Morgunblaðið - 25.11.2001, Qupperneq 34

Morgunblaðið - 25.11.2001, Qupperneq 34
SKOÐUN 34 SUNNUDAGUR 25. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ REYKJAVÍK er höfuðborg lands- ins og gegnir því mikilvægu og fjöl- þættu hlutverki í þjóðfélaginu. Hún er ekki einungis langstærsta sveitar- félagið, heldur er hún einnig miðstöð stjórnsýslu, menningar og mennta á Íslandi. Höfuðborgin á að þjóna sem eins konar ljósviti annarra sveitarfé- laga. Hún á að hafa frumkvæði í því að finna lausnir og benda á úrræði, sem önnur sveitarfélög geta tekið til fyrirmyndar. Höfuðborgin á að vera merkisberi og staður sem öll þjóðin á að geta litið til með stolti. Þetta hlutverk Reykjavíkur gerir því mikl- ar kröfur til þeirra, sem stjórna mál- um hennar hverju sinni, og leggur ríkar skyldur á herðar þeirra. Forystuhlutverk að tapast Á undanförnum árum hefur Reykjavík verið að tapa því forystu- hlutverki, sem hún gegndi lengst af meðal sveitarfélaga á landinu. Þess sér víða merki. Traust og örugg fjár- málastjórn er ekki lengur aðals- merki borgarinnar. Skattar og álög- ur á borgarbúa eru með því hæsta sem gerist og skuldir borgarinnar hafa margfaldast að raungildi. Lóða- framboð hefur verið takmarkað og stefna borgarinnar í lóðamálum hef- ur leitt til mikilla verðhækkana á húsnæðismarkaði. Nýjungar og framsækni, t.d. í skólastarfi, hefur færst til annarra. Metnaðarfull upp- bygging í málefnum aldraðra heyrir til liðinni tíð. Íbúðarbyggð í Geldinganesi Tillaga að nýju aðalskipulagi fyrir Reykjavík sem nú hefur verið lögð fram verður tekin til afgreiðslu í borgarstjórn seinni hluta desember. Sjálfstæðismenn munu á næstunni kynna hugmyndir sínar og áherslur varðandi þróun byggðar og skipulag. Eitt af því sem þar ber hæst er hvort íbúðarbyggð eigi að þróast meðfram ströndinni eða upp til heiða. Fyrir tuttugu árum var tekist á um það í borgarstjórnarkosningum hvort byggja ætti á sprungusvæðunum við Rauðavatn eða við ströndina. Sjón- armið sjálfstæðismanna urðu ofan á og Grafarvogur var byggður. Þar hefur nú risið tæplega tuttugu þús- und manna hverfi og byggðin teygt sig upp að Eiðsvík og Leirvogi, í Vík- urhverfi og Staðarhverfi fyrir norð- an Korpúlfsstaði. Nú er mál að halda áfram og skipuleggja byggð handan Eiðsins í Geldinganesi og jafnframt á Gufunesi, þar sem Áburðarverk- smiðjan stendur í dag. Á Geldinga- nesinu er eitt ákjósanlegasta bygg- ingarland í borgarlandinu. Þar er strandlengja mót suðri og byggð þar og í Gufunesi munu mynda eftir- sóknarvert svæði í samspili við ein- staka náttúru og fjölbreytta útivist- armöguleika. Jafnframt mun byggð á Geldinganesi ýta á um gerð Sunda- brautar, sem er nauðsynleg sam- göngubót fyrir Grafarvog og allt þetta svæði yfir Kleppsvík og til mið- borgarinnar, auk þess sem hún styttir leiðina norður. Stóriðjuhöfn víki Í fyrirliggjandi tillögu að aðal- skipulagi er gert ráð fyrir að haldið verði áfram að brjóta niður Geld- inganesið og byggja inn í það hafn- arsvæði og gera nesið allt að iðnað- arsvæði. Engin þörf er á nýjum hafnarsvæðum í Reykjavík á næstu áratugum umfram það sem þegar hefur verið skipulagt og unnið verð- ur