Morgunblaðið - 12.12.2003, Síða 34

LISTIR
34 FÖSTUDAGUR 12. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
AÐVENTAN er óumflýjanlega
skollin á við skilyrtan innvortis ilm af
kertaljósum, greni og piparkökum,
og „Jólin, jólin alls staðar“ sannkall-
að samheiti tónleikanna er féllu í um-
sagnarhlut undirritaðs síðustu helgi.
Fæstir fara nema á eina til tvenna
jólatónleika á ári og hugsa þar af
leiðandi sjaldan um ríkjandi verk-
efnaval. Eftir því sem oftar er farið
fer hins vegar ekki hjá því að hug-
leiða þær breytingar og nýjungar
sem þó virðast smám saman læðast
inn í þessa hefðbundnustu grein
allra tónleikaflokka. Að hluta vegna
jákvæðra, ef ekki neikvæðra, áhrifa
frá linnulausu jólalagaflæði verzl-
ana, er hefst orðið þegar um miðjan
nóvember. Kæmi ugglaust sitthvað
forvitnilegt í ljós ef jólatónleikaskrár
síðari áratuga yrðu skoðaðar nánar,
og er hugmyndinni hér með komið á
framfæri við tónfræðinemendur í leit
að fersku ritgerðarverkefni.
Hin austlægasta af fjórum
kirkjum Kópavogskaupstaðar,
Hjallakirkja, var umgjörð jólatón-
leika Samkórs Kópavogs og Ung-
lingakórs Digraneskirkju á laugar-
dag. Fyrst söng 40 manna
Samkórinn What child is this (betur
þekkt sem enska þjóðlagið Green-
sleeves), þá Jólasnjór eftir Fjölni
Stefánsson og loks Ó helga nótt eftir
(ótilgreindan) Adolphe Adam. Ung-
lingakórinn, er samanstóð af 18
stúlkum á skólaskyldualdri, söng eft-
ir það Þá nýfæddur Jesú (Kirkpat-
rick), Heil sért þú María (Harley) og
Jólaklukkur, franskt lag frá 16. öld.
Hér, sem raunar fyrr og síðar, komu
viðeigandi tónhöfundar og/eða út-
setjarar misvel fram af annars fal-
lega uppsettri tónleikaskránni, hvað
þá frumheiti laganna, þó að íslenzkir
textahöfundar væru ævinlega á
hreinu. Síðast fyrir hlé sungu svo
Samkórinn og Unglingakórinn sam-
an Nú ljóma aftur ljósin skær í út-
setningu sænska kórjöfursins And-
ers Öhrwall og Bjart er yfir
Betlehem (Norton). Í síð-
ara laginu var byrjað lús-
hægt, en síðan tók við
óvænt „upp-tempó“-
sveifla, sem mæddi mest
á Jónasi Sen við píanóið
og var furðuvel af sér vik-
in, þótt ekki virtist djass-
stíllinn með öllu hagvanur
klassískt menntuðum pí-
anistanum.
Eftir hlé söng Ung-
lingakórinn Meiri snjó,
meiri snjó, meiri snjó eft-
ir gömlu Broadwaykemp-
una Jule Styne, Hirðarnir
við Betlehem (pólskt lag,
útsetjara ógetið) og Hin
fyrstu jól eftir Ingibjörgu Þorbergs
(úts. sömuleiðis ógetið). Þá var kom-
ið að stærsta verki dagsins, hinni 20
mín. löngu tónsetningu Julians Hew-
letts á Sjá himins opnast hlið (In
dulci jubilo) er báðir kórarnir sungu
með undirleik flautu, óbós, víólu,
sellós og píanós. Verkið, sem að sögn
höfundar var fyrst flutt af Kór Egils-
staðakirkju 1996, reyndist að mestu í
n.k. nýrómantískum stíl. Það virtist
fagmannlega samið og að mörgu
leyti áheyrilegt, enda þótt frum-
leikakröfur hljóti ávallt að vera
óvægnastar þegar umbúnaður
hljómar hvað kunnuglegastur, auk
þess sem hljóðfærarpartarnir, ekki
sízt slagharpan, kæmu ósjaldan fyrir
eyru sem bráðabirgðaútgáfa fyrir
stærri hljómsveit. Fór Jónas Sen þar
snöfurlega með margan kröfuharðan
sprett. Hvað kórana tvo áhrærir var
útkoman kannski ekki alveg mark-
tæk miðað við óvenjuskökk kynja-
hlutföll – 47 konur á móti 11 körlum
– auk þess sem hljómur þeirra var
frekar daufur á veikum stöðum og
hrár á þeim sterkari. Væri því ef-
laust auðveldara og sanngjarnara að
meta verkið við hagstæðari kring-
umstæður.
