Morgunblaðið - 24.01.2003, Qupperneq 33

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. JANÚAR 2003 33
bak á þessum rosalega hesti í mínum
augum.Þú fórst með mig og vegna
þess að hann var svo hastur og há-
gengur hélt ég allan tímann að hann
væri á brokki en þú sagðir að hann
væri alveg á fínu tölti og ég gæti al-
veg stjórnað honum mjög vel. Svo
leið tíminn og næsta haust fékk ég
leyfi til að keppa á honum í vor. Ég
var búin að hlakka til þess lengi að
þú gætir séð mig keppa á þínum eig-
in hesti. Þegar þú fórst var ég mjög
leið en núna veit ég að þú munt sitja
á hnakknefinu hjá mér í hverri ein-
ustu keppni og hjálpa mér að moka
og gefa. Elsku afi, takk fyrir allt sem
þú hefur gert fyrir mig. Sakna þín
Þórdís.
Þórdís Jensdóttir.
Elsku afi, nú hefur þú kvatt okkur
öll og við trúum því að þú sért kom-
inn á betri stað hjá guði. Minning-
arnar um allt það sem við gerðum
saman eru bæði margar og dýrmæt-
ar, og við eigum eftir að sakna þín
mikið. Ógleymanlegar eru ferðirnar
á Harðbak með ykkur ömmu og svo
auðvitað allar hestaferðirnar. Þar
varst þú óþreytandi að leiðbeina
okkur og hvetja okkur áfram. Það
átti reyndar við um flestallt sem við
gerðum því að þú hafðir alltaf svo
mikinn áhuga á námi okkar og
áhugamálum.
Elsku afi, þú gafst okkur svo mik-
ið og varst okkur svo góð fyrirmynd í
öllu sem þú gerðir því styrkur þinn
og dugnaður átti sér engan líka.
Þetta einkenndi þig bæði meðan þú
varst frískur og einnig í veikindun-
um síðasta árið, þar sem þú virtist
geta harkað allt af þér. Elsku afi,
það var ekki hægt að eiga betri afa
og við munum alltaf geyma minn-
inguna um þig í hjarta okkar.
Elsku amma, megi guð gefa þér
styrk í sorg þinni.
Björn, Guðbjörg og Hrafnkell.
Kæri afi minn, þú ert horfinn á
braut en ert samt hjá mér. Nú líður
þér vel því þú ert hjá Guði.
Fanney Þorbjörg
Guðmundsdóttir.
Enn fækkar í frændgarði Grjót-
nesmanna. Fallinn er frá Björn Guð-
mundsson fyrrum flugstjóri. Hann
ólst upp með foreldrum sínum, fyrst
á Grjótnesi, en þar bjuggu þau í fé-
lagi við foreldra Guðmundar, Vil-
borgu Guðmundsdóttur og Björn
Sigurðsson til 1932 er þau Þórey og
Guðmundur fluttust með börn sín
tvö að Reykhólum og hófu þar bú-
skap. Á Reykhólum bjó fjölskyldan
til vorsins 1936 er hún fluttizt til
Reykjavíkur. Þá verður það að ráði,
að Björn fer með Birni Sigurðssyni,
afa sínum, að Grjótnesi til dvalar.
Ekki stóð til, að sú dvöl stæði lengur
en sumarið. Það fór þó svo, að það
teygðist úr henni. Björn Sigurðsson
á Grjótnesi lézt 1938. Það sama ár
fluttu foreldrar Björns Guðmunds-
sonar til Kópaskers. Hann dvaldi þó
að mestu á Grjótnesi hjá Vilborgu
ömmu sinni og föðursystkinum sín-
um fram yfir unglingsárin. Björn
innritaðist í gagnfræðadeild
Menntaskólans á Akureyri haustið
1943. Sú saga er sögð, að skömmu
eftir að skóli hófst um haustið, var
haldin brunavarnaæfing á heima-
vistinni. Hringt var bjöllum um nótt
og allir íbúar hússins skyldu þá drífa
sig út í snatri. Þegar búið var að telja
mannskapinn nákvæmlega, vantaði
einn. Er menn voru að ræða hverju
slíkt mætti sæta birtist maður í úti-
dyrunum og bar í fangi sér koffort
níðþungt. Þar var þá kominn sá sem
vantaði, Björn Guðmundsson frá
Grjótnesi. Hann hafði gefið sér tíma
til að pakka niður eigum sínum og
koma þeim úr hættu í stað þess að
æða allslaus út í æsingi. Þetta atvik
lýsir manninum nokkuð vel. Fum-
leysi og æðruleysi gagnvart því, sem
að höndum bar allt til loka. Maður-
inn var þó röskur vel og gat verið há-
