Morgunblaðið - 21.07.2003, Blaðsíða 2
FRÉTTIR
2 MÁNUDAGUR 21. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
SKOÐA RÉTTARSTÖÐU
Talsmenn fyrirtækja, sem stóðu
fyrir útboðum þar sem Samkeppn-
isstofnun telur að olíufélögin hafi
haft með sér ólögmætt samráð um
gerð tilboða, segjast munu fylgjast
grannt með rannsókn stofnunar-
innar og skoða réttarstöðu fyr-
irtækjanna.
Gott eftirlit á Blönduósi
Lögreglan á Blönduósi fékk á
laugardag viðurkenningu frá nokkr-
um tryggingafélögum fyrir að sýna
ósérhlífni í starfi við að fylgjast með
þjóðveginum og stöðva þá sem keyra
of hratt.
Brenndist á iljum
Ellefu ára drengur hlaut annars
stigs bruna á iljum þegar hann gekk
í hver í flæðarmáli Laugarvatns á
laugardag. Að sögn starfsmanns
gufubaðsins á staðnum hafa nokkrar
hræringar orðið við hverina að und-
anförnu og nýr hver opnast þar sem
drengurinn brannst.
Hvönn í hálstöflur og krem
Í Mýrdal hefur verið safnað um
fimm tonnum af ætihvannarlaufum.
Til stendur að nýta laufin í ný nátt-
úrulyf; krem og hálstöflur, sem
koma á markað á næstunni.
Upplýsti um heimildarmann
Breska ríkisútvarpið, BBC, stað-
festi í gær að helsti heimildarmað-
urinn fyrir frétt stöðvarinnar um að
ríkisstjórnin hefði ýkt hættuna af
Írak til að réttlæta stríðið þar, væri
dr. David Kelly, sá sami og fannst
látinn á föstudag eftir að hafa stytt
sér aldur. Blair stendur í ströngu
vegna hneysklisins og vilja sumir að
hann segi af sér. BBC liggur líka
undir ámæli fyrir vinnubrögð sín.
Ólga eykst í Írak
Óttast er að ókyrrð og árásir fari
vaxandi í Írak en í gær var m.a. ráð-
ist á bílalest þar sem var kirfilega
merkt Sameinuðu þjóðunum. Um
10.000 manns mótmæltu veru
bandaríska hersins í hinni helgu
borg Najaf í gær.
Fituneysla og brjóstakrabbi
Niðurstöður nýrrar breskrar
rannsóknar benda til þess að helm-
ingi meiri líkur séu á brjósta-
krabbameini hjá konum sem neyta
fituríkrar fæðu. Líklegt er að nið-
urstaðan verði umdeild því fyrri
rannsóknir hafa ekki sýnt fram á
tengsl þarna á milli.
mánudagur 21. júlí 2003 mbl.is
Kjörhiti
í hverju herbergi
Þúsundir fasteigna af öllum stærðum og öllum gerðum alls staðar á landinu
Fasteignablaðið
// Úlfarsfell
Á Úlfarsfelli í Mosfellsbæ hefur sama ættin
búið í heila öld. Freyja Jónsdóttir segir ágrip
sögu húss, jarðar og íbúa sl. 100 ár.
26
// Íbúðalán
Lán Íbúðalánasjóðs eru markaðsvædd og hafa
verið frá stofnun sjóðsins árið 1999. Hallur
Magnússon fjallar um þetta efni í pistli sínum
um sjóðinn. 26
// Karlaþvagskál
Þvagskálar fyrir karla er umfjöllunarefni
Sigurðar Grétars Guðmundssonar í pistli
hans, en þýskt fyrirtæki m.a. framleiðir slík-
ar skálar. 46
// Múrklæðning
Klæðning húsa er mikið mál fyrir húseig-
endur. Rætt er við Gísla Kr. Björnsson um
Sto-múrkerfi sem verið hefur á markaðinum
frá 1978. 47
!" # # $ # % " "
# $ " # % ! " # #
&'() (
)
"
*
+,-
. )/
0 *
1 2--
3 (4
"
3 (4
!( '
3 (4
"
3 (4
56
7
7
7
778
5
5
7
75
!