að. Upphaflegar tillögur um höfn í Eiðsvík byggðu á hugmyndum um stóriðju sem þyrfti á nálægð við höfn að halda. Meðal annars var rætt um byggingu sæstrengsverksmiðju vegna rafmagnsflutninga til útlanda í því sambandi. Nú ætti öllum að vera ljóst að slík höfn verður aldrei reist á einu besta bygg- ingarlandi borgarinn- ar. Þar verður íbúðar- byggð að hafa forgang og minni hagsmunir að víkja fyrir meiri. Verði þörf fyrir viðbótar- hafnarrými eftir 30–50 ár í Reykjavík höfum við sjálfstæðismenn bent á að nýta megi það svæði sem er fremst á Álfsnesi við Kollafjörð. Þar er aðdjúpt og höfn þar lægi vel við sam- göngum. Auk þess er líklegt að samstarf sveitarfélaga hér á höfuðborgarsvæðinu verði orðið þannig eftir hálfa öld að sjálfsagt þyki að sameinast um rekstur hafna. Umhverfisspjöll vinstri grænna Það er á hinn bóginn merkilegt að fylgjast með þeirri atlögu að náttúru strandlengju borgarinnar, sem grjótnámið á Geldinganesi er. Þar mola menn niður nesið en tala síðan fjálglega um umhverfisvernd og sjálfbæra þróun í hinu orðinu. Fram- ganga vinstri grænna hér í Reykja- vík vekur sérstaka athygli í þessu sambandi og viðbúið að slíkt fram- ferði væri af þeirra hálfu kallað um- hverfisspjöll annars staðar, t.a.m. ef það væri á Austurlandi. En svona er hægt að hafa meiningar um það sem gerist í garði nágrannans en hirða ekki um sinn eigin garð. Góð búsetuskilyrði Það skiptir máli fyrir Reykjavík að almenn búsetuskilyrði séu hag- felld. Borgaryfirvöld þurfa sérstak- lega að tryggja það því að Reykjavík er í samkeppni við önnur lönd um búsetu fólks. Með auknum alþjóða- viðskiptum og samstarfi, frjálsu flæði fjármagns og atvinnu, aukinni menntun og bættri tækni er auð- veldara og sjálfsagðara fyrir fólk að velja sér búsetu erlendis. Að mínu viti er fátt mikilvægara en að höf- uðborgin hafi burði til þess að laða að sér ungt fólk til framtíðarbúsetu. Mörg þúsund Íslendingar búa og starfa erlendis og stór hópur þeirra er vafalaust reiðubúinn að koma heim og styrkja íslenskt samfélag ef þeir geta fundið kröftum sínum við- nám hér. Ýmislegt hefur gerst á undanförnum árum í þessum efnum og má t.d. benda á þann fjölda fólks, sem flust hefur til landsins vegna til- komu Íslenskrar erfðagreiningar. Af hálfu ríkisstjórnarinnar er unnið að breytingum á skattalegu umhverfi sem miða að því að tryggja fyrirtæki hér á landi í sessi gagnvart sam- keppni erlendis frá og laða ný fyr- irtæki til landsins. Háskóli Íslands hefur sömuleiðis uppi áætlanir um uppbyggingu og samstarf við einka- aðila til að skapa fjölbreytta rekstr- armöguleika á sviði þekkingar og vísinda. Betri menntun En það er ekki einungis land til íbúðarbyggðar sem fellur undir al- menn búsetuskilyrði. Þar koma ýms- ir aðrir þættir til viðbótar inn í myndina. Einn þeirra er hvaða skil- yrði börn og unglingar hafa til góðr- ar menntunar. Ég heyri æ oftar for- eldra tala um að börnin sín fái ekki nógu mikla menntun í skólum hér á landi miðað við það sem gerist í lönd- um, sem við kjósum að bera okkur saman við. Tíminn sé ekki nógu vel nýttur, sérstaklega ekki meðan börnin eru yngri. Borgaryfirvöld verða að hlusta á þessa gagnrýni