Morgunblaðið - 07.06.2003, Qupperneq 10

FRÉTTIR
10 LAUGARDAGUR 7. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
NÚ ER einungis dreift úr lofti um
5% af því magni áburðar og fræja
sem dreift var þegar Landgræðsla
ríkisins var sem öflugust við upp-
græðslu á áttunda áratugnum. Þá
flaug landgræðsluvélin Páll Sveins-
son með um 2.200 tonn af áburði og
fræjum á sumrin þegar mest var en
nú stendur til að dreifa um 118 tonn-
um. Þessi mikli munur þýðir þó ekki
að dregið hafi verið úr framkvæmd-
um heldur hefur starfsemin breyst
og framkvæmdir að miklu leyti verið
færðar til bænda og annarra aðila á
landsbyggðinni, að sögn Sveins Run-
ólfssonar landgræðslustjóra.
„Sú tilhögun hefur gefist vel og við
ánægð með þróunina. Þó er svo sum
staðar að engin jarðbundin tæki
komast yfir með góðu móti, þá kemur
sér vel að hafa Pál Sveinsson.“
Langt í að Ísland verði
aftur eins og við landnám
Sveinn segir að raungildi fjárveit-
inga til landgræðslu sé ívið meira nú
en á áttunda áratugnum þegar þjóð-
argjöfin var gefin, en svo nefndist
fjárveiting sem Alþingi veitti til land-
græðslu í tilefni 1100 ára afmæli Ís-
landsbyggðar 1974. Hins vegar sé
mjög langt í að Íslendingar endur-
heimti þau landgæði sem hér voru
fyrir 1100 árum. „Auðvitað hefur
mikið áunnist síðustu áratugi og
gróður víða í framför en ég verð þó að
játa að þá staðreynd eigum við meira
góðu tíðarfari að þakka en öflugu
landgræðslustarfi.“
En er hægt að gera landið viði vax-
ið eins og það var við landnám?
„Nei, ekki meðan fólk býr í land-
inu, þá hvorki getum við það né vilj-
um. Við ætlum að nýta með sjálbær-
um hætti þetta fallega en hrjóstuga
land og ber skylda til að vernda jarð-
vegsauðlindina á þeim svæðum sem
búseta okkar hefur gert að auðnum.
Hins vegar er hvergi á stefnuskrá að
rækta upp náttúrulegar auðnir þótt
þær hafi verið grónar við landnám.“
Hann segist stundum heyra frá
fólki að landgræðslustarfið hafi geng-
ið svo vel að ekki sé þörf á að gera
meira en hann telur slíkt af og frá.
Víða sé verk að vinna og ekki megi
slaka á. Hann telur að Íslendingar
standi faglega og tæknilega nokkuð
vel í uppgræðslustarfinu en þyrftu að
gera miklu meira. „Við eigum langt í
land með að geta horft kinnroðalaust
í augu afkomenda okkar varðandi
landnýtingu. Vissulega hefur mikið
áunnist til dæmis hvað varðar beit
hrossa og sauðfjár, en þó eru allt of
mörg hrossahólf enn ofnýtt og sauð-
fjárrækt ekki alls staðar með sjálf-
bærum hætti.“ Hann segist vonast til
að það horfi til bóta með tilkomu
gæðastýringar í búvörusamningi um
sauðfjárafurðir.
Hækkun fjárveitinga
í landgræðsluáætlun
Sveinn bendir á að í 12 ára land-
græðsluáætluninni sem nú er unnið
eftir sé gert ráð fyrir að fjárveiting til
starfseminnar hækki nokkuð árlega
og því beri að fagna. Í þeirri áætlun
sé m.a. lögð áhersla á uppgræðslu á
helstu eldfjallasvæðum landsins. Þar
má nefna fjölmörg svæði í Þingeyj-
arsýslum, Mývatnssveit og í ofan-
verðum Rangárvalla- og Árnes-
sýslum. Starfsemin sé hins vegar
mest á láglendi þar sem stærsta
verkefnið sé unnið í samstarfi við 600
bændur víðsvegar um landið.
Starfsemi Landgræðslunnar hefur tekið miklum breytingum síðustu ár
Dreifing úr lofti er aðeins
um 5% af því sem áður var
Morgunblaðið/RAX
Landgræðsluvélin Páll Sveinsson dreifir í sumar um 118 tonnum af fræi og
áburði en á árum áður var dreift um 2.200 tonnum.
