Pressan - 26.11.1992, Page 12

FIMMTUDAGUR PRESSAN 26. NÓVEMBER 1992
12
LOFTUR TÓHANNESSON
TIL NOREGS
Fyrir skömmu var sagt frá því í norska blaðinu Dagbladet að íslendingurinn Loftur Jóhannes-
son hefði tekið þátt í ólöglegum vopnaflutningum norsku leyniþjónustunnar frá Ungverja-
landi til Noregs árið 1989. Áður hefur verið greint ffá vafasömum viðskiptum Lofts og meint-
um tengslum hans við bandarísku leyniþjónustuna CIA fyrr á þessu ári, er þýska tímaritið der
Spiegel sagði frá vopnaviðskiptum og starfsemi austur-þýsku leyniþjónustunnar Stasi.
Loftur Jóhannesson
er sagður hafa staðið
að baki vopnasmygli
frá Ungverjalandi fyr-
ir norsku leyniþjón-
ustuna árið 1989.
Leynilegur
milligöngumaður
LEYNILEGUR VOPNA-
FLUTNINGUR FRÁ AUST-
UR-EVRÓPU
Það var í júnímánuði árið 1989,
undir lok kalda stríðsins, sem
norska leyniþjónustan er sögð
hafa staðið að baki ólöglegum
vopnaflutningi til heimalands
síns. Flogið var inn til Kjevik-flug-
vallar í Kristiansand með 15 kassa
frá Austur- Evrópu sem sam-
kvæmt farmskýrslum innihéldu
búnað til olíuvinnslu. í greininni
er því hins vegar haldið fram að
um vopn hafi verið að ræða. Ekki
kemur fram hverrar gerðar þau
voru.
Greint er frá því að norskir
leyniþjónustumenn hafi skömmu
áður gert tilraun til að kaupa sov-
ésk vopn frá PLO, samtökum Pal-
estínuskæruliða, en norska utan-
ríkisráðuneytið tekið fyrir það. Því
er talið að leyniþjónusta hersins
hafi leitað eftir erlendri aðstoð til
að koma áformum við Kjevik í
framkvæmd. Fyrrum opinber
starfsmaður segir tilgang meintra
vopnaflutninga hafa verið þann
„...að safna upplýsingum um
hversu vel „hinn aðilin n“ væri bú-
inn vopnum".
I.EPPFYRIRTÆKI í VENESÚ-
ELA
Norska leyniþjónustan notaði
milligöngumann sem áður hafði
séð um viðskipti af þessu tagi.
Hafði hann samband við banda-
rísku leyniþjónustuna CIA, sem er
að líkindum ástæða þess að Loftur
tengist málinu. Sagt er að til þess
að breiða yfir raunverulegan til-
gang viðskiptanna hafi Loftur not-
að leppfyrirtækið Caracas Oil Ind-
ustries í Venesúela, sem jafnframt
var skráð sendandi farmsins sam-
kvæmt flugskýrslum. í Noregi var
fyrirtækið Vicir AS notað sem
skálkaskjól fyrir viðskiptin, en um
ffamkvæmdastjórn þess sá 35 ára
Norðmaður, Vidar Linstad, sem
átti farsælan starfsferil að baki hjá
norska hernum. Vopnin á Loffur
að hafa útvegað í Ungverjalandi,
en eins og áður segir stóð í farm-
skýrslum að um búnað til olíu-
vinnslu væri að ræða, um það bil
þrjú tonn að þyngd.
Farmurinn var fluttur til Nor-
egs með Boeing 707-flugvél frá
litlu flugfélagi, Nile Safaris Aviati-
on, skráð með rekstrarleyfi í Súd-
an en starfrækt skammt frá Gat-
wick- flugvelli í London. Þann 21.
júní var lögð fram lendingarum-
sókn fyrir vélina hjá norska loft-
ferðaeftirlitinu, en vélin kom frá
fyrirtæki í London, Chapman
Freeborn Airmarketing Limited,
sem sagt er að hafi haft umtals-
verð tengsl við bandarísku leyni-
þjónustuna. Jafnffamt er getið um
viðskiptasambönd forstjórans við
tvö önnur fyrirtæki kunn fyrir
samvinnu sína við CIA.
MILI.ILENDING f LLSSABON
Lendingarumsókn á Kjevik-
flugvelli fékkst samþykkt og að-
faranótt 28. júní tók Boeing-vélin
á loft af flugvellinum í Búdapest. í
stað þess að fljúga beint til Noregs
hafði hún viðkomu á flugvellinum
í Lissabon og er sagt í greininni að
það hafi verið gert til að láta h'ta út
fyrir að ákvörðunarstaður vélar-
innar væri Venesúela. Samkvæmt
lendingarumsókninni, sem birt
var til hliðar við greinina, er þó
ekki hægt að greina að það hafi
verið ásetningurinn, því fram
kemur að móttakandi farmsins er
áðurgreint fyrirtæki í Osló og
sendandi fýrirtækið í Suður-Am-
eríku. Hins vegar var millilending
í Portúgal með öllu ónauðsynleg á
þessari stuttu flugleið og varð til
að gera flugið allt hið tortryggileg-
asta.
