Morgunblaðið - 09.06.2004, Síða 36

MINNINGAR
36 MIÐVIKUDAGUR 9. JÚNÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Hjartkær vinur og
frændi, Arnljótur
Björnsson, hæstarétt-
ardómari og prófessor,
er látinn um aldur fram. Ég varð
þeirrar gæfu njótandi að eiga hann að
vini og frænda.
Arnljótur var góðum gáfum gædd-
ur, heilsteyptur og farsæll maður í
sínu lífi. Á unga aldri bundumst við
vináttuböndum sem var mín gæfa að
njóta alla hans ævidaga.
Hann hafði um margt óvanalega
skapgerð. Skarpar gáfur, létta lund
þar sem kímnin skein í gegn til síð-
asta dags.
Ég vil að lokum minnast vinar míns
Arnljóts með þessum frábæru orðum
Matthíasar Jochumssonar:
Jafn varstu að vígi
vits og starfa,
jafn að fimleik til flestra dáða,
jafnfær fremstum
í flestri stöðu;
heimilissómi
höfðingi í lund.
Ég sendi eiginkonu hans, Lovísu
Sigurðardóttur, börnum og barna-
börnum mínar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Anna Tryggvadóttir McDonald.
„Pusi, heldurðu, að það geti verið,
að við séum eilífir?“ Það eru aðeins
fáeinir mánuðir síðan Arnljótur
spurði mig þessa. Ég gaf ekki svar,
enda ekki til þess ætlast. Við brostum
hvor til annars og héldum svo áfram
að tala saman á sömu nótum og við
höfum gert í meira en 50 ár. Tilefni
spurningarinnar vissum við báðir. Í
kunningjahópi var nokkru áður rætt
um það, hve unglegir við værum,
heilsan góð og framtíðin björt. Já, það
var ánægjulegur dagur, sem við átt-
um saman í býlinu mínu við Land-
eyjasand síðastliðið haust. Ég man
ekki hvort það var þá eða áður sem
Arnljótur sagði að gefnu tilefni:
Kannski skrifar þú um mig grein.
Satt best að segja datt mér ekki í hug,
að í maí yrði ég að efna loforð mitt.
Það hefur verið háttur okkar hjóna
nokkur undanfarin ár að senda litlum
hópi útvalinna vina ljóð í tilefni jóla
eða nýárs. Einhverra hluta vegna
fórst þetta fyrir um síðustu jól. Það
voru mistök mín að senda konu úr
fyrrnefndum hópi handskrifað ljóð í
stað venjulegrar áritunar. Arnljóti
barst þetta til eyrna. Af því tilefni átti
hann við mig tal: „Þú sendir mér ekki
ljóð.“ Mér fannst, að nokkur broddur
væri í athugasemdinni, enda sérstök
áhersla á orðinu mér. Það var sann-
gjarnt, að hann væri sá fyrsti til að fá
ARNLJÓTUR
BJÖRNSSON
✝ ArnljóturBjörnsson fædd-
ist í Reykjavík 31.
júlí 1934. Hann lést á
krabbameinslækn-
ingadeild Landspít-
alans við Hringbraut
á hvítasunnudag, 30.
maí síðastliðinn, og
var útför hans gerð
frá Hallgrímskirkju
8. júní.
kveðju í ljóði, enda hafði
hann áður lýst áhuga á
uppátæki okkar: „Það
er gaman að fylgjast
með þróun í ljóðagerð
þinni,“ hafði hann sagt.
Það er full seint að
senda ljóðið nú, en til að
friða mína samvisku er
mér nauðugur sá kost-
ur. Ljóðið, sem ég nefni
„Engill dauðans“, verð-
ur að skoðast sem eintal
minnar sálar.
Er rís ég að kveldi úr
ellinnar kör,
því komin til enda er ævinnar för,
hver einasti sigur er glataður sýnum,
þá sveipar þú anda minn vængjunum
þínum.
Svo hefjum við flug yfir heiðar og strönd.
Við höfum í sjónmáli alkunnug lönd.
Hvert minningabrot sýnist hrapandi
heimur.
Hulinn er auganu framtíðargeimur.
Þá hvíslar þú: „Líttu á framtíðarland
lyftast úr djúpi við fjörunnar sand.
