Pressan - 08.10.1992, Page 13

Pressan - 08.10.1992, Page 13
FIMMTUDAGUR PRESSAN 8. OKTÓBER 1992 13 Þessi bekkjarmynd úr Miðbæjarskólanum er tekin skömmu fyrir 1950. Af þessum hópi hafa fjórir lagt fyrir sig flugið. Gunnari á vinstri hönd er Bjarni Jóhannesson, flugstjóri hjá British Airways (bróðir Lofts flugstjóra og kaupsýslumanns), þriðji frá hægri í efri röð er Harald Snæhólm, flug- stjóri hjá Flugleiðum, og þriðji frá hægri í neðri röð er svo Hans heitinn Ágústsson flugmaður, en hann fórst í flugslysi í Suður-Ameríku árið 1968. Islenskur milljarðamæringur í Liechtenstein Saga Gunnars Björgvinssonar er saga fátæks pilts sem ólst upp hjá aldraðri ömmu sinni á Freyju- götunni. Rúmlega tvítugur lagði hann land undir fót og nú þremur áratugum síðar er hann vellauð- ugur maður, með nettóeignir langt yfir einum milljarði íslenskra króna. Gunnar hefur keypt og selt flugvélar og varahluti fyrir upphæðir sem nálgast fjárlög íslenska ríkisins. Hann á nú stóran hlut í fjórum breiðþotum, auk mikilla persónulegra eigna. Má þar nefna veglegar íbúðir við Genfarvatn og í Liechtenstein, glæsilega villu í Nice við frönsku Rivíeruna og er með aðra í smíðum í Kaliforníu. Þá á hann verðmætar landareignir í Lúxemborg og helming í kastala með tíu hektara landi í Brussel. Á sjötta áratugnum var skortur á flugvirkjum á Islandi. Loftleiða- menn vildu bæta úr því og senda nokkra stráka utan í nám og fá þá síðan til starfa hjá félaginu. Einn afþeim piltum sem höfðu mikinn hug á að komast í námið var Gunnar Björgvinsson. Alfreð heit- inn Elíasson, þáverandi forstjóri félagsins, krafðist meðmæla. Þeg- ar til kom gat Gunnar ekki útveg- að tilskilin meðmæli. Hann geldc því sneyptur á fund Alfreðs og rakti raunir sínar. Alfreð kvaðst skyldi sjá hvað hann gæti gert, en lofaði engu. Ekki vildi hann þó gefa stráksa frá sér, enda sá hann að það var töggur í honum. Datt honum þá í hug að hringja í við- komandi sóknarprest og leita meðmæla. Þar fékk Alfreð þau svör að prestur þekkti Gunnar lít- ið, en þó einungis af góðu. Þessi orð nægðu Alfreð sem réð hann með það sama. Þeirrar ákvörðun- ar átti hann ekki eftir að iðrast, enda var Gunnar fyrsta flokks starfsmaður og síðustu ár sín hjá Loftleiðum gegndi hann stöðu framkvæmdastjóra viðhaldsdeild- arinnar í Lúxemborg. Upphæðir sem nálgast fjárlög ríkisins „Ég reyni að hafa samingana 'stóra til að geta haft ffí á milli. Ég ýil geta lifað lífinu,“ sagði Gunnar Björgvinsson í viðtali árið 1987, þegar hann hafði fest kaup á tíu stykkjum af DC-9-þotum ffá flug- félagi í Sviss. Fréttin um kaupin kom mörgum fslendingum á óvart, enda voru þetta viðskipti upp á svo háar upphæðir að nálg- uðust fjárlög íslenska ríkisins. Gunnar Björgvinsson hefur unnið sig upp úr litlum efnum í að eiga eignir sem skipta milljörð- um króra. Hann er því einhver al- auðugasti fslendingurinn, fyrr og síðar. Gunnar er fæddur utan hjónabanás í Reykjavík árið 1939 og ólst upp.hjá aldraðri ömmu sinni, Guðrínu Sigurðardóttur, á Freyjugötu 5. Faðir hans hét Björgvin Stendórsson en móður sína þekkti hmn aldrei. Gunnar hlaut grunnmmntun sína í Mið- bæjarskólanum en fékk fljótlega ódrepandi