Pressan - 21.10.1993, Blaðsíða 26

26
PRESSAN
T F-ST U Ð
Fimmtudagurinn 21. október 1993
MYNDLIST
• Jón Óskar hefur opnað
sýningu á verkum sínum í
Galleríi Sólon fslandus.
• Auguste Rodin; á laug-
ardag opnar borgarstjóri
formlega á Kjarvalsstöðum
_ vfirlitssvninau á verkum
\Transka myndhöggvarans.
Sýningin kemur frá Rodin-
safninu í París og hefur
auk 62 höggmynda að
geyma 23 Ijósmyndir af
listamanninum og um-
hverfi hans.
• Finna B. Steinsson
sýnir í Gerðubergi. Opið
mánudaga til fimmtudaga
kl. 10-22 og föstudaga til
sunnudaga kl. 13-17.
• Ása Ólafsdóttir hefur
opnað sýningu á verkum
sínum í Galleríi Úmbru.
Opið þriðjudaga til laugar-
daga kl. 13-18 og sunnu-
daga kl. 14-18.
• Berglind Sigurðardótt-
ir hefur opnað sýningu á
olíumálverkum í Portinu.
Opið alla daga nema
þriðjudaga kl. 14-18.
• Zacharias Heinesen,
listamaðurinn færeyski,
sýnir málverk í Galleríi
Borg. Lýkur á sunnudag.
• Pétur Magnússon sýnir
skúlptúra á efri hæðum
Nýlistasafnsins. Lýkur á
sunnudag. Opið alla daga
kl. 14-18.
• Elisabet Norseng á
verkin í forsal Nýlistasafns-
ins. Lýkur á sunnudag.
Opið alla daga kl. 14-18.
• Guðrún Hrönn Ragn-
arsdóttir sýnir skúlptúra í
Gryfjunni í Nýlistasafninu.
Lýkur á sunnudag. Opið
alladaga kl. 14-18.
• Guðbjörn Gunnars-
son, Bubbi, með högg-
myndasýningu í Listagall-
eríi, Listhúsinu við Laugar-
dal. Lýkur á laugardag.
• Sigurjón Ólafsson.
Sýningin Hugmynd-Högg-
mynd — Úr vinnustofu
Sigurjóns Ólafssonar
stendur nú yfir í Listasafni
hans. Úrval verka frá ólík-
um tímabilum í list Sigur-
jóns.
Wl • Birgir Björnsson sýnir í
Galleríi Sævars Karls. Síð-
asta sýningarhelgi.
• Guðbjörg Guðjóns-
dóttir sýnir olíu- og akrýl-
myndir í kaffistofu Hlað-
varpans.
• Skagen; úrval listaverka
frá Skagensafninu á Jót-
landi til sýnis í Norræna
húsinu. Úm er að ræða
málverk, vatnslitamyndir
og og teikningar. Lýkur á
sunnudag. Opið daglega
kl. 14-19.
• Erna Guðmarsdóttir
sýnir myndir málaðar á
kínverskt silki. Lýkur á
1 *Haugardag. Opið mánu-
daga til föstudaga kl.
12-18 og laugardaga kl.
10-14.
• Bragi Ásgeirsson sýnir
grafíkverk á efri hæð Lista-
safns íslands.
• Ásgrfmur Jónsson.
Sýning stendur yfir í Ás-
grímssafni á vatnslita-
myndum eftir listamann-
inn. Opið á laugardögum
og sunnudögum kl.
13.30-16.
• Arngunnur Ýr sýnir ol-
íumálverk á Hulduhólum,
Mosfellsbæ. Opið daglega
kl. 14-18.
• Ásmundur Sveinsson.
Yfirlitssýning í Ásmundar-
safni við Sigtún í tilefni ald-
arminningar hans. Verkin
spanna allan feril hans,
þau elstu frá 1913 og það
yngsta frá 1975. Opið alla
daga frá 10-16.
Sýningar
• Bill Dobbins er höfund-
ur Ijósmynda af líkams-
ræktarkonum sem hengd-
ar hafa verið upp á Mokka-
kaffi.
X
Pá Osf
X
ar i s
tuSi
Enn rís frægðarsól Páls Oskars Hjálmtýssonar. Ekki nóg með
að Milljónamæringarnir njóti óþrjótandi vinsælda eftir að Palli
tók við af Bogomil heldur er fyrsta sólóplatan nú á leiðinni.
Það fer hver að verða síðastur
að fá inni í jólaplötuflóðinu. Á
Bræðraborgarstígnum i nýju
hljóðveri Sveins Kjartanssonar
hafa um nokkurt skeið staðið
yfir upptökur á plötunni
,,Stuð“, sólóplötu Páls Óskars.
Ég mæti á svæðið, plássið er
takmarkað en samt getur Palli
æft diskóskakið við lagið „TF-
STUГ, sem verið er að leggja
síðustu hönd á. Höfimdar efn-
isins eru auk Palla þeir Jóhann
Jóhannsson og Sigurjón Kjart-
ansson og efnið er eins og búast
mátti við algjört diskó. Þre-
menningarnir hittust í New
York í sumar og kviknaði
snemma hugmynd um að gera
almennilegt diskó. Jóhann og
Sigurjón hafa fengist við svip-
aða hluti með hljómsveitinni
Funkstrasse og Palli er mikill
diskóáhugamaður eins og þeir
vita sem hlustuðu á diskó- og
slorþáttinn „Sætt og sóðalegt“.
Þremenningarnir benda rétti-
lega á að almennilegt diskó hafi
ekki heyrst hérlendis síðan
Gunnar Þórðarson sló í gegn
með „Þú og ég“-kombóinu. I
virðingarskyni er lagið „Ljúfa
líf ‘ á plötunni.
„Stuð“ verður níu laga og
rúmlega fimmtíu mínútur. Ég
fæ að heyra nokkur lög. Platan
hefst á áðurnefndu „TF-
STUГ. Þar eru hlustendur
búnir undir stuðflugið fram-
undan. Palli er flugstjórinn en
Magga Stína stuðfreyjan sem
leiðbeinir: „Ef vart verður við
fjörskort falla niður stuðefnis-
grímur sem setja skal yfir nef og
munn.“ Stuðgellurnar Eva og
Erna sjá svo um bakraddir, og
gera það í sex lögum á plötunni.
Einnig koma stuðnaglar eins og
PÁLL ÓSKAR HJÁLMTYSSON OG MEÐHJÁLPARAR. Ein partívænasta plata ársins á
leiðinni.
Gummi Jóns og Jóhann Ás-
mundsson við sögu, að
ógleymdum Prófessor Pimp,
sem finnst í laginu „Leitin að
prófessomum“.
Eftir nokkur lög verður ljóst
að hér er ein partívænasta plata
ársins komin. Lög eins „Stans-
laust stuð“ og „Partídýr“ bjóða
eldci upp á aðra möguleika en
gleði og glaum. Hér er ekta
gamaldags diskó með strengja-
vélum, sumt nýtískulegra í
„house“-stíl, en allt fjörugt og
æsandi, nema lagið „Mmm...“,
sem er eina ballaðan. Palli er í
skýjunum; „Þetta er heillandi
fögur stuðplata, ferðalag í gegn-
um gleði og dans. Platan er svo
máttug að þú heyrir ljósasjóið,
þú heyrir glamúrinn!"
Sigurjón og Jóhann em með
nefið niðri í tæknilegu hliðinni:
„Þetta er fyrsta níu laga dans-
platan sem er tekin upp algjör-
lega stafrænt á íslandi. Platan
var tekin upp á myndbands-
spólu, yfir gamla Derrick-þætti,
svo Europop-áhrifin em afger-
andi.“
Búast má við „Stuði" um
miðjan nóvember. Myndbönd
verða notuð til kynningar og
einnig mun Palli koma fram
með nokkrum fimmtán ára ffí-
stælpíum á ýmsum skemmtun-
um, þ.á m. á nokkmm kvenna-
kvöldum. Einnig er líldegt að
Palli sjái um upphitun á tón-
leikum Bjatkar í desember. Far-
ið að búa ylckur undir stuðið!
Gunnar Hjálmarsson
Kaffiþyrstum komið
í opna skjöldu
Lisfahátíð ungs fólks í
Reykjavík hefur staðið yfir
í höfuðstaðnum þessa vik-
una og lýkur á morgun,
föstudag. Listahátíðin er
nú haldin í annað sinn en
skipulegajandi hennar er
Hitt húsio, Menningar- og
listamiðstöð ungs fólks,
jem starfrækt er á vegum
Í>rótta- og tómstundaráðs
eykjavíkurborgar. Meðal
þess sem er a dagskrá
Listahátiðarinnar nú er
óvenjuleg leiksýning sem
fer fram a kaffihúsum bæj-
arins, þar sem leikendur
koma hinum kaffiþyrstu í
opna skjöldu.
„Leikhópar Kaffileikhúss-
ins eru þrír og þátttakend-
ur eru nemendur fram-
haldsskólanna í Reykja-
vík," segir Markús H.
