Pressan - 03.05.1990, Blaðsíða 6

Fimmtudagur 3. maí 1990
IIWM'----- or
ON TOXIC SUBSTANCES
eitureFn.WeFND-comm.™;;°'
121 reykjavík, iceland
ReykjaiýR, mars 1990.
. -t- ;,iT-a innlends efnis
TU dagskrarstjór
hr. Sveins Rxnui^
Sjónvarpinu
Reykjavik. . ^ kom tii
A 24 fundi aukefnanefndar^ sem^haldxn dagskrárgeróar^
„„„ai ,i “ SU i 5«s 55. .>«»"
óskar undxrrxtaóurlangQ reynsln
USSlS S'S- s ácsbyrJun «»;.
íáSTg*,!"sr^SbS,-i
aukefna, “ ^loka 1988
upphafx og .uxi
til ársloka 1988. eiturefnanefnd hef
2 n—i; T.r-i t.aóur getur ~ sef hér eru notuó og en/
xrlega um
aukefni
verkun, ef rétt eru
3. Undirritaói
fjölraióla, en ver
verió stxrðust_vxð .
áóur genfíió utn fiar
'ög~exns1^íengingSxeE
Kristínu Kvaran.
4 M.t.t. fra
dagskrárstjóra xnnJ
tíma til hlutlmgr
vcgurn aukefnanefnd
á móti hexm vxllan
ítrekaó x frammx ui
5. Ef dogskr
ritaðan eóa aðra í
þó að oidkomandi fulltrúum þyki
þœr„rangar"."
RÚV sett skilyrði
í kjölfar þessa bréfs var svo farið
að undirbúa umræðuþáttinn sem
fram átti að fara 27. mars og var
hollustuvernd skriflega boðið að
senda fulltrúa í þáttinn til að ræða
gervisætuefni og áhrif þeirra. Þann
2I. mars sendir Leifur Eysteinsson
aftur bréf til sjónvarpsins, stílað á
Þór Elís Pálsson upptökustjóra. þar
sem krafíst er upplýsinga um fyrir-
komulag þáttarins, staðsetningu í
dagskrá, hvaða inngang Kristín
Kvaran muni flytja og að spurningar
sem fram verði bornar verði afhent-
ar hollustuvernd fyrirfram. í bréfinu
segir Leifur svo:
„7(7 þessa umrœduþátlar er bod-
aö rneð stultum fyrirvara og þrátt
fyrir ítrekaöar beiönir um ad Kristín
Kvaran, stjórnandi þáttarins, komi
til viörœöna viö fulltrúa stofnunar-
innar og aukefnanefndar hefur hún
ekki séö sér fcert eöa viljaö rœöa
þessi mál viö þessa aöila. Þar sem
stofnunin viU aö neytendur fái aö
hlýöa á faglega umrœöu um þessi
efni leggur hún ríka áherslu á vand-
aöan undirbúning. Þvíer óskaö eftir
aö stofnunin fái strax sendar grein-
argóöar upplýsingar um fyrirkomu-
lag þáttarins. M.a. þyrfliaö tilgreina
hverjum öörum er boöiö aö taka
þátl, hvernig inngangur aö umrœö-
unum veröur og hvaöa spurningar
stjórnandi þáttarins hyggst bera
fram.
Stofnuninni er kunnugt um aö
sama kvöld er ráögert aö sýna neyt-
endaþátt þar sem m.a. veröur fjall-
aö um sœtuefni. Stofnunin leggur
ríka áherslu á aö umrœöuþáttur um
sœtuefni veröi í beinu framhaldi af
neytendaþœtti, þar sem Ijóst er aö
horfun á sjónvarp er önnur aö lokn-
um seinni fréttum en hún er fyrr um
kvöldiö. Þá er óskaö eftir útskrift af
umrœðu um scetuefni í þessum neyt-
endaþœtli...“
„Starfsmenn RÚV
stjórna dag-
skrónni"
Bréfi þessu svaraði Þór Elís Páls-
ORÐIÐ ER
FRJÁLST"
— segir Sveinn Einarsson dagskrárstjóri
„Það hefur orðið kyrrt
að kalla eftir að umræðu-
þátturinn fór fram 27.