Að því loknu sungu kórarnir jóla-
lögin Fögur er foldin og Heims um
ból við almenna þátttöku tónleika-
gesta.
Hátíð fer að höndum ein
Frágangur tónleikaskrár á að-
ventutónleikum Kvennakórs
Reykjavíkur í Langholtskirkju á
sunnudag var til fyrirmyndar viða-
mikill og glæsilegur. Óvenjulegt er
að sjá alla söngtexta úr jafnárvissu
efnisvali birta á prenti, hvað þá ártöl
íslenzku höfundanna (bæði laga og
texta!), og hefði því sömuleiðis mátt
vænta tilurðartíma laga þeirra. Tón-
listin var í heild frekar létt, en engu
að síður vönduð og afar fjölbreytt.
Kom í samræmi við stað, stund og
flytjendur varla á óvart að sjá Maríu
mey sem aðalviðfangsefni í heilum
fjórðaparti dagskrár. Annars var
ekki sízt ánægjulegt að heyra nokk-
ur íslenzk gæðaþjóðlög sem allt of
lítið hefur verið flíkað í seinni tíð,
þótt finna megi m.a. á jólalagaplötu
Þriggja á palli er Jón Sigurðsson út-
setti bráðskemmtilega fyrir meira
en 30 árum.
Úr 23 laga pró-
grammi verður því
miður að stikla á
stóru. Raddsetning
Hildigunnar Rúnars-
dóttur á Hátíð fer að
höndum ein vakti at-
hygli fyrir djarfa
þéttskaraða „klasak-
anon“-raddfærslu 1.
erindis, er kom
skemmtilega út í inn-
göngusöng kórsins.
Sérkennilegt var að
heyra hlið við hlið
tvær tónsetningar
þjóðvísunnar Það á
að gefa börnum
brauð, þ.e. íslenzka þjóðlagið (úts.
Skarphéðins Þ. Hjartarsonar) og
síðan hina vinsælu lýdísku keðju Jór-
unnar Viðar, sem furðumargir halda
enn að sé sömu ættar. Það gildir þó
ekki um yngri og kliðsætari smell
Jórunnar, Jól, er næst fór á eftir. Í
raddsetningu Þorkels Sigurbjörns-
sonar á Immanúel oss í nátt úr
Hymnodiu söcru kom fyrst og skýr-
ast fram helzti agnúi kórsöngsins í
heild, sem virtist óþarflega þungur
og gleðisnauður; e.t.v. að hluta vegna
fullhægs hraðavals, þó að um 80
söngfélaga liðstyrkur kunni að hafa
dregið úr svigrúmi. Þá gat hæðin,
einkum á litlum styrk, stundum orð-
ið 1. sópran að kverkabeini, t.a.m. í
Maríukvæði Atla Heimis Sveinsson-
ar, enda ekki auðmeðfarið, og í ein-
staka a cappella lagi eins og Einu
sinni í ættborg Davíðs eftir Gaunt-
lett (radds. Willcocks) brá fyrir votti
af sigi í tónstöðu. Öllu meira kom á
óvart að hæðin skyldi einnig geta
staðið framúrstefnuflautuvirtúósi
eins og Kolbeini Bjarnasyni fyrir
þrifum, er blés a.m.k. eina sárfalska
toppnótu í Salzburgarlaginu Jóla-
nótt (áréttuð í sama stykki sem
aukalagi í lokin), auk þess sem hann
hefði að ósekju mátt tjalda breiðari
og klassískari legatótóni. Píanóund-
irleikur Þóru Fríðu Sæmundsdóttur
var í flestu öruggur, en kannski
fullhlédrægur.
Úr seinni hluta dagskrár mætti
nefna hina frábæru pólýfónísku út-
setningu Jens Rohwers á Það aldin
út er sprungið og fallega sungna
slesíska pílagrímssönginn Fögur er
foldin. Bjart var við hæfi yfir fislétta
þýzka þjóðlaginu Klukkurnar dinga-
linga ling, en eitthvað skorti hins
vegar upp á tign lokalagsins, Frá
ljósanna hásal (Adeste Fideles /
Come, all ye faithful; radds. David
Willcocks), trúlega vegna ákveð-
innar óeirðar.
