Íslendingaþættir Tímans - 27.04.1972, Blaðsíða 22

lu
Helgi Guðmundsson
fyrrv. bankastjóri
Þriðjudaginn 21. marz siöastliðinn,
um hádegisbii, andaöist hér i borg
Helgi Guðmundsson, fyrverandi
bankastjóri, á 82. aldursári.
Ilann fæddist i Reykholti i Borgar-
firði 29. september 1890, sonur pró-
fastshjónanna þar, Þóru ÁgUstu
Ásmundsdóttur og Guömundar Helga-
sonar. A þvi ágæta myndarheimili ólst
hann upp i æsku unz hann fór til náms i
Menntaskólann i Reykjavik og lauk
þaðan stúdentsprófi, tæplega tvitugur
að aldri vorið 1910. Chand. phil. varð
hann frá Kaupm.hafn.háskóla 1911.
Hugðist hann leggja stund á verkfræöi
og nam i þeim fræðum, en aðeins ör-
skamma hrið. Meðfædd listhneigð i
æsku heillaði hann mjög á námsárum
og laöaði hann á braut söng- og músik-
náms i Kaupmannahöfn, og þeirri list-
gyðju unni hann alla ævi. 1 samkvæm-
um,á vinafundum söng hann manna
glaðastur og lék af snilld mikilli á
slaghörpu.
Að loknu námi i Kaupmannahöfn
1918 kom Helgi Guðmundsson aftur
menningarsækni var framúrskarandi.
Hreinlæti þeirra og myndvirkni var
við brugðið, en Nunnuhólsbærinn
var litill, ekki einu sinni timburstafn á
suðurhúsinu, né þil að bæjardyrum,
Vatnsból var fjarri, ótryggt i þurrkum
og tók af i frostum, nema Nunnuhóls-
lækurinn, sem æði oft var leirblandinn
og litaöur. Þó var allt hreint og fágaö
innan bæjar i höndum hinnar skemm-
tilegu og listfengu húsfreyju, og ekki
siður gengið um garða. Bústofn þeirra
á Nunnuhóli var mestur 8 nautgripir,
stórt hundrað fjár og 6 hross, en
nokkru minni i Stóru-Brekku.
Heyfengur var þar og miklu minni
(820:440) .Þessi greinargerð sýnir, aö
meöan rúmt var um hjónin á Nun-
nuhóli i tið sira Jóns Þorsteinssonar,
var búskapur þeirra orðinn stór i
sniðum a.m.k. á mæli þess tima, en
full kennslustörf stunduð með. Arna
og Jóninu urðu það þvi vonbrigði, er
nýi presturinn á Möðruvöllum hóf þar
búskap 1928 er leiddi til þess, að þau
fluttust frá Nunnuhóli árið eftir. En
allt um það tókst sterk og varanleg
heim til Islands i atvinnuleit. Réöst
hann þá i þjónustu Landsbanka
Islands, bankaritari i Reykjavik.
Nokkru siöar óx frami
hans i starfi, og var hann skipaður
útibússtjóri Landsbankans á Isafiröi
1921. Það starfaði hann fram á árið
1926, og gekk þá úr þjónustu Lands-
banka Islands.
Réðst hann þá fulltrúi hjá útflutn-
ingsfyrirtækinu Copland & Co.,
Reykjavik. Tveimur árum siðar
var Helgi Guðmundsson skipaður
verzlunarerindreki rikisstjórnarinnar
i Suðurlöndum, Italiu, Portugal og
á Spáni, með aðsetri i Barcelona. 1
upph. heimskreppunnar miklu, þegar
saltfiskmarkaður Islendinga lokaðist i
Suðurlöndum, kom Helgi heim 1931.
Hér á landi biðu hans margþætt og
mikilvæg verkefni i þágu alþjóðar i
þýðingarmesta þætti atvinnulifsins,
sem var sjávarútvegur, fjármögnun
hans og efling til framfara.
