Morgunblaðið - 25.03.2004, Qupperneq 34

34 FIMMTUDAGUR 25. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
UM 1500 manns voru viðstaddir
minningarathöfn í dómkirkju
Madríd-borgar í gær um fólkið
sem lét lífið í hryðjuverki í þrem
járnbrautarlestum 11. mars. Um
500 aðstandendur fórnarlambanna,
sem nú er talið að hafi verið 190,
voru meðal kirkjugesta en þar
voru einnig konungsfjölskyldan,
helstu stjórnmálaleiðtogar landsins
og fjöldi erlendra gesta. Framan
við kirkjuna hafði verið komið upp
800 sætum fyrir gesti sem ekki var
rúm fyrir í sjálfri kirkjunni og gátu
þeir fylgst með athöfninni á tveim
geysistórum skjám.
Miklar öryggisráðstafanir voru
við kirkjuna og var engum hleypt
inn á svæðið án skilríkja. Jóhann
Karl konungur, Soffía drottning og
Filippus ríkisarfi voru svartklædd
og komu á staðinn um hádegisbilið.
Bæði José María Aznar, starfandi
forsætisráðherra, og José Luis
Rodríguez Zapatero, væntanlegur
forsætisráðherra, voru meðal gest-
anna og áttu síðar viðræður við
nokkra af fulltrúum öflugustu að-
ildarríkja Evrópusambandsins og
Colin Powell, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, sem var fulltrúi
þjóðar sinnar. Fulltrúar Breta
voru Karl ríkisarfi og Tony Blair
forsætisráðherra.
Fulltrúi stjórnvalda í Marokkó
var krónprins landsins en flestir
sem handteknir hafa verið, grun-
aðir um tilræðið, eru frá Marokkó.
Eru þeir einnig taldir tengjast
mannskæðu tilræði í Casablanca
fyrir skömmu.
Sorg og blýgrár himinn
Margir gestanna virtust komast
við er konungur heilsaði þeim en
fátt var sagt, skuggi sorgarinnar
hvíldi yfir öllum. Rignt hafði um
nóttina og skýjaður himinninn yfir
borginni var blýgrár. Athöfninni
stýrðu Antonio Maria Rouco Var-
ela, kardínáli og erkibiskup í
Madríd, og starfsbræður hans frá
Barcelona og Sevilla, þeir Carles
Gordo og Carlos Amigo Vallejo.
Um fjórðungur fórnarlamba
árásanna í Madríd var erlendur,
meðal annars voru nokkrir músl-
ímar. Gagnrýndu leiðtogar músl-
íma og gyðinga á Spáni að efnt
væri til kaþólskrar athafnar til að
minnast fólksins og sögðu að rétt-
ara hefði verið að velja hlutlausari
stað. Undir þá gagnrýni tóku
fulltrúar mótmælendasafnaða og
aðventista. Sumir aðstandenda
sögðu einnig að þeir hefðu kosið
látlausari athöfn með færri gest-
um.
Móðir eins fórnarlambsins, tví-
tugs karlmanns, andmælti því í
gær í útvarpsviðtali að þurfa að
syrgja við athöfn þar sem Aznar,
Blair og Powell væru ei
staddir. Konan, sem hei
Paz Manjon, segir að ste
ara manna í Íraksmálunum
sök á dauða sonarins, Dan
„Sonur minn varð fyrstu
til að setja mótmælaspja
stríðinu í gluggann hjá sé
minn var jafn saklaus og
sprengjurnar bönuðu í Íra
Paz Manjon.
Nokkrir af erlendu gestunum við athöfnina í Almudena-dómkirk
Madríd. Meðal þeirra eru Tony Blair, forsætisráðherra Bretland
Powell, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, og ofarlega til hægri
ofan Tony Blair) er Geir H. Haarde fjármálaráðherra, fulltrúi Ísl
Fórnarlamb
minnst í Ma
Filippus, krónprins Spánar, heilsar ættingja eins af þeim sem dó
tilræðunum í lestunum þrem. Áður var talið að fórnarlömbin hef
201 en rannsókn á líkamsleifum hefur sýnt að þau voru 190.
Einn aðstand-
enda sagðist ekki
vilja að Aznar,
Blair og Powell
væru viðstaddir
Madríd. AFP, AP.
Soffía drottning og Jóhann Karl Spánarkonungur við minningarathöfnina í Almudena-dómkirkjunni í Ma
ríkisarfi og heitmey hans, Leticia Ortiz, þá nokkrir spænskir aðalsmenn. Talið er að 190 manns hafi látið
STYRKUR FJÖLMENNINGAR
Á málstofu Alþjóðahúss ogprests innflytjenda ummenntun barna og fjöl-
menningarlíf innflytjenda kom
þarft innlegg í umræðuna um mik-
ilvægt málefni. Aðlögun innflytj-
enda að nýja samfélaginu er mörg-
um og flóknum þáttum háð og þar
skiptir máli bæði afstaða innflytj-
andans og þjóðfélagsins, sem á
móti honum tekur.
