Íslendingaþættir Tímans - 27.04.1972, Blaðsíða 2

Sigríður F. Hjartar
Akranesi
Hún andaðist i Landspitalanum i
Reykjavik 21. febrúar s.l. eftir langa
vanheilsu. Útför hennar var gerð frá
Akraneskirkju 29. febrúar. — á einum
bliðasta degi hins milda vetrar — að
viðstöddu miklu fjölmenni.
Sigriður F. Hjartar var fædd á
Suðureyri við Súgandafjörð 4.nóv.
1914. Hún var elzt af 6 börnum hjón-
anna, Þóru Jónsdóttur og Friðriks
Hjartar skólastjóra. Þau hjón voru
"bæði Vestfirðingar i ættir fram.
Heimili þeirra stóð á Suðureyri,
Siglufirði og Akranesi, en Friðrik var
skólastjóri á öllum þessum stöðum,
unz hann lét af embætti á Akranesi
vorið 1954 — eftir langt og farsælt starf
— og andaðist 6. nóv. sama ár. Þar
sem heimili þeirra stóð i þremur
landsfjórðungum var það kunnugt
mörgum, sem einstakt rausnar- og
menningarheimili. Þar rikti heilbrigð
gleði, mikið sönglif, áhugi á bók-
menntum, bindindi,iþróttum og hvers-
konar framfaramálum. Meðan
börnin voru heima, var heimilið fjöl-
mennt og þangað leituðu margir góðs
félagsskapar. Hef ég marga hitt — allt
norður að heimskautsbaug — sem eiga
góðar endurminningar frá þvi
menningarheimili og bera i brjosti
ævilangt þakklæti fyrir þau kynni.
Þetta var sá gróðurreitur, sem
Sigriður Hjartar var vaxin úr. Hún bar
einatt með sér svipmót æsku-
heimilisins. Áhrif þess urðu henni
haldgott veganesti á lifsleiðinni, eins
og oft'vill verða.
Þegar Sigriður var 16 ára fór hún til
náms i Héraðsskólanum að Laugum i
Þingeyjarsýslu. Þar dvaldi hún i 2
vetur og átti þar ógleymanlegan
námstima, eins og titt var um
unglinga á þeim árum. Batzt hún ævi-
löngum tryggðarböndum við kennara
og nemendur skólans. Og ekki nóg með
. það. Þá þótti eftirsóknarvert að eiga
pennavini. Fyrir milligöngu Þorgeirs
Sveinbjarnasonar kennara á Laugum
— sem var Borgfirðingur — komst hún
i brefasamband við gáfaða stúlku úr
Borgarfirðinum, sem þá var nemandi i
Reykholti. Urðu af þessu bréfaskipti
ævina út og gagnkvæm vinátta, báðum
til mikilíar ánægju. Sigriður gat sér
2
góðan orðstir við námið og i iþróttum,
skaraði hún fram húr, einkum i sundi.
Varð það til þess, að hún synti yfir
Eyjafjörð sumarið 1933 — hina sömu
leið og Lárus Rist hafði gert 1907 —
fyrst islenzkra kvenna. Þá annaöist
hún sundkennslu næstu sumur.
Sigriður giftist þann 15. sept. 1935 —
Þórleifi Bjarnasyni, kennara frá
Hælavik á Hornströndum. Fjölhæfum
gáfumanni og rithöfundi. Þau voru
búsett á Isafirði i 20 ár, en fluttu til
Akraness 1955 og áttu þar heima, þar
til á siðasta hausti, að þau fluttu til
Reykjavikur vegna veikinda hennar.
Þórleifur var fyrst kennari við barna-
skólann á Isafirði en sfðar námsstjóri
á Vestfjörðum og Vesturlandi. Var þvi
að ýmsu leyti þægilegra að hafa
heimili á Akranesi en vestra.