og fara rækilega ofan í það hvernig hægt er að gera betur. Flestir sem kynnt hafa sér skóla- mál erlendis eru sam- mála um eitt. Íslend- ingar eru í fremstu röð þegar kemur að skóla- byggingunum. Fáar þjóðir standa okkur á sporði með það. Gríð- arlegum fjármunum er varið í glæsilegar byggingar og umgjörð. En höfum við lagt eins mikið í að byggja upp hið innra starf? Við sjálfstæðismenn höfum lagt áherslu á að skapa grunnskólum borgarinnar raun- verulegt sjálfstæði, ekki bara í orði heldur líka á borði. Þannig verði sá sköpunarkraftur sem býr í kennur- um og skólastjórnendum best nýtt- ur. Hugmyndaauðgi og metnaður til að gera betur verður að fá nauðsyn- legt svigrúm og aflétta þarf miðstýr- ingu í kerfinu. Nýlegir kjarasamn- ingar við kennara eiga að skapa nýja möguleika. Þessi kerfisbreyting kallar að sjálfsögðu á meiri ábyrgð en ég trúi því og veit að okkar skóla- menn standa vel undir henni. Jafnræði með nemendum er réttlætismál Greiðslur Reykjavíkurborgar til einkarekinna grunnskóla hafa verið deiluefni á vettvangi borgarstjórnar. Þar hefur meirihlutinn ákveðið að greiðslur sem einkaskólar, s.s. Ís- aksskóli og Landakotsskóli, fá séu ekki hærri en sú viðmiðun sem Sam- band íslenskra sveitarfélaga hefur ákveðið að gildi milli sveitarfélaga þegar börn stunda nám í öðru sveit- arfélagi en þau eiga lögheimili í. Sú viðmiðun er eðli málsins samkvæmt tengd jaðarkostnaði og ófullnægj- andi þegar verið er að tala um rekst- ur heils skóla. Þannig er meðal- kostnaður á grunnskólabarn í Reykjavík rúmlega 350 þúsund krónur á ári en einkaskólarnir fá ein- ungis greiddar um 220 þúsund krón- ur fyrir hvern nemanda. Hljóta allir sanngjarnir menn að sjá að þetta getur ekki gengið. Sjálfstæðismenn leggja áherslu á að jafnræði ríki með grunnskólanemendum í Reykjavík óháð því hvort þeir stunda sitt skyldunám í skólum reknum af einkaaðilum eða af borginni. Þetta er réttlætismál barna og foreldra í Reykjavík sem verður að ná fram að ganga. Rekstrarformi Orkuveitu breytt Málefni Orkuveitu Reykjavíkur hafa verið mikið til umfjöllunar á vettvangi borgarstjórnar á þessu ári. Kemur þar einkum tvennt til. Í fyrsta lagi hafa þær miklu milli- færslur fjármuna sem verið hafa frá fyrirtækinu inn í borgarsjóð leitt til þess að erlendar skuldir Orkuveit- unnar hafa hækkað verulega. Þann- ig hafa fjórir milljarðar króna verið fluttir á milli til að standa undir auknum útgjöldum borgarsjóðs. Jafnframt hafa verið uppi stífar kröfur af hálfu meirihlutans um að fyrirtækið greiði háar arðgreiðslur inn í borgarsjóð. Þessar greiðslur hafa óneitanlega veikt fyrirtækið. Þetta hefur jafnframt leitt til endur- skoðaðra samninga við nágranna- sveitarfélögin, Hafnarfjörð og Garðabæ, eftir að þau gagnrýndu áhrif hárra arðgreiðslna á afkomu fyrirtækisins. Í framhaldi af því hef- ur verið metið að eðlilegt væri að þau eignuðust á móti hlut í fyrirtæk- inu. Í öðru lagi hafa staðið yfir mikl- ar deilur vegna reksturs fjarskipta- fyrirtækisins Línu.Nets hf. sem Orkuveitan á að tveimur þriðju hlut- um. Kem ég að því síðar. Auk þessa er rétt að nefna að við sjálfstæðis- menn lögðum á það áherslu að Orku- veitu