Einsöngvari og heiðursgestur
kórsins var Sigrún Hjálmtýsdóttir
sópran, er söng sjö lög með kórnum
og eitt sóló, Ave María Schuberts, af
alkunnum glæsibrag; að vísu nokkuð
yfirskyggð af bakgrunni kórs á svip-
uðu tíðnisviði í Ave María (radds.
Jakobs Tryggvasonar) þar sem
karlakór hefði líklega farið sópr-
aneinsöngvara betur. Í lokin sungu
kór og áheyrendur saman Bjart er
yfir Betlehem úr finnska 16. aldar
sálmalagasafninu Piae Cantiones,
Nóttin var sú ágæt ein eftir Kalda-
lóns og, með einsöngsþátttöku Sig-
rúnar, fyrrgetinn hymna, Adeste
fideles.
Gloria in excelsis Deo
Aðventutónleikar Kirkjukórs og
Stúlknakórs Grensáskirkju á sunnu-
dagskvöld voru smærri í sniðum og
með ívið meiri helgiblæ. Eftir snyrti-
lega lipra túlkun Árna Arinbjarnar-
sonar organista á glaðværu verki
Buxtehudes í C-dúr, Prelúdía, fúga
og chaconne, söng Kirkjukórinn
fjögur lög a cappella. Fyrst tvær
þjóðlagaraddsetningar, Heiðra skul-
um vér Herrann Krist (Róbert A.
Ottóson) og Hátíð fer að höndum ein
(Jón Ásgeirsson), þá Syng, barna-
hjörð (Joy to the world) Händels og
loks Einu sinni í ættborg Davíðs.
Þrátt fyrir manni liggur við að segja
landlæga karlafæð í kórnum, þar
sem t.a.m. heyrðist nánast aðeins í
einum, að vísu hljómmiklum, bassa
og nærri hverfandi í tenórum, tókst
kórnum prýðilega og siglaust upp
(öll lögin voru s.s. án undirleiks),
nema hvað taktföst „eftirreiging“ í
styrkmótun fjórðapartsnótna trufl-
aði mann svolítið í síðasta laginu.
Stúlknakór kirkjunnar var í fá-
skipaðra lagi (9), aukinheldur á ung-
um aldri, og þar með trúlega komnar
meginskýringarnar á frekar daufum
hljómi hans er hann söng við píanó-
undirleik stjórnanda síns Ástríðar
Haraldsdóttur þrjú jólalög í léttara
kanti, Meiri snjó (Styne), Aðfanga-
dagskvöld (Gunnar Þórðarson) og
calypsolagið kunna um Maríu og
Jesúbarnið er hér nefndist Boðskap-
ur Lúkasar. Þó var sungið af bæði al-
úð og einlægni, og tókst stúlkunum
einna bezt upp í ágætu lagi Gunnars.
Nokkru síðar sungu þær með org-
anistanum við píanóið Litla jólabarn
(Lille sommerfugl) Worsings ásamt
Börnin sváfu sætt og rótt og Oft ég
undrast úr jólakantötu eftir M.L.
Takle.
Þrjár söngkonur kirkjukórsins,
Ingibjörg Ólafsdóttir, Hellen S.
Helgadóttir og Matthildur Matthías-
dóttir, sungu þar áður vel hljómandi
þrísöng við orgelleik Árna í Sjá, him-
ins opnast hlið (radds. Róberts A.
Ottóssonar) og Ó Jesúbarn blítt eftir
J.S. Bach. Næst á eftir söng Kirkju-
kórinn Vögguljóð á jólum eftir Ber-
lioz og kórfúgu Bachs úr Magnificat,
fimm stjörnu meistaraverki hans um
boðun Maríu, Sicut locutus est, er
með raddskipan sinni (SSATB) hent-
aði vel kvennayfirvikt kórsins. Að
loknu fyrrgetnu seinna innslagi
Stúlknakórsins sungu kórarnir sam-
an við orgelundirleik Frá ljósanna
hásal (Wade), Nú ljóma aftur ljósin
skær (Köhler/Öhrwall) og Gloria in
excelsis Deo, hinn seiðandi 1. þátt úr
Gloria Vivaldis. Þá fór sr. Ólafur Jó-
hannsson með lokaorð og bæn, og
lauk síðan aðventutónleikunum með
almennum söng í Fögur er foldin.