Guðmundsson, aðstoð-
arforstöðumaður Hins
hússins. „Hóparnir bjóða
hver upp á sína leiksýn-
inguna og koma kaffihúsa-
gestum á óvart með ýms-
um uppátækjum. Sýning-
arnar hafa allar ákveðinn
ramma en öðru leyti er um
spuna að ræða. Þannig
blanda leikendur sér a
meðal gesta á kaffihúsum
og byrja allt í einu að
leika, þegar minnst varir.
Sýningarnar standa í um
hálftíma og þátttakendur
leynast ekki aðeins á með-
al kaffihúsagesta heldur
einnig þjónustufólksins."
Að sögn Markúsar er
reynt af fremsta megni að
fá viðstadda til að taka
þátt í sýningunum. „Uppá-
komurnar koma mjög flatt
upp á fólk enda taka leik-
endurnir upp á ýmsu
óvæntu, svo sem hella nið-
ur drykkjum, henda gest-
um út eða rukka mörg pús-
und krónur fyrir einn kaffi-
bolla. Þetta eru stór-
skemmtilegar leiksýningar
og þeim nefur verið mjög
vel tekið af þeim sem sótt
hafa kaffihúsin, enda þótt
fæstir séu undir slíkt bún-
ir."
Kaffileikhúsið verður
með ííðustu sýningu á Sól-
on Islandus í kvöld,
fimmtudagskvöld. Meðal
annars sem er á dagskrá
Listahátíðar ungs folks í Á
Reykjavík í dag og á
morgun má nefna rokktón-
leika, sjónhverfingar, kvik- 4
myndasýningar, Ijós-
myndasyningu og stutt-
myndbandakeppni.
KUMIWD
Þegar Jóhann Hjartarson var sautján ára lét
hann sér nægja að glotta um leið og hann gaf
andstæðingnum náðarhöggið. Nú hlær hann
upphátt að óförum þeirra, kannski af því að til-
efnin eru færri núna en áður.
MYNDLIST
Guðfaðirinn
GUNNAR
ÁRNASON
BRAGI ASGEIRSSON
LISTASAFNIÍSLANDS
Það væri kannski að bera í
bakkafullan lækinn að bæta
við enn einni umíjöllun um
yfirlitssýningu á grafilcverkum
Braga Ásgeirssonar í Lista-
safni íslands. Fáar sýningar
hafa fengið jaínviðamikla um-
fjöllun, með fjölda litprent-
aðra mynda á síðum Morgun-
blaðsins. Listasafhið hefúr líka
lagt sitt af mörkum til að
leggja áherslu á hvað það telur
Braga mildlvægan listamann.
í kynningu fyrir sýninguna
var hann kallaður Guðfaðir ís-
lenskrar grafiklistar.
En það er líka eins gott að
gæta að hvað maður segir,
eins og Ólafur Engilbertsson,
myndlistargagnrýnandi Dag-
blaðsins, fékk að reyna. Bragi
veitti honum tiltal á síðum
Morgunblaðsins (28. sept.) fyr-
ir að hafa stigið yfir mörkin og
ekki talað af nægri andakt um
sýninguna. Bragi var svo vin-
samlegur í þeirri grein að
benda kollegum sínum á
hvernig þeir ættu að skrifa um
sýninguna: „Þegar fjallað er
um yfirlitssýningar ytra er
venjan að slcrifa vandaða um-
fjöllun um listamanninn og
list hans, en ekki almenna
listrýni og á það einnig við um
hinar viðameiri sýningar í
virtum sýningarsölum.“
Þar sem mér leyfist eldd að
skrifa „almenna listrýni", þá
ætla ég mér þess í stað að gera
listaakademíunnar í Kaup-
mannahöfn. Á sex mánaða
tímabili, frá nóvember ’55 til
maí ’56, vinnur hann þrjátíu
steinþrykksmyndir. Aðal-
steinn Ingólfsson listfræðing-
ur, sem stjórnað hefur sýning-
unni og slcrifað um hana bæði
í sýningarskrá og í Morgun-
blaðið, segir að þetta hafi verið
„ffjóasta tímaskeið“ í grafíldist
Braga og „eitt merkasta tíma-
bil íslenslcrar grafildistasögu“.
Á öðrum stað kallar hann
myndirnar „tímamótaverk í
íslenskri grafíklist, þrungnar
klassískri rósemd og innri
„Ekki tók ég þeitn tíðindum neitt sérstak-
legafagnandi að Bragi hefði aldrei upp
frá því skapað grafíkverk sem jöfnuðust á
við þau sem hann skapaði sem byrjandi. “
að umtalsefni nolckur atriði
sem komið hafa fram í um-
fjöllun um líf og list Braga.
