Morgunblaðið - 04.01.2003, Blaðsíða 36

MINNINGAR
36 LAUGARDAGUR 4. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Jóhannes Krist-jánsson fæddist í
Ytri-Hjarðardal í
Önundarfirði 8. des-
ember 1911. Hann
lést á Heilbrigðis-
stofnun Ísafjarðar
24. desember síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru Kristján
S. Jóhannesson, f.
14. sept 1880 á Hesti
í Önundarfirði, d.
10. okt. 1963, og
Helga Guðmunds-
dóttir, f. 22. okt.
1874 á Kirkjubóli í
Valþjófsdal, d. 17. maí 1918. Voru
þau hjón bæði af grónum önfirsk-
um ættum. Seinni kona Kristjáns
sem gekk Jóhannesi í móður stað
var María Steinþórsdóttir. Al-
bróðir Jóhannesar var Guðmund-
ur M. Kristjánsson, f. 26. sept.
1907, d. 14.maí 1991, og hálfbróð-
ir Steinþór B. Kristjánsson, f. 6.
desember 1926, d. 19. júní 1959.
Jóhannes var í sambúð með
Ingibjörgu Jóhannesdóttur, f. 27.
des 1913 á Ísafirði. Hún átti fyrir
einn son sem Jóhannes gekk í föð-
urstað. Hann er: 1) Eiríkur Ás-
geirsson, f. 7. nóv. 1933, k. Guðný
Þorvaldsdóttir, f. 24. jan. 1929.
Þau búa í Reykjavík. Hún átti fyr-
ir þrjár dætur: a) Kristjönu Þór-
arinsdóttur, f. 1952, m. Sigurður
Gunnarsson, f. 1951, búsett á
Akranesi og eiga þau þrjú börn og
þrjú barnabörn, b) Kolbrúnu Þór-
dóttur, d) Margrét Kristjánsdótt-
ir, f. 1968, býr á Flateyri og e)
Hlynur Kristjánsson, f. 1981, bú-
settur á Flateyri. 3) Elín S. Jó-
hannesdóttir, f. 22. apríl 1942, m.
Gísli Þorsteinsson, f. 15. des. 1935,
búa á Hvassafelli í Borgarfirði.
Þeirra börn eru: a) Þorsteinn
Gíslason, f. 1966, k. Anna B. Sig-
urðardóttir, f. 1967, búsett í Eyja-
fjarðarsveit, þau eiga tvö börn, b)
Sigurlaug Gísladóttir, f. 1967, býr
í Kópavogi og c) Ingibjörg M
Gísladóttir, f. 1969, m. Einar S.
Kjartansson, f. 1962, d. 1996,
einnig búsett í Kópavogi, hún á
tvö börn.
4) Drengur, f. 25. sept. 1945, d.
13. febr. 1946. 5) Helga M. A. Jó-
hannesdóttir, f. 2. apríl 1951, m.
Arnór G. Jósefsson, f. 7. nóv.
1944, búsett í Reykjavík. Þeirra
börn eru: a) Guðrún Ó. Arnórs-
dóttir, f. 1979 búsett í Reykjavík,
og Þorsteinn Arnórsson, f. 27.
nóv. 1981, unnusta hans er Karen
Jóhannsdóttir, f. 1984. Þau búa í
Reykjavík.
Jóhannes og Ingibjörg bjuggu í
Ytri-Hjarðardal nánast allan sinn
aldur utan örfárra ára er þau
bjuggu á Vöðlum í sömu sveit.
Þau brugðu búi í kringum 1990 og
fluttu til Ísafjarðar. Jóhannes
gegndi mörgum trúnaðarstörfum
fyrir sveit sína, var hreppstjóri,
átti sæti í hreppsnefnd og sat í
stjórnum bæði Búnaðarfélags
Mosvallahrepps og Kaupfélags
Önfirðinga svo eitthvað sé nefnt.
Þá söng hann í kirkjukór Holts-
kirkju í mörg ár og var organisti
um tíma.
Útför Jóhannesar verður gerð
frá Holtskirkju í Önundarfirði í
dag og hefst athöfnin klukkan 14.
arinsdóttur, f. 1953,
býr í Reykjavík og á
tvær dætur og c)
Báru Þórarinsdóttur,
f. 1955, m. Kristján R.
Kristjánsson, f. 1953,
búa í Reykjavík og
eiga fjórar dætur og
fimm barnabörn.
Saman eiga Eiríkur
og Guðný þrjú börn.
Þau eru: d) Guðmund-
ur Á. Eiríksson, f.
1957, k. Elínborg V.
