykjavikur. Lækka orkuverð til fyrir- tækja ÖKUMAÐUR sendiferðabif- reiðar, sem slasaðist alvarlega er bifreiðin fór út af Suður- landsvegi við Svínahraun 18. september, er á batavegi. Hann liggur á gjörgæsludeild Land- spítalans í Fossvogi og er enn tengdur við öndunarvél. Líðan stúlkunnar sem slas- aðist þegar ekið var á hana á gangbraut yfir Háaleitisbraut 14. september, er óbreytt. Hún liggur enn alvarlega slösuð í öndunarvél á gjörgæsludeild Landspítalans í Fossvogi. Á batavegi eftir um- ferðarslys

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.