vaðasamur, en hann var ekki flum-
brari. Það, sem hann tók sér fyrir
hendur bar einkenni skynsemi og yf-
irvegunar. Slíkir eiginleikar eru
mikils virði í því starfi, sem hann
gerði að ævistarfi sínu. Hann var
enda talinn farsæll flugmaður. Ekki
var Björn bróðir gefinn fyrir að
segja af sér mergjaðar flugreynslu-
sögur. Þeir sem leggja stund á slíkt
hafa enda margir ekki orðið ýkja
gamlir. Oft var hann spurður, hvort
hann gæti ekki sagt eitthvað krass-
andi frá ferðum sínum. Yfirleitt var
svarið stutt, eitthvað á þessa leið:
„Það hefur aldrei neitt komið fyrir
mig.“ Áðurnefndir eiginleikar, sam-
ofnir góðri fagkunnáttu og ná-
kvæmni í vinnubrögðum, eru til þess
fallnir að yfirleitt sé hægt að svara á
þennan hátt. Þetta er árangur þess,
sem kalla má færni. Hvernig skyldi
annars standa á því, að ungur maður
norður á Melrakkasléttu fær þá
flugu í höfuðið árið 1936 eða 1937, að
gerast flugmaður? Það var einhverju
sinni að þeir nafnar Björn Sigurðs-
son og Björn Guðmundsson voru
staddir úti við á Grjótnesi. Þá fer
flugvél hjá. Flugvélar voru þá not-
aðar við síldarleit. Þá segir Björn
eldri við þann yngri sem svo: „Ef ég
væri ungur maður í dag myndi ég
snúa mér að flugi.“ Þetta sat í þeim
yngri, þótt hann ræddi fátt um að
sinni. Þess má geta, að þarna talaði
maður, sem var fæddur árið 1870.
En hann hafði aflað hafði sér raf-
virkjaréttinda í Kaupmannahöfn
veturinn 1896–1897. Vita menn til
þess, að Íslendingur hafi verið fyrri
til slíks? Þarna var engin forneskja
þótt maðurinn væri af léttasta
skeiði.
Að loknu gagnfræðaprófi við MA
hóf hann nám í símvirkjun hjá Land-
síma Íslands. Flugið átti þó hug hans
allan. Árið 1946 hélt hann til Eng-
lands og hóf flugnám við A.S.T.
Hamble í Southhampton. Ekki var
mikið um peninga í þá daga, en
bjartsýni og kjarkur fylgir jafnan
ungu fólki og stundum var varla ann-
að í farteskinu, er menn lögðu af stað
út í heim til að afla sér þekkingar.
Hvorugt vantaði hjá Birni bróður
okkar þótt buddan væri létt. Á ung-
dómsárum gat Björn stundum verið
ofurlítið brellinn, eins og títt er um
unga menn en hann var jafnan hrók-
ur alls fagnaðar og hjartað sló á rétt-
um stað. Ég (Dúna) dáði Björn bróð-
ur minn mjög og fannst hann bera af
öðrum mönnum. Margar eru minn-
ingarnar sem hugskotið geymir vel
og vandlega. Hann var snemma góð-
ur samningamaður og gerði gjarn-
arn samnig við okkur Villu systur,
sem var í því fólginn, að við þvoðum
á honum hárið, en fengum í staðinn
að hafa armbandsúrið hans svo sem
eins og hálfan dag. Þetta þótti mér
góður og merkilegur samningur og
hef ekki gert aðra betri. Björn var
mikill gæfumaður í einkalífinu. Á
bænum Harðbak á Melrakkasléttu
bjuggu hjónin Margrét Siggeirs-
dóttir og Guðmundur Stefánsson.
Þeirra dætur eru sex, allar gáfaðar
og glæsilegar. Yngsta dóttirin, Þor-
björg Rósa, og Björn felldu hugi
saman og gengu þau í hjónaband
hinn 3. september 1951. Hún Lillý
okkar var leiðarljósið í lífi Björns,
háttvís, falleg og gáfuð. Hann átti
það til að fara hratt yfir svo gustaði
af honum. Einhverju sinni kom hann
til konu sinnar eða maddömunnar
eins og hann nefndi hana við hátíðleg
tækifæri og sagði: „Þú skalt eiga mig
á fæti ef þú verður ekki búin að
ganga frá þessu …“ svo nefndi hann
tiltekið verk og tíma. Hún svaraði yf-
irveguð og róleg: „Ójá, Björn minn,
ég vil nú helzt eiga þig á fæti sem
allra lengst,“ svona var nú það.
Lillý og Björn áttu afar fallegt
heimili í Karfavogi 20. Þar var hátíð-
arbragur og gestrisni ríkjandi.