Halldórsdóttir, f.
1956, þau búa í Hafn-
arfirði og eiga tvo
syni. e) Ingibjörg J. Eiríksdóttir,
f. 1962, m. Sigurður Sigurðsson, f.
1961, þau eru búsett í Reykjavík
og eiga þrjár dætur og f) Anna S.
Eiríksdóttir, f. 1969, m. Einar K.
Gíslason f. 1964, búa á Akranesi
og eiga tvær dætur. Einar átti
fyrir þrjú börn. Saman áttu Jó-
hannes og Ingibjörg fjögur börn.
Þau eru: 2) Kristján, f. 20. sept.
1938, k. Guðrún Jónsdóttir, f. 7.
sept 1940. Þau búa á Flateyri og
eiga fimm börn: a) Jóhannes
Kristjánsson, f. 1961, k. Hulda B.
Baldvinsdóttir, f. 1956, búsett í
Kópavogi. Þau eiga tvö börn, b)
Jón Jens Kristjánsson, f. 1963, k.
Kolbrún Guðbrandsdóttir, f. 1963,
búa í Ytri-Hjarðardal og eiga tvo
syni, c) Steinþór B. Kristjánsson, f
1966, k. Hildur Halldórsdóttir, f.
1965, búa á Flateyri. Þau eiga
tvær dætur, fyrir átti Hildur eina
Í dag verður til moldar borinn frá
Holtskirkju í Önundarfirði Jóhannes
Kristjánsson, fyrrum bóndi frá
Hjarðardal Ytri í Önundarfirði.
Fundum okkar Jóhannesar bar
fyrst saman á vordögum 1965, er ég
ásamt Elínu dóttur hans kom að
Hjarðardal. Þau stóðu á hlaðinu í
kvöldsólinni, Inga og Jói, og tóku á
móti okkur með mikilli hlýju. Þó fann
ég að það gætti nokkurs hiks hjá Jóa
gagnvart þessum manni, sem hér
tróð sér inn í fjölskylduna sem verð-
andi tengdasonur. Um kvöldið var
margt spjallað og þar var lagður
grunnur að þeirri vináttu sem hélst æ
síðan og styrktist við hvern samfund
og þó mest er þau Inga dvöldu hjá
okkur á Hvassafelli veturinn eftir að
þau hættu búskap.
Á þennan vinskap hefur aldrei bor-
ið neinn minnsta skugga.
Jóhannes í Hjarðardal var glæsi-
legur maður, mikill að vallarsýn og
allt hans fas bar með sér rósemi sem
aldrei haggaðist á hverju sem gekk.
Aldrei sá ég hann skipta skapi.
Hans einstaka lundarfar einkennd-
ist af velvilja og góðlátlegri kímni,
sem engan særði, en létti andrúms-
loftið kringum hann og það sem
meira var, að þrátt fyrir háan aldur
og árslanga dvöl á sjúkrastofnun
varð hann aldrei geðstirt gamal-
menni, en hélt reisn sinni, góðvild og
glettni til síðasta dags.
Síðustu fundir okkar voru í nóvem-
ber síðastliðnum. Hann hafði dottið
og lærbrotnað og var fluttur á Borg-
arspítalann í Reykjavík til þess að
gert yrði að brotinu. Við Ella komum
þar til hans, áður en aðgerðin var
gerð og voru þá liðnir tveir sólar-
hringar frá því hann brotnaði. Þótt
honum liði ekki vel, gerði hann að
gamni sínu og þótti verst að hafa ekki
getað setið uppi í flugvélinni á leiðinni
suður til að sjá yfir landið.
Jóhannes var bóndi af guðs náð,
einstakur dýravinur, fjárglöggur og
hafði yndi af öllum skepnum. Hafði af
bústofni sínum gott gagn, en hugur
hans stóð aldrei til mikilla umsvifa, en
undi glaður við sitt og sinnti því af al-
úð og natni.
Ekki er hægt að minnast Jóhann-
esar án þess að geta um tvennt, sem
voru stórir þættir í lífi hans, en það er
trúin og söngurinn. Við ræddum að
vísu aldrei mikið um trúmál, en mér
duldist ekki að hann var mikill trú-
maður og raunar fléttuðust þessir
þættir saman því að í Holtskirkju
söng hann frá ungum aldri til þess að
hann flutti til Ísafjarðar. Hann kunni
flest eða öll lögin í sálmasöngsbókinni
og bassana líka. Hann hafði djúpa og
þétta bassarödd, sem hljómaði sterkt
og fallega.