áhuga á öllu sem tengdist flugi. Eins og áður sagði lærði Gunn- ar flugvirkjun og starfaði hann hér á landi í fjögur ár, eða til ársins 1962. Samstarfsmaður hans frá þeim tíma segir að þrátt fyrir að hann væri fremur umkomulaus unglingur hafi hann verið reglu- samur myndarstrákur, stór og stæðilegur. Þá hafi hann haft eink- ar viðfelldið og hlýtt bros, sem menn sögðu að bræddi flesta(r). Síðar var hann sendur sem flug- virki í hálft ár til Hamborgar. Það átti eftir að koma honum vel að kunna þýskuna og vera einstæður því í árslok 1962 var ákveðið að hann skyldi koma upp viðhalds- þjónustu Loftleiða í Lúxemborg. Upphaflega var hann ráðinn til tveggja ára en hann átti eftir að ílengjast þar ytra. Tæknideildin óx mjög hratt og sá um viðhald fyrir fjölda fyrirtækja, ekki síst Cargo- lux, sem varð mjög umsvifamikið með tímanum. Árið 1974 ákváðu Flugleiðir að selja Cargolux deild- ina og þá fóru Gunnar og þeir hundrað starfsmenn sem þar störfuðu yfir til Cargolux. Gunnar var framkvæmdastjóri verkfræði- og viðhaldsdeildar Cargolux til 1981 er hann hóf eigin rekstur með verslun flugvéla og varahluta. Reyndar var hann stjómarmaður hjá Cargolux í fjög- ur ár eftir að hann hætti sem starfsmaður félagsins. Reksturinn var erfiður í upphafi áratugarins en eftir að vel fór að ganga ákvað Gunnar að draga sig út úr stjórn- inni, enda hafði hann í nægu að snúast á eigin vígstöðvum. Kaup og sala á breiðþotum Eftir að Gunnar hóf eigin rekst- ur hefur hann efnast óhemjumik- ið. Starf hans felst í því að kaupa og selja flugvélar og varahluti tengda þeim. Upphafið að vel- gengni hans má rekja til fyrsta verulega stóra viðskiptasamnings- ins, sem hann gerði árið 1982. Þá keypti hann tíu Boeing 707-flug- vélar frá Air France. Þá átti hann talsverð viðskipti við Líbýu á tím- um viðskiptabanns Bandaríkj- anna við landið. Þessi viðskipti voru bæði í formi umsvifamikils viðhalds og sölu á flugvélum. Það skal þó tekið fram að viðskipta- bannið gilti ekki í Lúxemborg, en þaðan voru viðskiptin gerð. Gunnar hætti effir að viðskipta- bannið var hert árið 1984, en talið er að hann hafi hagnast vel á þeim. Vegna mikilla umsvifa Gunn- ars þurfti hann vitanlega að greiða háa skatta. Hann ákvað því árið 1984 að flytja aðsetur sitt til skattaparadísarinnar Liechten- stein en hélt ríkisborgararétti sín- um í Lúxemborg, sem hann hafði fengið þremur árum áður. Gunnar gerðist stórtækari upp úr samningunum við Líbýu. Stærsta fjárfesting hans, og líklega Islendings fyrr og síðar, var þegar hann, í helmingsfélagi við annan aðila, keypti átján breiðþotur af flugfélaginu Cathey Pacific í Hong Kong, þegar það ákvað að endur- nýja allan flugflota sinn. Flugfélag- ið endurleigir reyndar vélarnar til áranna 1995-1997. Gunnar hefur selt flestar þeirra áffam en á enn í fjórum Tristar-breiðþotum. Slíkar vélar verðleggjast á 10-15 milljón- ir dollara hver. Verðmæti þessara fjögurra véla er því ekki fjarri þremur milljörðum króna. Auðugastur íslendinga? Gunnar hefur gert marga slíka samninga, stærri eða smærri, en hefur stofnað sérstakt fyrirtæki um hvern einstakan samning, til að dreifa áhættunni. Spilaborgin hrynur