Börnin þrjú, Þórey, Margrét og
Guðmundur Ásgeir, eru lík foreldr-
unum og þar fara saman andleg
verðmæti og ytra útlit. Fjölskyldan
stækkaði, tengdabörnin eru Jens,
Jón og Sæunn og barnabörnin eru 10
og eitt barnabarnabarn. Fjölskyldan
var Birni eitt og allt og hann sinnti
henni af kostgæfni. Björn bróðir
okkar var víðlesinn maður og kunni
að meta það, sem hafði sögulegt
gildi. Hann hefði sómt sér vel sem
hreppstjóri norður í Norður-Þing-
eyjarsýslu. Hann var fyrst og fremst
heill og vandaður maður, sannur Ís-
lendingur. Halldór Kiljan Laxness
orti eitt sinn eftirfarandi, sem á vel
við hér:
Ég ætla að finna kónginn í Kína,
og kannske páfann í Róm.
Hvort sem það verður til falls eða frama,
þá fer ég á íslenskum skóm.
Kæri bróðir við þökkum þér sam-
fylgdina og munum þig lengi og vel.
Vilborg, Ragnhildur
og Böðvar.
Þegar ég kveð fóstra minn og vel-
gjörðarmann, Björn Guðmundsson-
flugstjóra, kveð ég jafnframt ein-
hvern hreinskiptnasta mann sem ég
hef fyrir hitt á lífsleiðinni. Hann var
æðrulaust karlmenni og tryggða-
tröll, trúr sannfæringu sinni í einu
og öllu, í senn heimsborgari og rót-
fastur í grýttum jarðvegi heimahag-
anna á Melrakkasléttu. Hann gat
verið kaldranalegur baráttumaður
ef hann axlaði ábyrgð sem kallaði á
slíka eiginleika en hann var líka
ræktarlegastur allra vina og ger-
samlega handgenginn fjölskyldu
sinni.
Þegar ég hóf menntaskólanám í
Reykjavík snemma á sjöunda ára-
tugnum tóku Björn og Þorbjörg
móðursystir mín mig inn á heimili
sitt. Ég varð einn af fjölskyldunni.
Ekkert virtist sjálfsagðara en að
bæta menntaskólastrák ofan á anna-
samt heimilishald. Af Björns hálfu
fólst í slíku fóstri skilyrðislaus stuðn-
ingur sem látinn var í té eins og aldr-
ei hefði neitt annað staðið til. Hann
umgekkst mig líka eins og jafningja,
við kappræddum allt milli himins og
jarðar og tefldum hraðskák af mikilli
grimmd. Aldarfjórðungi síðar gerði
hann Hjalta son minn ekki bara að
lærisveini sínum í hestamennsku
heldur einn af sínum helstu vinum og
félögum í hestamennskunni. Ef til
vill var þessi háþróaða uppeldisað-
ferð arfur af Sléttu. Björn var mjög
mótaður af uppvexti sínum á Grjót-
nesi og því mannlífi sem blómstraði
á Melrakkasléttu á uppvaxtarárum
hans. Æðruleysi, þrautseigja og
glaðværð og nautn af því að glíma
við náttúruöflin voru hluti af þeim
arfi sem Björn ræktaði frá unga
aldri. Þetta var veganesti hans út í
heim þar sem hann tók sér fyrir
hendur að gerast flugmaður og síðar
flugstjóri í fremstu röð. Í því starfi
nutu mannkostir hans og þrek sín til
fullnustu. En hann átti samt mikla
orku afgangs til að starfa að fé-
lagsmálum flugmanna, vinna stór-
virki í landgræðslu og rækta fjöl-
mörg áhugamál, kórsöng,
hestamennsku, veiðiskap og hverja
þá útivist sem nöfnum tjáir að nefna.
Ef langlífi er lífsnautnin frjóa þá
varð Björn langlífur. Og hann var
mikill hamingjumaður því hann
kunni að rækta sinn hamingjugarð,
fjölskylduna, konu sína, börn og
barnabörn.
Blessuð sé minning hans.
Guðmundur Þorgeirsson.
Kveðja frá FÍA
Á þessu ári er þess minnst um all-
an heim að nú eru liðin 100 ár síðan
fyrsta vélknúna flugvélin hóf sig til
lofts. Fyrir okkur af yngri kynslóð
flugmanna sem aðeins höfum fengið
að reyna lítinn hluta af öld flugævin-
týrisins getur verið erfitt að setja sig
í spor þeirra sem upplifað hafa stór-
stígari breytingar í sögu flugsins á
langri ævi. Það er undarlegt að gera
sér í hugarlund hvernig aðstæður
voru þegar ungur maður norðan af
Melrakkasléttu heldur til Englands,
þegar Evrópa var enn í sárum eftir
seinni heimsstyrjöldina, til að læra
að verða flugmaður.
