Vísir - 08.05.1981, Blaðsíða 8

Föstudagur 8. maí 1981
8
vísm
Fréttastjóri: Sæmundur Guðvinsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guð-
mundur Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Árni Sigfússon,
Frfða Astvaldsdóttir, Herbert Guðmundsson, Jóhanna Sigþórsdóttir,
KristTn Þorsteinsdóttir, Magdalena Schram, Páll Magnússon, Sigurjón
Valdimarsson, Sveinn Guðjónsson, Þórunn Gestsdóttir. Blaðamaður á
Akureyri- Gísli Sigurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L. Pálsson, Sigmundur
Ó. Steinarsson. Ljósmyndir: Emil Þór Sigurðsson, Gunnar V. Andrés-
útgefandi: Reykjaprent h.f. son. útlitsteiknun: Gylfi Kristjánsson, Magnús Olafsson. Safnvörður:
Ritstjóri: Ellert B. Schram. Eirikur Jónsson.
VlSIR
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjdrn: Síðumúla 14, simi 86611, 7 línur
Auglýsingarog skrifstofur: Síðumúla 8, símar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, sfmi 86611.
Áskriftargjald kr. 70 á mánuði innanlands og verð f lausasölu 4 krónur
eintakið.
Vísir er prentaður í Blaðaprenti, Sfðumúla 14.
Ráðherrann og álfélagið
Fyrr í vetur varpaði
iðnaðarráðherra mikilli sprengju.
þegar hann efndi til
blaðamannafundar og upplýsti
þjóðina um að svissneska ál-
félagið hefði hlunnfarið
Islendinga um milljarða króna.
Þetta voru engar smáyfirlýs-
ingar og margur furðaði sig á
því, hversu mjög ráðherranum lá
á að koma þessum fullyrðingum
á framfæri. Alþingi hafði ekki
verið gert aðvart og reyndar var
endanleg niðurstaða athugana
ráðuneytisins ekki fyrir hendi.
Þetta voru dylgjur um
ávirðingar, svo alvarlegar að
annað tveggja virtist blasa við:
annarsvegar að forstöðumenn
svissneska álfélagsins væru
ótíndir þjófar, sem hefðu með
svikum og prettum haft af
íslenska ríkinu hærri upphæðir en
áður hafði heyrst um, hinsvegar
að ráðherrann gerði sig sekan um
svohrikaleg ósannindi, að honum
væri nauðugur einn kostur að
segja af sér.
Ekki dró þó til annarra tíðinda
en að Alusuisse var gefið tæki-
færi til að koma sínum sjónar-
miðum á framfæri, og
ráðherrann gaf þá skýringu á
fréttum sínum, að íslenska
þjóðin gerði kröf u til þess, að mál
af þessu tagi væri rætt fyrir opn-
um tjöidum. Skipuð var nefnd og
umræða um meint svik hins
erlenda auðhrings f jaraði smám
saman út. Iðnaðarráðherra lét
eins og ekkert hefði í skorist og
islenskir fjölmiðlar létu sér það
vel IFka að sitja uppi með þá
óráðnu gátu, hvort fullyrðingar
ábyrgs ráðherra um þessi gífur-
legu fjársvik ættu við rök að
styðjast eða ekki.
Um miðjan febrúar bárust þær
fregnir að svissneska álfélagið
hefði sent iðnaðarráðuneytinu
greinargerð sína. Vísir hefur
gert margitrekaðar tilraunir til
að fá upplýst hvað í henni standi
og hvert sé álit ráðuneytisins á
svari Alusuisse.
Þeim fyrirspurnum hefur
jafnharðan verið vísað frá, á
þeirri forsendu, að hér sé um
trúnaðarmál að ræða. Gögnin séu
i athugun.
Nú, í byrjun maí, tveimur og
hálfum mánuði eft r að greinar-
gerð Alusuisse barst og nær hálfu
ári eftir að ráðherrann taldi að
þjóðin þyrfti að vita að
milljarðarnir hefðu ,,horfið í
haf i", hef ur ekkert heyrst frekar
frá íslenskum aðilum.
