Íslendingaþættir Tímans - 27.06.1970, Blaðsíða 24

Ingimundardóttur. ættaftri frá
Knútsíborg á Seltiarnarnesi. orð-
lavðri fr;«lei!ks- og mynd^rknnu.
Þau eignuðust eina dóttur, Ingu
Mattheu. Hún er nú ebkia í Winni-
peg. Siaríðnr kona Sigurðar átti
upneldisdóttur »rn var króðurdótt
ir hennar. Jóna Jónsdóttir. Hafði
h in te'kið hana kornunaa begar
faðir hennar Jón Inaimundarson
drukknaði u.m aldamótin i lend-
ineu á Barðsnesi við Norðfiörð á
aðfangadag ióla. er hann var að
sækia hiöre ; hú í kauostaðinn.
Sieurður flvzt búferlum frá
Sei’ðisfirðí til Vestnrheims með
fiölskviön Qína og fl°ira skvldulið
árið 1913. í för með honum var
einnie evetir hor.c há ekkia,
o? dóttir honnar Sivriður. eift
norskum manni og kornun3 dóttir
beirra, oe eömul kona. Sierlður
Si"”*'ðardót,tir frá Lækiarbúsum
í Suðursveit. Gamla konan hafði
lengi verið hiú á heimili Sigurðar
oe vildi fvtvia honum og fiöl-
skvldunni. bótt ferðin væri lengri
en til næsta bæqar.
Foreidrar Sieurðar, hjónin Hall-
dóra Sieurðardóttir og Sveinn
Jónsson. frá Smiðsnesi f Grímsnesi
höfðu flutzt til Seyðisfiarðar til
Sieurðar conar síns og ar.r,°zt bar
í hárri elli. Tveir bræður Siienrðar
Einar oe Eviólfur höfðu farið til
Kangda um aldamótin með fjöl-
skvldnr sinar.
Sigurður settist að á Gimli með
skvldulið sitt. Þar reisti hann bús
oe stundaöí nauterinarækt. Hann
lézt bar áríð 1936. bá 76 ára að
aldri, en Sigríður lifði mann sinn
enn í mörg ár og lézt árið 1958
í bárri elli.
Brottflutnmgar margra fjöl-
skvldna af sömu ætt vestur um
haf var ekkert einsdæmi um og
eftir alda.mótin, en þó stórviðburð-
ur hveriu sinni og söknuðorinn
oft sár bæðí fvrir bá sem fóru og
hina sem eftir urðu og sáu að
baki hón náinna ættingja oe vina.
Almennt var ekki gert ráð fyrir
o* q’4 voQÍurfarans O’mar.
Oft varð reyndin sú að tryeeða-
bönd bessara ætt’"":” rofnuðu
ekki. Próf bárust með hinum
striálu skinaferðum. og fylgzt var
af áhuea með afkomu bessara ein-
staklinea oe fiölskvldna. bótt At-
lantshaf læeí á milli. Það fólk sem
komið var um og yfir miðian ald-
ur þegar flutt var vestur, var allt-
af fyrst og fremst fslendínear,
hnýtt sterkum böndum við fóstur-
jörðina, og hélt áfram að tala og
skrífa íslenzku. Það hélt hóninn
oer v»vna myndnfiiist cvokall-
aðar fslendineabveCTðir vestra.
Ó«kar fluttist síðar frá Winni-
pev með fiölskvldu sína tíi Reattle
á Kvr^ahafssfrönd Banidaríkianna.
Árið 1933 hóf hann starf biá Bo-
eine-fln evnlaverksmiðiunum Gat
hann sér bar góðan orðstír í starfi.
Forráðamönnum verlcsmiðianna
varð f]iótt auðsæ óveniulee starfs-
hæfni Ó«vars. oe iafnframt verk-
stiórn var honnm skörvnft eíístaða
til að hanna nv tæki í sambandi
við vinnutillhögun og vinnuhagræð
ineu.
Óskari varð mikið ágegnt og
sæmdu forráðamenn verksmiðj
anna hann mareháttaðri viður-
kenningu fyrir störf hans oig veittu
honum fiögurra ára starfslengingu
eftir aldurs hátnark, og telst slík
undanbáva bar mjög óveniulleg.
