Morgunblaðið - 17.02.2002, Síða 22

22 B SUNNUDAGUR 17. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
bíó
S
VO þú ert Íslendingur?“
segir ákveðinni röddu á
hinum enda línunnar.
„Já, reyndar.“
„Ég þekki Jonna Sig-
hvatsson mjög vel. Góður gæi.“
Það er erfitt að njörva niður
hreiminn. Einhver óvenjuleg blanda
af millistéttarensku og mjög svo ýkt-
um bandarískum hreim – líklegast
frá Kaliforníuslóðum. En hún er
vinaleg þessi rödd þótt blæbrigðin
séu kannski ekki svo rík.
Tilefni samtalsins er nýjasta
mynd eiganda raddarinnar óræðu,
hins breskættaða fyrrverandi aug-
lýsingamanns Tonys Scott. Myndin
er Spy Game með stórstjörnunum
Robert Redford og Brad Pitt í aðal-
hlutverkum. Njósnamynd af gamla
skólanum. Mynd sem gegn straumn-
um reynir meira á þær gömlu gráu
heldur en adrenalínið, sem allt virð-
ist snúast í kringum nú orðið. Það
skýtur svolítið skökku við að það
skuli vera Scott sem segir hórmónin-
um heita stríð á hendur því einmitt
Scott á stóran þátt í að vegur hans í
afþreyingarmyndum samtímans er
eins stór og raun ber vitni, en segja
má að Scott sé brautryðjandi í gerð
andrenalíninnblásinna hasarmynda
eins og við þekkjum þær í dag. Hann
gerði t.a.m. eina þá fyrstu, Top Gun,
árið 1986 og á eftir henni fylgdu Bev-
erly Hills Cop II, Revenge, Days of
Thunder, The Last Boy Scout, True
Romance, Crimson Tide, The Fan
og The Enemy of the State, allt
myndir þar sem karlmennskan og
hamagangurinn er í fyrirrúmi og
markmiðið fyrst og fremst að skapa
nægilega spennu til að koma adrena-
línflæðinu af stað.
Slóttug saga
En hvað kom til að Scott vendir
kvæði sínu nú í kross – hvað varð til
þess að hann tók að sér gerð svo
dramatískrar njósnamyndar?
„Til að vera alveg hreinskilinn þá
átti ég ekki að leikstýra henni upp-
haflega. Til þess hafði verið ráðinn
ónefndur ungur leikstjóri sem hafði
aðeins gert eina mynd. Þegar fram-
leiðendurnir sáu hversu stór þessi
mynd yrði í sniðum þá guggnuðu
þeir á að láta svo óreyndan mann
halda utan um það og hóuðu í mig –
gamla reynsluhundinn,“ segir Scott
og hlær svolítið kvikindislega, rétt
eins og hann hafi verið að stríða sér
minni máttar.
Hvað var það sem laðaði þig að
verkinu?
„Mér fannst handritið setja fram
mjög ferska sýn á annars gamaldags
kaldastríðsnjósnasögu. Það var upp-
fullt af flóknum innskotum úr fortíð-
inni og ég sá það sem ákveðna áskor-
un og frumlega leið til þess að draga
upp mynd af sambandi tveggja
manna. Ég hugsa alltaf mjög mynd-
rænt og sá um leið fyrir mér girni-
lega klippimöguleika – hvernig hægt
væri að spila með hin ólíku umhverfi,
klippa snöggt á milli hins rólega og
yfirvegaða yfirheyrsluherbergis
CIA og blóðuga hasarsins í Beirút
og annars staðar í heiminum þar
sem söguhetjurnar höfðu komist í
hann krappan. Þetta er mjög slóttug
saga – hvernig hún togar og teygir
áhorfandann til.“
Ertu unnandi samsæris- og kald-
astríðsnjósnamynda eins og t.d.
þeirra sem algengar voru á 8. ára-
tugnum?
„Nei!“ segir Scott afar ákveðið og
hlær við. Hugsar sig svolítið um og
segir svo nokkuð hikandi: „Ég hef
vissulega verið að fást við þetta við-
fangsefni undanfarið, í þremur síð-
ustu myndum mínum, þannig að
þetta er eðlileg ályktun. Það var
samt bara tilviljun. Ég leitaði alls
ekkert eftir því að fást við njósnir
heldur hefur það ætíð verið drama-
tíkin fyrst og fremst sem ég fell fyr-
ir. Ég hef aldrei haft snefil af áhuga
á kalda stríðinu sem slíku.“
Kalda stríðið hefur ekki verið
neitt sérlega vinsælt viðfangsefni í
kvikmyndum undanfarið. Hvers
vegna að taka á því nú?
„Myndin gerist árið 1991, undir
lok hins eiginlega kalda stríðs.
Ástæðan er sú að CIA var allt önnur
stofnun en hún er í dag. Stefnan var
önnur og róttækari, meiri dulúð og
virðuleiki umlék njósnarana þá og
aðgerðirnar sem gripið var til eru
satt að segja nú þegar orðnar slá-
andi. En ég sé þetta þannig að ég
fékk gott handrit í hendurnar sem
vildi til að fjallaði um kalda stríðið.
Góð handrit eru alltof sjaldgæf
þannig að ég lét þetta ekki úr greip-
um mér sleppa.“
Þetta hefur vart verið auðveldasta
mynd sem þú hefur gert með öllum
þessum þvælingi – bæði í tíma og
milli heimshorna.
„Vissulega en ég leit fyrst og
fremst á hana sem áskorun. Ég
þrífst á ögrandi áskorunum.“
Heppinn leikstjóri
Voru þeir Redford og Pitt búnir
að taka að sér aðalhlutverkin þegar
þú komst að verkinu?