Þegar aldur færðist yfir og amstur
daganna minnkaði, fannst það betur
og betur hve söngur og tónlist voru
stór þáttur í tilveru hans. Hann hlust-
aði mikið á söng og aðra tónlist og var
sísyngjandi, tók þátt í öllu söngstarfi
á Hlíf, sér til mikillar ánægju. Hann
söng til síðasta dags.
Nú að leiðarlokum vil ég þakka fyr-
ir allar þær góðu stundir, sem við átt-
um saman.
Ég veit þín heimkoma verður góð.
Við Elín viljum þakka starfsfólki á
Hlíf II. og á öldrunardeild Sjúkra-
hússins á Ísafirði fyrir góða umönnun
þann tíma, sem hann þurfti hennar
við. Ég veit að hann var þakklátur
fyrir það sem fyrir hann var gert og
bar hlýjan hug til allra sem veittu
honum aðstoð.
Elsku Inga, ég veit að í lífi þínu
hefur myndast tómarúm. Það tóm
munu allar góðu minningarnar fylla
þar til samfundir verða að nýju. Ég
bið þér, öllum niðjum ykkar, ættingj-
um og vinum blessunar Guðs um alla
framtíð.
Gísli Þorsteinsson.
Mig langar í örfáum orðum að
kveðja hann afa minn og alnafna en
hann lést að morgni aðfangadags. Afi
ól allan sinn aldur í Ytri Hjarðardal í
Önundarfirði, fæddist þar og ólst upp
og bjó þar alla sína búskapartíð
ásamt ömmu utan nokkur ár sem þau
bjuggu að Vöðlum í sömu sveit.
Reyndar var hann til sjós á yngri ár-
um og við nám í orgelleik í Reykjavík
hluta úr vetri. Þau amma ráku bú-
skap í Hjarðardal til ársins 1990 þó
lítill hafi bústofninn verið orðinn síð-
ustu árin. Lengst af var tvíbýli í
Hjarðardal og bjuggu foreldrar mínir
á jörðinni á móti afa og ömmu frá
árinu 1961 til 1985. Tel ég mig hafa
verið mikinn gæfumann að fá að alast
upp í svo nánu sambýli við afa og
ömmu.
Afi var bóndi af guðsnáð. Fjár-
glöggur var hann með afbrigðum.
Hann þurfti til dæmis aldrei að
merkja neitt lamb heldur þekkti þau
á fjárbragðinu. Afi var mikill ákafa-
maður til verka. Ef mikið lá við var
hamast eins og kraftarnir leyfðu og
ætlast til að allir í kringum hann
gerðu slíkt hið sama. Það gladdi hann
mikið þegar Nonni bróðir minn og
Kolla tóku við búi í Ytri Hjarðardal.
Þar með hélst jörðin í ábúð ættarinn-
ar en fá ár vantar upp á að hundrað ár
séu síðan Kristján langafi eignaðist
hana og hóf þar búskap.
Í búskapartíð afa og ömmu urðu
meiri tækniframfarir í landbúnaði en
næstu þúsund ár þar á undan. Afi
fylgdist vel með þróuninni þótt óhætt
sé að segja að hann hafi verið íhalds-
samur að eðlisfari og ekki gjarn á að
fleygja gömlum og góðum gildum
fyrir róða af tómri nýjungagirni.
Hann eignaðist dráttarvél fljótlega
eftir að þær komu til sögunnar og
urðu almennings eign. Einnig tók
hann bílpróf og eignaðist bíl þegar
hann var kominn á fimmtugsaldur-
inn.
Afi var mikill félagsmálamaður og
var trúað fyrir mörgum trúnaðar-
störfum fyrir sveit sína. Má þar til
dæmis nefna hreppsnefndarstörf, í
stjórn Búnaðarfélags Mosvalla-
hrepps var hann, en þar var hann
gerður að heiðursfélaga er hann
hætti búskap. Ennfremur var hann
hreppstjóri sveitarinnar í mörg ár.
Þá var hann lengi í stjórn Kaupfélags
Önfirðinga og vildi jafnan veg þess
félags sem mestan. Þá má ekki
gleyma því að afi var mikill tónlist-
armaður. Hann lærði orgelleik hjá
Páli Ísólfssyni og söng bassa í kirkju-
kór Holtskirkju í mörg ár.
Afi og amma brugðu búi og fluttu
til Ísafjarðar fyrir rúmum tólf árum
en þar keyptu þau íbúð á Hlíf 2. Held-
ur varð afi að láta í minni pokann fyr-
ir elli kerlingu síðustu árin. Síðustu
JÓHANNES
KRISTJÁNSSON
Það koma tímar á
lífsleiðinni er við neyð-
umst til að endur-
hugsa fyrirfram
ákveðnar hugmyndir
um lífið. Eitthvað sem
áður var og við trúum, þrátt fyrir
betri vitund, að alltaf verði óbreytt.