7
9
9
555
755
7555
55
555
55
"
"
#
$
%
$
"
#
& '
7877
5 78
7 (
"
( (
(
8
76
FRAMKVÆMDIR eru nú í fullum gangi við gerð
9 holu golfvallar í Leirdal í Kópavogi.
„Gert er ráð fyrir að unnt verði að taka völlinn í
notkun árið 2005–2006, þetta er lokaáfangi við
gerð 27 holu golfvallar í landi Vífilsstaða og Leir-
dals í samvinnu beggja sveitarfélaganna, Garða-
bæjar og Kópavogs,“ sagði Birgir Sigurðsson,
skipulagsstjóri Kópavogsbæjar.
„Framkvæmdir þessar eru í náinni samvinnu
við Golfklúbb Kópavogs og Garðabæjar, GKG,
sem stofnaður var árið 1994 er Golfklúbbur Garða-
bæjar og Golfklúbbur Kópavogs sameinuðust. Að
framkvæmdum loknum mun GKG fá þessa sein-
ustu stækkun vallarins afhenta og mun sjá um all-
an rekstur.
Reynslan sýnir að mikil þörf er á þessari stækk-
un en fjöldi félaga GKG er um 1.100 manns en með
tilkomu stækkunarinnar í Leirdal verður unnt að
fjölga félögum um 400.
Gefur möguleika á að leika 18 holur á
þrjá mismunandi vegu
Við stofnun GKG var völlurinn 9 holu en strax
árið 1996 voru leiknar 18 holur á vellinum. Það var
þó ekki fyrr en á seinasta ári sem núverandi 18
holu völlur í Vífilsstaðalandi var kominn í end-
anlegt horf samkvæmt upphaflegum teikningum.
Frá upphafi samstarfs sveitarfélaganna var gert
ráð fyrir að stækka núverandi 18 holu völl í aust-
urátt með því að gera 9 holur til viðbótar í Leirdal
þannig að GKG yrði með 27 holu golfvöll. Það gef-
ur möguleika á að leika 18 holur á þrjá mismun-
andi vegu, en samtímis verður möguleiki á 9 holu
hring á „alvöru“ golfvelli.
Golfvallarsvæðið í Vílfilsstaðalandi og Leirdal
liggur afskaplega vel við byggð á svæðinu.
Nýr 9 holu golfvöllur í Kópavogi
Unnið við hinn nýja golfvöll í Leirdal.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Yf ir l i t
NORRÆNAR rannsóknir sem miða
að því að greina geðklofa snemma á
lífsleiðinni og finna til hvaða meðferð-
ar hægt sé að grípa eru á meðal þess
sem fjallað verður um á norrænu geð-
læknaþingi sem haldið verður hér á
landi um miðjan næsta mánuð.
Sigurður Páll Pálsson, geðlæknir
og einn af skipuleggjendum þingsins,
segir rannsóknir þær sem kynntar
verða á þinginu og umfjöllunarefni af
mjög fjölbreyttum toga og snerta
flest svið geðlæknisfræðinnar. Um
rannsóknir á geðklofa segir hann:
„Geðklofi er greindur tiltölulega
seint og þá eru ýmsar afleiðingar
hans orðnar staðreynd eins og skert
námsgeta, félagsleg hnignun, ein-
angrun og persónuleikabreytingar
hjá ungu fólki sem enn er að þroskast
þegar sjúkdómurinn byrjar að þróast.
Geðklofi hefur ákveðin einkenni sem
ekki koma öll nægilega vel fram
snemma. Það sem er verið að gera í
þessum rannsóknum er að menn eru
farnir að gefa sér ákveðin forstigsein-
kenni, menn tala þá um að fólk breyt-
ist í hegðun, dragi sig til baka og verði
óvirkara og ófélagslyndara og detti úr
skóla.“ Sigurður Páll segir rannsókn-
irnar miða að því að nota þessi for-
stigseinkenni til að greina þennan hóp
sjúklinga og reyna að ná til hans fyrr
en ella.
Á þinginu fer fram málþing um
horfur í geðhvarfasjúkdómi og geð-
klofasjúkdómi sem eru taldir alvar-
legustu geðsjúkdómarnir. „Það er
nokkuð ljóst að sjúkdómarnir sem
slíkir eru alltaf til staðar en ef með-
ferð er hafin á réttum tíma, í réttu
magni með réttum aðferðum er hægt
að halda niðri einkennum miklu betur
en áður og fólk verður viljugra að
taka inn lyf,“ segir Sigurður Páll.
Hann bendir á að áður hafi geðklofa-
sjúklingar tekið inn mjög þung lyf við
sjúkdómnum. Lífsgæði og vitsmuna-
hæfni sjúklinga séu hins vegar betri
með nýrri tegundum geðklofalyfja.
Um miðbik síðasta árs urðu vatna-
skil í leit að meingenum geðklofa þeg-
ar þrír rannsóknarhópar birtu grein-
ar um tengsl fjögurra gena við
sjúkdóminn. Sigurður Páll bendir á
að þótt fundist hafi gen sem geti út-
skýrt einhvern hluta af orsökum geð-
klofa sé enn langur vegur framundan
í rannsóknum á sjúkdómnum. „Það á
eftir að leita nánar að samspili og ná-
kvæmari staðsetningu þessara gena,“
segir Sigurður Páll.
Hann bendir á að Ísland sé mik-
ilvægur hlekkur í þessu sambandi.
Þjóðin sé tiltölulega einsleit og hægt
að skoða fjölskyldur mjög náið hér á
landi. Vandinn við allar genarann-
sóknir sé hins vegar að erfðir séu ekki
nema einn hlekkur í orsakakeðjunni.
Stóra spurningin sé hvort genarann-
sóknir geti valdið byltingu við gerð
nýrra og enn betri lyfja.
Þá verður farið yfir stöðu öldrunar-
geðlækninga á Norðurlöndunum.
Meðal annars verður greint frá
norskri rannsókn sem virðist stað-
festa að þunglyndi virðist aukast með
hækkandi aldri en sú fullyrðing hefur
verið mjög umdeild og sumir læknar
talið að þunglyndi minnkaði í elstu
aldursflokkunum.
Kristinn Tómasson geðlæknir mun
fjalla um könnun sem gerð var á
starfsánægju lækna á Landspítala –
háskólasjúkrahúsi. Í könnuninni
kemur fram að læknar eru almennt
mjög ánægðir með starf sitt og virð-
ast hafa miklar væntingar til þess.
Rannsóknir á geðklofa ræddar á norrænu geðlæknaþingi í ágúst
Reynt að greina geð-
klofa fyrr en ella
NORRÆNT geðlæknaþing verður haldið hér á landi um miðjan næsta
mánuð. Um 6–700 þátttakendur hafa skráð sig en þingið var síðast hald-
ið hér á landi árið 1988.
Engilbert Sigurðsson, geðlæknir og annar skipuleggjenda þingsins,
segir styrk þess fyrst og fremst fólginn í þeirri miklu breidd sem þar
skapast í tengslum við umfjöllun um jafnólík viðfangsefni og grunnvís-
indi á sviði erfðafræðigeðsjúkdóma og árangursrannsóknir á langtíma-
innsæismeðferð geðraskana (langtímasamtalsmeðferð). „Til viðbótar
má nefna að það er víða komið við, þannig að sálfræðingar, félagsráð-
gjafar, iðjuþjálfar og aðrar lykilstoðstéttir sem við vinnum mikið með
hafa einnig sent inn efni á þetta þing, einkum innlendir aðilar.“
Auk kunnra prófessora frá Norðurlöndunum mun prófessor Robin
Murray frá Lundúnum flytja yfirlitsfyrirlestur um geðklofa, prófessor
John Livesley frá Kanada flytur yfirlitsfyrirlestur um meðferð persónu-
leikaraskana og Gísli Guðjónsson, prófessor í réttarsálfræði í Lund-
únum, flytur fyrirlestur um falskar játningar. Heimasíða þingsins er:
www.icemed.is/npc2003.
6–700 þátttakendur skráðir á
norræna geðlæknaþingið
Í dag
Viðskipti 11 Bréf 22
Erlent 12 Dagbók 24/25
Listir 13 Leikhús 26
Umræðan 14/18 Fólk 26/29
Forystugrein 16 Bíó 27/29
Hestar 19 Ljósvakar 30
Minningar 20/21 Veður 31
* * *
HVAÐ er betra þegar golan kyssir kinn á sólríkum
sumardegi en að fara í góðan útreiðartúr?
Þetta unga fólk var í reiðskóla í Heiðmörkinni við
Vífilsstaðavatn og lét sig ekki muna um að leyfa fákun-
um að bera sig yfir beljandi stórfljót. Ekki var annað að
sjá en að reiðskjótunum líkaði buslið vel.
Morgunblaðið/Sverrir
Sprett úr spori yfir láð og lög
VINNA við að koma Guðrúnu Gísla-
dóttur KE, sem sökk við Lófóten í N-
Noregi fyrir rúmu ári, aftur á flot
hefst að öllum líkindum ekki aftur
fyrr en upp úr miðri viku, að sögn
Hauks Guðmundssonar, fram-
kvæmdastjóra Íshúss Njarðvíkur,
eiganda skipsins. Tjón varð á björg-
unarskipinu Stakkanesi þegar flot-
tankur sem búið var að sökkva og
festa við Guðrúnu KE losnaði frá og
rakst í Stakkanesið fyrir rúmri viku.
Viðgerðir hafa staðið yfir á skipinu
og reiknar Haukur með að það geti
hafið björgunaraðgerðir að nýju á
miðvikudag.
Hann segir kafara væntanlega
með búnað sinn á morgun og þá verði
haldið áfram þar sem frá var horfið.
Flottankarnir eru komnir á sinn stað
fyrir utan þann sem losnaði frá. Þá
verður reynt að snúa skipinu á kjöl-
inn og að lokum fleyta því á yfir-
borðið. Haukur reiknar með að tvær
vikur taki að koma skipinu á flot eftir
að björgunarmenn verða komnir
þangað aftur, gangi allt að óskum.
„Þetta hefur aldrei gengið eins vel
hjá okkur og í síðustu lotu. Við vor-
um komnir með nýja aðferð við að
sökkva tönkunum og höfum algert
vald á því öllu saman.“
Björgun Guðrúnar
Gísladóttur KE
Vinna hefst
að nýju á
miðvikudag
VEIÐITÍMABIL hreindýrstarfa
hófst í gær, 20. júlí. Að sögn Karen-
ar Erlu Erlingsdóttur, starfsmanns
Umhverfisstofnunar hjá hreindýra-
ráði, höfðu þegar verið felldir þrír
tarfar í gærdag, allir vænir.
„Einn um hundrað kílóa tarfur
var felldur í Norðfirði og tveir um
90 kílóa þungir í Loðmundarfirði,“
sagði Karen í samtali við Morg-
unblaðið í gær.
Tarfarnir halda sig þessa stund-
ina mikið í litlum hópum en í ágúst
hafa þeir flestir slegist í hóp með
kúm og kálfum þó að oft sé dálítið
af törfum komið saman við hjarð-
irnar á öræfunum mun fyrr. Heim-
ilt er að veiða allt að 800 hreindýr á
tímabilinu.
Stofninn kemur
vel undan vetri
Stofninn kemur mjög vel undan
vetri, að sögn Karenar. Veður hefur
verið gott og gripirnir vænir. Veiði-
svæðið nær alveg frá Vopnafirði til
Austur-Skaftafellssýslu, og er skipt
í 9 skika. Leiðsögumenn voru marg-
ir að undirbúa ferðir sínar eða lagð-
ir af stað með veiðimönnum í gær-
morgun.
Almenna veiðitímabilið, þegar
bæði má veiða tarfa og kýr, hefst 1.
ágúst og stendur til 15. september.
Hinn 15. ágúst verður svæðið við
Snæfell opnað til veiða. Nánari upp-
lýsingar um fyrirkomulag veiðanna
má nálgast á heimasíðunni
www.hreindyr.is.
Veiðitímabil hrein-
dýrstarfa hafið
TVEIR bílar, jeppi og fólksbifreið,
skullu saman á Vopnafjarðarheiði
rétt upp úr klukkan tvö í gærdag.
Þrennt var í fólksbílnum og fimm
manns í jeppanum og urðu engin
slys á fólki. Allir sem í bílunum voru
voru með bílbeltin spennt.
Að sögn lögreglunnar í Vopnafirði
var svartaþoka á heiðinni þegar at-
vikið átti sér stað og skyggni ekki
nema um 20–50 metrar.
Árekstur
á Vopna-
fjarðarheiði
♦ ♦ ♦