„Þeir voru orðaðir við myndina en
hvorugur hafði samþykkt endanlega
að vera með. Redford ákveður aldrei
að leika í mynd fyrr en endanleg út-
gáfa af handritinu liggur fyrir og
leikstjóri hefur verið ráðinn. Hann
er með skilmála í ráðningarsamningi
sínum sem gefur honum vald til að
hafa um það að segja hver leikstýr-
ir.“
Var þetta aldrei nein spurning –
voru þeir hárréttu leikararnir í hlut-
verkin?
„„Skarp“, ég skal segja þér eitt,“
segir Scott eins og hann sé að tala
við gamlan vin. „Þegar maður fær í
hendurnar handrit með aðalper-
sónum á borð við þær í Spy Game og
þekkir eitthvað smá til leikaraúr-
valsins í Hollywood þá eru einungis
tvö nöfn sem koma upp í hugann.
Þegar finna á draumaleikarana í
hlutverk tveggja manna sem eiga í
nánu föður-sonar sambandi þá koma
hreinlega engir aðrir til greina en
Robert Redford og Brad Pitt.“ Scott
hlær við og bætir við í gegnum fliss-
ið: „Og ég var heppinn.“
Þeir þekktust vitanlega vel frá því
Redford leikstýrði Pitt í A River
Runs Through It. Reyndirðu að not-
færa þér þetta samband þeirra?
„Svo sannarlega og ég held það
hafi skilað sér á hvíta tjaldið,“ segir
Scott ákveðinn. „Það er alltaf erfitt
að leikstýra saman tveimur leikur-
um sem báðir eru vanir því að vera
stjörnur númer eitt í myndum sín-
um. Þá ríður einmitt sérstaklega
mikið á sambandið milli þeirra, að
samleikurinn verði sem eðlilegastur.
Það er mikil áhætta að stefna saman
tveimur viðlíka stjörnum en við viss-
um að samband þeirra var gott, að
það hafði staðist bæði tilhugalífið og
hjónabandið. Þetta var því hreinlega
eitthvað sem við vildum færa okkur í
nyt og okkur tókst það að mínu
mati.“
Hvernig er að leikstýra leik-
stjóra? Varstu ekkert banginn við að
þurfa að segja færum leikstjóra á
borð við Redford fyrir verkum?
„Bob studdi mig heilshugar allan
tímann. Ég vissi fyrir að sem leik-
stjóri væri hann afar nákvæmur og
haldinn fullkomnunaráráttu á háu
stigi. Auðvitað var ég óttasleginn yf-
ir því að ráðskast með mann sem
hefur gert svo frábærar myndir, þ. á
m. Quiz Show, sem vel að merkja er
ein af mínum eftirlætismyndum. Ég
vonaði bara að hann myndi treysta
mér og það gerði hann svo sannar-
lega. Auðvitað kom fyrir að hann
setti spurningarmerki við ákveðna
vinnuaðferð mína en hann er maður
sem gerir sér fulla grein fyrir að
engir kvikmyndagerðarmenn vinna
nákvæmlega eins.“
Greindirðu mun á því hvernig
Redford og Pitt, stjörnur tveggja
kynslóða, nálguðust hlutverk sín og
vinnu?
„Þeir eru svart og hvítt hvað það
varðar. Bob rannsakar hlutverk sitt í
þaula, kann handritið utanbókar, er
búinn að sjá fyrir sér myndina upp á
sekúndubrot og þekkir hvern krók
og kima á tökustaðnum.
Brad veit upp á hár hvers ætlast
er til af honum en hann er samt alltaf
að þreifa fyrir sér, alltaf til í breyt-
ingar og að reyna að finna betri leið
til þess að afgreiða viðkomandi senu.
Þetta var drifkrafturinn í samleik
þeirra, hversu ólíkir þeir eru.“
Spennandi myndir
Að undanskilinni fyrstu mynd
þinni The Hunger (1983) þá hefurðu
nær eingöngu fengist við spennu- og
hasarmyndir. Er það tilviljun eða
liggur áhugasviðið þar?
„Ég kýs reyndar að greina True
Romance frá hinum myndunum líka.
Hún er ekki þessi hefðbundna has-
armynd og ég verð að segja: stendur
mér næst allra mynda minna.
Ég er að vona að næsta verkefni
mitt verði síðan mynd um ævi
Pancho Villa en hún yrði einnig mjög
frábrugðin hinum, minni hasarmynd
og meira í ætt við Lawrence of
Arabia.
Það kann að vera að spennumynd-
ir hafi fyrir slysni orðið mitt fag en
það breytir því ekki að þegar ég
skoða handrit þá leitast ég við að
þurfa ekki að endurtaka mig og
einnig að hægt sé að búa til dramatík
úr samböndum aðalpersónanna...
Ég veit ekki. Ferill er eitthvað
sem maður hefur svo litla stjórn á.
Hasar fyrir
hugsunina
Hann er litli bróðir Ridleys, eftirlæti Bruckheimers og
átti stóran þátt í að gera Cruise að stórstjörnu.
Skarphéðinn Guðmundsson ræddi við breska leik-
stjórann Tony Scott um nýju myndina Spy Game, sem
frumsýnd er hérlendis um helgina, Redford, Pitt og
Sigurjón Sighvatsson. „Skilaðu kveðju til Jonna,“ sagði
Scott í kveðjuskyni.
Tony Scott: „Nafn mitt virðist einhverra hluta vegna koma upp þegar gera á
spennumyndir. En ég er ekkert sérlega spenntur.“
Tony Scott: „Þegar finna á draumaleikarana í hlutverk tveggja manna sem eiga í nánu föður-sonar sambandi þá koma hreinlega en