Bragi var strax á námsárum
sínum (fyrst í Osló 1952)
áhugasamur um grafík og
gerði megnið af grafikmynd-
um sínum á sjötta áratugn-
um. Hann náði skjótum
árangri. Árið 1955 fékk hann
danskan styrk til að vinna á
grafíkverkstæði Konunglegu
krafti“. Þetta er enn merki-
legra ef haft er í huga að Bragi
var „byrjandi“ (eða „lista-
spíra“ eins og Bragi kallar
það) og var að gera sínar
fýrstu steinþrylcksmyndir.
Þetta vakti strax athygli
mína og nokkra furðu, ef
fjörutíu ára ferill Braga sem
myndlistarmanns er hafður í
huga. En þegar sýningin er
skoðuð þá kemur í ljós að Að-
alsteinn hefur að öllum lík-
indum rétt fýrir sér, að þetta
hafi verið frjóasta skeið Braga
í grafík, og hann hafi verið að
gera sín bestu grafilcverk (eins
og Aðalsteinn bendir á í
Morgunblaðinu 17. sept.).
Ekki tók ég þeim tíðindum
neitt sérstaldega fagnandi að
Bragi hefði aldrei upp ffá því
skapað grafíkverk sem jöfn-
uðust á við þau sem hann
slcapaði sem byrjandi. Þau eru
vissulega lofsverð sem byrj-
andaverk og sýna að hann var
ótrúlega fljótur að tileinlca sér
tæknina, en þau bera þess líka
merki að þar er ekld fúllmót-
aður listamaður á ferð. Þau
bera vott um að listamaður-
inn hafi notið þess að upp-
götva miðilinn og verið næm-
ur á blæbrigðin sem hægt er
að kalla ffam. Hann byggir á
þeirri módelteikningu sem
hann var þrautþjálfaður í og
fléttar saman við hana ýmsum
þeim listrænu áhrifum sem
leituðu á hann úr umhverf-
inu. En eins og Bragi bendir
oft á í sinni eigin listrýni þá er
það einn áfangi á þeirri leið að
finna sér sinn eigin fan'eg að
vinna með og leysa úr öllum
þeim fýrirmyndum sem sækja
á mann. Seinni seríur, ffá ’83
og ’88, búa yfir mörgum af
þeim kostum sem er að finna
í fyrstu seríunni, en engum
ótvíræðum yfirburðum. Það
er aldrei að vita hvemig ffam-
haldið hefði orðið eftir ’56 ef
hann hefði áffam haff aðgang
að góðu grafíkverkstæði.
Hvort steinþrylcksmyndir
Braga ffá 1956 séu tímamóta-
verk og eitt merlcasta tímabil í
íslenskri grafílcsögu tel ég mig
ekld færan að dæma um. Með
því er líklega átt við að þær
séu meðal albestu mynda sem
íslensldr grafíldistamenn hafa
skapað. Væntanlega munum
við fá úr því skorið ef ffam-
hald verður á kynningu á
grafíksögu og grafíklista-
mönnum. En það er ljóst að
með sýningunni er þessu
tímabili stillt upp sem vendi-
punkti í íslenslcri grafíksögu
og steinþryldcsmyndirnar em
settar fram sem ákveðin
mælistilca innan þeirrar sögu.
Bragi Ásgeirsson hefur ver-
ið einn aðalmyndlistargagn-
rýnandi þjóðarinnar í tuttugu
og fimm ár, umtalaður og
stundum umdeildur maður,
sem liggur ekki á skoðun sinni
og hefur oft beint skeytum
sínum að listfræðingum og
miðstýrðum menningarappa-
rötum. Þeir sem hafa fylgst
með skrifum hans þekkja
hugsunarhátt hans mætavel.
Það getur því verið erfitt að
skoða myndlist hans á hlut-
lægan hátt, án þess að sjá hana
sem myndlist myndlistar-
gagnrýnandans. Okkur Is-
lendingum er einmitt mjög
tamt að skoða myndlistina
sem myndskreytingu við per-
sónuna og lífshlaup hennar.
Það er talað um Braga sem
brautryðjanda, guðföður og
lærimeistara í sömu andrá og
talað er um myndlist hans. En
við verðum að vara okkur á
þessari tilhneigingu, því verk
hans verða eJckert betri þótt
okkur finnist hann merkileg-
ur og fýrirferðarmikill karakt-
er, né verri þótt okkur líki
ekki þau viðhorf sem koma
fram í myndlistargagnrýni
hans.
i
4
I
I