Morgunblaðið - 09.01.2003, Qupperneq 6

FRÉTTIR
6 FIMMTUDAGUR 9. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
UNDIRRITAÐ var í gær sam-
komulag um að Íslandspóstur af-
hendi Þjóðskjalasafni til varðveislu
safn allra útgefinna íslenskra frí-
merkja og erlendra frímerkja sem
hingað hafa verið send af aðild-
arríkjum alþjóða póstsambandsins.
Við þetta tækifæri afhentu Einar
Þorsteinsson, forstjóri Íslandspósts,
og Björn Jósef Arnviðarson, stjórn-
arformaður, Ólafi Ásgeirssyni, þjóð-
skjalaverði, fyrsta bindið af frí-
merkjasafni sem áður var í eigu
norska stórkaupmannsins Hans
Andreas Hals. Einnig fékk Ólafur af-
henta heildarskrá um allar frí-
merkjaútgáfur frá árinu 1873 til árs-
ins 2000.
Einar sagði ánægjulegt að afhenda
þjóðskjalasafni þessi frímerki. Þau
hafi ekki verið mjög aðgengileg í
vörslu Íslandspósts þó fræðimenn
hefðu haft að þeim aðgang til rann-
sókna.
„Þetta er stór dagur fyrir okkur og
fellur vel saman við 120. afmælisár
Þjóðskjalasafns,“ sagði Ólafur. Hlut-
verk þjóðskjalasafns væri fyrst og
fremst að varðveita þessa dýrgripi en
þeir yrðu fræðimönnum og söfnurum
aðgengilegir. Í framtíðinni yrði hluti
safnsins sýndur við ákveðin tækifæri.
Merkilegasta safn
íslenskra frímerkja
Safn Hans Andreas Hals er talið
vera eitt merkilegasta safn íslenskra
frímerkja sem hefur verið í einka-
eigu. Póstmálayfirvöld keyptu safnið
árið 1946 og var verðið um 100 þús-
und sænskar krónur. Á þeim tíma
var það jafnvirði svokallaðra Svíþjóð-
arbáta, sem fluttir voru til landsins í
stríðslok, undir forystu Nýsköp-
unarstjórnarinnar. Gylfi Gunn-
arsson, forstöðumaður frímerkja-
útgáfu Íslandspósts, sagði að á sínum
tíma hafi hugmyndin verið sú að
safnið yrði uppistaðan í póstminja-
safni. Hans hafi byrjað að safna ís-
lenskum frímerkjum árið 1931, eytt í
það miklum peningum og því hafi það
tekið tiltölulegan stuttan tíma.
Forstjóri Íslandspósts sagði erfitt
að meta verðmæti þessa safns. „Ég
held að það sé best að líta á það sem
ómetanlegt.“
Samkomulagið var undirritað fyrir
atbeina Sturlu Böðvarssonar sam-
gönguráðherra. Þegar Póst- og síma-
málastofnun var breytt í hlutafélag
árið 1996 var ákveðið að frímerkja-
söfn og póstminjar skyldu vera sjálf-
stæð vörslustofnun í eigu ríkisins,
sem Póstur og sími hf. varðveitti. Nú
tekur þjóðskjalasafn við þeirri varð-
veislu.
Þjóðskjalasafn
tekur frímerkja-
safn og póstminjar
til varðveislu
Morgunblaðið/Þorkell
Björn Jósef Arnviðarson, stjórnarformaður Íslandspósts, Einar Þorsteinsson forstjóri, Sturla Böðvarsson sam-
gönguráðherra og Ólafur Ásgeirsson þjóðskjalavörður að lokinni undirskrift um varðveislu á safni allra útgefinna
íslenskra frímerkja. Sturla og Ólafur skoða fyrsta bindi úr frímerkjasafni, sem kennt er við Hans Hals.
GESTUR Þorgríms-
son myndhöggvari er
látinn í Hafnarfirði, 82
ára að aldri.
Gestur fæddist í
Laugarnesi við
Reykjavík 27. júní ár-
ið 1920. Foreldrar
hans voru Ingibjörg
Þóra Kristjánsdóttir
Kúld húsmóðir og
Þorgrímur Jónsson
bóndi og söðlasmiður.
Gestur stundaði
nám við Myndlista- og
handíðaskóla Íslands
1944 til 1946 og við
Konunglega akademíið í Kaup-
mannahöfn 1946 til 1947. Hann
lauk myndmenntakennaraprófi frá
Myndlista- og handíðaskóla Ís-
lands árið 1953 auk þess sem hann
stundaði nám við Kennaraháskól-
ann í Kaupmannahöfn í nýsi-
kennslu og kennslufræðum 1976 til
1977. Hann starfaði lengst af sem
kennari og lektor við Kennara-
skóla Íslands sem seinna varð
Kennaraháskóli Íslands. Þá var
hann stundakennari við Háskóla
Íslands.