Að lokum lenti vélin á Kjevik-
flugvellinum í Kristiansand
snemma morguns og er sagt að
Loftur hafi verið viðstaddur af-
fermingu. Starfsmaður ffá norska
flugfélaginu Braathens SAFE náði
að taka ljósmyndir af því sem
fram fór, en greint er frá því að
Loftur hafi samið við manninn
um að afhenda sér filmurnar þeg-
ar honum varð ljóst að teknar
hefðu verið af sér myndir. Um-
ræddur starfsmaður var yfir-
heyrður af lögreglu nokkrum dög-
um síðar.
„BÚNAÐUR TIL OLÍU-
VINNSLU"
Að lokum voru kassarnir
fimmtán, sem hver um sig var 2,5
metra langur, færðir yfir í biffeið
frá flutningsfyrirtækinu Hoden-
myr Transport. Var bílnum ekið
frá flugvellinum til Mandal, sem
er nokkru sunnar, en þar var
farmurinn tollskoðaður sem
„búnaður til olíuvinnslu". Eftir
það er ekki vitað hvað um hann
varð._________________________
Telma L. Tómasson
f grein Dagbladet segir að
bandaríska leyniþjónustan
hafi í áraraðir notað vopna-
salann Loft Jóhannesson sem
milligöngumann um vopna-
kaup frá fyrrum austantjalds-
löndum og sagt að hann hafi
notið aðstoðar ýmissa fyrir-
tækja til að kaupa mikilvæg
hergögn fyrir vestrænar
leyniþjónustur. Fram hefur
komið að hann hafi stundað
viðskipti í nafni fyrirtækj-
anna Techaid International
Limited, Ensign Trading og
Caracas Oil Services.
Fyrr á þessu ári birtist nafn
hans í blaðagrein þýska tíma-
ritsins der Spiegel er farið var
yfir skýrslur austur-þýsku
teyniþjónustunnar, Stasi.
Samkvæmt þeim hafði hann
ágæta samvinnu við vopna-
deild Stasi (Stasi-Armaet IM-
ES) sem seldi vopn nánast
hverjum sem sýndi áhuga.
Loftur er sagður hafa notið
trausts hjá austur-þýsku
leyniþjónustunni og lítill vafi
virðist leika á að bandaríska
leyniþjónustan hafi staðið að
baki viðskiptum Lofts. Tals-
maður CIA vildi þó ekki kann-
ast við tengsi af neinu tagi
þegar PRESSAN hafði sam-
band.við hann í vor.
Loftur fæddist i Reykjavík
árið 1930 en hefur lengst af
aiið manninn í Bandaríkjun-
um og Bretlandi. Hann lærði
flug hérlendis en lauk flug-
stjóraprófi á Englandi árið
1950. Hann flaug Viking-flug-
vélum fyrir breska flugfélagið
Eagle til Suður-Afríku en
flaug síðar milli Hamborgar
og Berlínar fyrir sama félag. f
lok sjöunda áratugarins flutti
hann birgðir til nauðstaddra í
Biafra fyrir Rauða krossinn en
stofnaði nokkru síðar sitt eig-
ið félag, Fraktflug. Þar gerði
hann út tvær DC6-fraktvélar,
en eftir stríðið í Afrtku fiaug
hann leiguflug um alla Evr-
ópu og um tíma var einnig
haldið uppi ferðum til fs-
lands. Hann var síðar aðeins
með eina vél starfandi, en
hún hrapaði árið 1974 á leið
sinni frá Nizza til Niirnberg
og fórst öll áhöfnin. Eftir það
virðist hann hafa hætt flug-
rekstri.
Á UPPLEIÐ..
Þráinn
Bertelsson.
Fyrsti mað-
urinn í
langan
tíma sem
fær Halldór
Laxness til
að skrifa
eitthvað.
Stöð 2. Fréttastofan rúllaði yfir
Ríkissjónvarpið í fréttaflutningi
efnahagsaðgerðunum.
Fyrirtækin. Rúmlega
fjórir milljarðar í skatta-
lækkun og enn einn
björgunarsjóðurinn í
jóiabónus.
Reynir Hugason. Tekinn við af
Jóhannesi í Bónus sem besti
vinur launalágra. Og tókst að
finna sér vinnu í leiðinni.
Þröstur Ólafsson. Laumaði inn
veiðileyfagjaldi á útgerðina án
þess að Þorsteinn Pálsson eða
Kristján Ragnarsson tækju eft-
ir því.
Á NIÐURLEIÐ...
*
Alþýðubandalagið. Nýi
flokkssnepillinn er verri en
Þjóðviljinn þegar hann var
leiðinlegastur.
Davíð Oddsson. Hundrað þús-
und kall á fjölskyldu í skatta-
hækkun var ekki erindið sem
hann sagðist eiga í pólitík.
Þorsteinn Geirsson.
Ráðuneytisstjóri dóms-
mála árum saman og
dópsalarnir sleppa hver
af öðrum.
Almenningur. Eða
hvers er hann að
gjalda með þessari
ríkisstjórn?