Morgunblaðið - 28.12.2001, Blaðsíða 39

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. DESEMBER 2001 39
FÁIR, ef nokkrir, íslenskir há-
skólamenn eru ötulari en Hannes
Hólmsteinn Gissurarson að koma
hugðarefnum sínum á framfæri við
almenning. Frá honum hefur komið
árum saman stöðugur straumur af
bókum, blaða- og tíma-
ritagreinum og hann
skýtur reglulega upp
kollinum í sjónvarpi og
á fundum eða lætur til
sín heyra í útvarpi. Það
er sennilega nær ókleift
að fylgjast með ís-
lenskri þjóðfélagsum-
ræðu án þess að heyra
skoðanir Hannesar á
margvíslegum málefn-
um. Nýjasta rit Hann-
esar fjallar um það
hvernig Ísland getur að
mati hans orðið ríkasta
land í heimi.
Bókin byrjar á
nokkrum almennum
köflum um ágæti frjáls-
ræðis í efnahagsmálum og völdum
þáttum úr hagsögu Íslands. Þar kem-
ur fátt á óvart nema ef vera skyldi að
Hannes er með ólíkindum fundvís á
það sem hann telur dæmi um auð-
lindaskatt í Íslandssögunni. Næst
kemur heldur sundurleitur kafli sem
hefst á yfirliti um það sem Hannes
telur að gert hafi verið til bóta í efna-
hagsmálum á Íslandi undanfarinn
áratug. Þá kemur bútur með rök-
stuðningi Hannesar fyrir kvótakerfi
án veiðigjalds í fiskveiðum. Kaflanum
lýkur svo með hugleiðingum um Ís-
land og Evrópusambandið. Næstu
tveir kaflar fjalla um ýmis smáríki
sem náð hafa að mati Hannesar góð-
um árangri í efnahagsmálum. Loks
fjallar síðasti kaflinn um skatta, eink-
um þá sem höfundurinn telur að ætti
að lækka eða fella niður.
Það er því komið víða við í þessu
stutta riti. Raunar víðar en upptaln-
ingin að ofan gefur til kynna því að
Hannesi tekst líka að koma að hug-
renningum sínum um ýmis óskyld
mál, svo sem aðskilnað ríkis og
kirkju, rusltölvupóst og það að leggja
niður forsetaembættið (hann er
hlynntur þessu öllu).
Hvað svo sem lesandanum kann að
finnast um skoðanir Hannesar á mál-
um þessum er útkoman hálfgerður
hrærigrautur. Ritið ber þess eindreg-
in merki að hafa verið skrifað í flýti
þótt höfundurinn sé afar ritfær.
Þarna er tínt til ýmist efni sem
Hannes hefur skrifað um oft áður,
bætt við kafla um frelsisvísitölur og
hagvöxt, þýddir langir bútar um
nokkur smáríki úr uppflettiritum og
loks endað á almennum hugleiðingum
og ýmist lítt nýstárlegum eða að því
er virðist lítt hugsuðum tillögum um
skattalækkanir.
Sumt af þessu er hrútleiðinleg
lesning, sérstaklega kaflarnir um er-
lendu smáríkin. Það
gæti að sönnu verið
áhugavert að sjá skarpa
greiningu á því hvers
vegna þessum ríkjum
hefur tekist vel upp en
hér er fátt að finna
nema þurra lýsingu á
sögu og stjórnarfari.
Umfjöllun um frelsis-
vísitölur er ámóta líf-
laus. Annað er áhuga-
verðara, væntanlega þó
einkum fyrir þá sem lítt
hafa hugað áður að
þeim viðfangsefnum
sem tekin eru fyrir.
Rökstuðningur Hann-
esar fyrir ágæti frjálsra
viðskipta er þannig yf-
irleitt ágætur og lipurlega fram sett-
ur og inni á milli eru ýmsir aðrir góðir
sprettir.
Þegar á heildina er litið virðist höf-
undurinn hafa haft efnivið í áhuga-
verða grein, t.d. í tímarit, um áhrif
hinna ýmsu skatta á einstaklinga og
hagkerfið og kannski aðra um mögu-
leika smáríkja. Í stað þess að skrifa
slíkar greinar hefur Hannes hrist
heila bók framúr erminni. Hann nær
þó engan veginn að gera efninu al-
mennileg skil.
Hannesi mun þó án efa með ritinu
takast að vekja einhverja umræðu um
skattkerfið íslenska og möguleika á
að beita því til að örva íslenskt efna-
hagslíf. Það er í sjálfu sér af hinu góða
og margt af því sem Hannes veltir
fyrir sér er vel skoðunar vert. Sér-
staklega er áhugavert að velta fyrir
sér möguleikum smáríkja á að gera
sér fé úr að leyfa það sem stærri ríki
vilja ekki. Hannes ræðir einn kostinn,
það að smáríki laði til sín fé með lág-
um eða engum sköttum á tiltekna
starfsemi en skoða má margar fleiri
leiðir til að gera sér fé úr forboðnum
ávöxtum. Þannig eru mörg dæmi um
að smáríki eða lítil svæði með ein-
hverja sjálfstjórn leyfi rekstur spila-
víta og hafi af því talsverðar tekjur.