Kunnastur var
Gestur af myndlist
sinni og tók hann þátt
í fjölda myndlistar-
sýninga hérlendis og
á Norðurlöndum.
Meðal annars tók
hann þátt í gerð úti-
listaverksins Tuft í
Seljord í Noregi árið
1990 ásamt tólf öðr-
um norrænum mynd-
höggvurum. Hann
vann að skreytingum
fjölda opinberra
bygginga ásamt eig-
inkonu sinni Sigrúnu
Guðjónsdóttur myndlistarmanni,
eða Rúnu eins og hún er jafnan
kölluð. Þau stofnuðu saman ker-
amíkverkstæðið Laugarnesleir ár-
ið 1948 og ráku það um árabil.
Þá gegndi Gestur ýmsum trún-
aðarstörfum fyrir Félag íslenskra
myndlistarmanna, hann fékkst við
gerð útvarpsþátta, gamanleik og
skemmtisöng og ritaði endurminn-
ingar sínar auk fræðirita.
Eftirlifandi eiginkona Gests er
sem fyrr segir myndlistarkonan
Rúna og áttu þau fjögur börn.
Andlát
GESTUR
ÞORGRÍMSSON
MÖNNUNUM tveimur sem eru
ákærðir fyrir að ráðast á 22 ára
gamlan mann í Hafnarstræti í lok
maí 2002 og veita honum áverka
sem drógu hann til dauða, ber í
veigamiklum atriðum ekki saman
um atburðarás. Aðalmeðferð máls-
ins hófst í gær og gáfu þeir þá
skýrslur fyrir dómi. Einnig var
sýnd upptaka úr eftirlitsmyndavél-
um af árásinni.
Aðalmeðferð málsins hófst í gær
og heldur áfram í dag. Hinir
ákærðu eru 23 og 21 árs gamlir. Sá
eldri er ákærður fyrir að hafa hinn
25. maí ráðist á manninn, skallað
hann og sparkaði í höfuð hans með
hné og fæti þannig að hann féll í
götuna og þar hefði hann margsinn-
is sparkað í höfuð hans. Maðurinn
reis upp eftir þessa atlögu en þá
sparkaði sá yngri í efri hluta líkama
hans þannig að hann féll í götuna á
ný. Eftir það sló sá eldri manninn í
andlitið. Maðurinn lést hinn 2. júní
sl. af völdum áverka sem hann hlaut
við árásina.
Sá eldri er einnig ákærður fyrir
tvær aðrar líkamsárásir, báðar
framdar aðfaranótt 7. apríl sl. Sá
sem varð fyrir fyrri árásinni hlaut
höfuðkúpubrot og heilablæðingu og
fyrir dómi í gær sagði hann að
skammtímaminni sitt og athygli
væru skert af völdum áverkanna.
Hinn hlaut 2,5 sentimetra skurð í
hársvörð og tvær framtennur losn-
uðu úr gómi. Varðandi fyrri árásina
kvaðst ákærði hafa veitt manninum
höggið eftir að hann hefði slegið sig
tvisvar að ástæðulausu. Hann
kvaðst ekki muna eftir seinni árás-
inni sökum ölvunar.
Segist ekki hafa átt upptökin
Varðandi árásina í Hafnarstræti
neitaði hann að hafa sparkað í
manninn og slegið hann margsinnis.
Hann lýsti aðdraganda átakanna
svo að maðurinn hefði kallað að hon-
um og hótað að berja hann. Hefði
honum staðið ógn af manninum sem
var talsvert hærri en hann sjálfur
auk þess sem honum hefði virst að
hann væri undir áhrifum fíkniefna.
Hann hefði reynt að ræða við mann-
inn en ekki náð að afstýra átökum.
Kvaðst hann hafa slegið til manns-
ins en hann náð að víkja sér undan
högginu og hlaupið yfir götuna. Þar
hefði maðurinn haldið áfram að
kalla til hans og hóta barsmíðum.
Hann hefði því farið aftur til hans
og þá hefði komið til átaka. Í
áflogunum hefði hann skallað mann-
inn, en það högg verið fremur kraft-
lítið. Þeir hefðu síðan tekist á og í
slagsmálunum hefði hann veitt
manninum tvö högg með hnefa og
síðan slegið hann tvívegis eftir að
þeir skullu saman í götuna. Að lok-
um hefði hann verið rifinn ofan af
manninum og haldið föstum. Sagð-
ist hann þá hafa kallað til dyravarða
á skemmtistað skammt frá og sagt
þeim að halda manninum líka svo
hann réðist ekki aftur á sig. Að-
spurður neitaði hann því að hann
hefði í raun verið að hvetja vini sína
til að ráðast á manninn.