Hvert sandkorn er ómur af yfirsjón þinni,
svo ekki er tryggt, að ég leiðina finni.“
Þá hljómar í hjarta mér tónlistin tær.
Það titrar hver strengur, sem snertingu
fær,
því listanna gyðja á hörpuna leikur,
en leiðina umlykur kolsvartur reykur.
Til lítils var flogið um heiðar og fjöll
fyrst framtíðin hulin er auganu öll.
Með villunnar ljósi er veginum lokað,
en landnemans bænir fá engu um þokað.
Þá heyri ég kallið, sem kannast ég við
og kærleikans móðir mér stendur við hlið.
Í eyra mitt hvíslar hún bænunum hlýju
og himneska fegurðin birtist að nýju.
Er það hugsanlegt, að við séum ei-
lífir eftir allt? Hver veit?
Ég bið blaðið að flytja kveðju okk-
ar hjóna á Kjarrveg 6.
Filippus Björgvinsson.
Vinur minn Arnljótur Björnsson er
látinn. Leiðir okkar Arnljóts lágu
saman snemma í menntaskóla,
Menntaskólanum í Reykjavík. Við
bundumst fljótt sterkum vináttu-
böndum þrír bekkjarbræður og var
Filippus Björgvinsson sá þriðji. Hef-
ur sú vinátta staðið alla tíð síðan. Hef-
ur Arnljótur átt mestan þátt í að
rækta hana og efla. Við þremenning-
arnir áttum reyndar ólíkar rætur.
Arnljótur borinn og barnfæddur
Reykvíkingur en við Filippus sveita-
menn, en ekki var það nein hindrun á
vegi og eftir á að hyggja e.t.v. hið
gagnstæða. Fjórði félaginn á þessum
árum, á meðan hans naut við, var
Ólafur Zoëga, flugmaður.
Heimili Arnljóts, foreldra hans,
Þórdísar Ófeigsdóttur og Björns
Snæbjörnssonar, stóð okkur jafnan
opið. Sóttum við Ingibjörg kona mín
þau oft heim, ekki síst í boði þeirra
síðdegis á sunnudögum og nutum þar
gestrisni og drógum mikinn lærdóm
af fróðlegum umræðum og höfðing-
legri framkomu. Stöndum við þar í
þakkarskuld.
Við Arnljótur innrituðumst í laga-
deild Háskóla Íslands að loknu stúd-
entsprófi 1954 og lukum báðir
kandidatsprófi vorið 1959. Arnljótur
tók laganámið föstum tökum og kom
þá strax fram sem síðar varð, að hann
taldi engin lausatök hæfa lagastörf-
um. Eftir lagapróf lagði hann einkum
stund á skaðabótarétt, vátrygginga-
rétt og sjórétt. Var þekking hans í
þessum greinum djúpstæð, enda vel
vandað til rannsókna og öflunar
þekkingar. Engu að síður hafði Arn-
ljótur trausta þekkingu og yfirsýn yf-
ir lögfræðina í heild. Var það þýðing-
armikið í starfi hans sem hæsta-
réttardómari.
Í störfum sínum gerði Arnljótur
strangar kröfur, en alltaf mestar til
sín sjálfs. Gerhygli hans og vand-
virkni var við brugðið. Hér verða ekki
rakin margháttuð störf, sem honum
voru falin. Við ræddum oft lögfræði-
leg efni og voru þær umræður alltaf
gagnlegar mér.
Arnljótur var gæfumaður í einka-
lífi, kvæntur Lovísu Sigurðardóttur
og eiga þau fjögur börn. Á skilnaðar-
stund er okkur Ingibjörgu efst í huga
áratugalöng vinátta þeirra hjóna og
fjölmargar gleðistundir. Við sendum
fjölskyldunni okkar innilegustu sam-
úðarkveðjur.
Gaukur Jörundsson.
Ég lít til þess, þegar tilveran grein-
ist úr grámóðu bernskuminningar-
innar, þá var Arnljótur Björnsson
þar.
Í gleði og leikjum æskunnar. Fyr-
irmynd í skóla og námi, til upp-
fræðslu og fróðleiks, þá var hann þar.
Til góðra ráða og viðvörunar, yf-
irvegunar og sátta, hollustu og trún-
aðar, þá var hann þar.
Í sorg og mótlæti, til að samgleðj-
ast eða til að hughreysta, þá var hann
þar.