Þannig er það núna, þegar ég
hugsa til ömmu. Þrátt fyrir að ég
hafi vitað að lífið endaði einn dag-
inn hjá okkur öllum, þá hef ég allt-
af hugsað um hana ömmu að hún
sé svo sterk, svo skýr og svo þrótt-
mikil að ekkert sigri hana … ekki
hana ömmu mína.
Við frændsystkinin höfum verið
svo lánsöm að vaxa úr grasi í ná-
lægð við ömmu okkar Auði. Mínar
fyrstu minningar af ömmu eru inni
í eldhúsinu í Eskihlíðinni, amma,
Auður frænka og ég sitjum við
borðið og spilum veiðimann eða
rommí. Við litlu stelpurnar horfum
aðdáunaraugum á ömmu okkar þar
sem henni tekst að halda á spil-
unum og prjóna samtímis – án þess
að missa lykkju, flottara gat það
ekki verið. Svo vann hún líka oftast
í þokkabót. Svo þegar kvölda tók
hljómaði setningin sem við barna-
AUÐUR BRYNÞÓRA
BÖÐVARSDÓTTIR
✝ Auður BrynþóraBöðvarsdóttir
fæddist á Laugar-
vatni 13. júlí 1915.
Hún lést á Landspít-
ala í Fossvogi 19.
desember síðastlið-
inn og var útför
hennar gerð frá Há-
teigskirkju 2. janúar.
börnin biðum alltaf
eftir: „Besta barnið
sem er fyrst að sofna,“
þá kom upp í okkur
mikill keppnisandi því
öll vildum við vera
besta barnið, reyndum
eins og við gátum að
sofna en vorum svo
spennt að við áttum í
mestu vandræðum
með að springa ekki
úr hlátri. Amma var
svo hjá mér oft í
lengri tíma þegar ég
var komin á unglings-
aldur og þá fannst
mér alltaf jafnskemmtilegt þegar
hún vakti mig, mamma og pabbi
nýfarin með morgunvélinni, Lukka,
heimilishundurinn, henni við hlið
dillandi skottinu og amma kveikti
smáljós í herberginu mínu og sagði:
„Jæja, þá er fullorðna fólkið farið,
Gufan í botn og partí upp um alla
veggi.“ Þessi brandari gekk í mörg
ár og mér þykir hann ennþá jafn-
fyndinn. Í stað afaklukku heyrði ég
svo tifið í prjónunum sem voru
aldrei langt undan svo lengi sem ég
hef þekkt ömmu mína.
Á fullorðinsárum mínum hefur
heimsókn í Eskihlíðina til ömmu
verið fastur liður í lífi mínu, fátt
betra í amstri dagsins að skella sér
í kaffisopa og e.t.v. nýja jólaköku
til ömmu, heyra alvöru fréttir úr
þjóðlífinu, hvernig þessu öllu gæti
verið betur háttað og að sjálfsögðu
fá fróðleik um bókmenntir, en
amma og afi voru sannur visku-
brunnur um merkar bókmenntir.
Við röbbuðum oft tímunum saman
um Laxness, en hann var í miklu
uppáhaldi og sagði hún margar
sögurnar af uppþotinu í þjóðfélag-
inu þegar þessi róttæki rithöfundur
lét fyrst í sér heyra.
Þótt afaklukkan í stofunni hafi
alltaf haldið sínum takti var ekki
laust við það að tíminn gengi jú ör-
lítið hægar þar en annars staðar í
heiminum. Ég átti sannkallaðan
griðastað hjá ömmu, lýsi, appelsín í
flösku og grænkálsjafningur – og
ekkert lagaði kveisurnar eins og
glæný soðin ýsa með bræddu
smjöri. Allt gat ég sagt ömmu
minni því hún var frábær sálfræð-
ingur í eðli sínu, hlý, fordómalaus
og með þessa sterku réttlætis-
kennd. Hún vildi aldrei segja mér
hvað ég átti að gera, heldur hlust-
aði vel og einhvern veginn eftir
stutt samtal þá vissi ég vel hvað
var hið rétta í málinu. En amma
mín var ekki einungis til að þurrka
tárin og gefa pönnukökur heldur
var hún einnig frábær kennari, hún
kenndi mér það sem henni þótti
mestu máli skipta; að hafa réttlæt-
iskennd að leiðarljósi í lífinu og í
ákvörðunum sem því fylgja og að
bera virðingu fyrir náttúrunni og
dýrunum. Það er ef til vill meira en
tilviljun að síðasta samtal okkar
ömmu, á dimmum eftirmiðdegi í
desember, snerist um það að hún
var ósátt við að geta ekki mótmælt
Kárahnjúkavirkjun á Austurvelli
sökum heilsuleysis. Ein hugmyndin
var að við frænkurnar myndum
mæta á næstu mótmæli í áletruðum
bolum þar sem stæði: „Ég er hér
fyrir hönd Auðar Böðvarsdóttur.“
Þessi atriði og óteljandi fleiri munu
fylgja mér allt mitt líf og mun ég
kalla á hana í hjarta mínu þegar ég
þarfnast ráða og vitna í heimspeki
hennar um ókomin ár.