Jólin, jólin alls staðar
Morgunblaðið/Jim Smart
Kvennakór Reykjavíkur hélt tónleika ásamt gestum í Langholtskirkju undir stjórn Sigrúnar Þorgeirsdóttur síðastliðinn sunnudag.
Árni Arinbjarnarson
TÓNLIST
Hjallakirkja
KÓRTÓNLEIKAR
Ýmis jólalög; Sjá himins opnast hlið eftir
Julian Michael Hewlett. Samkór Kópa-
vogs u. stj. Julians M. Hewlett. Unglinga-
kór Digraneskirkju u. stj. Heiðrúnar Há-
konardóttur. Guðrún Birgisdóttir flauta,
Eydís Franzdóttir óbó, Ásdís Runólfs-
dóttir víóla, Arnþór Jónsson selló. Píanó-
leikur: Julian M. Hewlett, Jónas Sen.
Laugardaginn 6. desember kl. 16.
Langholtskirkja
KÓRTÓNLEIKAR
Ýmis jólalög. Sigrún Hjálmtýsdóttir sópr-
an, Kolbeinn Bjarnason flauta og Þóra
Fríða Sæmundsdóttir píanó. Kvennakór
Reykjavíkur u. stj. Sigrúnar Þorgeirs-
dóttur. Sunnudaginn 7. desember kl. 17.
Grensáskirkja
KÓRTÓNLEIKAR
Ýmis jólalög o.fl. Aðventutónleikar
Kirkjukórs Grensáskirkju og Stúlknakórs
Grensáskirkju. Stjórnendur: Árni Arin-
bjarnarson og Ástríður Haraldsdóttir.
Orgel/píanó: Árni Arinbjarnarson. Sunnu-
daginn 7. desember kl. 20.
Ríkarður Ö. Pálsson
ELÍSABET Jökulsdóttir rit-
höfundur og kaupmennirnir í
Melabúðinni taka höndum sam-
an um helgina frá föstudegi til
sunnudags og verða með uppá-
komu sem
heitir Ást í
Melabúðinni.
Elísabet, sem
nýverið gaf
út ljóðabók-
ina Vængja-
hurðin – ást-
arljóð, mun
lesa upp í
búðinni og
ljóðin prýða
kjötborðið.
Ástarréttirnir „Kryddlegin
hjörtu“ og „Unaðs Baccalao“
verða fáanlegir úr kjöt- og fisk-
borðinu og hver veit nema
hægt verði að kaupa ljóð eftir
vigt eða ljóð fyrir afganginn.
„Það er alltaf stemning í
Melabúðinni sem helgast af við-
móti afgreiðslufólksins og
þessu dularfulla plássi sem er
töfrum líkast að því leyti að þar
komast vörurnar endalaust fyr-
ir. Og í þessu litla plássi gefur
þú þér nægan tíma. Að tala við
kunningjana eða starfsfólkið,
þú hittir alltaf einhvern sem þú
þekkir,“ segir Elísabet.
Ætla má að þetta sé í fyrsta
skipti sem ástarréttir eru í boði
í íslenskri matvöruverslun.
Elísabet áritar og selur bók
sína í Melabúðinni föstudag,
laugardag og sunnudag milli kl.
16 og 19. Hún hvetur Vest-
urbæinga nær og fjær til að
láta sjá sig.
Ást í
Mela-
búðinni
Elísabet
Jökulsdóttir
HERMANN Karlsson opnar í kvöld
kl. 20 sýninguna „Þú ert’ann“ í
Deiglunni á Akureyri. Á sýningunni
má sjá málverk sem öll eru unnin á
þessu ári. Hermann útskrifaðist frá
LHÍ í fyrravor og er þetta fyrsta
einkasýning hans.
Sýningin stendur til 23. desem-
ber og er opin alla daga kl. 13–17.
Verk eftir Hermann Karlsson.
„Þú ert-
’ann“ í
Deiglunni
Listasafn ASÍ
Ljósmyndasýningu Þórarins Ósk-
ars Þórarinssonar lýkur sunnudag-
inn 14. desember. Heiti sýningarinn-
ar er Þórarinn Óskar og hyski hans.
Sýndar eru svart-hvítar ljósmyndir
sem hann hefur tekið af því nánasta í
kringum um sig, eins konar fjöl-
skyldualbúm sem spannar tímabilið
frá 1976 og til dagsins í dag.
Listasafn ASÍ er opið alla daga
nema mánudaga frá klukkan 13.00–
17.00 og aðgangur er ókeypis.
Sýningu lýkur
♦ ♦ ♦