Pressan - 04.06.1992, Blaðsíða 4

4
FIMMTUDAGUR PRBSSAN 4. JÚNÍ 1992
Á L I T
JÓN KRISTJÁNSSON
Niðurstaða Þióðar-
atkvæðagreiðslunnar
í Danmörku
Danska þjóðin sýndi vilja sinn á þriðjudag þegar til-
laga um aukna Evrópusamvinnu sem felst í Maast-
richt-samkomulaginu var felld. Niðurstaðan var
mikið áfall fyrir dönsk stjórnvöld, því tillögurnar
höfðu farið í gegnum þingið með meirihlutasam-
þykki þingmanna.
SIGURÐUR PÉTURSSON,
formaður Sambands ungra
jafnaðarmanna:
„Þetta getur annars vegar þýtt að það verði auð-
veldara íyrir aðrar Norðurlandaþjóðir að ganga inn
í Evrópubandalagið og hins vegar sýnir þetta tor-
tryggni almennings gagnvart miðstýringunni í
bandalaginu. Eina leiðin út úr því er að gera bandalagið lýðræðis-
legra; dreifa valdi.“
BJARNI EINARSSON,
aðstoðarforstjóri Byggðastofn-
unar:
„Eg vil óska Dönum til hamingju með það að
þeir em ákveðnir í að vera Danir áfram en gerast
ekki Þjóðveijar. Þetta er gríðarlegt reiðarslag fyrir
stjómmálamenn — þeir hafa greinilega ekki haft
fólkið á bak við sig — og á eftir að hafa mikil álirif á öðmm Norður-
löndum. Ég er viss um að svipaðar aðstæður em til staðar hér á landi
og Islendingar kjósa áfram að vera Islendingar. Þetta er ágætis fyrir-
mynd og verður vonandi til jtess að hið yfirþjóðlega vald fái sinn rass-
skell Itka og Evrópa sjái það að Evrópa á að vera samband sjálfstæðra
ríkja en ekki eitt reglugerðarfyrirbæri."
PÁLL PÉTURSSON,
þingflokksformaður Framsókn-
arflokks:
„Þetta er mjög merkileg niðurstaða og á vafa-
laust eftir að hafa mjög víðtæk áhrif, bæði á Evr-
ópusamstarfið og samskipti EFTA-ríkjanna við
Evrópubandalagið. Þama sannast að EB er fyrst og
fremst bandalag fyrirtækja og ríkisstjóma en ekki bandalag þjóða.
Þetta em skýr skilaboð til stjómvalda um að þau verði að gá að því
hvar þau standa; þau geta ekki gengið að því sem gefnu að þjóðin
standi á bak við þá.“
ÞRÖSTUR ÓLAFSSON,
aðstoðarmaður utanríkisráð-
herra:
„Þetta er í fyrsta lagi áfall fyrir Evrópubandalag-
ið eins og það ætlaði sér að verða. Hins vegar er
þetta áfail fyrir Evrópu sem heild, vegna þess að
þetta mun þýða að Þjóðverjar verða ekki að sama skapi settir inn und-
ir valdsvið stofnana Evrópu. Tvíeykið Frakkland-Þýskaland fær
frjálsari hendur en það ella hefði fengið, vegna jtess að hinar þjóðimar
munu sitja hjá.“
VILHJÁLMUR EGILSSON,
framkvæmdastjóri Verslunar-
ráðs:
„Ég tel að þessi niðurstaða sé slys fyrir Dani og
þeir muni lenda í auknum erfíðleikum fyrir vikið.
Ég tel að Svíar og Finnar muni halda áfram að
reyna að fá aðild að bandalaginu og báðar þjóðimar verði tilbúnar að
samþykkja það sem Danir vom að hafha. Danir munu að öllum lík-
indum eiga erfiðara með það í framtíðinni að sinna forystuhlutverki
sínu í Evrópusamvinnunni fyrir hönd Norðurlandanna, og ég hygg að
fyrir árslok verði þeir búnir að efna til annarrar þjóðaratkvæða-
greiðslu og samþykkja þetta.“
fiskifræðingur
hefur löngum
gagnrýnt störf
Hafrannsókna-
stofnunar.
Hann telur að
veiða eigi allar
tegundir fisks
og allar stærð-
ir — alls stað-
ar. Hann vill sj;
endalok
friðunar-
maskínunnar.
Þú hefur gagnrýnt starfsað-
ferðir Hafrannsóknastofnun-
ar. I hverju felst þessi gagn-
rýni?
