Morgunblaðið - 25.03.2004, Blaðsíða 42

MINNINGAR
42 FIMMTUDAGUR 25. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Guðbjörg Mar-grét Friðriks-
dóttir bankaritari
fæddist í Sólgötu 8 á
Ísafirði 18. desember
1945. Hún lést á
Landspítalanum við
Hringbraut fimmtu-
daginn 18. mars síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru Friðrik
Lúðvík Guðmunds-
son, f. 26.7. 1917, d.
24.11. 1998 og Ólöf
Júlíana Guðbjörg
Ólafsdóttir, f. 20. 11.
1920, d. 3.10. 1956.
Vegna veikinda móður sinnar ólst
hún upp hjá ömmusystur sinni
Friðgerði Friðriksdóttur, f. 29.4.
1893, d. 16.11. 1966 og eiginmanni
hennar, Sigurði Kristóbert Sig-
urðssyni, f. 5.4. 1888, d. 18.4. 1970.
Föðuramma Guðbjargar og nafna,
27.3. 1992. Börn Guðbjargar og Ei-
ríks eru Ólöf, ritari hjá aðalræð-
isskrifstofu Íslands í New York, f.
30.5. 1975, gift Atla Helgasyni vél-
smið, f. 3.4. 1975, sonur þeirra er
Arnþór, f. 24.3. 2003, og Þóroddur
matreiðslunemi, f. 30.6. 1978, sam-
býliskona hans er Linda Björk Jó-
hannsdóttir, nemi í snyrtifræði, f.
8.5. 1980, sonur þeirra er Erik
Maron, f. 27.9. 2003.
Guðbjörg lauk gagnfræðaprófi
frá Gagnfræðaskóla Austurbæjar
1962, fékk þá vinnu í Fálkanum og
fór svo til Bretlands að læra ensku
og í ritaraskóla. Í Bandaríkjunum
dvaldi Guðbjörg árin 1965–1967
sem aupair og síðan á skrifstofu
Loftleiða en árið 1970 hóf hún
flugfreyjustörf hjá félaginu.
Vegna starfa Eiríks eiginmanns
hennar hjá FAO, matvæla- og
landbúnaðarstofnun Sameinuðu
þjóðanna, bjuggu þau hjónin
ásamt börnum sínum um árabil er-
lendis, m.a. á Bahrain, í Kenýa og í
Bangladesh. Hinn 1. mars 1990 hóf
Guðbjörg störf hjá VÍB sem síðar
sameinaðist Íslandsbanka og starf-
aði hún þar til dauðadags.
Útför Guðbjargar fer fram frá
Neskirkju við Hagatorg í dag og
hefst athöfnin klukkan 15.
Guðbjörg Margrét
Friðriksdóttir, og
Friðgerður voru frá
Dvergasteini í Álfta-
firði við Ísafjarðar-
djúp. Á þrettánda ári
flutti Guðbjörg suður
til Reykjavíkur til föð-
ur síns og seinni konu
hans, Sigríðar Sigurð-
ardóttur, f. 15.2. 1923,
d. 17.6. 1995, og ólst
upp hjá þeim ásamt
Gylfa Þresti, f. 10.11.
1944, bróður sínum og
uppeldisbróður, Þór-
arni Baldvinssyni, f.
15.9. 1944, syni Sigríðar.
Guðbjörg giftist 21.4. 1972 Ei-
ríki Þóroddssyni vélfræðingi, f.
11.9. 1941. Foreldrar hans voru
hjónin Þóroddur Guðmundsson, f.
21.7. 1903, d. 3.10. 1970 og Hall-
dóra Eiríksdóttir, f. 26.8. 1913, d.
Ástkær frænka mín Guðbjörg
Margrét Friðriksdóttir lést á Land-
spítalanum að kvöldi 18. mars eftir
erfiða sjúkdómslegu síðan í febrúar
sl. Krabbameinið hafði tekið nýja
stefnu og þurfti hún að gangast
undir geislameðferð. Hún fór ekki
heim af sjúkrahúsinu eftir það.