Til að berjast fyrir hugprýði, heið-
arleika og góðum siðum, alltaf var
hann þar.
Aðeins dauðinn sjálfur gat bundið
enda á þessa alltumlykjandi vináttu
eftir 65 ár.
Jóhann J. Ólafsson.
Vinur okkar, Arnljótur Björnsson,
prófessor emeritus, fyrrum hæsta-
réttardómari, er látinn. Með honum
er genginn góður maður og grandvar
sem mátti í engu vamm sitt vita. Um
hann má því hafa orð rómverska
skáldsins Hórasar:
Integer vitae scelerisque purus
non eget Mauris iaculis, neque arcu
nec venetatis gravida sagittis,
Fusce pharetra,
sem í þýðingu Gríms Thomsens
hljóma þannig:
Vammlausum hal og vítalausum, fleina
vant er ei, boglist þarf hann ei að reyna,
banvænum þarf hann oddum eiturskeyta
aldrei að beita.
Arnljótur Björnsson þurfti ekki að
beita banvænum eiturskeytum í sam-
skiptum við fólk eða reyna bardaga-
list með fleinum og boglist til þess að
færa rök fyrir máli sínu, eins og al-
gengt er á þessu landi bardagalistar
orðsins. Hann beitti hins vegar gam-
ansemi og kímni til þess að vekja fólk
til umhugsunar eða til þess að
skemmta vinum sínum. Hann hafði
gaman af orðsins list án þess að
meiða og beitti fyrir sig orðaleikjum,
sem hann hafði vel á valdi sínu, eða
sagði góða sögu á góðri stund með
góðum vinum, því að kímni var hon-
um í blóð borin. En það sem ein-
kenndi þó fremur öðru dagfar hans
og var honum runnið í merg og blóð
var heiðarleiki, vandvirkni, elskusemi
og hlýja.
Það var mikill fengur að kynnast
Arnljóti Björnssyni þegar hann gekk
að eiga bekkjarsystur okkar úr
Menntaskólanum á Akureyri, sæmd-
arkonuna og einkavin okkar Lovísu
Sigurðardóttur frá Stykkishólmi.
Arnljótur féll inn í hópinn og varð
elskur að öllum og allir voru elskir að
honum og sjálfur kallaði hann sig
tengdason bekkjarins, enda var hann
einnig tengdur Menntaskólanum á
Akureyri með öðrum hætti, því að
langafi hans, séra Arnljótur Ólafsson
á Bægisá, barðist fyrir endurreisn
Norðlenska skólans og Sigurður
skólameistari Guðmundsson kallaði
séra Arnljót „föður skólans“.
Margs er að minnast við leiðarlok eft-
ir samferð hartnær hálfa öld: ferða á
Þingvöll eða að Heklu í sólskini,
gagnkvæmra heimsókna fyrir sunn-
an og norðan og samvista í Kóngsins
Kaupmannahöfn, en ekki síst minn-
umst við samskiptanna sumarið 1972,
þegar við komum heim frá Noregi,
húsnæðislaus og vegalaus, með fimm
börn okkar. Þá gengu þau Addi og
Lolla ekki aðeins úr rúmi fyrir okkur
heldur gengu þau úr húsi fyrir okkur
með börn sín fjögur og fluttust í sum-
arbústaðinn við Elliðavatn, sveita-
setrið, eins og hann kallaði bústaðinn.
Við dvöldumst í Hjálmholtinu í vel-
lystingum þar til úrslit voru ráðin um
starf skólameistara við Menntaskól-
ann á Akureyri.
Við þökkum Arnljóti Björnssyni ein-
staka samfylgd og vottum Lollu,
börnum þeirra og barnabörnum hlut-
tekningu okkar. Þið hafið misst mik-
ið. Það er söknuður að góðum manni,
góðum föður og góðum afa. Far þú í
friði, bróðir og vinur.
Gréta og Tryggvi.
Minn góði vinur og bekkjarbróðir,
Arnljótur Björnsson, lézt á hvíta-
sunnudag hinn 30. maí sl. á 70. ald-
ursári, eftir þungbær veikindi en
skammvinn. Kynni okkar Arnljóts
eru orðin löng. Þau hófust í gagn-
fræðaskóla Vesturbæjar árið 1949.