„Ég hef gagnrýnt fiskveiði-
stefhuna, eða hugmyndafræðina
á bak við hana. Hér áður fyrr
vom bæði íslendingar og útlend-
ingar að veiða innan fjögurra
mílna landhelgi með botnvörp-
um með mjög smáa möskva og
fleygðu óhemjumagni af smá-
fiski. Síðan var möskvastærð
aukin og Jregar við höfðum náð
yfirráðum yfir landhelginni var
öllum útlendum togurum hent út
og ákveðið að lofa fiskinum að
lifa aðeins lengur og verða
stærri. Sú röksemdafærsla hlaut
að byggjast á því að til væri mat-
ur fyrir stærri stofn, áður en við
fæmm að veiða hann.
Árið 1976 er möskvinn enn
stækkaður, lágmarksstærð fisks
sem má veiða aukin og það er
farið að loka ákveðnum svæðum
til að vemda smáfisk. Það kom
berlega í ljós, eftir þessar að-
gerðir, að afli þriggja ára fisks
stórminnkaði og heppnast hafði
mjög vel að friða smáfiskinn.
Það fór ekkert á milli mála —
þeir skrifuðu mikið um það og
hrósuðu sjálfum sér fyrir vel-
gengnina.
Upp úr þessu ráðleggur Haf-
rannsóknastofnun mun minni
veiðar en fór síðan að eltast við
aflann. Árið 1983 kemur skellur,
lítið veiðist og fiskurinn er hor-
aður. Athuganir sýna þá að dreg-
ið hafði mjög úr vexú þorsksins
árið á undan og við, sem deild-
um á þetta, túlkuðum það sem
svo að tilraunin til að friða smá-
fisk hefði leitt í ljós að það væri
ekki til matur fyrir hann.
Þá vom menn mjög svartir og
ráðlögðu ntinni veiði og kvóta-
kerfið var sett á í framhaldi af því
til að vemda fiskinn. Þá var allt
að fara til fjandans; ekki hafði
orðið nýliðun og áberandi var
sama jarmið og núna.
Það er haldið áfram með þessa
sömu friðunarmaskínu, og með-
an þessu sóknarmarki er haldið
endurtekur sagan sig auðvitað.
Alls staðar þar sem þetta veiði-
mynstur hefhr verið tekið upp—
að fækka skipum, draga úr veið-
um og stækka möskva—dúndr-
ast aflinn niður.“
En hvernig í ósköpunum er
þá hœgt að halda jafnvœgi í
stofnstœrðinni?
„Reynslan hefur sýnt það alla
togaraöldina að það koma engar
lægðir."
En nú erum við að tala um
mun betri tcekni en varframan
af öldinni?
, J>að var af hinu góða að veiða
alls staðar og veiða allar stærðir
af fiski. Þá kom líka í netin annar
fiskur, sem kallaður er skítfiskur
eða ófiski og er ekki nýttur, en
með því að sleppa honum í
gegnum trollið hefúr hann betri
aðgang í samkeppni og keppir
við þorskinn um æti. Við stjóm-
um ekkert nýliðuninni með
stærð hrygningarstofnsins. Það
kemur sterkur árgangur þegar
það er pláss fyrir hann. Meðan
þessari stefnu er haldið er það
mín skoðun að við verðum alltaf
í þessu harki.“
BÆTIFLÁKAR
FULLURÁ
ALMANNA-
FÆRI
„Er ekki
ölvun á al-
mannafœri
bönnuð sam-
kvœmt lög-
reglusamþykkt Reykjavíkur?
Hvers vegna eru þá ekki allar
þessar fyllibyttur á almanna-
fceri teknar úr umferð? — Er
lögreglusamþykktin kannski
markleysa? “
H.P.,lesendabréfíDV.
Ómar Smári Ármannsson,
aðstoðaryfírlögregluþjónn í
Reykjavík: „Svarið við fyrstu
spurningunni er neitandi og
þess vegna óþarft að svara
þeim tveimur síðari. í lög-
reglusamþykkt frá 1987 er
ekkert kveðið á um það að
ölvun á almannafæri sé bönn-
uð. I 3. grein samþykktarinnar
segir að uppþot, óspektir og
áreitni á almannafæri séu
bönnuð og mönnum megi vísa
burt ef háttsemi þeirra veldur
íbúum óþægindum. Þar sem
við störfum eftir gildandi
samþykkt fjarlægjum við ekki
fólk fyrir það eitt að vera ölv-
að.“
HRÆDDUR
VIÐ KONUR
„Eftir frétt-
irnar um
áreitni við
konur á vinnu-
stöðum hér á
landi er manni
ncest skapi að
hœtta öllum
samskiptum
við blessað kvenfólkið, a.m.k.
á vinnustað. Þar sem ég vinn
tek ég líka eftir því að karl-
mennirnir eru orðnir afar var-
fœrnir í tali og sumir sneiða
alveg hjá lyftunni er þeir sjá
konu í henni. Þetta er allt að
verða hið óþœgilegasta mál
sem þarfnast endurskoðun-
ar. “
Gísli Magnússon, DV.