Reykjavíkur yrði breytt í hlutafélag vegna þeirra breytinga, sem væntanlegar eru á öllu við- skiptaumhverfi raforkumála, og nýrrar löggjafar þar að lútandi. Sú breyting er nauðsynleg til að fyrir- tækið geti mætt þeirri samkeppni, sem framtíðin býður upp á. Önnur orkufyrirtæki eru þegar farin að feta þessa slóð og nú hafa tvö hlutafélög þegar verið stofnuð um rekstur þeirra. En þá ber svo undarlega við að í stað þess að samþykkja stofnun hlutafélags ákveður meirihlutinn að setja á laggirnar sameignarfélag. Vitað er að slíkt fyrirkomulag er mun þyngra í vöfum og mun verri kostur en hlutafélagið. Auk þess er enginn lagarammi til um þetta rekstrarfyrirkomulag. Skýringin mun vera sú að vinstri grænir innan R-listans eru með einhverjar undar- legar bábiljur gagnvart hlutafélög- um og til að hafa þá góða hafi þessi leið verið valin. Hagsmunir Orku- veitunnar eru látnir víkja fyrir póli- tískum hrossakaupum í aðdraganda kosninga. Slæm staða Línu.Nets. hf. Málefni fjarskiptafyrirtækisins Línu.Nets hf. hafa alloft verið til um- fjöllunar á vettvangi borgarstjórnar og í fjölmiðlum. Kemur þar margt til. Fyrirtækið var stofnað til að fara út í rekstur á áhættusömu sam- keppnissviði. Um það voru skiptar skoðanir frá byrjun. Ljóst var strax í upphafi að reksturinn myndi kalla á miklar fjárfestingar, en meirihlutinn taldi að einkaaðilar á markaði myndu fljótlega koma inn í fyrirtæk- ið með fjármagn. Það hefur ekki gerst nema að litlu leyti. Fjárþörf fyrirtækisins hefur reynst gríðarleg og fjármunir streyma frá Orkuveit- unni til þess. Í dag nema þessar fjár- hæðir um 1.650 milljónum króna að meðtöldum yfirteknum skuldum. Engin leið er að sjá fyrir endann á þessari fjárþörf því að allar upplýs- ingar og fullyrðingar meirihlutans um það hafa fram að þessu reynst rangar. Strax að loknu fyrsta starfs- árinu tók borgarstjóri þá ákvörðun að minnihlutinn í borgarstjórn skyldi ekki eiga fulltrúa í stjórn fyr- irtækisins eins og verið hafði í byrj- un. Þess í stað voru skipaðir þrír borgarfulltrúar frá R-listanum í stjórnina. Þetta hefur að sjálfsögðu sett mark sitt á alla umfjöllun. Úti- lokað hefur verið að fá upplýsingar sem borgarfulltrúar eiga rétt á. Eft- ir mikinn þrýsting nú í haust var loks látið undan og árshlutareikn- ingur fyrir fyrstu níu mánuði þessa árs lagður fram í borgarráði. Þar kemur fram að staðan er mun verri en nokkurn óraði fyrir og fleiri spurningar vakna við lestur þess reiknings en hann svarar. Ég hef af þessu tilefni ritað Borgarendurskoð- anda og skoðunarmönnum Reykja- víkurborgar bréf og óskað eftir ít- arlegu mati og greiningu á stöðu fyrirtækisins. Mikilvægt er að ljóst sé hver er raunveruleg staða fyrir- tækisins, hvaða fjárskuldbindingar búið er að gera og hvort og hvernig tryggt verður að þeir fjármunir al- mennings sem í þetta hafa runnið skili sér til baka. Komið í veg fyrir hækkun fasteignaskatts Fjárhagsstaða Reykjavíkurborg- ar er ekki sterk. Hreinar skuldir borgarinnar hafa sjöfaldast að raun- gildi í tíð R-listans. Útgjöld borgar- innar hafa vaxið sífellt og skattar og álögur hafa verið í hámarki. Nú í að- draganda kosninga ber hins