Morgunblaðið - 25.11.2001, Qupperneq 48

48 SUNNUDAGUR 25. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
MARGIR hafa komið að máli við mig
og spurt mig út í bókina Líkami fyrir
lífið. Hér kemur örstutt næringarleg
úttekt á þessari kostulegu bók sem
hefur það helst á stefnuskrá sinni að
ýta undir sölu á næringardufti sem
þekkist undir nafninu Myoplex. Það
þarf ekki að koma neinum á óvart að
höfundur bókarinnar, herra Bill
Phillips, er eigandi fyrirtækisins sem
staðið hefur í þróun á téðu fæðubót-
arefni. En fyrirtækið nefnist Experi-
mental and Applied Science (EAS).
Eins og svo oft gerist með höfunda
skyndimegrunarbókmennta fullyrð-
ir Bill Phillips að næringarfræðingar
(sjá bls. 45) séu á villigötum þegar
þeir ráðleggja fólki sem er í megrun.
Og að feillinn sé fyrst og fremst
tengdur því að þeir ráðleggi of mikla
kolvetnaneyslu og of litla prótín-
neyslu. En þess má geta að sam-
kvæmt næringarfræðinni er talið
heppilegt að orkuleg samsetning, í
megrun, sé eftirfarandi: Kolvetni
(50–65% af heildarorku), fita (15–
30% af heildarorku) og prótín (15–
25% af heildarorku, eða 0,8 g fyrir
hvert líkamskíló). Boðskapur Lík-
ama fyrir lífið er (að því er ég best fæ
séð): Kolvetni (40%); fita (20%); prót-
ín (40%).
Í reynd er margsannað að óæski-
legt er að hafa hlutfall prótíns eins
gríðarhátt og mælt er með í bókinni
Líkama fyrir lífið. Sem dæmi má
nefna að óhófleg prótínneysla ýtir
undir vökvatap og óeðlilegt vinnu-
álag á nýru og lifur.
Á bls. 48 segir: „Þrátt fyrir það
sem margir næringarfræðingar af
gamla skólanum og aðrir „sérfræð-
ingar“ munu kannski segja þér þá
eru mjög heilbrigðar og vísindalegar
ástæður fyrir því að taka fæðubót-
arefni.“ Fullyrðingu sem þessa hef
ég oft fengið að heyra á þeim árum
frá því ég útskrifaðist sem næring-
arfræðingur og þá ávallt frá söluaðil-
um fæðubótarefna. Sem næringar-
fræðingi finnst mér það hjákátlegt
þegar sölumenn fæðubótarefna
reyna að réttlæta markaðssetningu
afurða sinna með því að gera lítið úr
næringarfræðingum og öðrum sér-
fræðingum og segja þá vera „af
gamla skólanum“. Þetta er ekki síst
hjákátlegt fyrir þá sök að stöðugt
eru að berast nýjar vísbendingar og
sannanir fyrir skaðsemi óhóflegrar
fæðubótarneyslu á mannslíkamann.
Að sjálfsögðu er fæðubótarneysla á
stundum nauðsynleg og enginn
agnúast, mér vitanlega, út í hóflega
fæðubótarneyslu; eins og þegar fólk
fær sér eina fjölvítamín-/steinefna-
töflu á dag, teskeið af lýsi eða stöku
sinnum „næringarduftdrykk“ í stað-
inn fyrir hefðbundinn mat. Aftur á
móti ber að vara við óhófsneyslu og
einnig þegar verið er að reyna að
telja fólki trú um að til að ná árangri,
eins og í baráttunni gegn aukakíló-
unum, þurfi það að gleypa mikið
magn af næringardufti, töflum og
pillum.
ÓLAFUR GUNNAR
SÆMUNDSSON,
næringarfræðingur.
Líkami fyrir lífið
– kostuleg bók!
Frá Ólafi Gunnari Sæmundssyni:
FYRIR skömmu kom fram í fjölmiðl-
um að umferðaröryggi hefur hrakað
á Íslandi á meðan nágrannaþjóðirnar
hafa haldið í horfinu eða náð árangri
á þessu sviði. Þessar upplýsingar eru
sérstakt áhyggjuefni þar sem um-
ferðaröryggisáætlunin, sem tók gildi
árið 1997, rann út um síðustu áramót
en eins og menn rekur minni til var
markmið hennar að fækka umferð-
arslysum umtalsvert fyrir árslok
2000. Með hliðsjón af því að það
markmið náðist ekki vekur það furðu
margra að ekki skuli hafa verið lögð
fram ný umferðaröryggisáætlun og
jafnframt tryggt að fjármagn sé fyrir
hendi til að framfylgja henni. Að vísu
voru lögð fram drög að umferðarör-
yggisáætlun til ársins 2012 á síðasta
umferðarþingi – en fögur fyrirheit
um bætt umferðaröryggi mega sín
lítils ef ekki fylgir framkvæmdaáætl-
un og fjármagn til að fylgja þeim
framkvæmdum eftir.
Fyrr á þessu ári voru umferðar-
lagasektir fyrir alvarleg umferðar-
lagabrot hækkaðar til muna og er
það vissulega lofsvert framtak dóms-
málaráðherra og mun án efa hafa
mikil áhrif til bættrar umferðar-
menningar. En betur má ef duga
skal. Eftir því sem ég kemst næst
vinna öll Norðurlöndin, nema Ísland,
eftir markvissum áætlunum um að
fækka umferðarslysum og innihalda
þær ekki aðeins orð á blaði – heldur
einnig framkvæmda- og fjárhags-
áætlanir sem tryggja það að verkin
komist í framkvæmd. Nýlega skipaði
dómsmálaráðherra þriggja manna
starfshóp, undir forystu Óla H. Þórð-
arsonar, sem ætlað er að leggja loka-
hönd á þau drög að áætlun sem lögð
voru fram á umferðarþingi í desem-
ber sl. og er það vel – enda hefur fátt
verið unnið í þessum málum frá því
fyrri áætlun rann út um áramótin.
En ef þessi nýja umferðarörygg-
isáætlun á komast í framkvæmd þarf
einnig að liggja fyrir framkvæmda-
og fjárhagsáætlun og vilyrði fyrir
fjármagni. Þótt orð séu auðvitað til
alls fyrst duga þau ein og sér
skammt til að fækka umferðarslys-
unum. Þar sem nú fer fram síðari
umræða um fjárlagafrumvarp ríkis-
stjórnarinnar skora ég á þingmenn
þjóðarinnar að sameinast um að
tryggja fjármagn til þessa mikilvæga
málaflokks – enda líf og limir allra
vegfarenda í húfi.
RAGNHEIÐUR DAVÍÐSDÓTTIR,
forvarnafulltrúi VÍS.
Mikilvægur mála-
flokkur í fjársvelti
Frá Ragnheiði Davíðsdóttur: