Pressan - 04.02.1993, Side 29

FIMMTUDAGUR PRESSAN 4. FEBRUAR 1993
29
Vantar dirfsku og
þorsaman við
skynsemina
ANDVARI
RITSTJÓRIGUNNAR STEFÁNSSON
HIÐ [SLENSKA ÞJÓÐVINAFÉLAG 1992
★ ★
QAndvari, tímarit Hins íslenska
þjóðvinafélags, er efnismikið rit
sem birtir greinar um bók-
menntir og sögu. Samanburður við Tíma-
rit Máls og menningar er freistandi enda
verður ekki annað séð en tímaritin ættu
að mestu að höfða til svipaðs lesenda-
hóps. Samanburður verður Andvara ekki
í óhag, því þær greinar sem þangað rata
virðast jafnari að gæðum en hinar sem
birtast í Tímariti Máls og menningar.
Þrjár Laxnessgreinar eru í tímaritinu.
Sú lengsta er eftir Guðbjörgu Þórisdóttur
og fjallar um Diljá í Vefaranum mikla frá
Kasmír. Þetta er femínísk brussugrein
byggð á alhæfingum. Guðbjörg fordæmir
áhuga ungra karlbókmenntafræðinga á
aðalpersónu verksins, Steini Elliða. Arni
Sigurjónsson, Ástráður Eysteinsson, Hall-
dór Guðmundsson og Matthías Viðar Sæ-
mundsson eru að hennar áliti á villigötum
í túlkun á verkinu og hún sakar þá um
fullkomið skeytingarleysi gagnvart kven-
persónu verksins um leið og hún spyr:
„Eru þeir ef til vill haldnir dulinni kven-
fyrirlitningu?“ Guðbjörg reynir síðan að
svara þeirri spumingu játandi með því að
afgreiða túlkanir viðkomandi fræði-
manna á mjög ósanngjarnan hátt:
„Vandi Matthíasar (Viðars) er ekki sér-
tækur vandi hans sjálfs sem lesanda held-
ur vandi fjölda karlmanna sem lesa og
túlka veruleikann en eru blindir á veru-
leika kvenna og skynja því ekki konurnar
í verkinu." Sem sagt, það er kynferði
Matthíasar Viðars sem kemur í veg fyrir
að hann skilji verkið „réttum" skilningi.
Jafnósanngjörn er Guðbjörg gagnvart
Árna Sigurjónssyni þegar hún segir: „Di-
ljá er ekíd verðug athygli Áma Siguijóns-
sonar. Diljá er ekki til.“ í tilvitnun sem
Guðbjörg hefur eftir Áma úr seinna bindi
bókar hans um Laxness og Þjóðlífið verð-
ur þó ekki annað ráðið en samúð hans sé
með stúlkunni. En doktorsritgerð hans
fjallar ekki um þessa ágætu stúlku, það
virðist vera glæpur hans.
Annars er grein Guðbjargar að mestu
samansett úr einlitum staðhæfingum á
borð við þessar: „Konan elskar lífið og
ástin og kærleikurinn er hennar æðsta
takmark. Karlmaðurinn leitar að sjálfum
sér í valdi og drottnunargimd. Hann vill
svæla allt undir sig.“ Á einstaka stað má
finna máttlitla viðleitni til sanngimi sem
verður offast skopleg eins og hér: „Ekki er
hægt að kenna drottnunarlöngun karla
um allt sem miður fer íhjónaböndum...“
Að lokum má geta þess að bygging
greinarinnar er losaraleg og hún er ekki
sérlegavelskrifuð.
Gunnar Stefánsson skrifar greinina f
ljósi skáldskapar sem er stutt yfirlitsgrein
um viðtökur sem bækur Nóbelsskáldsins
hlutu á sínum tíma. Þetta er snaggaraleg
grein og vel skrifuð. Gunnar Kristjánsson
á sömuleiðis ágæta og hógværa grein um
Jón Prímus.
Tvær greinar em um þýðingar. Eyjólf-
ur Kolbeins skrifar um þýðingar á grísk-
um harmleikjum og greinin verður vegleg
lofgjörð til Helga Hálfdanarsonar.
Þorgeir Þorgeirsson skrifar grein um
þýðingar Geirs Kristjánssonar og þar er
líldega komin best ritaða grein heftisins.
Hin skemmtilega stríða lund Þorgeirs
mótar skrif hans og gerir þau ögrandi og
ánægjuleg aflestrar.
Af öðra efhi ber að nefna langa og fróð-
lega grein Guðmundar Arnlaugssonar um
Sigurð Guðmundsson skólameistara,
skemmtilegar samræður Þorsteins Gylfa-
sonar og Sigurðar Steinþórssonar um list
og vísindi. Helgi Skúli Kjartansson skrifar
áhugaverða og verulega góða grein um
Sturlungaöld. Arnheiður Sigurðardóttir á
tLAÐU VIÐ OKKUR UM i
BÍLASPRAUTUN
GAR
'&fmt
Auðbrekku 14, sími 642141
nokkuð öruggri fræði-
mennsku, sem kann þó
að vera fullþunglama-
leg, það mœttijafnvel
skíra hana gamaldags.
Fœstgefur vísbendingu
um það á hvaða áratug
blaðið ergefið út“
vel skrifaða grein um baráttuár Jóns
Trausta í Kaupmannahöfn. Gunnar Jó-
hannes Árnason skrifar fallega grein um
Aðventu Gunnars Gunnarssonar. Baldur
Óskarsson og Bolli Gústavsson eiga ljóð í
tímaritinu.
Þetta heffi Andvara einkennist af nokk-
uð öruggri fræðimennsku, sem kann þó
að vera fullþunglamaleg, það mætti jafii-
vel skíra hana gamaldags. Fæst gefur vís-
bendingu um það á hvaða áratug blaðið
er gefið út. Það vantar örlítið meiri dirfsku
og örlítið meira þor í bland við skynsem-
ina. Og hið sama gildir hér og um Tímarit
Máls og menningar; það vantar meiri og
betri skáldskap. Það sem finnst af skáld-
skap virðist eins og notað til uppfyllingar.
I ritstjómargrein kemur fram að fram-
hald á útgáfu tímaritsins er í nokkurri
óvissu. Andvari á vissuiega erindi til
landsmanna og ástæða er til að taka undir
ósk ritstjóra þess efnis að tímaritið lifi og
dafni.
Kolbrún Bergþórsdóttir
3
Bikarkeppni HSI
Úrslitaleikir
VALUR - STJARNAN
í kvennaúrslitum, sunnud. 7. febr kl. 16:30 í Laugardalshöll.
VALUR - SELFOSS
í karlaúrslitum, sunnud. 7. febr. kl. 20:00 í Laugardalshöll.
Valsarar, mætum öll og styðjum okkar félag.
. \
Ají
JMAk
pumnv
Agæta foreldri
Nú fer í hönd tími ferminganna.
Potturinn og pannan c/o Matreiðslumeistarinn hf.
hefúr um árabil sérhæft sig í veislum og veis-
luþjónustu í heimahúsum og sölum á höfuðbor-
garsvæðinu, jafnframt rekstri veitingastaðanna
Potturinn og pannan og Steikhúsið Laugavegi 34,
og viljum við með þessu bréfi bjóða fram þjónustu
okkar.
TILBOÐ I
Kalt borð: 1.390.- kr. á mann*
Reyktur og grafinn lax, roastbeef, reykt svínalæri,
kjúklingar, djúpsteiktur svínapottréttur með sætsúrri
sósu og hrísgrjónum.
Meðlæti: Heitar steiktar kartöflur, hrásalat,
kartöflusalat, sinnepssósa, remólaði, kokteilsósa,
grænmeti, rauðkál, steiktur laukur, heit brún
rjómasósa og brauð.
Kransakaka fylgir öllum matarveislum.
TILBOÐ II
Kaffihlaðborð: 1.090.- kr. á mann*
Tveggja hæða áletruð marsipanterta, súkkulaði-
terta, peruterta, þrjár tegundir af snittum, tvær
tegundir af brauðtertum, flatbrauð með hangikjöti
og rúlluterta.
‘Lágmarksfjöldi: 25 manns
POTTURINN OG PRNNflN
LAUGAVEGI 34A Símar 13088 og 11690
BRAUTARHOLTI 22