Vísir - 05.01.1980, Side 19

vtsm
Laugardagur 5. janúar 1980
Hiröin I Vinarborg er sýnd sem
hópur uppblásinna monthana og
eitt bráöfyndiö atriöi sýnir til-
raun Salieris til aö draga konu
Mozarts, Constanze sem Feli
city Kendall leikur listavel, á
tálar.
„Þungamiöja leiksins,” segir
Shaffer sjálfur, „er samband
hæfileika og snilligáfu, og einnig
sambands siögæöis viö listina.
Salieri er vandaöur maöur og
gæfur aö eölisfari en spilltur
vegna umhverfisins og svika
sinna viö guö, aö þvi er hann tel-
ur. öjöfnuöur heimsins er fólg-
inn i yfirlýsingunni:Andinnblæs
þangað sem honum þóknast.
Salieri kallar til guös: nei!
Hann hlýtur aö lúta dyggðinni
eöa blása ekki aö öörum kosti.
En guö er annaöhvort þögull eöa
þá hann segir, nei, hann blæs
þangað sem ég sendi hann. A
hvorn veginn sem er er þetta
hræöileg aöstaöa.”
Öfullgert leikrit, byggt á mýt-
unni um Faust og samninginn
viö Satan, er hluti „Amadeus-
ar”. En hvernig myndi Shaffer
sjálfur kjósa ef hann ætti aö
velja milli dyggöarinnar eöa
listarinnar?
„Ég held ég myndi kjósa
dyggöina”, segir hann. „Innst
inni nýt ég lífsins. Þegar ég var
20-30 ára gamall fann ég ekki,
þó undarlegt megi teljast,
hversu unaöslegt það er aö vera
lifandi. Aö vera lifandi tilfinn-
ingavera. Þaö geri ég nú.”
Þegar „Equus” sló í gegn, en
þaö var sýnt i þrjú ár á Broad-
way, varö Shaffer umkringdur
mönnum sem sögöu viö hannn:
„Rétt hjá þér, gamli! Það sem
þú meinar er aö hver er sjálf
um sér næstur, hver skuli gera
sem honum lystir!” Hann varö
skelfingu lostinn.
„Rök, þolinmæöi og umburö-
arlyndi eru heilagar dyggðir.
Næstum einu dyggöir mann-
kyns til aö berjast gegn vaxandi
hysterlu i heiminum,” segir
hann.
Hann er gersamlega laus viö
listræna öfund sem hrjáir
Salieri og telur aöra rithöfunda
ekki keppinauta sina sem hon-
um beri að slá út. „Þaö er fá-
ránleg afstaöa”, segir hann.
„Þegar ég sé eitthvaö sem heill-
ar mig mjög hugsa ég meö mér
hvaö þaö væri dásamlegt aö
vera höfundur þessa.
En svona á heildina litiö þá
held ég ég sé ánægöur meö að
vera ég!” Út gengur hamingju
samur maöur.
Salieri I sjálfsmoröshugleiöingum en hann leikur Paul Scofield frá-
bærlega.
.. Kxmftnar
19
Dan Fogelberg — Phoenix
Fínleg
og
fágud
tónlist
Dan Fogelberg ákvaö
snemma aö leggja listina fyrir
sig. Ekki tónlist þó eins og
margur myndi ætla, heldur
málaralist. Og hann var raun-
ar langt kominn meö námiö i
háskólanum 1 Illinois, þegar
hann söölaöi skyndilega um og
snerisér aö tónlist. Hann byrj-
aöi á þvi aö fara meö Van
Morrison i hljómleikaferö en
tók siöan stefnuna til Nash-
ville, hvar hann hitti Norbert
Putnam sem siðan stjórnaöi
upptöku á fyrstu plötu hans.
Næstu tvö árin starfaði
Fogelberg sem stúdióhljóö-
færaleikari (hann leikur bæöi
á hljómborö og gitar) en áriö
1973 geröist Irv Azoff umboös-
maöur hans og stjórnaöi sjálf-
ur upptöku á næstu plötu hans,
þeirri er straumhvörfum olli i
lifi hans. Hljómleikaferö meö
Eagles fylgdi I kjölfariö og
þriöja plata hans, „Captured
Angel” þvl næst. Áriö 1971
kom ungur bandariskur tón-
listarmaöur fram á sjónar-
sviöiö meö frumraun sina á
hringlaga skifu. Hún hét
„Homefree” og hann heitir
Dan Fógelberg. Þrátt fyrir aö
platan hlyti harla litlar vin-
sældir lagöi Dan slöur en svo
árar I bát. önnur plata hans,
„Souvenirs” (1974), vakti
mikla athygli og umtal. Meöal
þeirra sem lögöu gjörva hönd
á þaö verk voru liösmenn
Eagles, gitarleikarinn Joe
Walsh (sem siöar geröist meö-
limur Eagles) og Graham
Nash (úr Crosby, Stills, Nash
& Young). Af nöfnum þessara
Dan Fogelberg
vel þekktu tónlistarmanna má
ráöa stefnu Dan Fogelbergs I
tónlistarsköpun, — kántri-
rokkið.
„Souvenirs” vakti allmikla
athygli hér á landi og vist er
að Dan Fogelberg, þó hógvær
sé og litillátur, á sér traustan
aödáendahóp hérsem annars
s ^ ösr
Ariö 1977 kom út fjóröa
platan, „Netherlands”, áriö
þar á eftir kom út plata meö
honum og flautuleikaranum
Tim Weisberg, ,,Twin Sons Of
Different Mothers”, sem vakti
heimsathygli og gifurlegar
vinsældir. A dögunum, — þó á
siöasta ári — sendi Fogelberg
frá sér nýja plötu, .„Phoenbc”
hljómplcrtan
Gunnar
Saivarsson
skrifar.
aö nafni, sem sver sig mjög I
ætt við fyrri verk hans.
Dan Fogelberg er mjög virt-
ur tónlistarmaöur, tónlist
hans er fi'nleg og fáguö, engin
ærsl né læti, en kannski ögn
dreymandi. Þaö þarf aö gefa
sjálfum sér góöantlma ognæöi
til aö hlusta. En geri menn þa ö
ávaxta þeir líka rikulega.
—Gsal