mars,“ segir Sveinn Ein-
arsson, dagskrárstjóri
sjónvarpsins. „Þó hef ég
Sveinn Einarsson, dagskrár-
stjóri innlendrar dagskrár-
gerðar sjónvarpsins, vísar fyr-
irhugaðri stefnu NutraSweet
á bug sem fjarstæðu.
nýverið fengið í hendur
enn eitt bréfið frá holl-
ustuvernd þar sem hún
lýsir óánægju með sam-
skiptin við Kristínu Kvar-
an. Eg skil ekki þá afstöðu,
því bæði hollustuvernd og
heilbrigðisráðuneytið
sendu fulltrúa sína í þátt-
inn.“
Sveinn kvaðst ekki hafa heyrt
að NutraSweet hugleiddi að
stefna sjónvarpinu og taldi það
fullkomna fjarstæðu. Sífellt
væru að koma upp umræður um
áhrif allskonar efna og það væri
ekkert eðlilegra en að bjóða upp
á umræður um þau mál þar sem
skoðanir væru skiptar. „Orðið er
frjálst," segir hann og hafnar því
algerlega að á einhvern hátt hafi
verið staðið óeðlilega að þessum
þáttum af hálfu sjónvarpsins.
Kvaðst hann vera hissa á að op-
inberir aðilar á borð við eitur-
efnanefnd og hollustuvernd
reyndu að hafa afskipti af dag-
skrárgerð sjónvarpsins og
reyndu að kalla dagskrárgerðar-
menn þess inn á teppið til sín.
tali af Kristínu Kvaran og hafði síðan
samband við Svein Einarsson og
vildi koma sjónarmiðum Nutra-
Kristínu vegna undirbúnings þáttar-
ins. Hún neitaði að tala við þetta
fólk þegar það kom og þá var
NutraSweet sendi tvo fulltrúa til
iandsins til ad koma fyrirtækinu
ad í sjónvarpsþættinum. Ihugar
skaðabótamál gegn RÚV.
son um hæl og kvað það ekki venju
að aðrir en þeir, sem til þess eru
valdir innan sjónvarps að raða niður
dagskrá, íhlutuðust þar um.
....hvaö snertir hverjir taka þátt
í umrœöunum þar eö enn hefur ekki
veriö tilnefndur fulltrúi af hálfu eit-
urefnanefndar, þrátt fyrir bréf dag-
skrárstjóra þar sem þetta var til-
kynnthinn 8. þ.m. Fulltrúi heilbrigö-
isráöuneytis veröur dr. Laufey Stein-
grímsdóttir. Einnig hefur og Hall-
grími Magnússyni lœkni veriö boöiö
aö standa þar fyrir máli sínu og hef-
ur hann þekkst þaö,“ segir Þór Elís.
NutraSweet kemur
til skjalanna
Að sögn Bjarna Sigtryggssonar,
sem er upplýsingafulltrúi Nutra-
Sweet AG hér á landi, gerði fyrir-
tækið ítrekaðar tilraunir til að koma
fulltrúa sínum að í þessum þætti.
Sendi fyrirtækið tvo menn frá Sviss
til íslands til að þrýsta á i málinu.
Þann 15. mars sendi Guðjón Styrk-
ársson hæstaréttarlögmaður bréf til
Sveins Einarssonar dagskrárstjóra
fyrir hönd NutraSweet þar sem
hann varar sjónvarpið við ,pö taka
undir órökstuddar flökkusögur, sem
viröast ganga aftur í nokkrum fjöl-
miölum, einkum þeim sem ekki eru
vandir aö viröingu heimilda sinna",
eins og þar segir. Og á öðrum staö:
„Fyrirtœkiö NutraSweet, helsti
framleiöandi uspartam, hefur orö-
iö að verja til þess fé og fyrirhöfn aö
elta ólar viö rangar og villandi full-
yröingar afþessu tagi, sem beinlínis
eru skuðlegar neytendum."