Hins vegar berast þær fréttir
frá aðalfundi svissneska
álfélagsins, að forstöðumenn
þess fólags hafi ekki aldeilis
gleymt þessu upphlaupi íslenska
iðnaðarráðherrans. Þar er full-
yrt að skýrslur sýni að ekkert
hafi verið athugavert við verð-
lagningu á súráli og í hvívetna
farið eftir gildandi reglum og
viðskiptavenjum. Fulltrúar
álfélagsins draga þá ályktun að
„árásir iðnaðarráðherra" sé
vonandi einangrað fyrirbrigði,
en velta því engu að síður fyrir
sér hvort rétt sé og skynsamlegt
að eiga viðskipti við stjórnvöld,
sem slikum vinnubrögðum beita.
Hér verður ekki lagður dómur
á sekt eða sakleysi málsaðila.
Hinsvegar má ekki á milli sjá,
hvor sökin er verri, fjársvik
álfélagsins, ef rétt reynast, eða
dylgjur ráðherrans, ef rangar
eru.
Það hlýtur að vera skýlaus
krafa, að ráðuneytið birti álit sitt
á gögnum, niðurstöðum og
réttmæti þeirra ásakana sem
fram hafa verið settar.
Þegar til lengri tíma er litið er
sömuleiðis I jóst, að erlendir
aðilar munu hugsa sigtvisvar um
áður en þeir ganga til samstarfs
við Islendinga um orkukaup og
uppbyggingu stóriðju hér á landi.
Það eru ekki margir, sem hafa
áhuga á að kalla yfir sig dylgjur
af þessu tagi. Ábyrg stjórnvöid
hafa engan siðferðislegan eða
lagalegan rétt til að varpa
sprengjum, eins og iðnaðar-
ráðherra gerði, nema vera viss í
sinni sök. Nema þá til þess að sá
frækornum rógs og tortryggni, til
þess að spilla fyrir. Þá hefur
tilganginum veriðnáð.
r
■
■
Undarlegar eru þær hvatir,
sem knýja suma menn til aö
hallmæla bæjarstjórn Seltjarn-
arness fyrir aö stilla í hóf skatt-
heimtu á ibúa bæjarins. Ef
grannt er skoöaB þá er þetta ef
til vill ekki svo undarlegt. Illt
þykir aö nágrannar geti boriö
sig saman og séö muninn ann-
arsvegar á stefnu vinstri flokk-
anna, sem er háskatta- og
eyöslustefna, og hinsvegar á
stefnu Sjálfstæðismanna, sem
er aöhaldsstefna og miöar aö
þvi aö auka ráöstöfunartekjur
ibúanna. Aö þeir sem afli tekn-
anna séu færastir um aö ráö-
stafa þeim á sem skynsamleg-
astan hátt. 1 kosningum eru þaö
Ibúarnir, kjósendur, sem
ákveöa hvaöa stefnur skulu
ráöa á alþingi og i sveitar-
stjórnum.
Kynlegur pistill birtist I VIsi
mánudaginn 4. mai s.l. eftir Al-
freð Þorsteinsson, fyrrum borg-
arfulltrúa Framsóknarflokksins
i Reykjavik. Þar var fullyrt, aö
Reykvikingar greiddu niöur út-
svörin fyrir Seltirninga. AlfreB
tiltekur nokkur dæmi um viö-
skipti Reykjavikurborgar og
Seltjarnarneskaupstaöar, sem
hann telur sanna þessa fullyrð-
ingu sina. Litum nú nánar á
málin.
Þjónusta S.V.R.
Alfreö bendir réttilega á, aö
Strætisvagnar Reykjavikur sjá
um almenningsvagnaþjónustu
fyrir Seltjarnarnes. Þetta dæmi
er gert þannig upp, aö S.V.R.
reiknar út hve mikiö hver ekinn
kilómetri allra vagnanna kostar
fyrirtækiö og eru þá afskriftir
(stofnkostnaöur) væntanlega
teknar meö inn i dæmiö. Slöan
er reiknaö út hversu langa leið
vagnarnir aka innan bæjar-
marka Seltjarnarness og reikn-
ingur geröur samkvæmt þvi.