Meðvitundarlaus og í
erfiðleikum með öndun
Að sögn hins ákærða stóð mað-
urinn upp eftir að átökum þeirra
lauk. Hann kvaðst hafa snúið sér
undan en síðan heyrt högg. Þegar
hann sneri sér við hefði hann séð fé-
laga sinn, sem einnig er ákærður
fyrir árásina, ýta á eftir manninum
þannig að hann skall með höfuðið í
götuna. Við svo búið hefði hann far-
ið til mannsins sem var meðvitund-
arlaus og átti í erfiðleikum með önd-
un og reynt að vekja hann með því
að slá hann í andlitið með flötum
lófa.
Fyrir dómi í gær sagðist mað-
urinn hafa boðist til að taka þátt í
herferð gegn ofbeldi í samfélaginu
og sent nokkrum aðilum bréf um
aðstæður sínar, m.a. Ólafi Ragnari
Grímssyni, forseta Íslands, en for-
setinn vitnaði í bréfið í áramóta-
ávarpi sínu.
Gloppótt myndband
Árásin í Hafnarstræti var tekin
upp með eftirlitsmyndavél lögreglu
og var myndbandið sýnt dómurum,
sakflytjendum og réttargæslu-
mönnum. Fram kom að myndband-
ið er ekki samfellt heldur sýnir
ramma sem eru teknir með ákveðnu
millibili. Þá sjást andlit manna ekki
glöggt og lét Guðjón St. Marteins-
son dómsformaður þau orð falla að
myndbandið væri gloppótt.
Áður en meðákærði, sem er sak-
aður um að hafa sparkað í efri hluta
líkama mannsins, bar vitni fyrir
dómnum óskuðu bæði Ragnheiður
Harðardóttir saksóknari og verj-
andi mannsins eftir því að hinn
árásarmaðurinn viki úr salnum.
Verjandinn, Jón Egilsson hdl., gaf
þær skýringar að meðákærði ótt-
aðist þennan fyrrum félaga sinn. Sá
kvaðst vera tilbúinn að yfirgefa sal-
inn en Guðjón St. Marteinsson
dómsformaður taldi enga ástæðu til
þess og sagði það ákvörðun dómsins
að hann sæti áfram.
Segir höggin hafa
verið 10–15
Frásögn þess sem er ákærður
fyrir að sparka í manninn er tals-
vert frábrugðin þeirri frásögn sem
að ofan er rakin. Sagðist hann telja
að meðákærði hefði slegið og spark-
að í höfuð mannsins 10–15 sinnum
og m.a. haldið honum niðri á meðan.
Spurður um ástæður þess að hann
hljóp til og sparkaði í efri hluta lík-
ama mannsins eftir að hann reis
upp, sagði hann að maðurinn hefði
verið ógnandi, öskrað og horft á sig
„illum augum“. Neitaði hann því að
maðurinn hefði því sem næst snúið
baki við sér áður en árásin var gerð
og hann sagðist ekki hafa tekið
mjög langt tilhlaup. Ástæðan fyrir
sparkinu hefði verið sú að hann
hefði verið hræddur við manninn,
hefði hann ætlað að sparka í hann
og forða sér síðan á hlaupum. Hann
kvaðst hafa sparkaði í brjóstkassa
mannsins og síðan haldið honum
þar til hann féll sitjandi niður en
ekki séð þegar hann skall í götuna.
Aðalmeðferð heldur áfram í dag
og verða þá leidd fram vitni að árás-
inni í Hafnarstræti og prófessor í
meinafræði við Háskóla Íslands.
Aðalmeðferð vegna líkamsárásar sem olli dauða manns
Sakborningunum
ber ekki saman FYLGI Samfylkingarinnar mæl-ist 39,4% í skoðanakönnun sem
DV birti í gær. Fylgi Sjálfstæð-
isflokksins er 37,1% samkvæmt
könnuninni en munurinn milli
flokkanna er ekki tölfræðilega
marktækur. Fylgi Framsóknar-
flokks er 12,3%, fylgi Vinstrihreyf-
ingarinnar – græns framboð 8,1%
og Frjálslynda flokksins 2,7%.
Samfylkingin hefur bætt við sig
miklu fylgi frá því DV kannaði síð-
ast fylgi flokkanna í september.
Þá mældist Samfylkingin með
23,7% fylgi en flokkurinn fékk
26,8% í síðustu alþingiskosning-
um. Sjálfstæðisflokkurinn fékk
47,3% í síðustu könnun DV en
40,7% í kosningunum, Framsókn-
arflokkur fékk 13,8% í síðustu
könnun en 18,4% í kosningunum,
VG fékk 13% í síðustu könnun en
8,1% í kosningunum og Frjáls-
lyndi flokkurinn fékk 1,9% í síð-
ustu könnun og 4,2% í kosningun-
um.
Úrtakið í könnuninni var 1.200
manns, 600 konur og 600 karlar og
var því skipt jafnt milli höfuðborg-
arsvæðis og landsbyggðar.
Óákveðnir voru 21,9% og 8,9%
neituðu að svara.
Könnun DV á fylgi flokka
Samfylkingin
með 39,4% fylgi