Björn Guðmundsson er einn af
þeim mönnum sem ég hef kosið að
kalla frumherja í flugmálum á Ís-
landi. Tilhugsunin um menn sem
flogið hafa á Íslandi við ótrúlega
frumstæð skilyrði á vanbúnum flug-
vélum fær okkur hina yngri sem í
dag sitjum í upphituðum flugstjórn-
arklefum í stuttermaskyrtum með
bestu græjur sem völ er á, til að taka
ofan.
Ég náði því þó ekki að fljúga með
Birni sem flugmaður en hann lét af
störfum fyrir aldurs sakir ári áður
en ég hóf störf. Ég hafði þó verið
vitni að því nokkrum árum fyrr er
hann af sínum skörungsskap af-
stýrði fjöldaslagsmálum sem voru í
uppsiglingu um borð í flugvél í sólar-
landaflugi. Okkar kynni hafa fyrst
og fremst verið í gegnum starfsemi
FÍA. Þegar Björn lauk farsælum
ferli sem atvinnuflugmaður settist
hann í stól framkvæmdastjóra FÍA
sem hann gegndi til dauðadags.
Hann hafði gegnt flestum trúnaðar-
störfum innan FÍA og fjórum sinn-
um gegndi hann embætti formanns
fyrir félagið. Árið 1996, á fimmtíu
ára afmæli FÍA var Birni veitt gull-
merki félagsins og hann gerður að
heiðursfélaga.
Við endurnýjun og gerð kjara-
samninga fyrir FÍA hefur verið
ómetanlegt að njóta krafta Björns.
Vart var hægt að hugsa sér þá vinnu
án þess að hann væri langt undan.
Hann var ávallt til staðar til að
stappa stálinu í menn auk þess að
vera gangandi uppflettirit.
Eitt af síðustu embættisverkum
Björns fyrir FÍA var að veita við-
töku svokölluðum Landgræðslu-
verðlaunum sem eru viðurkenning
frá Landgræðslu ríkisins. Þau voru
veitt FÍA fyrir þátt flugmanna í
sjálfboðastarfi í landgræðsluflugi en
Björn tók þátt í því flugi af miklu
kappi og áhuga í mörg ár. Þessi at-
höfn líður mér seint úr minni og var
þar hápunkturinn þegar Björn flutti
þar glæsilega ræðu. Þá fór ekki
framhjá mér sú gagnkvæma virðing
og vinátta er ríkti á milli Björns og
Sveins Runólfssonar landgræðslu-
stjóra.
Að leiðarlokum vil ég þakka Birni
fyrir öll hans störf fyrir félagið okk-
ar og gott samstarf. Arfleifð Björns
Guðmundssonar mun lifa áfram um
langan aldur meðal félaga í FÍA
enda hefur hann áunnið sér virðingu
margra kynslóða flugmanna.
Ég vil að lokum senda Þorbjörgu
og fjölskyldu Björns hugheilar sam-
úðarkveðjur. Guð blessi minningu
Björns Guðmundssonar.
Jóhann Þ. Jóhannsson
formaður.
 Fleiri minningargreinar
um Björn Guðmundsson bíða birt-
ingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga.
Minningarkort
Minningar- og
styrktarsjóðs
hjartasjúklinga
Sími 552 5744
Gíró- og kreditkortaþjónusta
LANDSSAMTÖK
HJARTASJÚKLINGA
A
u
g
l.
Þ
ó
rh
.
1
2
7
0
.9
7
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir og amma,
ÞÓREY EIRÍKSDÓTTIR,
Ofanleiti 25,
Reykjavík,
lést á hjúkrunarheimilinu Skjóli miðvikudaginn
22. janúar.
Útförin verður auglýst síðar.
Jón Fr. Jónsson,
Anna Lind Jónsdóttir, Guðmundur Guðmundsson,
Arnfríður Jónsdóttir,
Soffía Rut Jónsdóttir, Agnar Jónsson
og barnabörn.
Elskuleg eiginkona mín, móðir okkar, dóttir og
systir,
ARNÞRÚÐUR GUÐMUNDSDÓTTIR
DAROLLE,
lést á sjúkrahúsi í Rouen í Frakklandi miðviku-
daginn 22. janúar.
Bertrand Darolle,
Katrín Darolle,
Astrid Darolle,
Eric Darolle,
Valborg Sigurðardóttir
og systkini hinnar látnu.
Elskuleg móðir mín, tengdamóðir og amma,
ÞÓRHILDUR GUNNÞÓRSDÓTTIR,
lést aðfaranótt þriðjudagsins 21. janúar á Fellsenda, Dalasýslu.
Útförin fer fram frá Fossvogskirkju föstudaginn 31. janúar kl. 15.00.
Jón Þórarinn Sverrisson, Sigrún Skúladóttir,
Sverrir Jónsson,
Hildur Björk Jónsdóttir
og aðrir aðstandendur.