Hennar er nú sárt saknað af fjöl-
skyldu og vinum. Ættingjar nær og
fjær finna að nú er skarð fyrir
skildi og erfitt er að kveðja slíka
frænku. Vinátta hennar og artar-
semi gerðu hana að mikilvægum
hlekk í ættartengslum og samskipt-
um stórfjölskyldunnar.
Svo margoft hefur Gugga frænka
hringt til að kveðja því hún var svo
oft á faraldsfæti og mundi alltaf
eftir að kveðja áður en hún fór af
landi brott. Við kveðjum hana nú á
annan hátt í hinsta sinn. Oft
hringdi hún og sagði „ég er bara að
kveðja því við förum út á morgun“.
Segja má að tilvera hennar hafi
verið undarlegt ferðalag. Aðeins
þriggja vikna fór hún í fóstur til
Söllu frænku og svo til Fríðu
frænku. 12 ára flutti hún frá Ísa-
firði til pabba síns og Dollu í
Reykjavík. Ung fór hún í ensku- og
ritaraskóla í Bretlandi og eftir það
til Bandaríkjanna sem au-pair. Þar
var hún hjá Stefáni og Soffíu
Wathne. Dvöl hennar hjá þeim
hjónum sagði hún að hefði verið sér
mikill skóli og mat hún vináttu
þeirra mikils. Í veikindum Guggu
var elsta dóttir Wathne-hjónanna,
Þórunn, henni mikil stoð og stytta
og áttu þær margar bænastundir
saman. Í mörg ár starfaði Guðbjörg
sem flugfreyja og eftir að hún
stofnaði heimili með Eiríki bjuggu
þau langdvölum erlendis. Hún hef-
ur verið víðförul en þegar við
kveðjum hana nú finnst mér eins
og hún sé loksins komin heim.
Afmælisdagur og Gugga hringir.
Alltaf var hægt að treysta því að
Gugga frænka myndi eftir afmæl-
isdeginum og þannig sýndi hún
manni þessa einstöku umhyggju
sem einkennir þá sem láta sig ann-
að fólk varða. Af sjúkrahúsinu sár-
þjáð í erfiðri meðferð hringdi hún í
nöfnu sína í Keflavík til að óska
henni til hamingju með daginn 11.
febrúar sl. Hún fylgdist með okkur
frænkunum í Keflavík, gleði okkar
og sorgum og tók virkan þátt í
stórviðburðum í okkar lífi. Hún lét
sig ekki vanta í afmælið mitt í nóv-
ember sl. þó sárþjáð væri enda var
Gugga einstaklega ósérhlífin og
gekk til sinna verka meðan stætt
var. Hún beit á jaxlinn og sagði að
það þýddi ekkert annað en vera
sterk. Barlómur og volæði var ekki
til í hennar orðaforða enda komin
af verstfirskum kvenskörungum
langt aftur í ættir. Hún var ein-
staklega samviskusöm og stóð sína
pligt hvar sem var og skilaði sínu
verki vel. Hún var með sérlega gott
minni og alveg ómissandi að fá
hana til að lesa yfir ættartölur og
ýmsar tölulegar staðreyndir því
hún var svo töluglögg og minnug á
merkisdaga. Hún fylgdist vel með
skyldmennum og vakti athygli okk-
ar á bæði litlum og stórum sigrum
þeirra. Á frænkukvöldum var hún
miðdepillinn og tengdi okkur hinar
yngri við formæður okkar. Hún
sagði okkur frá verklagi og fasi
Fríðu ömmusystur okkar þar sem
við fundum strenginn sem gefur
okkur þann kvenlega samhljóm
sem við finnum innra með okkur.
Undirtóninn í lífi okkar sem erum
dætur, systur, eiginkonur, mæður
og ömmur af sama meiði. Þar höf-
um við arfleifð sem mótar líf okkar
og líðan í dag.