því ekki þótt einn samn- ingur gangi ekki nógu vel. Nú allra síðustu ár hefur hann heldur dregið úr umsvifunum. Hann hef- ur ekki gert nýja samninga en fyr- irtæki hans, Transreco Trading Establishment, hefur umsjón með hagsmunum hans í öðrum fýrir- tækjum. Meginástæða þess að Gunnar hefur dregið sig út úr við- skiptunum er sú að ástandið í flugheiminum er ekki vænlegt til hagstæðra viðskipta. Auk þess hefur Gunnar hagnast það vel að hann þarf ekki á viðskiptunum að gagntekinn af golfbakteríunni, þótt sjálfur segist hann ekki spila vel. Hann er meðlimur í golf- klúbbum í Frakklandi, Lúxem- borg og Kaliforníu og þess má geta að hann hefur 28 í forgjöf. Húsið sem hann er að reisa í Kali- forníu er einmitt innan lóðar- marka einkagolfldúbbs. Golf- svæðið er risastórt, nærri 300 hektarar, og innan þess eru tveir fullkomnir 18 holu golfvellir. Meðlimir klúbbsins, sem eru um fjögur hundruð, þurfa allir að eiga fasteignir innan svæðisins. Þótt Gunnar eigi margar verð- mætar fasteignir er flugvélaeignin líklega hans stærsta eign, þrátt fyr- ir að vissulega séu erfiðleikar á mörkuðum þessa stundina. Auk þeirra fjögurra véla sem áður eru nefndar á hann hlut í fjölda flug- véla sem eru í leigu víða um heim. halda. Aðspurður hvort hann sé ríkasti núlifandi ís- lendingurinn segist hann ekki vita, en getur þess að þau hjónin lifi ágætu lífi og bætir því við að hann vonist til að allir hafi það gott á ís- landi! Þótt Gunnar hafi gegnt ábyrgðarstöðum hjá Loft- leiðum og síðar Cargolux hafði hann einnig leyfi frá bandarískum stjórnvöldum til að yfirfara viðhaldsgögn þarlendra flugvéla í Evrópu. Einungis 3-4 einstaklingar höfðu slíkt leyfi í Evrópu og nefndust þeir FAA-Inspect- ors. Gunnar ferðaðist um Evrópu, yfirfór og skrifaði undir viðhaldsskjölin. Þessi vinna er mjög vel borguð, svo ekki sé meira sagt. Fyrir dagsvinnu gat hann fengið rífleg mánaðarlaun. Sjálfur segir Gunnar að mestu hafi munað að hann fékk tæki-___________________________________________ fæn til að læra á kerfið og Gunnar Björgvinsson — ef til vill auðugastur kynnast þeim mönnum |ifandi (slendinga. sem storfuðu í greinmm. Það kom sér síðar einkar vel í einkaviðskiptum Gunnars. Gunnar er ekki mikið gefinn fyrir sviðsljósið. Hann er ekki einn þeirra sem njóta þess að horfa á nafn sitt á prenti eða mynd af sér í blaði. Ótrúlegt er raunar hve mik- inn frið hann hefur fengið fyrir ís- lenskum fjölmiðlum, þar sem ár- angur hans er slíkur að ef til vill stendur enginn Islendingur hon- um á sporði hvað auðlegð varðar. Hluti skýringarinnar kann að fel- ast í því að hann er sagður afar hógvær og lítillátur. Sjálfur segir hann að raunsýnn sé betra lýsing- arorð. Eignir um allan heim I Liechtenstein á Gunnar stóra íbúð, en öllu veglegra er húsið sem hann á í Nice við frönsku Riv- íeruna. Þá er ekki allt talið af hús- eignum hans, því hann er að reisa stóra villu í Kaliforníu, sem hann áætlar að kosti um eina og hálfa milljón dollara eða um 82,5 millj- ónir íslenskra króna. Gunnar er Gunnar er kvæntur franskri konu, Evelyne Biewer að nafhi, og á með henni tvo uppkomna drengi. Þeir stunduðu nám í Sviss en Gunnar á íbúð við