Vísir - 25.10.1980, Blaðsíða 19

Laugardagur 25. október 1980.
H verj ir
eru
þessir
menn?
Hann varö ungur fyrir áhrifum
frá Joyce en sneri sér svo aö þvi
aö lýsa Suöurrikjunum sinum.
1950: Bertrand Russell, enskur
heimspekingur og stæröfræöing-
ur (78). Ahrifamikill og virtur
heimspekingur, hilmanisti og
aöalsmaöur.
1951: Per Lagerkvist, sænskur
skáldsagnahöfundur, ljóöskáld og
leikskáld (60). Fremur bölsýnn
höfundur —en ljtlfur. Varla mikiö
lesinn nema i Sviþjóö.
1952: Francois Mauriac,
franskur rithöfundur (67).
Skrifaöi m.a. um áhrif trúarinnar
ifyrstubókum sinum, virtur fyrir
skáldsögur slnar en siöur fyrir
annaö.
1953: Winston Churchill, enskur
pólitikus (79). ömurlegasta verö-
launaveitingin af mörgum slæm-
um. Hann fékk aö sögn verölaun-
infyrir sagnfræöirit sin en 1 þeim
lýsir hann m.a. einhvers staöar
hvaöþaö ségaman aövera I striöi
aö morgni dags...!
1954: Ernest Hemingway,
bandariskur skáldsagnahöfundur
(56). öþarft aö fjölyröa um hann,
hinn knappi still, umfram allt,
hinn knappi still...
„íslenskur skáldsagna-
höfundur”
i955:Halldór Laxness, islensk-
ur skáldsagnahöfundur (53).
Væntanlega vita flestir hver hann
er?
1956: Juan Ramon Jiminez,
spánskt ljóöskáld (75).
Módernisti i æsku. Byrjaöi þarna
elskanefndarinnar á litt þekktum
ljóöskáldum og helst rómönsk-
um?
1957: Albert Camus, franskur
skáldsagnahöfundur, leikskáld og
heimspekingur (44). Stundum
samherji, stundum keppinautur
Sartres en alla vega fjarska
áhrifamikill og góöur rithöf-
undur. Lést i bilslysi þremur ár-
um seinna: þeir sem guöirnir
elska...
1958: Boris Pasternak, rúss-
neskur skáldsagnahöfundur (68).
Skrifaöi m.a. Doktor Sivagó og
varekki I náöinni hjá yfirvöldum.
Fékk þvi ekki aö taka viö verö-
laununum.
1959: Salvatore Quasimodo,
italskt ljóöskáld (58). Ljóörænn
og ljúflyndislegur höfundur aö
flestu leyti.
1960: Saint John Perse, franskt
ljóöskáld (73). Litt þekktur ogdá-
lítiö sér á báti i ljóölistinni sinni,
orti um Manninn og jafnvel
Náttúruna...
1961: Ivan Andric, serbisk-
júgóslavneskur smásagna- og
skáldsagnahöfundur (69). Enn
kom nefndin á óvart, Andric er þó
mikils metinn heima hjá sér.
1962: John Steinbeck, banda-
riskur skáldsagnahöfundur (60)
Skrifaöi ungur um farandverka-
fólk, siöan um mýs og menn og
loks mæröarlega um bandarfska
sprengjuflugmenn i Vietnam.
1963: George Seferis, grisk
skáld (63). Enn eitt Miöjaröar-
hafsskáldiö, þau uröu fleiri. Varö
fyrir áhrifum frá frönskum
symbólistum og T.S. Eliot en er
fjarska griskur aö sögn.
1964: Jean-Paul Sartre, fransk-
ur rithöfundur og heimspekingur
(59). bessi upphafsmaöur
existentialismans hafnaöi verö-
laununum, taldi sig ekkert hafa
viö þau aö gera. Hefur látiö á sjá
aö undanförnu.
1965: Mikhail Sjolokof, rúss-
neskur skáldsagnahöfundur (60).
baö viröist nú komiö sæmilega á
hreint aö hann skrifaöi raunveru-
lega sjálfur þær epfkur sem hann
fékk Nóbel fyrir, Lygn streymir
Don og allt þaö...