Þaö starf gnæfir hátt viö himin i
ævisögu Helga Guðmundssonar.
vináttameð þeim og prestshjónunum.
Árni var meöhjálpari i Möðruvalla-
klausturskirkju,ákveðinn og stilhreinn
i allri framgöngu, og þau Jónina sungu
ýmist tvö eöa leiddu sönginn, en þau
höfðu bæði góða rödd og kunnáttu til að
beita af tónrænum skilningi.
Þess skal og getiö, aö þau störfuöu
einnig siðar með Kirkjukór
Akureyrar, og var Ari formaður
kórsins. Hann var og formaöur barna-
verndarnefndar hins stóra kaupstaðar
á árabili, en stjórnarstörf hins mikla
félagsmálamanns i Arnarneshreppi er
allsendis óþarft aö rekja. Þar var hann
meö i öllum hinum veigamestu ráðum.
Mörg hin siðustu afefiárin var Árni
kennari á spitalanum á Akureyri.
Langæ veikindin voru honum þungbær
og vandamönnum hans og vinum
hugraun. Það var þyngra að sjá hinn
mikla þrekmann beygðan af vonlausu
sjúkdómsstriöi, en fallinn i áhiaupi
vinnunnar, en enginn má sköp-
um renna, 7. Hvildin hlaut þó að
koma og lausnin. Það varð i 2. viku
sumars 1966. En þegar jarðneskar
Þann 1. janúar 1932 var Helgi Guð-
mundsson skipaður bankastjóri i
Útvegsbanka tslands h.f., og ári siðar i
maimánuði aðalbankastjóri. t þeim
banka starfaöi hann til ársloka 1955.
Hann átti um nokkurra ára skeið sæti i
stjórn Sölusambands islenzkra fisk-
framleiðenda og sömuleiöis i
Fiskimálanefnd, en bæði störfin voru
samofin störfum hans bank-
anum og hagsmunum bankans.
Eitt ár átti hann sæti i Niöurjöfnunar-
nefnd Reykjavikur. önnur störf utan
bankans hafði hann ekki með höndum.
Hér að framan hefur i stuttu máli
verið vikið að aðalþáttum i starfssögu
Helga Guðmundssonar. Þeir votta
ljóst, að hann hafi jafnan haft i hönd-
um sinum þræði umfangsmikilla og
ábyrgöarrrikra starfa á sviði is-
lenzkra atvinnumála. .
Snemma átti hann þess kost, i starfi
sinu, aö kynnast af eigin raun aðal
útflutningsatvinnuvegi þjóðarinnár.
Fyrst i Landsbanka Islands og siöan
sem fulltrúi hjá stærsta útflutnings-
leifarnar voru bornar til moldar á
Möðruvöllum, hafði þessi holli sonur
sveitarinnar raunar löngu kvatt hana,
nema i sælum minningunum. Og þar
bar árin á Nunnuhóli hæst. Timi ungra
hjóna, sonur vex úr grasi, búið
blómgast og áhöfnin stækkar, en
kennslan eggjandi samsvari ung-
mennafélagshugsjónarinnar um
ræktun lands og lýðs.
Þegar Arni var allur reyndist þrek
Jóninu brotiö. Innan tiðar kvaddi hún
fallegt heimili þeirra, vini og
fjölskyldu. Börnin voru henni lifs-
hamingja, sonurinn hiö næsta, en
Guörún búsett i Vesturheimi. Heill
þeirra var friöur hennar og gleði á
alvarlegu kvöldi. Enn var haldið út
aðMööruvöllum.þarsem viðlent túnið
tengir Nunnuhólinn og garðinn, grasið
grær i sól eftir regn, en angan moldar-
innar er höfug af gróðrarmagni kyn-
slóðanna, þvi að hið gamla er grund-
völlur hins nýja.
Agúst Sigurðsson
frá Mööruvöllum.
22
tslendingaþættir