Seltirningar greiöa þvl aö fullu
fyrir þann aukakrók, sem vagn-
arnir bæta viö sig tii aö fara um
Nesiö.
Reykvíkingar grelða ekkl
nlður útsvör Seltlrninga
Slökkviliðið.
A siöasta ári voru Seltirn-
ingar svo lánsamir, aö aöeins
var um eitt brunaútkall hingaö
aö ræöa, og sem betur fer smá-
vægilegt. Eftir þvi sem Alfreö
upplýsir greiddu Seltirningar 17
milljónir króna fyrir þetta eina
útkall. Kostnaöi vegna Slökkvi-
liös Reykjavikur er skipt eftir
Ibúafjölda á svæöinu, þ.e.
Reykjavikur, Kópavogs, Sel-
tjarnarness og Mosfellssveitar
og greiðir hver I samræmi viö
þaö.
Þetta eru hagkvæm viöskipti
fyrir ALLA. Aftur á móti bendir
Alfreö á leiö, sem er dæmigerö
sem óhagkvæm viöskipti þegar
hann hvetur meirihuta borgar-
stjórnar Reykjavikur til aö
segja þessum samningum upp.
Auövitaö gætu Seltirningar
sjálfir séö um sinar brunavarn-
ir, eins og ibúar kaupstaöa úti á
landi veröa aö gera, meö
slökkviliöi bæjarstarfsmanna
og sjálfboöaliða. Slikt fyrir-
komulag væri aö sjálfsögöu
mikil afturför og myndi skapa
mikiö óöryggi fyrir Ibúa bæjar-
ins. A hinn bóginn leyfi ég mér
aö spyrja Alfreö, hvort hann
telji aö rekstrarkostnaöur
Slökkviliös Reykjavlkur myndi
lækka, hvort liöið myndi fækka
viö sig starfsmönnum og
slökkvibllum? Ég held ekki.
Hvaö væri þá unnið? Ekkert, út-
gjöld allra, þar meö Reykvik-
inga, ykjust.
Sundstaðir.
Alfreö sér miklum ofsjónum
yfir þvl, aö Seltirningar sækja I
Sundlaug Vesturbæjar. Þeir
greiöa aö sjálfsögöu þann aö-
Guömar Magnússon, bæjar-
fulltrúi á Seltjarnarnesi, svarar
grein Alfreös Þorsteinssonar,
sem birtist hér f blaöinu s.l.
mánudag. Guömar vlsar á bug
öllum fuliyröingum Alfreös um,
aö Reykvikingar greiöi niöur út-
svör Seltirninga og rekur nokk-
ur dæmi þvi til sönnunar.
gangseyri, sem upp er settur
eins og aörir og lækka þar meö
rekstrarhalIann.Nú er bæöi rétt
og skylt aö geta þess aö bygg-
ingu sundlaugar á Seltjarnar-
nesi miöar vel og veröur von-
andi hægt aö taka laugina I
notkun á næsta ári. Mér er ljúft
aö bjóöa Alfreö og öörum
Reykvlkingum aö sækja sund-
laug Seltjarnarness, þegar þar
aö kemur. Þá veröur fróölegt
aö fá tölur hjá Alfreö um það,
hvort hagur Sundlaugar Vest-
urbæjar muni batna til muna,
þegar þessum ágangi Seltirn-
inga lýkur!
Slysavarðstofa.