BELGÍSKUR ferðamaður, kona um
sjötugt, hlaut opið ökklabrot þegar
hún datt á göngustíg við Gullfoss á
fimmtudagskvöld. Konan var að
ganga af neðri pallinum við fossinn
þegar hún datt með fyrrgreindum
afleiðingum. Læknir frá Laugarási á
Skeiðum var sóttur og í kjölfarið var
hin slasaða flutt með sjúkrabifreið á
Landspítalann í Fossvogi, þar sem
gert var að sárum hennar.
Ökklabrotnaði
við Gullfoss
LANDSÍMINN gerði nýlega nokkr-
ar breytingar á gjaldskrá sinni í kjöl-
far úrskurðar Póst- og fjarskipta-
stofnunar frá 23. apríl um lækkun á
heildsölugjaldi inn í farsímanet
Landsímans. Meðal annars lækkar
kostnaður við símtöl úr heimasímum
í farsíma um 12,4 prósent við þessar
breytingar.
Þegar kostnaður við símtöl milli al-
menna og GSM-kerfisins er borinn
saman við símtöl innan hvors kerfis
fyrir sig kemur í ljós að mínútugjald
þegar hringt er á milli kerfanna er
nokkuð hærra en mínútugjöld innan
GSM-kerfisins og almenna kerfisins
samanlögð. Verð á mínútugjaldi sím-
tala milli kerfa hjá bæði Símanum og
Og Vodafone er tæpum 4 kr. hærri en
mínútugjald innan GSM-kerfisins.
Mínútukostnaður við landlínusímtöl
er tæpar 2 krónur hjá hvoru fyrir-
tæki og þannig standa eftir rúmar
tvær krónur.
Munur á heildsölu-
og smásöluverði
Hrafnkell V. Gíslason forstjóri
Póst- og fjarskiptastofnunar segir
hlutverk stofnunarinnar vera að
fylgjast með heildsöluverðum mark-
aðsráðandi fjarskiptafyrirtækja og
veita aðhald með þeim. Heildsölu-
verðin eru kostnaðarverð þjónust-
unnar fyrir smásöluálagningu og
samanstanda af útreiknuðum kostn-
aði fjarskiptafyrirtækjanna vegna
mismunandi þjónustu í mismunandi
símkerfum. Hér sé hins vegar um að
ræða smásöluverð sem er ákvörðun
hvers fyrirtækis fyrir sig í sam-
keppni á markaðinum. Þannig heyri
smásöluverð almennt ekki beint und-
ir Póst- og fjarskiptastofnun, heldur
snúi það að frjálsri smásöluverðlagn-
ingu fjarskiptafyrirtækja til neyt-
enda. Á þessu er reyndar sú undan-
tekning að ýmis grunnþjónusta
Landssímans sem kölluð er alþjón-
usta verður að standast samanburð
við nágrannalönd í verðum.
Miklar fjárfestingar í GSM-kerfi
Heiðrún Jónsdóttir, upplýsinga-
fulltrúi Landsímans, segir orsakir
þess að dýrara sé að hringja milli
kerfa en innan kerfis liggja m.a. í því
að notendur annars kerfisins þurfi í
raun að greiða fyrir afnot af hinu
kerfinu. „Viss kostnaður felst í því að
hleypa símtölum úr fastlínunni inn í
farsímakerfin og öfugt. Kerfin eru
sjálfstæð og mega ekki borga hvort
annað niður. Viðskiptavinur í GSM-
kerfinu borgar mánaðargjald af sín-
um síma sem rennur til uppbygging-
ar og reksturs GSM-kerfisins, en sá
sem er með fastlínusíma borgar mán-
aðargjald sem rennur til uppbygg-
ingar og reksturs talsímakerfisins.
Aukaálagningin á símtöl milli kerfa
skýrist meðal annars af því að not-
andi er að greiða til uppbyggingar
hins kerfisins.“
Þessi tilhögun hjá Símanum er í
samræmi við það sem almennt tíðk-
ast hjá öðrum símafélögum.
Heiðrún segir þróunina í fjar-
skiptatækni og þekkingu hafa verið
mjög öra undanfarin ár og fjárfest-
ingar í þessum kerfum miklar.