Gylfi Magnússon
Leiðin til
auðlegðar
BÆKUR
Efnahagsmál
Eftir Hannes Hólmstein Gissurarson. 160
bls. Nýja bókafélagið, Reykjavík 2001.
HVERNIG GETUR ÍSLAND ORÐIÐ RÍKASTA
LAND Í HEIMI?
Hannes Hólmsteinn
Gissurarson
ÞAÐ var forvitnilegt að heyra Jón
Pál, meistara bíboppsins á Íslandi, og
Óskar Guðjónsson, hinn lagræna
saxófónleikara, leika saman klassíska
djassefnisskrá, sem var römmuð inn í
tvo blúsa af Basie-ættinni; Jumpin
with Symphony Sid og Lester Leaps
in, en báðir eru þeir eftir Lester
Young, einn af helstu meisturum
djasssaxófónsins. Lester setti svip
sinn á þetta kvöld en ásamt Coleman
Hawkins var hann helsti saxófónleik-
ari hins klassíska djass – líkt og Sonny
Rollins og John Coltrane eru meist-
arar nútímadjasssaxófónleiks. Young
og Rollins eru að mörgu leyti skyldir.
Þeir segja gjarnan sögur í sólóum sín-
um og það gerir Óskar Guðjónsson
líka. Hann var einna bestur þetta
kvöld í tveimur löturhægum ballöðum
sem Lester blés gjarnan með Billie
Holiday: I Cover the Waterfront og
These Foolish Things. Þar teygði
hann melódíuna og beygði líkt og á
Keldulandsskífunni góðu þar sem
söngdansar Jóns Múla voru viðfangs-
efnið. Það var líka unun að heyra Jón
Pál leika í þessum lögum og sóló hans
í These Foolish Things var gimsteinn
þar sem honum tókst á einstaklega
skemmtilegan hátt að tvinna ballöð-
urnar saman. Ólafur og Erik studdu
einleikarana dyggilega meðan Erik
var með bursta í höndum, en þegar
hann tók upp kjuðana var leikur hans
stundum í mótsögn við hið blíða yf-
irbragð kvartettsins. Túlkun þeirra
félaga á dixílandklassík Spencers
Williams, I Found a New Baby, var
ljómandi þótt hægar hefði varla verið
hægt að leika hana en Back Home
Again in Indiana var heldur klén.
Ekki bara vegna þess að Armstrong
hljómar alltaf í eyrunum þegar þetta
lag er leikið heldur líka vegna þess að
þeim tókst ekki að gefa neitt af sjálf-
um sér í túlkunina. Það hefði örugg-
lega verið til bóta ef Jón Páll hefði
spunnið Donnu Lee inn í en Charlie
Parker samdi það lag yfir hljóma In-
diana. Slíkt gerði hann í aukalaginu,
Honeysuckle Rose eftir Fats Waller.
Þar hljómaði Scrapple from the apple
í leik Jóns Páls, en Parker samdi þann
ópus yfir hljóma Honeysuckle Rose
og lagið firna vel leikið af kvartettin-
um og sár tónn Óskars glimrandi.
Waller kom að vísu fyrr við sögu á
tónleikunum því að Jón Páll vitnaði í
Ain’t Misbehavin’ í sóló sínu í laginu
sem Lester blés gjarnan með Billie,
Mean to Me. Jón Páll var duglegur
þetta kvöld við þá list sem náði hæð-
um hjá Tatum og Dexter Gordon, að
vitna í ýmis lög í sólóum. Menn töldu
sig heyra um tug tilvitnana í Symp-
hony Sid og hófust herlegheitin á Tea
for Two. Þetta voru góðir tónleikar og
sýndi Óskar enn og sannaði það sem
sumir vilja gleyma, hversu fautagóður
blásari hann er þegar hann vinnur
með söngdansa. Um Jón Pál verður
aðeins sagt: Þá kemur mér hann í hug
þegar ég heyri góðs gítarleikara getið.
DJASS
Múlinn í Húsi Málarans
Óskar Guðjónsson tenórsaxófón, Jón Páll
Bjarnason gítar, Ólafur Stolzenwald
bassa og Erik Qvik trommur.
Fimmtudagskvöldið 20.12. 2001.
NIMBUS
Ólíkir
stílar
kveðast á
Vernharður Linnet
UNDIRBÚNINGUR að tónleika-
haldi Salarins fyrir starfsárið 2002–
2003 er hafinn. Fræðslu- og menning-
arsvið Kópavogs mun að venju standa
að Tíbrár-tónleikaröðinni og hefur
enn á ný boðið tónlistarfólki að sækja
um þátttöku. Óskað er eftir umsókn-
um um tónleikahald í Tíbrá starfsárið
2002–2003 og skulu þær hafa borist til
Fræðslu- og menningarsviðs Kópa-
vogs fyrir 10. janúar, ásamt upplýs-
ingum um flytjendur, kjörtíma við-
komandi tónleika og hugmyndum að
efnisskrá. Valið er úr umsóknum og
öllum svarað að vali loknu. Tónlist-
armenn hafa verið mjög áhugasamir
um þetta fyrirkomulag og tugir um-
sókna hafa borist árlega til Tíbrár.
Umsóknir um tón-
leikahald í Salnum
MENNTAMÁL