í bréfinu vitnar Guðjón til rann-
sókna sem sýni að notkun aspart-
ams sem sætuefnis eigi ekki að vera
skaðleg heilsu manna. Og hann
heldur áfram:
„Fulltrúar NutraSweet AG i Sviss
reyndu aö hafa samband viö um-
sjónarmann neylendaþáttar ríkis-
sjónvarpsins eftir aö þeir fréttu at
viötalsþœtti viö Hallgrím Magnús-
son lœkni um ofangreint mál, þar
sem Ijóst mátti vera aö ranglega
heföi veriö fariö meö staöreyndir,
sem skipta almenning miklu máli.
Þeir reyndu án árangurs aö koma
leiðréttingum á framfœri viö um-
sjónarmann.
Fyrirtœkiö telur, aö ef umsjónar-
maöur kynnir sér þetta mál nánar
og leitar eftir hlutlausum upplýsing-
um frá sérfrœöingum islenskra heil-
brigöisyfirvalda muni ríkissjónvarp-
iö tryggja aö einungis veröi fluttur
ábyrgur fróöleikur sem neytendur
mega treystu, en ekki bornar fram
órökstuddar getsagnir."
NutraSweet sendir
menn til íslands
„Ég reyndi árangurslaust að ná
Hallgrímur Magnússon læknir
hefur varað við áhrifum sætu-
efna. Viðtöl sjónvarpsins við
Hallgrím hafa valdið miklum
skjálfta og gagnrýni.
Sweet á framfæri, sumsé þeim að
þetta er algerlega skaðlaust efni.
Ekkert annað hefur verið sannað,"
segir Bjarni Sigtryggsson í samtaii
við PRESSUNA. „Þegar við fréttum
að Haligrímur Magnússon ætti að
koma fram í þessum þætti töldum
við rétt að fá að koma fram ieiðrétt-
ingu á þeim sjónarmiðum sem hann
hefur haldið fram. Sveinn sagði það
sjálfsagt mál að öll sjónarmið fengju
að koma fram í þættinum og að full-
trúi NutraSweet fengi þar inni. En
hann sagði líka að fulltrúi heilbrigð-
isyfirvalda hefði tekið dræmt í aö
koma fram í þætti með Hallgrími.
Eg sagði Sveini að fyrirtækið myndi
senda fólk til íslands til að ræða við
ákveðið að senda bréf af hálfu lög-
fræðings fyrirtækisins hér á landi.
Afrit bréfsins var sent til Kristínar
og Markúsar Arnar útvarpsstjóra.
Ég náði að lokum símasambandi við
Kristínu og kvaðst hún þá hafa næg-
ar uppiýsingar og hefði ekki áhuga
á að fá þær frá fyrirtæki sem hefði
hagsmuna að gæta. Sveinn Einars-
son sagði mér að hann myndi ekki
grípa fram fyrir hendurnar á Krist-
ínu ef hún neitaði að fulltrúi Nutra-
Sweet kæmi fram í þættinum og það
yrði bara að treysta því að fulltrúi
heilbrigðisyfirvalda sæi til þess að
hlutlausar upplýsingar kæmu fram í
þættinum," segir Bjarni.
„Úr því að Nutrasweet fékk ekki
að senda eigin fulltrúa í þáttinn
bauð ég að fyrirtækið myndi kosta
hlutlausan bandarískan sérfræðing
sem fenginn yrði til að koma hing-
að. Þetta var afþakkað. Þessi vinnu-
brögð sjónvarpsins vöktu mikla at-
hygli erlendis, m.a. hjá alþjóðlegum
samtökum sætuefnaframieiðenda.
Hef ég verið beðinn að fara utan og
greina frá þessari atburðarás á fundi
með kynningar- og fjölmiðlafólki t
Sviss. Síðan má bæta því við að
ákveðið var að fá Gallup til að gera
skoðanakönnun í kjölfar þáttarins
til að meta hvort hann hefði valdið
tjóni fyrir NutraSweet. Könnun sem
hér var gerð fyrir tveimur árum
leiddi í ljós að þekking íslendinga á
NutraSweet er meiri en í nokkru
öðru landi. Ef kannanirnar í dag
leiða í ljós að orðspor vörumerkis-
ins hefur breyst vegna þessarar um-
fjöllunar í sjónvarpinu verður tekin
ákvörðun um hvort eigi að aðhafast
eitthvað, þ.e.a.s. höfða skaðabóta-
mál,“ segir Bjarni Sigtryggsson.