Með röðli dagsins rís ég upp af svefni,
er rauður loginn gyllir stafn og þil.
Með söng í hjarta nafnið þitt ég nefni
og nýt þess eins og guð að vera til.
Þú lýstir mér að ströndum stórra sæva.
Þótt storma hreppti ég og veður hörð.
Þín sorg er mín, þín gleði öll mín gæfa,
þinn guð er minn, þitt land mín
fósturjörð.
(Davíð Stefánsson.)
Elsku amma mín, fyrir einhverj-
um árum fékkstu í gjöf frá barna-
barni skjöld sem á stóð „Ömmur
eru englar í dulargervi“. Sannari
orð hafa sjaldan verið mælt. Núna
ertu ekki lengur í dulargervinu
amma mín, heldur engill í ríki Guðs
og það er enginn vafi í hjarta mínu
að þú munt áfram fylgjast með
okkur þaðan, lýsa okkur leiðina og
styrkja. Guð blessi þig, elsku amma
mín.
Kristín Agnarsdóttir.
Amma mín er farin frá mér.
Það er erfitt og sárt að þurfa að
kveðja hana og söknuðurinn er
mikill en nú er hún komin til afa og
ég veit að þau vaka yfir okkur
börnunum.
Ég man tímana þegar við vorum
saman á Laugarvatni. Á hverju
sumri fórum við börnin með ömmu
þangað þar sem við fórum í sund á
hverjum degi, en reglan var sú að
við máttum ekki fara ein í sund
fyrr en við gátum synt hraðar en
amma, það gerðist seint því amma
var virkilega fær sundmaður. Síðan
sátum við í stofunni í kjallaranum,
spiluðum veiðimann og slöppuðum
af. Þegar við fórum að sofa á kvöld-
in sagði amma alltaf: „Hver er
besta barnið að fara að sofa?“ Þá
flýttum við okkur í rúmið því öll
vildum við vera bestu börnin henn-
ar ömmu.
Það er erfitt að sitja hér í ull-
arsokkunum sem amma prjónaði
handa mér og vera að skrifa minn-
ingargrein um hana.
Minningin um hana og allt það
góða sem hún var og það góða sem
hún kenndi mér. Að koma í Eski-
hlíðina hefur verið fastur punktur í
tilverunni allt mitt líf, Ingvi litli
bróðir tók sín fyrstu skref heima
hjá ömmu og afa og fengum við
alltaf að gista hjá þeim þegar við
vildum.
Amma sýndi alltaf mikinn áhuga
á því sem við tókum okkur fyrir
hendur, hvatti okkur áfram og
kenndi okkur það að engin hindrun
er of stór til að yfirstíga. Ég kom
reglulega í heimsókn til ömmu þar
sem gufan var í gangi og klukkan í
stofunni sló, allt eins og það átti að
vera. Þá sátum við í eldhúsinu,
drukkum kaffi eða malt og spjöll-
uðum um list eða pólitík, en amma
lét ekki sitt eftir ósagt í þeim efn-
um frekar en öðrum málum sem
hún lét sig varða.
Elsku ömmu mína kveð ég nú í
sorg og söknuði og mun minning
ömmu ætíð lifa með mér. Hún
kenndi mér að vera stolt af sjálfri
mér og bera höfuðið hátt og nú veit
ég að við erum öll bestu börnin
hennar ömmu.
Legg ég nú bæði líf og önd,
ljúfi Jesús, í þína hönd,
síðast þegar ég sofna fer
sitji Guðs englar yfir mér.
(Hallgr. Pétursson.)
Auður Jónasdóttir.
Auði Böðvarsdóttur frá Laugar-
vatni kveðjum við vinkonur og
spilafélagar með söknuði.