1966: Tveir gyöingar fengu
verðlaunin, Nelly Sachs, þýskt
ljóöskáldsem fluttist til Sviþjóöar
(75), og Shmuel Agnon, skáld-
sagna og smásagnahöfundur (78)
sem fæddist i Póllandi en skrifaöi
á hebresku. Bæöi fjarska fjarska
litiö kunn.
1967: Miguel Asturias,
guatemaliskur skáldsagnahöf-
undur (68). Frægasta bók hans,
Forseti lýöveldisins, hefur veriö
þýdd á islensku.
1968: Yasunari Kawabata,
japanskur skáldsagnahöfundur
(69). Mjög japanskur höfundur og
þykir góöur þar i landi.
Óvænt hugrekki
1969: Samuel Beckett, Irskur
skáldsagnahöfundur og leikskáld
(63). baö sýndi talsvert og mjög
óvenjulegt hugrekki hjá Nóbels-
nefndinni aö velja þennan hroöa-
lega bölsýna höfund sem enn er
mjögumdeildur. Ollum erþó ljóst
aö Beckett er mikiö skáld...
1970: Alexandr Solténitsjin,
rússneskur skáldsagnahöfundur
(52). öllum ætti aö vera i fersku
minni hvaö á eftir þessari verö-
launaveitingu fylgdi.
1971: Pablo Neruda, chileanskt
ljóöskáld og sðsialisti (65). óum-
deilanlega eitthvert besta ljóö-
skáld á spænska tungu og haföi
mikil áhrif.
1972: Heinrich Böll, vestur-
þýskur rithöfundur (55). bekkt-
asti og liklega besti rithöfundur
býskalands eftir striö og hefur
aldrei veriö smeykur viö aö taka
á viökvæmum málum.
1973: Patrick White, ástralskur
skáldsagnahöfundur (61).
Fjarskalega lofaöur höfundur
hvers persónur rokka gjarnan
milli realisma og geggjunar.
1974: Mjög umdeild veiting þvi
sænskur rithöfundarnir Harry
Martinson (70) og Eyvind John-
son (74) áttu báöir sæti I Nóbels-
nefndinni og þykja auk þess ekki
til mikilla stórræða.
1975: Eugenio Montale, italskt
ljóöskáld (79). Dálitiö umdeilt
aöallega vegna þess aö Montale
haföi ekkert skrifaö i 20 ár og
bestu ljóö sin fyrir hálfri öld.
vísm
Beckett
bykir þó skáld gott á ttaliu.
1976: Saul Bellow, bandari'skur
rithöfundur af gyöingaættum
(61).Frægasta skáldsaga hans er
liklega Herzog.
1977: Vincente Aleixandre,
spánskt ljóðskáld (79), litt þekkt-
ur utan sins heimalands þar sem
hann er viöurkenndur vel. Skyld-
ur súrrealistum aö sögn.
1978: Isaac B. Singer, banda-
riskur skáldsagnahöfundur af
gyöingaættum sem skrifar á jidd-
isku (74). Eins og fleiri gyöingar
skrifar hann aðallega um gyö-
inga, svo sem ekkert aö þvi.
1979: Odysseus Elites, griskt
ljóöskáld (67). Litt þekktur ann-
ars staöar en i Grikklandi en þyk-
ir einsog Aleixandre skyldur
súrrealistum, þó fyrst og fremst
sé hann mjög griskur höfundur.
1980: Czeslaw Milosz, pólskt
ljóöskáld sem býr nú i Banda-
rikjunum (69). Enn kom Nóbels-
nefndin á óvart...
—IJ tók saman.
0HITACHI
SomnefnQfi fyrir
G>£ÐI og LANGLÍFI
Litsjónvorpstæki
Verð oðeins kr. 795.000
Greiðsluskilmólor:
• Útborgun kr. 050.000
• Eftirstöðvor ó 7 monuðum
• Stoðgreiðsluofslottur 4%
Góð þjónusto
Vilberg&Þorsteinn
Laugavegi 80 símar 10259 -12622