„Mikill kostnaður hefur farið í að
setja upp farsímakerfið og miklar
fjárfestingar liggja að baki því. Við
erum einnig að byggja mikið upp á
landsbyggðinni auk þess sem verið er
að aðlaga kerfið ýmsum nýjungum og
þróun á sviði fjarskiptatækni.“
Heiðrún bendir einnig á að síma-
kostnaður sé með því lægsta sem
gerist meðal OECD-ríkjanna. „Ís-
lendingar búa við ein lægstu síma-
gjöld sem þekkjast meðal OECD-
ríkjanna. Við erum lægst í talsíma-
kostnaði og mjög neðarlega í
farsímakostnaði. Verðlagsþróun á
mínútuverði í farsíma hefur einnig
verið ör niður á við undanfarin ár og
allar líkur eru á því að slík þróun
haldi áfram, þó eitthvað sé um að
sömu verð ríki í almenna kerfinu og
GSM-kerfinu.“
Skýringar á kostnaðarmun vegna símtala milli kerfa
Símtöl úr heimasíma í
GSM lækka um 12,4%
MIKIL rigning og rok var í Mýrdalnum um miðja vikuna, eftir óvenju-
sólríkan maí eru Mýrdælingar orðin óvanir vætunni. En þessir erlendu
ferðamenn sem voru staddir í Vík létu veðrið ekki á sig fá. Reynisdrangar
og sjórinn hafa alltaf sama aðdráttarafl hvernig sem viðrar og til að ná
góðri mynd af Dröngunum urðu félagar mannsins að halda hattinum á
höfði hans til að hann fyki ekki út í veður og vind.
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Myndað í Víkurfjöru
Fagradal. Morgunblaðið.
ÁRNI Magnússon félagsmálaráð-
herra afhenti íbúum nýrra íbúða
Blindrafélagsins lykla að íbúðunum
á fimmtudaginn. Íbúðirnar eru í
húsakynnum félagsins í Hamrahlíð
17 og eru sérstaklega hannaðar með
þarfir blindra og sjónskertra í huga.
Félagsmenn Blindrafélagsins geta
leigt íbúðirnar en nú þegar eru
komnir leigjendur í fimm þeirra.
Framkvæmdir við íbúðirnar hóf-
ust á síðasta ári og hafa tekist vel í
alla staði.
Morgunblaðið/Sverrir
Árni Magnússon afhendir Haraldi G. Hjálmarssyni lykla að nýrri íbúð.
Nýjar íbúðir
fyrir blinda og
sjónskerta
SAMTÖK náttúruverndarsinna á
Norðurlandi (SUNN) hafa sent frá
sér ályktun þar sem þau fagna tveim-
ur skýrslum, annars vegar um drög
að náttúruverndaráætlun og hins
vegar áfangaskýrslu nefndar um
stofnun þjóðgarðs eða verndarsvæða
norðan Vatnajökuls.
Eins og Morgunblaðið hefur greint
frá eru skýrslurnar byggðar á rann-
sóknum á vettvangi og samtölum við
heimamenn. Í ályktuninni kemur m.a.
fram að gerð skýrslnanna skapi tals-
verða atvinnu og starfsstöð frá Um-
hverfisstofnun í Jökulsárgljúfrum
gefi vonandi tóninn um uppbyggingu
slíkra stöðva víðar.
Ingólfur Ásgeir Jóhannesson, for-
maður SUNN, segist hæstánægður
með vinnubrögðin við gerð þessara
skýrslna. „Okkur finnst ekki endilega
vera komið nóg af skýrslum þó að það
sé gott að skrifa þær. Við viljum að
þessar skýrslur verði notaðar því að
nú er þekking til staðar til þess að
grípa til aðgerða,“ segir Ingólfur.
Vilja að skýrslurn-
ar verði notaðar
ÍBÚAR Bessastaðahrepps hafa skil-
að mestu magni á hvern íbúa af not-
uðum dagblöðum í endurvinnslu.
Þetta kemur fram á nýrri heimasíðu
Gámaþjónustunnar, www.gamar.is
sem Siv Friðleifsdóttir umhverfisráð-
herra opnaði á fimmtudag. Síðan er
ætluð bæði viðskiptavinum til hag-
ræðis og einnig þeim sem starfa við
eða hafa áhuga á umhverfismálum.
Hver íbúi í Bessastaðahreppi hefur á
tímabilinu frá áramótum út apríl skil-
að 6,71 kg af dagblaðapappír í endur-
vinnslu, en meðaltalið á hvern íbúa á
landinu er um 4,9 kg. Íbúar Gríms-
nes- og Grafningshrepps eru manna
duglegastir við að skila inn notuðum
fernum og hefur hver íbúi skilað um
0,9 kg af fernum á sama tímabili.
Hver íbúi end-
urvinnur 6,7 kg
af dagblöðum
♦ ♦ ♦