Genfarvatn. Hún er staðsett á afar fallegum stað sem nefnist Montraux. Auk þessa á hann verðmætar landar- eignir í Lúxemborg. Þá átti Gunn- ar lengi vel Beach Jet-einkaþotu með öðrum, en hann hefur nú selt hana. Til fróðleiks má upplýsa að slík þota kostar á annað hundrað milljónir. Gunnar hefur einnig talsverð ítök í Belgíu þar sem hann rak, ásamt vini sínum, fyrir- tækið Air Xport á árunum 1984 til 1990. Það hafði mikil umsvif, keypti og seldi varahluti og átti verðmætt flugskýli. Þetta var tals- verð eign og seldu þeir félagar það á hárréttum tíma, þegar verðið var í hámarki. Hann á nú talsvert af fasteignum þar í landi en þeirra stærst er tíu hektara landsvæði í Brussel, með kastala sem hann á með félaga sínum. Harðduglegur og afar viðfelld- inn Gunnar kallar ekki allt ömmu sína í viðskiptum, enda þykir hann ákveðinn og harður í samn- ingum. Þegar hann var yfirmaður hjá Cargolux var hann kunnur fyrir dugnað og ósérhlífni, auk þess sem hann skelfdi marga starfsmenn sína með því að krefj- ast þess sama af þeim. En slík vinnubrögð skila árangri og því telja margir að það sé einmitt Gunnari að þakka hve mikillar virðingar viðhaldsdeild Cargolux nýtur nú hvarvetna um heiminn. Þeir sem til hans þekkja segja að það sé ekki tilviljun ein að hann hafi komist í svo góð efni, þar sem hann sé snjall, góður skipuleggj- andi og sérlega ákveðinn. Þegar krökkunum var gefið lýsi í barna- skólanum fussuðu flestir og svei- uðu yfir því, en ekki Gunn- ar; hann bað um meira. Þá hefur hann það framyfir marga aðra í flugvélageir- anum, að hann getur sjálf- ur skoðað nákvæmlega vélarnar sem hann hyggst kaupa. Gunnar er nú 53 ára, en þegar hann varð fimmtugur hélt hann mikla veislu í Monte Carlo í hinu glæsilega Hermites- hóteli og var hvergi til sparað við að gera veisluna sem eftirminnilegasta fýrir gestina. Alls bauð Gunnar um fimmtíu manns í gleð- skapinn, sem stóð í tvo daga. Hingað, í norðannepj- una, hefur Gunnar lítið sótt. Síðustu ár hefur hann komið hingað í laxveiði en ólíklegt er að hann setjist aftur að hér á landi. Stöku sinnum hefur þó nafn hans skotið upp kollinum í umræðunni hérlendis. Þannig var honum boðin þátttaka í stofnun hluta- bréfafyrirtækisins Handsals, en einn af hvatamönnum þess var Sigurður Helgason, vinur hans og samstarfsmaður til langs tíma. Þegar til kom var Gunnar þó ekki meðal stofnenda. Þá vakti það talsverða athygli þegar frændi hans, Steindór Ólafsson, opnaði Pizza Hut með stæl í húsi Hótel Esju á Suðurlandsbraut. Fundu þá ýmsir lykt af ffændpeningum. Hið rétta er að Steindór bauð frænda sínum þátttöku en Gunnar af- þakkaði kurteislega. Örlög manna geta verið marg- breytileg. Gunnar Björgvinsson sprettur upp úr mölinni og verður „milljóner“ úti í hinum stóra heimi. Hann er því „íslenski draumurinn11 holdi klæddur, sem tiltrú Alfreðs Elíassonar á þessum meðmælalausa stráklingi af Freyjugötunni gerði að veruleika. Pálmi Jónasson og Jónas Sigurgeirsson vinna að ritun bókarinnar íslenskir auð-

x

Pressan

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Pressan
https://timarit.is/publication/298

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.