Birna Harðardóttir, fram-
kvæmdastjóri Jafnréttis-
ráðs: „Þetta bréf segir ansi
mikið um sálarlíf þess sem
það skrifar. Hann virðist ekki
geta umgengist konur á jafn-
réttisgrundvelli, hvað þá að
hann skilji hvar mörkin eru
milli vinsamlegra samskipta
kynjanna á vinnustað og þess,
að komið sé fram við konur á
niðurlægjandi hátt vegna kyn-
ferðis þeirra. Hér er um
grundvallaratriði að ræða í
mannlegum samskiptum, og
ég hvet bréfritara og aðra sem
eru í sömu sporum og hann til
að huga að þessu máli með
opnum huga. Og svona í lokin
ein spurning: Hvað gerðist í
lyftunni áður en þessi urnræða
um kynferðislega áreitni á
vinnustað fór af stað?“
ALLIR MED STÚDENTS-
PRÓF
„Menntakerfið hefur stýrt
langflestum framhaldsskóla-
nemendum í stúdentspróf á
kostnað ýmissa verklegra
greina. Kerftð stýrir með öðr-
um orðum ungu fólki inn á vit-
lausar brautir og leggur alltof
mikla áherslu á vœgi stúdents-
prófs án þess að leggja
áherslu á innihald þess
náms. “
EllertB. Schram, DV.
Hörður Lárusson, deildar-
stjóri framhaldsskóladeild-
ar menntamálaráðuneytis:
„Orsaka þess að menn ein-
blína á stúdentsprófið er ekki
að leita hjá skólakerfinu. Það
er almennt viðhorf og á sér
þjóðfélagslegar rætur. Við
stýrum fólki ekki inn á þessar
brautir. Það er þess að velja.
Og svo útskrifa framhalds-
skólamir ekki eingöngu stúd-
enta.“
SUKKAÐ
MEÐ PEN-
INGA
VERKA-
LÝÐSINS
„ Vinnandi
fólk í þessu landi er hneppt í
þrœldóm verkalýðsfélaganna.
Milljarðar króna eru árlega
dregnir aflaunum fólks að því
forspurðu og afhentir for-
stjórum stéttaifélaganna. Féð
nota forstjórarnir iðulega í
pólitískum tilgangi og til að
koma sjálfum sér áframfœri. “
Glúmur Jón Björnsson, DV.
Guðmundur J. Guðmunds-
son, formaður Verkalýðsfé-
lagsins Dagsbrúnar: „Ég las
nú ekki þessa grein Glúms, en
skilst að hann sé háskólamennt-
aður. Hann er uppi á röngum
tíma. Hefði átt að vera uppi á ár-
unum 1920-’35, þegar verka-
lýðsfélögin börðust fyrir því að
taxta væri fylgt. Að menn væru
ekki á misjöfnu kaupi eftir at-
vinnuástandinu á hverjum tíma.
Fáir hafa notið þess betur en há-
skólamenn. Þeir fá aðstoð sem
verkamenn væru, en því miður
em þeir hættir að vinna verka-
mannavinnu. Ég held að Glúm-
ur sé viðskiptafræðingur og
efnilegur sem slíkur. En úr gler-
húsi brasks og svindls kastar
hann grjóti í menn verkalýðsfé-
laganna og þá sem valdir hafa
verið til forystu. Ég er sáttur við
að ég skuli vera einn af þeim
sem Glúmur er að hnýta í.“
Er þá einhver hugsunarvilta
hjá Hafrannsókn?
,Já, þeir hafa ekki viljað við-
urkenna að það sem gildir fyrir
dýrastofna á landi og í vömum
gildir fyrir þorskinn í sjónum.
Þegar dýr vex hratt á að slátra
því. Það sem skiptir máli í afla er
vöxtur einstaklinganna og fjöldi
þeirra, því fjölgunarmöguleikar
fiska eru stjamfræðilegir þegar
rétt skilyrði em fyrir hendi.
Ef við emm að tala um tækni-
væddan flota megum við ekki
gleyma því að gamli flotinn tók
meiri afla á land en sá nýi. Að-
ferðimar em öðmvísi; áður tók-
um við fiskinn fyrr og vöxturinn
var betri.“
Felst þá lausnin í takmarka-
lausum veiðum á miðunum?
„Það er ekki sjálfgefið að
menn fari að veiða takmarka-
laust, en við komumst ekki út úr
þessu fyrr en við hættum þessari
smáfisksfriðunarstefnu og för-
um að veiða vistffæðilega. Við
stjómum ekki ætinu í hafinu
nema óbeint með því að fjar-
lægja fisk sem liggur á jötunni.
Veiðamar verða að taka mið af
vaxtarhraða fisksins, ef vöxtur
hægist, verður að veiða meira“