vegar við að ákveðið er að nýta ekki heim- ild sem sveitarfélög fá nú um áramót til hækkunar útsvars um 0,33% og það kynnt af hálfu meirihlutans sem skattalækkun. Enginn vafi er á því að sú hækkun verður nýtt verði vinstri menn áfram við völd hér í Reykjavík miðað við stór orð þeirra fyrir ári um fjárþörf borgarinnar og annarra sveitarfélaga. Aftur á móti höfum við sjálfstæðismenn náð því fram að hækkun fasteignamats á þessu ári sem leitt hefði til verulega hærri fasteignaskatta er ekki látin ná fram að ganga. Við hinar miklu hækkanir fasteignamats á undan- förnum árum höfum við flutt tillögur um að þær leiddu ekki til hærri fast- eignaskatta en sem almennum verð- breytingum næmi. Það hefur ekki náð fram að ganga og fullyrt af hálfu meirihlutans af borginni veitti ekki af tekjunum. Nú hefur hins vegar orðið breyting á sem ástæða er til að fagna en ekki er ósennilegt að skýr- ingin sé sú að skammt er til næstu kosninga. Malbikunarstöðin verði seld Rekstur risavaxins fyrirtækis eins og Reykjavíkurborg er í raun krefst vandaðra og agaðra vinnubragða. Borgarsjóður veltir meira en 25 milljörðum króna og er þá ótalin velta fyrirtækja borgarinnar. Borg- arfulltrúum er trúað fyrir skattfé al- mennings og þeir verða að umgang- ast það af fullri virðingu. Sífellt verður að vera í gangi skoðun á því og eftirlit með að fjármagnið nýtist eins vel og kostur er. Það sama á við um rekstur sem einhvern tíma þótti sjálfsagt að borgin stæði í en með breyttum aðstæðum í þjóðfélaginu á ekki lengur við. Það á til dæmis við um rekstur malbikunarstöðvar. Borgin breytti fyrir nokkrum árum þeim rekstri í hlutafélagið Malbik- unarstöðina Höfða hf. sem tímabært er að selja. Sjálfstæðismenn munu á næsta fundi borgarstjórnar flytja til- lögu um að þriggja manna sérfræð- ingahópi verði falið að undirbúa sölu fyrirtækisins og leggja tillögur um hvernig best verði að því staðið fyrir borgarráð og borgarstjórn. Borgarstjórnarkosningar verða í Reykjavík eftir sex mánuði. Þá munu borgarbúar velja þá sem fara eiga með stjórn borgarinnar næstu fjögur ár. Sjálfstæðismenn ganga bjartsýnir til kosningabaráttunnar með sjálfstæðisstefnuna að leiðar- ljósi. Hún byggist á því að þegar frelsi einstaklingsins til orða og at- hafna er tryggt er hagsmunum heildarinnar best borgið. Þegar stefna Sjálfstæðisflokksins hefur notið sín í Reykjavík hefur staða borgarinnar verið sterk og hagur hennar góður. Reykjavík þarf að taka við forystuhlutverki á nýjan leik og borgarbúar eiga að geta verið stoltir af borginni sinni. Stefna Sjálf- stæðisflokksins þarf á ný að ráða ferðinni í málefnum Reykjavíkur- borgar til hagsbóta fyrir alla borg- arbúa. REYKJAVÍK Í FORYSTU Á NÝJAN LEIK Inga Jóna Þórðardóttir Höfuðborgin á að þjóna sem eins konar ljósviti annarra sveitarfélaga. Hún á að hafa frum- kvæði í því að finna lausnir og benda á úr- ræði, segir Inga Jóna Þórðardóttir, sem önn- ur sveitarfélög geta tek- ið til fyrirmyndar. Höf- uðborgin á að vera merkisberi og staður sem öll þjóðin á að geta litið til með stolti. Höfundur er oddviti Sjálfstæð- ismanna í borgarstjórn.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.