Síðan fylgdumst við að í gegnum
Menntaskólann í Reykjavík, vorum
þar bekkjarbræður í C-bekknum alla
tíð og lukum stúdentsprófi frá þeim
ágæta skóla árið 1954. Eftir það lá
leiðin í lagadeild Háskóla Íslands,
þaðan sem við lukum kandidatsprófi
vorið 1959. Þá skildi leiðir, hvað nám
og starf varðaði, en hin mannlegu
tengsl héldu áfram þar til yfir lauk.
Arnljótur, eða Addi, eins og við
bekkjarsystkinin kölluðum hann, var
dásamlegt sambland af grallaraspóa
og alvörumanni í einstaklega hag-
stæðum hlutföllum. Enn er það í
minnum haft, er hann gekk á milli
manna fyrir stafsetningarpróf, með-
an zetan naut virðingar, og varpaði
fram spurningunni: „Er klósett með
zetu?“
Addi var góð eftirherma og
skemmti okkur bekkjarsystkinunum
oft með því að herma eftir kennurun-
um í Menntó og náði sumum þeirra
ótrúlega vel, bæði í fasi og tali. „Eigi
veit ég það svo gerla,“ hafði hann eftir
latínukennaranum, enda er eg eigi
gerlafræðingur.“
Við samstúdentarnir höfum lengi
haft þann sið að hittast árlega til að
skemmta okkur og rifja upp endur-
minningarnar. Síðast komum við
saman í nóvember á liðnu ári. Þar
tróð Addi upp með gaman og alvöru,
öllum viðstöddum til óblandinnar
gleði og ánægju.
Engan grunaði þá, að hann ætti
svo stutt eftir, sem nú er raunin. Það
er gott að eiga þessa endurminningu
um Adda, er hann stóð í pontunni,
glaður og reifur, og reytti af sér
brandara með sinni rómmiklu og
sterku röddu.
Addi var manna viljugastur til að
taka að sér störf í þágu árgangsins.
Sýndi hann mikinn þegnskap á því
sviði og veit ég ekki til að hann hafi
nokkurn tímann neitað að gegna við-
viki, er til hans var leitað. Einnig átti
hann sjálfur frumkvæðið að ýmsu í
þágu okkar samstúdentanna, sem við
erum þakklát fyrir og metum mikils.
Því var Addi ávallt vinsæll og virtur
meðal okkar samstúdentanna, eins
og hann átti skilið.
En Arnljótur Björnsson var ekki
bara „den glade student“, sem söng
um „studentens lyckliga dag“. Hann
var maður alvörunnar, skyldurækn-
innar og starfsins. Addi var einstak-
lega skipulagður maður. Það var allt í
röð og reglu í lífi hans, starfi og tóm-
stundum, hvort sem það var sund,
skíði eða golf. Menn þessarar gerðar
ná ævinlega góðum árangri og drjúgu
dagsverki, ef saman fara greind og
dugnaður. Ekki vantaði greindina hjá
vini mínum. Um það bera vitni, bæði
frábær námsárangur hans í laga-
deildinni, svo og ritverk hans á sviði
lögfræðinnar síðar á ævinni, sérstak-
lega í sérgreinum hans, skaðabóta-
og tryggingarrétti. Þegar Ólafur Jó-
hannesson, prófessor, varð forsætis-
ráðherra árið 1971, hefir hann eflaust
munað eftir hinum skyldurækna
laganema, Arnljóti Björnssyni. Segir
mér svo hugur um, að Ólafur hafi ráð-
ið miklu um, að Addi var ráðinn pró-
fessor við lagadeildina á þessum
tímamótum. Var það vel ráðið. Hefi
ég ævinlega heyrt nemendur hans
lýsa honum sem traustum og góðum
kennara.
En Arnljóti var ætlaður meiri
frami. Árið 1995 var hann kvaddur til
dómarastarfa í Hæstarétti Íslands.
Því starfi gegndi hann til ársins 2000,
er hann lét af störfum fyrir aldurs
sakir. Þetta sýnir bezt, hvert álit
menn höfðu á Adda. Honum treystu
menn til allra góðra verka og vanda-
samra. Ef ég ætti að lýsa manngerð-
inni með einu orði, þá væri það með
orðinu: Traustleiki.