Minningar um elskulega frænku
koma í sífellu upp í huga minn. Mér
fannst ég ekki eiga neina aðra
frænku og það var nú ekki ónýtt
fyrir Verslóstúlku að eiga slíka
konu að. Ég man fína veskið og
rauðu stígvélin sem hún keypti fyr-
ir mig á Twiggý tímabilinu með
háum sóla og hæl, allt samkvæmt
nýjustu tísku. Alltaf var hún
reiðubúin að liðsinna og hjálpa á
allan hátt og gjafir hennar á merk-
um tímamótum í lífinu eru hrein-
ustu gersemar sem valdar höfðu
verið af mikilli aðlúð enda verða
þær vandlega geymdar um aldur og
ævi. Á það jafnt við um gjafir til
hvítvoðunga eða aldursforsetanna í
ættinni.
Gugga var mikil smekkmann-
eskja og fagurkeri. Heimilið hennar
í Efstahjallanum bar því vitni þar
sem snyrtimennskan var í fyrir-
rúmi, hver hlutur á sínum stað og
margir fallegir munir frá fjarlæg-
um löndum sem höfðu sína sögu.
Oft voru rósir í vasa og samband
þeirra Eiríks einkenndist af ástúð,
samheldni og einlægum vinskap.
Gugga var afar stolt af börnum sín-
um Ólöfu og Þóroddi og ömmu-
drengirnir tveir, Arnþór og Erik
Maron, voru augasteinar ömmu
sinnar. Með glampa í augum leit
hún á mynd af þeim á náttborðinu
á sjúkrahúsinu og bað þeim Guðs
blessunar. Missir þeirra er mikill
og erfitt að sætta sig við að þeir
skuli ekki fá notið ömmu sinnar
lengur því hún var einstaklega
barngóð og hafði næmt auga fyrir
persónuleika barna jafnt sem full-
orðinna.
Alveg fram á það síðasta, fárveik
á sjúkrahúsinu, kom hún með at-
hugasemdir um það sem henni
þótti fallegt. „Mikið er þetta lek-
kert“ eða „en hvað þú ert í fallegri
peysu“ og stundum rauk hún upp
og hélt að hún væri kannski að
gleyma afmælisdegi einhvers. Hug-
ulsemi hennar og umhyggja fyrir
öðrum voru áberandi í öllum henn-
ar samskiptum. Hún vissi t.d. að
Alla Stefáns, vinkona hennar á
Siglufirði, var að safna pennum og
þá mátti Gugga til með að taka þátt
í því. Alla var góð vinkona hennar
og ræddu þær stöllur oft ýmsar
lækningar bæði hefðbundnar og
óhefðbundnar og sameiginlega
reynslu sína. Ómetanlegt var fyrir
Guggu að hafa Öllu með sér í sinni
síðustu ferð til Kanaríeyja í janúar
sl. Trú og andleg málefni urðu
áberandi hjá frænku minni eftir að
hún veiktist og hún lærði að treysta
Guði. Aftur og aftur fórum við sam-
an með 23. Davíðssálm og hún vildi
hafa hann alveg rétt eftir.
Stórt skarð hefur verið höggvið í
Sólgötufjölskylduna eða Hallesen-
ættina eins og við kölluðum sameig-
inlegan ættlegg okkar frá Ísafirði.
Falleg rós drúpir höfði en minn-
ingar um yndislega manneskju lifa í
hjörtum okkar sem þekktum hana.
Hafi hún þökk fyrir allt og allt.
Helga Margrét Guðmundsdóttir.