Amal Tamimi, stjórnarkona í
samtökum kvenna af erlendum
uppruna, sagði frá því hvernig hún
hefði tekist á við uppeldi barna
sinna hér á landi. Hún fluttist hing-
að 1995 með fimm börn á aldrinum
14 til 16 ára. Erfitt hefði reynst að
halda í hefðirnar frá Palestínu:
„Palestínska og íslenska samfélag-
ið eru svo ólík. Heima í Palestínu
drekka börn hvorki áfengi né fara
út á kvöldin. Nágrannar þekkjast
og eldra fólk skammar börn fyrir
að reykja eða gera eitthvað annað
af sér óháð því hvort viðkomandi
þekkir til barnanna eða ekki.“
Amal sagði að hún hefði áttað sig
á því að hún gæti ekki algjörlega
fylgt arabískum hefðum og hefði
byrjað á að finna leið til að halda í
það besta frá palestínsku og ís-
lensku samfélagi. Erlendir for-
eldrar yrðu að gera sér grein fyrir
því að þeir gætu ekki stuðst við
sömu reglurnar í uppeldi barna
sinna og foreldrar þeirra hefðu
stuðst við í þeirra eigin uppeldi í
öðru landi. Það væri ávísun á að
foreldrar misstu tengslin við börn
sín.
„Við megum ekki slíta okkur og
börnin okkar út úr samfélaginu,“
sagði Amal. „Þá verða þau eins og
oft kemur fram í mannfræðinni
„hvorki né“. Það er mjög erfitt fyr-
ir börn að finna að þau eru hvorki
Íslendingar né Arabar. Við verðum
að láta þau finna að þau séu bæði
Íslendingar og Arabar „bæði og“
ekki „hvorki né“. En þetta er ekki
bara verkefni erlendra foreldra.
Íslendingar eiga stóran þátt í að
hjálpa börnunum að ná þessu tak-
marki með því að bjóða þau vel-
komin í samfélagið. Aðlögun verð-
ur alltaf að vera á báða bóga. Ef
útlendingar leita eftir því að aðlag-
ast og Íslendingar að taka á móti
framlagi útlendinganna stuðlum
við að sterkara samfélagi.“
Þessi orð Amal Tamimi eru mælt
af mikilli skynsemi. Það er aldrei
auðvelt að fara milli ólíkra menn-
ingarheima og hægara sagt en gert
að aðlagast nýjum og framandi
heimkynnum án þess að komi til
árekstra, hvort sem það er innan
fjölskyldunnar eða við umhverfið.
Það er hins vegar engum blöðum
um það að fletta að mikill styrkur
býr í hinu fjölmenningarlega sam-
félagi og til þess að virkja hann
þurfa „útlendingar að leita eftir því
að aðlagast og Íslendingar að taka
á móti framlagi útlendinganna“.
EÐLILEG SKATTALAGABREYTING
Alþingi hefur samþykkt ný lögum almennan 5% erfðafjár-
skatt sem tekur gildi um næstu
mánaðamót. Samkvæmt lögunum
verður fyrsta milljónin í skattstofni
dánarbús skattfrjáls en að öðru
leyti greiðist 5% skattur af eignum
búsins. Hér er um að ræða umtals-
verða lækkun á erfðafjárskatti sem
verður að teljast réttlátt og sann-
gjarnt.
En jafnframt gerði þingið þá
breytingu á frumvarpi fjármálaráð-
herra að við útreikning erfðafjár-
skatts skuli hlutabréf reiknuð á
markaðsvirði en ekki nafnverði.
Pétur Blöndal, formaður efnahags-
og viðskiptanefndar, segir að það sé
mikið réttlætismál, að erfingjar
greiði sama hlutfall af þeim eignum,
sem þeir erfa hvort sem um er að
ræða fasteignir eða hlutabréf.
Þetta er auðvitað alveg rétt hjá
þingmanninum. Það eru engin rök
fyrir því að skattleggja hlutabréf í
þessu sambandi miðað við nafn-
verð.
Hitt er svo annað mál að röksemd
Péturs Blöndals varðandi álagn-
ingu erfðafjárskatts vekur upp aðr-
ar spurningar. Með sama hætti og
eðlilegt er að erfingjar greiði sama
skatthlutfall af þeim eignum sem
þeir erfa, hvort sem um er að ræða
fasteignir eða hlutabréf, má spyrja
hvort einhver rök séu fyrir því að
tekjuskattsprósenta sé mismun-
andi eftir því hvort fólk hefur
tekjur af vinnu sinni eða fjármagns-
eign. Það er mun meira um það en
áður að fólk lifi af fjármagns-
tekjum. Eru einhver sérstök rök
fyrir því að þeir sem það gera borgi
margfalt lægri skatt af tekjum sín-
um en þeir sem afla tekna með
vinnu sinni?
Nú er fyrirsjáanlegt að þessi
munur mun minnka mikið á næstu
árum vegna áforma ríkisstjórnar-
innar um verulega lækkun tekju-
skatts. En spyrja má hvort það sé
yfirleitt hægt að færa rök fyrir því
að þarna eigi að vera nokkur munur
á.
Það er mikilvægt að almenningur
upplifi skattakerfið á þann hátt að
það sé réttlátt og sanngjarnt. Þá
munu skattar skila sér í ríkara mæli
og þá verður líka meiri innbyrðis
sátt í samfélaginu. Hvert skref sem
stigið er í skattamálum í þá átt að
draga úr misræmi eins og því sem
tíðkazt hefur varðandi skattlagn-
ingu hlutabréfa í dánarbúum eða
mismuni á skattaprósentu eftir því
hvort fólk hefur tekjur af vinnu
sinni eða fjármagnseign er skref
stigið í rétta átt.