Þegar Óstkar hætti störfum var
starfsþrek hans miög tekið að
þverra, en þá tóku við mjög
ánæeiulog og friðsæl ár með fiöl-
gkvldunni. Dætumar þrjár voru
allar búsettar f Seattle og barna-
börnin að sjálfsöeðu tfðír gestir á
heimili afa oe ömmu. Öllum leið
vel í návist Óskars, þessa Sfglaða
manns sem virtist siá skoplegu
hliðina á hlutunum í svo
ríkum mæli. Hann var leik-
ari og hafði alltaf haft mik-
inn áhuea á leiklist Á fvrstu ár-
unum í Winnipeg stofnsetti hann
ásamt nokkru.m öðrum, íslenzkt
leikfélag. Þetta var eina tækifærið
sem fslendingar í Winnipeg böfðu
þá til að hevra fslenzku talaða í
Ieikhúsi. Þarna vom sett á svlð sí-
gild ísHenzk leikrit. Einna vænzt
virtist Ó.dkarl bvkja um hutverk
sitt f Skueea-Svemi, en har lék
hann Grasa-Guddu oe hafði hann
komið fram f beim ipík 27 sinnuim.
Á fvrstu árum leikfélaesins hauð
bað frú Stefaníu Guðmnndsdóttur
leikkonu heim, oe fór hún með
briú hörn sín vestur um haf til
Winnipee og lék með beim heilan
vetur. Þvi hefir verið viðhmeðið
hve mikls hrífnineu leikur hennar
vav+i meflpl fslpndincfarma.
Árið 1962 fékk Óskar oe fjöl
skvlda hans óvænta beimsókn frá
fslandi. Þar var komin hróðurdótt-
ir hans frú Hrefna
ásamt manni sínum Tnevari Kiart-
anssvni. Þetta varð til hess að ári
síðar varð draumpr Óskars um
stutta fslandsferð að veruleika.
Reykiaví'k fær hann að sjá eftir
52 ár.
Sú breyting, sem orðin var á
borginni var svo mikil, að þetta
virtist næstum óraunhæft. Tæki-
færi gamla mannsins að vera sam-
vistum við bróðurbörn sín og fjöl
skyldur þeirra og aðra ættingja og
vini um nokkurn tíma var sönn
hamingja.
Seyðisfjörð fékk hann að sjá I
glampandi sólskini, og aldrei hafði
fjörðurinn hans verið fegurri en
einmitt þennan fagra sumardag.
Þessa daga dva.di Óskar hjá
frænku sinni, Si.gríði dóttur Jó
hannesar úrsmiðs, föðurbróður
hans og fiölskyldu hennar. Hún
var ein eftir á Seyðisfirði af 13
börnum Jóhannesar. sex voru dá-
in önnur sex flutt burt, en Jóhann
es og kona hans voru dáin fvrir
mörgum árum.
Strax fyrsta morguninn lagði
Óskar af stað upp bratta frílls-
hlíðina fyrir ofan húsið sem hann
hafði átt heima í. Þarna var foss
sem hann hafði haft dálæti á og
þangað var ferðinni heitið. Þaðan
var hið fegursta útsýni yfir fiörð-
inn og byggðina. Margt hafði breyzt
í firðinum hans en fossinn var
hinn sami. Þarna steyptist hann
fram af brúninni aiveg eins og
fyrrum.
Það lá við að fólkið væri farið
að undrast um hann, svo lengi
hafði hann unað við friðsæla foss-
niðinn og útsýnið fagra. Mikið líf
var á Seyðisfirði um þetta leyti,
einn dae virtist honum hann koma
tölu á 200 skip er lágu á firðinum.
Þvílik skinamergð var næsta ótrú-
Ieg en það var síldin oe hin góðu
hafnarskilvrði sem eiörðu fjörð-
inn að skipakví. Minningar frá
bernskudögunum komu fram í
huga hans, begar hann sem lítill
drengur hafði róið á smákænum
á milil frönsku dugganna, en svo
voru frönsku fiskiskúturnar kall
aðar. Frönsku fiskimennirnir
höfðu gaman af að gleðia börnin.
Ekki var öðru til að dreifa en kexi,
og voru þeir örlátir á bað. Óskar
kvað aldrei neitt kaffibrauð hafa
bragðazt sér betur um dagana en
franska kexið á Sevðisfirði.
Seyðisfjörður kvaddi svo eins
og hann hafði heils:.ð með tignar-
svip. baðaður í sól.
Allir dagar eiga sér kvöld og
svo var um dvöl Óskars á Fróni,
hún var senn á enda. Ættineiar
Framhald á bls. 29
24
VENDINGAÞÆTTIR