Þegar ég frétti af láti bróðurdótt-
ur minnar var mér hugsað vestur á
Ísafjörð, þar sem árið 1945 fæddist
lítil, falleg stúlka, sem hlaut nafnið
Guðbjörg Margrét. Hún var þriðja
barn foreldra sinna, en fyrir var
Gylfi Þröstur, en elsta systkinið
lést skömmu eftir fæðingu. Um
svipað leyti og Guðbjörg fæddist
höfðum við systkinin ásamt foreldr-
um okkar byggt húsið að Sólgötu 8,
Ísafirði. Foreldrar Guðbjargar, þau
Friðrik bróðir minn og Lóa eig-
inkona hans, voru þau fyrstu sem
fluttu í húsið. Það var því mikil
gleði í fjölskyldunni. Friðrik bróðir
hafði um þetta leyti keypt sér vöru-
bifreið til að skapa sér atvinnu og
allt virtist leika í lyndi hjá fjöl-
skyldunni. En þá dró skyndilega
ský fyrir sólu því Lóa greindist
með berkla og þurfti skömmu eftir
fæðingu Guðbjargar að fara á Víf-
ilsstaði. Nú fóru erfðir tímar í hönd
hjá fjölskyldunni. Friðrik bróðir fór
með Lóu suður og þurfti að koma
börnum þeirra fyrir á Ísafirði til
þess að hann gæti verið nær konu
sinni í veikindum hennar og þurfti
síðan að leita sér að atvinnu í
Reykjavík, þar sem hann vann sem
leigubílstjóri um áratugaskeið.
Guðbjörg var í fyrstu hjá Salóme
föðursystur sinni og síðar í fóstri
hjá móðursystur minni Friðgerði
og Sigurði manni hennar. Hún var
þar umvafin ástúð þeirra hjóna alla
tíð og minntist þeirra ávallt með
hlýhug og virðingu. Gylfi fór til
móðurömmu sinnar Sigríðar og
Ólafs manns hennar. Lóa móðir
Guðbjargar lést af berklum á
berklahæli í Danmörku þegar Guð-
björg var tæplega 11 ára gömul.
Þegar Guðbjörg var 12 ára gömul
flutti hún suður til pabba síns, en
þá hafði Friðrik kvænst Sigríði Sig-
urðardóttur (Dollu), en þau létust
bæði fyrir nokkrum árum.
Meðan Guðbjörg var á Ísafirði
hjá Friðgerði og Sigurði var ætíð
mikill samgangur milli minnar fjöl-
skyldu og þeirra. Guðbjörg var táp-
mikil og dugleg stúlka, en hún var
tveimur árum eldri en Gunnar
Helgi, elsti sonur okkar Dúddu, en
þau Guðbjörg léku sér mikið saman
á þessum árum. Sérstaklega var
gaman að heyra þau syngja saman
upp úr Vísnabókinni með Dúddu og
afa sínum, Guðmundi Halldórssyni.
Guðbjörg minntist oft á þetta við
okkur og fyrir stuttu sagði hún mér
að hún hefði keypt nýja Vísnabók
að gjöf handa dóttursyni sínum og
sagðist hafa haft það aá orði við
dóttur sína að hún ætti að syngja
og lesa mikið fyrir son sinn.
Eftir að Guðbjörg flutti suður til
pabba síns fór hún í gagnfræða-
skóla, en eftir gagnfræðapróf hóf
hún vinnu í Fálkanum og vann síð-
ar sem flugfreyja um tíma. Síðast
vann hún í verðbréfadeild Íslands-
banka, þar sem hún var í starfi til
dauðadags.
Fyrir um fjórum árum greindist
Guðbjörg með krabbamein sem síð-
an leiddi hana til dauða. Hún barð-
ist hetjulegri baráttu við sjúkdóm-
inn og stundaði sína vinnu af
miklum dugnaði meðan stætt var.
Eiríkur eiginmaður hennar stóð all-
an tímann sem klettur við hlið
hennar sem og fjölskyldan öll.
Ég og fjölskylda mín viljum nota
tækifærið til að senda Eiríki og
fjölskyldunni okkar dýpstu samúð-
arkveðjur. Guð blessi minningu
Guðbjargar frænku minnar.
Guðmundur L. Þ. Guðmundsson.