Ég kveð vin minn, Arnljót Björns-
son, með söknuði og þakklæti í huga
fyrir langa samfylgd og ánægjulega.
Eiginkonu hans, Lovísu Sigurðar-
dóttur, börnum og öðrum ástvinum,
sendum við hjónin innilegar samúð-
arkveðjur.
Guð blessi minningu Arnljóts
Björnssonar.
Magnús Thoroddsen.
Á fallegum sumardegi kvaddi kær
vinur, Arnljótur Björnsson. Þegar lit-
ið er til baka og hugleitt hvað það er
sem þroskar mann á lífsleiðinni, fyrir
utan fjölskyldu og skólagöngu, þá eru
það samferðamennirnir.
Ég kynntist þeim yndislegu hjón-
um, Arnljóti og Lovísu, þegar ég kom
til þeirra fyrst 11 ára gömul sem
barnfóstra og síðar þegar ég dvaldist
hjá þeim sumarlangt í Englandi. Alla
tíð var ég sem ein af fjölskyldunni og
vináttan við þau hefur haldist alla tíð
síðan, og börn þeirra eru mér afar
kær.
Arnljótur var mjög fróður og
skemmtilegur maður. Skopskyn hans
var einstakt og hnitmiðað. Hann var
frábær kennari og fræðimaður. Hon-
um var það mikið í mun að litla barn-
fóstran sinnti ekki eingöngu starfi
sínu heldur drykki í sig menningu og
fróðleik á stað og stund. Það var
sannur heiður fyrir unga stúlku að
njóta nærvistar við slíkan gáfumann
sem endalaust gat frætt og leiðbeint
af leiftrandi áhuga.
Árin liðu og samband mitt við þau
hjón breyttist í samskipti fullorðinna
einstaklinga. Þá sem uppalandi dáð-
ist ég að samheldnu fjölskyldulífi
þeirra, þar sem Arnljótur var stöð-
ugleikinn og staðfestan. Það sem ein-
kenndi þau bæði var ótrúlega þægi-
leg nærvera, jákvæð viðhorf og
einstök umhyggjusemi.
Ég verð fjarri þegar Arnljótur
verður kvaddur en hugur minn er hjá
Lovísu og fjölskyldunni. Mikill heið-
ursmaður hefur kvatt.
Arndís Björnsdóttir.
Hinsta kveðja frá Menningar-
félagi Háskóla Íslands
Það er gott að stunda líkamsrækt
þegar menn eru á kafi í andlegum
störfum.
Einkum er það gott í hópi vinar
okkar Valdimars Örnólfssonar. Þar
hafði Arnljótur oft gaman af að vera
fremstur í flokki á hlaupunum. Þar
eins og annarsstaðar lagði hann sig
fram af lífi og sál, kappsfullur og
áræðinn en alltaf kurteis og tillits-
samur við félaga sína. Sannkallaður
gull af manni.
Hvar sem hann fór gaf sig allan að
málum, og þar var réttur maður á
réttum stað, því réttsýnn var Arnljót-
ur, boðinn og búinn til að sníða sátt-
argjörðir að tillögum manna eins og
við var komið, en láta rétt lög og rétt-
ar venjur skera úr að öðrum kosti.
Við félagarnir minnumst hinna
góðu daga með Arnljóti. Við sendum
Lovísu Sigurðardóttur eiginkonu
hans og börnum þeirra innilegar
samúðarkveðjur og óskum þeim allr-
ar blessunar í framtíðinni.
Jónas Elíasson.
 Fleiri minningargreinar um Arn-
ljót Björnsson bíða birtingar og
munu birtast í blaðinu næstu daga.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og
vinarhug vegna andláts og útfarar elskulegs
eiginmanns míns, föður okkar, tengdaföður
og afa,
GUNNLAUGS BJÖRNSSONAR
viðskiptafræðings,
Hrauntungu 9,
Kópavogi.
Sérstakar þakkir færum við starfsfólki líknar-
deildar Landspítalans í Kópavogi og heimaaðhlynningar fyrir sérlega
góða umönnun.
Jónína Margrét Bjarnadóttir,
Björn Gunnlaugsson, Regína W. Gunnarsdóttir,
Stefán Bj. Gunnlaugsson, Ólöf Jónsdóttir,
Guðmundur K. Gunnlaugsson
og barnabörn.