Næst tekur Alfreö fyrir Slysa-
varöstofu Borgarspitala. Kostn-
aöi vegna slysavaröstofunar er
skipt milli bæjarfélaga eftir
ibúatölu og greiöir Seltjarnar-
nes sitt. Eftir því sem mér hefur
veriö sagt, hefur veriö gerö
úttekt á skiptingu slasaöra á
svæöinu. Viröist svo sem tlöni
slysatilfella sé I svo nánu
samræmi viö ibúaskiptinguna,
aö ekki veröi hægt aö segja
annað meö réttu en aö hver
greiöifyrir sin.a. 1 framhaldi af
þessu get ég ekki látið hjá liða
aö geta þess, aö nú er risin
heilsugæslustöö á
Seltjarnarnesi. Þess er vænst aö
útboö innréttinga fari fram ein-
hvern næstu daga og hluti
stöövarinnar taki til starfa
innan fárra mánaöa. Tekist
hefur góö samvinna milli
Borgarstjórnar Reykjavlkur og
bæjarstjórnar Seltjarnarness
um rekstur stöövarinnar,
þannig aö ráögert er, aö heilsu-
gæslustöö Seltjarnarness þjóni
stórum hluta af Vesturbæ
Reykjavlkur. Ég á ekki von á
þvl aö þykir raunar afar ólík-
legt, aö nokkurn tlma veröi
dylgjaö um aö i blöðum, aö Sel-
tirningar séu farnir aö greiöa
niöur útsvör Reykvikinga.
Lista- og leikhúslif.
Hér skil ég ekki Alfreö, hvað á
hann viö? Er Alfreö aö afþakka
aögang utanbæjarmanna aö
sýningum Leikfélags Reykja-
víkur? A hann við Þjóöleik-
húsiö? Þaö hefur hingaö til
veriö eign landsmanna allra.
Varöandi leikhúslif er rétt aö
framkomiaöFélagsheimiliSel- ■
tjarnarness hefur i samvinnu ■
viö Menntamálaráöuneytiö ■
tekið aö sér aö sjá um sýningar '
fyrir leikflokka utan af lands- II
byggðinni. Þetta hefur nánast ■
veriöþeirra eini möguleiki til aö I
setja upp sýningar hér á höfuö- J
borgarsvæöinu. Fjölmargir I
Reykvlkingar hafa sótt þessar ■
sýningar og er þaö vel.
Lokaorð.
Fyrir kosningar birta fram- I
bjóöendur gjarnan stefnumál ■
sin. I kosningabaráttunni 1978 I
lögöu Sjálfstæöismenn á Sel- ■
tjarnarnesi höfuöáherslu á aö •
þeir myndu stilla skatthemtu
svo I hóf sem mögulegt væri. Viö ■
þetta loforö telja bæjarfulltrúar I
Sjálfstæöisflokksins sér skylt aö *
standa. Til þess aö þaö mætti I
verða hefur oröiö aö gæta mikils 1
aöhalds I fjármálum bæjarins I
og jafnvel veriö nauösynlegt aö :
skera niöur fjárhags- og fram- |
kvæmdaáætlanir.
Bæjarstjórnin hefur ekki farið |
út i lántökur til aö brúa biliö, _
sem myndast hefur og þar meö g
skapa sér átundarvinsældir.
í skrifum sinum má Alfreö |
ekki gleyma þvi, aö erfiöleikar i
S.V.R. og sundstaöa borgarinn- |
ar, svo aö eitthvaö sé nefnt, ■
stafa fyrst og fremst af þvi, aö I
Borgarstjórn Reykiavikur ■
hefur ekki fengiö leyfi verö- ■
lagsyfirvalda til nauösynlegra ■
gjaldskrárhækkana. Þaö mál er I
ekki á valdi Seltirninga. Ég ■
bendi á, aö Kópavogur hefur I
samstarf viö Reykjavikurborg ■
um þjónustu á sama grundvelli '
og Seltjarnarnes. Engu aö slöur I
eru útsvör og aðrir skattar lagö- ■
ir á meö fullu álagi I Kópavogi. I
Seltirningar óska eftir góöum 1
samskiptum viö nágranna sina I
og hafa leitaö eftir viöskiptum,
sem væru hagkvæm báöum
aðilum. Alfreö Þorsteinsson .
hefur greinilega aldrei skilið, |
hvaö eru hagkvæm viöskipti. H