Hún Gugga mágkona er látin. Ég
var búsett erlendis þegar þau Ei-
ríkur bróðir minn gengu í það heil-
aga en ár leið áður en ég hitti mág-
konu mína í fyrsta skipti. Þau
kynni voru mjög ánægjuleg og með
okkur tókst innileg vinátta, sem
varað hefur æ síðan. Það þurfti
ekki löng kynni til að skynja þann
ofurkraft og dugnað, sem einkenndi
framgöngu hennar í flestu sem hún
tók sér fyrir hendur. Hún var
ákveðin og fylgin sér og hugrökk,
sem berlega kom í ljós í þeim erf-
iðu veikindum, sem hún þurfti að
ganga í gegnum. Með þeirri fram-
komu sinni var hún svo sannarlega
fyrirmynd þeim, sem heyja þurfa
slíka þrautargöngu. En þrátt fyrir
allt lifði Gugga mjög litríku og
skemmtilegu lífi, enda kunni hún að
njóta lífsins þegar svo bar undir. Í
síldarklúbbnum okkar þar sem
saman var komið til að borða síld
og ráða fram úr lífsins vandamálum
naut Gugga sín til fulls enda lífs-
reyndur ferðalangur, sem víða hafði
komið og orðið að bregðast við
ýmsum uppákomum við framandi
aðstæður.
En nú er löngu og erfiðu stríði
lokið, stríði, sem staðið hefir á
fjórða ár. Við, sem næst henni stóð-
um höfum fylgst með baráttu henn-
ar við þann sjúkdóm, sem engu eir-
ir. Í þessari erfiðu baráttu vöknuðu
öðru hvoru upp vonir um að hún
kæmist til heilsu á ný og mundi
auðnast að fylgjast með uppvexti
langþráðra barnabarna, sem fædd-
ust á síðasta ári. Því er ekki að
heilsa, en ljúft er að minnast
hversu vel hún naut sín um síðustu
jól með börnin sér við hlið og
ánægðari ömmu hef ég ekki séð.
Nú er þungur harmur kveðinn að
Eiríki bróður mínum og fjölskyldu.
Elsku Eiríkur minn, Ólöf, Doddi,
Atli og Linda, ég kann engin hugg-
unarorð, sem geta gert ykkur sorg-
ina bærilegri en styrkur er í minn-
ingunni um hugrekki Guggu.
Við Sverrir sendum okkar inni-
legustu samúðarkveðjur.
Margrét Þóroddsdóttir.
Kæra Gugga.
Mig langar að senda þér nokkrar
línur sem, eðli málsins samkvæmt,
koma of seint.
Þannig er að þrátt fyrir góðan
kunningskap, vináttu, og ekki síst
skemmtileg skoðanaskipti í gegnum
tíðina, þá er nú eitt og annað sem
við komum ekki inn á eða ég aldrei
fékk sagt en hef löngun til að gera
nú.
Þú komstu inn í líf mitt með eft-
irtektarverðum hætti, þegar þú
komst norður á Siglufjörð í fyrsta
skipti, sem kærasta Gauka bróður.
Og enginn hafði séð eða heyrt um
þig þar fyrir norðan. Margir biðu
spenntir, og svo komstu, há og
grönn, með stuttklippt hár, ljósar
strípur og ofan í kaupið flugfreyja.
Ég skoraði mörg stig hjá félögun-
um, enda var þetta – flott innkoma
– eins og Magga Áka myndi segja.
En mér þótti ekki minna um vert
að þér þætti meira en sjálfsagt að
taka litla bróðurinn með í Húsafell
þessa verslunarmannahelgi.
Nú, síðan skildi leiðir og við höfð-
um svo sem ekki mikið samband
næstu árin, enda nokkur aldurs-
munur og þjóðfélagslegur skoðana-
munur hjá okkur. Það sem ég man
helst frá þessu tímabili var að mér
fannst þú vera frekar striks í pen-
ingamálum og sagði við Boggu, hún
er tæplega í lagi hún Gugga, hún
hugsar varla um annað en peninga!