Börn þeirra eru 4 og hafa öll lokið
stúdentsprófi frá Menntaskólanum á
Akureyri. Þau eru talin i aldursröö:
Þóra — bókasafnsfræðingur — gift
norskum lækni Kr. Mothes. Þau eru
búsett i Jessheim i Noregi. Hörður,
tannlæknir á Akureyri, kvæntur Svan-
friði Larsen frá Akureyri. Friðrik
Guðni kennari — nú við framhaldsnám
i Hannover — kvæntur Sigriði
Sigurðardóttur frá Steinmóðarbæ i
Rangárvallasýslu og Björn, við
félagsráðgjafanám i Osló, kvæntur
Sigrúnu Stefánsdóttur frá Akureyri.
Haustið 1964 — þegar þörnin voru öll
farin að heiman — ýmist i framhalds-
skólum eða stofnað eigin heimili- hóf
Sigriður nám i Húsmæðrakennara-
skóla Islands og lauk þar prófi vorið
1966. Það mun heldur sjaldgæft að
húsmóðir um fimmtugt fari þessa
námsbraut. En þetta lýsir ákaflega vel
dugnaði og kjarki Sigriðar og viðleitni
hennar til að leita sér að nýjum verk-
efnum. Vafalaust hefur hana dreymt
um það frá æskuárunum að öðlast
þessa menntun, þótt það hafi þá orðið
aö vikja fyrir skyldustörfum
heimilisins. Hinsvegar stundaði hún
jafnan vefnað og hverskonar handa-
vinnu og lærði útskurð hjá Guðmundi
frá Mosdal. Það var þvi mjög likt
henni að afla sér meiri menntunar i
þessum greinum og réttindi til kenn-
slu, þegar tækifærið gafst. Eftir þetta
kenndi hún handavinnu við bar-
naskólann á Akranesi i nokkra vetur.
Einnig kenndi hún á matreiðslu-
námskeiðum hjá kvenfélögum o.fl.
Fórst henni þetta kennslustarf mjög
vel úr hendi og hefðu námskeið hennar
á vegum kvenfélaganna t.d. á
Akranesi átt mikla framtíð fyrir sér,
ef hennar hefði lengur notið við.
Sigriður var gædd mikilli höfðings-
lund og fórnfýsi, ef hún vildi gleðja
vini sina, hvort heldur var á heimili
hennar eða utan þess.Hún var mikil
húsmóðir, smekkvis, listelsk og
söngvin. Heim-i hennar var þvi mikill
rausnargarður, hvort sem það var á
Isafirði eða Akranesi.Hún hafði gott
lag á þvi að taka þannig á móti gestum
sinum, að dvöl þeirra á heimiTinu yrðu
ánægjuleg. Umræðuefnin skorti aldrei
og sú heilbrigða gleði og menningar
áhrif sem einkenndu æskuheimili
hennar, sátu þar i öndvegi.
Vinahópurinn var þvi stór og minnist
nú meö sérstöku þakklæti liðinna
unaðsstunda.
Sigriður var mjög félagslynd og
þroskuö til allra félagsstarfa. Hugk-
væm og atorkusöm. Hún tók mikinn
þátt i starfi Góðtemplarareglunnar á
Akranesi og var lengi æðsti templar
stúkunnar Akurblóm. Þá tók hún
virkan þátt i störfum Kirkjukórs
Akraneskirkju i bókmenntablúbb, sem
starfaði á Akranesi i mörg ár og Odd-
fellowstúkunni Ásgerður. Mörg félags-
systkini hennar vita nú, að þar stendur
opið skarð og ófyllt.
Það var þvi ekki að ástæðulausu að
rriikil söknuður rikti á Akranesi, er þau
hjón urðu að taka þá ákvörðun á s.l.
hausti að flytja ,,suður”. Siðasta lifs
svonin var tengd lækningatæki á
Landspitalanum, sem Sigriður þurfti
að nota i viku hverri. Margir væntu
þess, að það gæti komið til hjálpar, þvi
lifsþróttur hennar var mikill. Þar var
enga uppgjöf að finna. Hún var stór i
lifi sinu, en ef til vill stærst i baráttu
sinni við dauðann, Mér fannst hún oft
storka hinum slynga sláttumanni og
sliðra sverð hans. Það er fáum gefið.
Hitt er algengara að ganga á vald hans
við fyrstu stungu og verjast litt.
ísfendingaþættir