En vegna andlegrar fátæktar sá ég
ekki hvað að baki lá. Ég fékk það
svo mörgum sinnum staðfest síðar,
að þetta hafði ekkert með peninga
að gera, heldur bara þá einföldu
staðreynd að í þínum huga skal rétt
vera rétt – og best að allir hlutir
séu á hreinu. Og væri betur ef fleiri
hefðu sama grunn að byggja líf sitt
á. En skrifandi um – að vera ekki í
lagi, þá notaðir þú þessa setningu
oftar en einu sinni um mig, eftir að
okkar kynni urðu nánari. Að vísu
með svo yndislegum raddblæ að ég
hafði alltaf gaman af að heyra þig
segja – þú ert ekki í lagi, drengur!
Eftir að ég og fjölskyldan flutt-
um til Danmerkur varð samband
okkar nánara, með heimsóknum,
sameiginlegum ferðalögum og þar
af leiðandi mörgum samverustund-
um. Þessi tími er mér minnisstæð-
astur – þetta var okkar tími – ekki
síst vegna þess, hvað þú lagðir af
mörkum til að gera hann ánægju-
legan og vandamálalausan, og eins
við Bogga höfum svo oft sagt hvort
við annað, einsog Guggu einni er
lagið.
En svo kom að hinu óumflýj-
anlega.
Ég hringdi í dætur mínar
(sveppasystur, sem þú fannst upp á
að kalla þær) til að spyrja hvort
þær vildu segja nokkur orð við þig.
Og þær, sem aldrei eru sammála
um nokkurn skapaðan hlut sögðu
hvor í sínu lagi: Ég minnist Guggu
þannig að það var æðislegt að fá
þau í heimsókn og þau tóku ofsa-
lega vel á móti mér þegar ég kom í
heimsókn til þeirra á Íslandi – og
ég sakna hennar mikið. Svona var
svarið, næstum orðrétt frá báðum –
rétt notkun á lýsingarorðum – og
kom mér reyndar ekki á óvart.
Magga brast í grát í símanum frá
Chicago, en ég notaði þína sam-
skiptatækni og sagði sem svo að þú
gætir varla farið sáttari, með tvö
yndisleg börn og tvö barnabörn.
Og ég veit að það sem tekið hef-
ur hug þinn allan síðustu mánuði er
hvað verður nú um Gauka, Ólöfu og
Dodda. En innst inni vissir þú að
þau hafa allt til að bera til að kom-
ast heil yfir áfallið þó að stórt sé.
Síðast en ekki síst fylgir hér
kveðja frá Boggu, sem óneitanlega
saknar þín mest, ef hægt er að
setja söknuð í mælistokk, en ég veit
að þú veist hvað ég meina.
Elsku Gugga, ég sé nú að þessar
línur eru svo fátæklegar og segja
svo lítið að mér er skapi næst að
þurrka þær út – en ég geri það
ekki – ég lofa þér hins vegar, að ég
skal vera til staðar fyrir Gauka,
Ólöfu og Dodda, hvar sem er og
hvenær sem er.
Þér fylgi inn í eilífðina kveðja
þinna vina.
Steinþór Þóroddsson.
Við þessi sorglegu tímamót kem-
ur það skýrar í ljós að fjölskylda og
ætt eru ekki sjálfgefin hugtök.
Ættartréð lifir ekki sem skyldi ef
ekki koma til einstaklingar sem
rækta samskipti og tengsl á lifandi
og virkan hátt. Hún Gugga frænka,
eins og hún var alltaf kölluð á mínu
heimili, var einmitt slík manneskja
sem með óþrjótandi ræktarsemi
hélt við tengslum innan stórfjöl-
skyldunnar.
Hvað mig varðar var hún aldrei
langt undan. Minningabrotin eru
óteljandi. Mínar fyrstu minningar
eru frá ferð okkar til ljósmynd-
arans á Ísafirði þar sem hún reyndi
sitt besta til að sannfæra mig af öll-
um mætti um að sitja kyrr fyrir
framan myndavélina. Og reyndar
GUÐBJÖRG
MARGRÉT
FRIÐRIKSDÓTTIR